المپیک زمستانی پیونگ چانگ چند روزی است است که آغاز شده و ما می خواهیم از زاویه ای متفاوت به این رخداد ورزشی بزرگ نگاه کنیم. این روزها هر روز خبر می رسد که یک حادثه تروریستی در نقطه ای از جهان و به طور ویژه خاورمیانه به وقوع پیوسته است. حوادث تروریستی که در قرن بیستم به ندرت رخ می دادند در قرن جدید به یک موضوع طبیعی تبدیل شده اند. اما باید بدانید که حادثه تروریستی تنها در کشورهای جنگ زده و مناطق پر تنش رخ نمی دهند و در معدودی از موارد شاهد حوادث تروریستی در کشورهای بسیار امن و در مسابقات ورزشی بوده ایم که باعث شوکه شدن افکار عمومی شده اند.
اکنون که این روزها مسابقات المپیک زمستانی در شهر پیونگ چانگ کره جنوبی در جریان است می خواهیم در مورد حادثه تروریستی سه دهه پیش در یکی دیگر از شهرهای این کشور صحبت کنیم که آن هم در بحبوحه مسابقات المپیک و با هدفی سیاسی انجام شد.
در ۲۹ نوامبر ۱۹۸۷، دو جاسوس اهل کره شمالی در بغداد سوار هواپیمایی از خطوط هوایی کره جنوبی شدند. این دو از اسامی و پاسپورت های جعلی استفاده کرده و به عنوان توریست ژاپنی سوار هواپیمای مذکور شده بودند. همچنین آن ها توانستند نیروهای امنیتی را قانع کنند که باتری های رادیو خود را به درون هواپیما ببرند و با نشان دادن این باتری ها به بخش امنیتی فرودگاه، بی خطر بودن آن ها را ثابت کردند. اما واقعیت این بود که این رادیو یک بمب بود که بوسیله این دو باتری تغذیه می شد. این دو جاسوس بمب مذکور را در داخل سطل آشغال سقفی هواپیما کار گذاشته و سپس در توقف کوتاه هواپیما در ابوظبی، از هواپیما پیاده شدند.
وقتی هواپیمای پرواز شماره ۵۸۵ بار دیگر به پرواز درآمد، بمب منفجر شده و تمامی ۱۱۵ سرنشین آن که عمدتاً اهل کره جنوبی بودند کشته شدند. مقامات امنیتی رد جاسوس های کره شمالی را پیدا کرده و قبل از این که آن ها بتوانند با سیگارهای حاوی سم سیانور خودکشی کنند آن ها را دستگیر کردند. یکی از آن ها در اثر استنشاق گاز سیانید کشته شد اما دیگری زنده مانده و به کره جنوبی مسترد شد، کشوری که قرار بود در ۱۰ ماه آینده میزبان مسابقات المپیک باشد. اگر چه این حادثه تروریستی نزدیک به یک سال قبل از المپیک به وقوع پیوست اما شکی وجود نداشت که این عملیات خرابکارانه تلاشی برای ایجاد رعب و وحشت در آستانه مسابقات المپیک بود تا مقامات المپیک را ترغیب به تغییر دادن مکان برگزاری مسابقات نماید یا دستکم کشورهای دیگر را از حضور در این مسابقات برحذر دارد.
سازمان سیا قبل از وقوع این حادثه تروریستی نگرانی های خود از خطر کره شمالی برای مسابقات المپیک تابستان ۱۹۸۸ در سئول را ابراز کرده و این حادثه باعث شد که نگرانی های به شدت افزایش یابد. اکنون بعد از ۳۰ سال نیز هنوز بسیاری بر این باورند که باید مراقبت حادثه تروریستی مشابهی بود که المپیک زمستانی ۲۰۱۸ پیونگ چانگ را تحت تاثیر قرار ندهد. اما برای امنیت این مسابقات تعداد مامورین تامین امنیت این مسابقات نسبت به المپیک ۲۰۱۶ ریودوژانیرو ۴ برابر شده است و بعید به نظر می رسد اتفاقی مشابه سال ۱۹۸۸ کره جنوبی و مسئولان برگزاری این مسابقات را غافلگیر نماید.
