وقتی بچه بودیم همیشه به ما گفته می شد که آدامس را قورت ندهید زیرا به معده می چسبد و ۷ سال طول می کشد تا هضم یا دفع شود.
یعنی تصور کنید اگر شما در سال ۲۰۰۶ میلادی یک آدامس را قورت داده باشید، جورج دبلیو بوش هنوز در کاخ سفید بوده، شبکه اجتماعی توئیتر تازه راه‌اندازی شده، فصل دوم فیلم سینمایی دزدان کارائیب در صدر فیلم های پرفروش قرار گرفته است. اگر بخواهیم این تاریخ را به خورشیدی تبدیل کنیم، در این سال انوشه انصاری به عنوان نخستین فضانورد ایرانی با فضاپیمای سایوز تی‌ام‌ای-۹ به مقصد ایستگاه فضایی بین‌المللی پرواز کرد. یا مثلا چرخهٔ سوخت هسته‌ای ایران تکمیل و خبر آن توسط محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور وقت اعلام شد. بابک بیات، آهنگساز و ناصر عبداللهی، خواننده پاپ ایرانی نیز در این سال دار فانی را وداع گفتند.
اما آیا این ادعا درست است؟ در این رابطه، دانشمندی موسوم به «کلودیا هموند» تصمیم گرفت تا صحت یا سقم این ادعا را ثابت کند و به همین خاطر، تحقیقات گسترده ای در این زمینه انجام داد تا شواهدی مبنی بر علمی بودن یا نبودن این باور را کشف نماید. در این راستا، برای آگاهی از نتیجه بررسی های وی از شما دعوت می کنیم تا در ادامه با روزیاتو همراه باشید.
گفتنی است که آدامس های جویدنی حاوی صمغ، شیرین‌کننده، طعم‌دهنده، مواد نگهدارنده و نرم‌کننده هستند. شیرین‌کننده‌ها و طعم‌دهنده‌ها همانند روغن نعنا به سرعت شکسته شده و به هضم و دفع می شوند. همین‌طور مواد نرم‌کننده همانند روغن های گیاهی یا گلیسیرین نیز در سیستم گوارش فرد اختلالی ایجاد نمی کنند و به تدریج هضم می شوند.
اما ماده ای که در برابر اسید معده و آنزیم های گوارش غذا به شدت مقاوم است و نمی سوزد، «صمغ» است. صمغ یا انگم، ماده اصلی آدامس های جویدنی را تشکیل داده است.
در گذشته، بیشتر کمپانی ها برای تولید آدامس از شیره درخت ساپودیلا استفاده می کردند که از راسته درختان همیشه بهار و بومی جنوب مکزیک، آمریکای مرکزی و کارائیب است. صمغ این درخت که برای تولید سقز استفاده می شد، چیکل نام دارد.
اما وقتی سربازان آمریکایی، در طول جنگ جهانی دوم جیره آدامس های خود را به بیرون مرزها بردند، میزان تقاضا برای این خوراکی شیرین افزایش پیدا کرد و همین امر موجب شد تا دیگر درختان ساپودیلا پاسخ‌گوی میزان درخواست مردم نباشد.
در حال حاضر، کارخانه ها از پلیمرهای طبیعی یا مصنوعی برای تولید آدامس استفاده می کنند. انجمن دارو و غذای آمریکا اجازه استفاده از چندین ماده همانند لاستیک بوتیل را به تولیدکننده ها داده است. این ماده لاستیکی در ساخت بخش داخلی تیوب ها مورد استفاده قرار می گیرد.
هر کارخانه ای دستور ساخت مخصوص خود را برای تولید آدامس با میزان کشسانی و چسبندگی موردنظرشان دارد.
اما با اینکه ماده لاستیکی موجود در آدامس به سختی هضم می شود، به این مفهوم نیست که ۷ سال در معده فرد باقی خواهد ماند. حتی برخی از مردم تصور می کنند که وقتی آدامس را قورت می دهید، به سمت قلب حرکت کرده و اطراف آن را می پوشاند. اما اصلا این طور نیست. از آنجا که آدامس حجم کمی دارد، قادر است راه خود را به دستگاه گوارش پیدا کرده و دفع شود.
بسیاری از مواد خارجی همانند سکه هایی که کمتر از ۲ سانتی‌متر قطر دارند، قادرند راه خروج از معده را پیدا کرده و دفع شوند. بنابراین آدامس به خاطر نرم بودن شانس بیشتری برای خروج از معده خواهد داشت.
تنها موردی که می تواند باعث شود تا آدامس ۷ سال در معده جای خوش کرده و خارج نشود، این است که حجم وسیعی از این خوراکی قورت داده شده باشد و فرد هم یبوست داشته باشد. در این رابطه بد نیست به خبری اشاره کنیم که در سال ۱۹۹۸ میلادی در روزنامه منتشر شده و در مورد سه کودکی هشدار داده بود که در نتیجه قورت دادن های همیشگی آدامس دچار انسداد مقعد شده بودند.
یکی از این کودکان، یک پسر ۴ ساله بود که به مدت ۲ سال یبوست داشت و از این مساله رنج می برد. دستشویی رفتن برای وی به یک معضل واقعی تبدیل شده بود تا اینکه والدینش آدامس را به عنوان راهکاری برای کمک به هضم به وی پیشنهاد می دهند.
این پسربچه ها هر روز ۵ تا ۷ آدامس می جوید و در آخر هم همه آن ها را قورت می داد. پزشکان پس از ۴ روز درمان و استفاده از مکمل های حاوی فیبر، روغن ها و تنقیه کردن، وقتی هیچ نتیجه مثبتی دریافت نکردند، وی را مورد عمل جراحی قرار داده و یک توده تافی‌مانند از انتهای راست‌روده‌ی وی بیرون آوردند.
این کودک هنوز به ۷ سالگی نرسیده بود اما در اثر قورت دادن آدامس با یک مشکل اساسی مواجه شده بود.
بیمار دوم نیز یک کودک ۴ ساله بود که در مقعده وی یک توده رنگارنگ از آدامس ها جمع شده و برایش مشکل ایجاد کرده بودند.
کودک سوم یک نوزاد ۱۸ ماهه بود. پزشکان ۴ سکه کوچک که به وسیله یک ماده چسبناک و موم‌مانند به هم وصل شده بودند را از معده او خارج کردند. پس از بررسی ها مشخص شد که این نوزاد عادت به خوردن سکه های ریز و آدامس داشته است. تا اینکه سرانجام خانواده متوجه این امر می شوند و کودک را ادامه این کار منع می کنند.
با این توضیحات، باید این طور نتیجه گیری کرد که اگر عادت دارید آدامس های خود را به جای بیرون انداختن از دهان، قورت دهید، پس باید منتظر عواقب بد آن همانند انسداد راست‌روده خود هم باشید. اما اگر گاهی به طور تصادفی آدامس به گلویتان پریده و مجبور به قورت دادن آن می شوید، خیلی نگران نباشید زیرا این ماده به تدریج راه خروج را یافته و دفع می شود.
به عبارت دیگر، اگر امروز یک آدامس را قورت بدهید، تا بازی های المپیک سال ۲۰۲۰ در معده شما باقی نخواهد ماند.
این ادعا که ۷ سال طول می کشد تا آدامس هضم شود و بیشتر ما را در کودکی با آن می ترساندند، صحت ندارد.
جون