تلاش های کره شمالی برای خرابکاری در مسابقات المپک در اواسط دهه ۱۹۸۰ آغاز شد، بلافاصله بعد از این که کمیته بین المللی المپیک اعلام کرد که مسابقات المپیک ۱۹۸۸ در سئول کره جنوبی برگزار خواهد شد. در ابتدا کره شمالی با یک پیشنهاد غیرمنتظره به کره جنوبی و کمیته بین المللی المپیک وارد کارزار شد. آن ها از دو ارگان فوق خواستند که المپیک ۱۹۸۸ به طور مشترک در دو کشور برگزار شده و هر یک از دو کشور نیمی از مسابقات را در زمین خود برگزار کنند. این درخواست بسیار غیرمنتظره و عجیب و غریب بود زیرا تا آن زمان هیچ کشوری میزبانی مسابقات المپیک را با کشور دیگری سهیم نشده بود. جالب تر این که این پیشنهاد از جانب کشوری که به شدت خارجی ها را تحت کنترل قرار می داد و رفت و آمد در آن دشوار بود ارایه شده بود که قوانین آن با یک مسابقه بزرگ و بین المللی در مقیاس المپیک سازگار نبود.
بعید به نظر می رسید که کره شمالی به یکباره مرزهای خود را به روی ده ها هزار روزنامه نگار و دستکم چند ده هزار از بازیکنان و تماشاگران و توریست ها باز کند و این همان نکته ای بود که خوان آنتونیو سامارانش، رییس کمیته بین المللی المپیک در سا ل۱۹۶۸ در نشستی که برای بررسی این درخواست تشکیل شده بود عنوان کرد. جالب این که کره شمالی خود نیز می دانست که امکان برگزاری چنین مسابقات بزرگی در این کشور وجود ندارد اما هدف آن ها از این درخواست با اطمینان از غیرممکن بودن آن چه بود؟ در واقع آن ها با شرکت در جلسات همکاری و گفتگو با کره جنوبی می خواستند به چین و اتحاد جماهیر شوروی به عنوان متحدان خود نشان دهند که می توان با این کشور از در منطق درآمد و رهبران این کشور انسان های عاقل و منطقی هستند.
دولت کره جنوبی نیز از این بیم داشت که شرکت نکردن در مذاکرات با کره شمالی باعث خواهد شد اتحاد جماهیر شوروی و چین در این مسابقات حضور پیدا کنند. از این رو مقامات کره ای (جنوبی) برگزاری المپیک ۱۹۸۸ با فرستادگان همسایه شمالی خود دیدار کرده و پیشنهاد دادن به جای برگزاری نیمی از مسابقات به طور مساوی در هر یک از دو کشور (که به نظر آن ها اصلا امکان آن وجود نداشت) تعداد کمی از بازی ها و مراسم در خاک همسایه شمالی برگزار گردد. فکر آن ها نیز این بود که در صورتی که در حین برگزاری مراسم همسایه چموش شمالی بخواهد کار غیرمعقولی انجام دهد بدون شک متحدان قدرتمندش او را از این هدف منصرف خواهند کرد.
بدین ترتیب کره جنوبی پیشنهاد کرد که مسابفات مربوط به رشته فوتبال، تنیس روی میز و تیراندازی در خاک کره شمالی برگزار شوند، پیشنهادی که مشابه آن نیز در مسابقات المپیک زمستانی ۲۰۱۸ به این کشور ارایه شد. اما این پیشنهاد نسبت به آن چه که مقامات کره شمالی درخواست کرده بودند بسیار کمتر بود. کره شمالی می خواست که مسابقات کامل و بیشتری در خاک این کشور برگزار شوند و با این پیشنهاد کره جنوبی و کمیته بین المللی المپیک مخالفت کرد. در پاییز سال ۱۹۸۷ کاملاً مشخص شده بود که موافقتی در این زمینه بدست نخواهد آمد. کره شمالی نیز نتوانست کشورهای چین و اتحاد جماهیر شوروی را ترغیب به بایکوت کردن این مسابقات نماید و این موضوع بیش از پیش برای آن ها دردناک بود.
در اوایل سال ۱۹۸۸ دو کشور مذکور اعلام کردند که ورزشکاران خود را برای شرکت در این مسابقات اعزام خواهند کرد. برای کره جنوبی حضور تعداد زیادی از کشورهای جهان در این مسابقات یک پیروزی دیپلماتیک به شمار می آمد زیرا حکومت این کشور تنها یک سال پیش از سیستم نظامی به سیستمی کاملاً دموکراتیک تبدیل شده بود و می خواست از این مسابقات به عنوان وسیله ای برای شناساندن خود به دنیا استفاده نماید. تا آن زمان کره جنوبی اسم و اعتبار خوبی در جامعه بین المللی نداشت و این مسابقات می توانست به طور کلی دیدگاه ها نسبت به این کشور را تغییر دهد که البته همین اتفاق نیز رخ داد. علاوه بر این از این مسابقات به عنوان وسیله ای برای بالا بردن غرور ملی استفاده شد.
حمل مشعل این مسابقات را پیرمردی ۷۶ ساله به نام سون کی چانگ بر عهده داشت که در زمانی که شبه جزیره کره در تصرف ژاپنی ها قرار داشت، در مسابقات المپیک برلین در سال ۱۹۳۶ مدال طلای دو ماراتن مردان را به دست آورده بود. وی که اصالتاً کره ای بود تحت نام و پرچم ژاپن در این مسابقات شرکت کرد اما در کنفرانس خبری پس از اتمام مسابقه اعلام کرد که او یک کره ای است و ژاپن کشورش را اشغال کرده است. ورود این مرد پس از ۵۲ سال به استادیوم افتتاحیه در حالی که مشعل مسابقات را در دست داشت شوری در میان تماشاگران ایجاد کرده و بسیاری را با به خاطر آوردن اتفاق المپیک ۱۹۳۸ به گریه انداخت. بعد از مسابقات المپیک ۱۹۸۸ سئول، بسیاری از کشورهای بلوک شرق برخلاف گذشته با به رسمیت شناختن کره جنوبی به عنوان یک کشور، کره شمالی را تنها گذاشتند.
به عقیده بسیاری، کشور کره شمالی که امروزه به یک کشور منزوی و متخاصم تبدیل شده و تمام منافع خود را فدای برنامه خطرناک هسته ای خود کرده در واقع زاییده موفقیت کره جنوبی پس از برگزاری مسابقات المپیک ۱۹۸۸ است که اعتبار بسیاری برای این کشور به همراه داشته و کره شمالی را از متحدانش که تا آن زمان به شدت به آن ها وابسته بود و از حمایت آن ها اطمینان داشت ناامید ساخت. در آن مسابقات تنها کره شمالی، کوبا و چند کشور معدود دیگر مسابقات را بایکوت کردند. از طرف دیگر مقامات کره جنوبی قصد داشتند با برگزاری موفق و بی نقص این مسابقات و میزبانی از جامعه بین المللی، همسایه شمالی خود را تحقیر کرده و بدین ترتیب المپیک تابستانی ۱۹۸۸ فرصتی از دست رفته برای کره شمالی بود که آن را به یک کشور منزوی و خشمگین تبدیل کرد.
اگر چه در مسابقات المپیک زمستانی ۲۰۱۸ پیونگ چانگ همکاری های بی سابقه ای مانند تشکیل تیم مشترک هاکی زنان صورت گرفته است اما بسیاری از کشورها انتظار ندارند تنش های بین دو کشور با این همکاری های کوچک و نمادین کاهش یابد هرچند انتظار نمی رود که شاهد حادثه تروریستی و خرابکارانه ای مانند گذشته باشیم. کیم هیون هوی، جاسوس کره شمالی که بازمانده حادثه تروریستی بمب گذاری هواپیمای کره جنوبی در سال ۱۹۸۸ بود نیز با این دیدگاه موافق است.
وی که اکنون از مخالفان رژیم کره شمالی به شمار می آید در کنفرانسی قبل از شروع این مسابقات گفته که به نظر او تیم مشترک هاکی تنها «یک نمایش تبلیغاتی از جانب کیم جونگ اون» بوده و نباید انتظار داشت که روابط حسنه ای به دنبال آن اتفاق بیفتد. وی در این باره چنین گفته است:” کره شمالی از مسابفات المپیک به عنوان یک سلاح استفاده می کند. این کشور قصد دارد با گرفتن دست های کره جنوبی از تحریم ها فرار کند و بدین ترتیب از انزوای بین المللی خارج شود”.
بدون نظر