قزوین، یکی از مقصدهای گردشگری تاریخی و طبیعی کشور است که بازارش، سابقه چند صد ساله داشته و بخشی از شکوه معماری و فرهنگ ایرانی را در معرض دیدگردشگران داخلی و خارجی قرار می دهد. سرزمین الموت و حسن صباح و بسیاری از نامداران فرهنگ و هنر و ادب این مرز و بوم، یکی از مقصدهای جالب و دیدنی برای گردش در بهار ۹۶ است و به نظر می رسد که برای پایتخت نشین ها، مقصدی کمتر دیده شده باشد.
سرویس گردشگری روزیاتو امروز شما را به سفری دریایی می برد. جایی نزدیک کلانشهر تهران که با کمتر از دو ساعت رانندگی می توان به آنجا رسید و از طبیعت شگفت انگیز بهاری آن استفاده ها برد. دریاچه جذاب اُوان به عنوان ثروت ملی ایرانیان و افتخار میراث طبیعی الموت، جایی است که می توان غواصی را در آنجا فرا گرفت و یک آخر هفته خاطره انگیز را ثبت کرد.
با ما در اُوان گردی امروز همراه باشید.
چرا اُوان؟
در فصل بهار، فصل زیبایی طبیعت و جذابیت های رنگارنگ زمین، گردشگری، یکی از متداول ترین فعالیت های هموطنان به خصوص در ماه های فروردین و اردیبهشت است. سفر به دریاچه ها و کوهستان های ایران نیز همواره یکی از لذت بخش ترین فعالیت های ایرانگردان و جهانگردان ایراندوست بوده و به نظر می رسد، دریاچه اُوان همچون بسیاری از مقصدهای گردشگری اطراف تهران، برای پایتخت نشینان مکانی شناخته شده نباشد.
این دریاچه از جمله دریاچه های طبیعی کشور است که به واسطه چشم اندازه بی نظیرش، یکی از اولویت های اصلی دریاچه گردی گردشگران خودمانی به شمار می رود. جاده مناسب تا کنار دریاچه و امکانات رفاهی که در اطراف آن در دسترس گردشگران و طبیعت گردان قرار گرفته است، اُوان را به یکی از مقصدهای طبیعت گردی بی نظیر ایران و به خصوص قزوین تبدیل کرد.
در اطراف این دریاچه زیبا، مکان مطلوب و مناسبی برای برپایی کمپ و اقامت های شبانه کوله پشتی گردها وجود دارد که اوقاتی هیجان انگیز را برای گردشگران خودمانی به ارمغان می آورد. همانند اوقات خوشی که در کنار تالاب انزلی گیلانی ها و کمپ زدن در کویر مرنجاب و مصر و دشت سوباتان می توان رقم زد.
درباره شکل گیری این دریاچه در الموت قزوین، حرف و حدیث های بسیاری وجود دارد و روایت های گوناگونی مشاهده می شود. برخی معتقدند که دریاچه بر اثر لغزش در زمین و در حدود پانصد سال پیش به وجود آمده است. افراد دیگری هم هستند که بر این نظریه پافشاری می کنند که اُوان، بازمانده یک دریاچه بزرگتر همچون کاسپین است که به مرور زمان، از وسعت آن کاسته شده و اتفاقا، نام قزوین نیز تغییر یافته همین نام به نظر می رسد.
الموت کجاست؟
منطقه الموت یا رودبار الموت در سلسله جبال البرز، در شمال شرقی استان قزوین، جنوب مازندران و گیلان، شرق طالقان و غرب رودبار زیتون قرار دارد.
زبان این مردم تاتی و به قولی دیلمی است. زبان رایج در کوهستان جنوب گیلان که گستره منطقه کوهستانی اشکور تا علی‌آباد منجیل و از شمال تا سراوان رشت و شمال قزوین و کوه‌های غرب مازندران را در برمی‌گیرد. الموت بخش بزرگی از استان را در قالب دو بخش الموت به مرکزیت شهر معلم کلایه و بخش رودبار شهرستان به مرکزیت شهر رازمیان در خود جای‌داده است.
منطقه الموت در دامنه کوه‌های سر به فلک کشیده البرز مرکزی و در حاشیه دره بزرگ شاهرود قرار دارد. این سرزمین کهن و افسانه‌ای، در طول تاریخ فرازوفرودهای تاریخی بسیاری به خود دیده که به نام اسماعیلیان و به‌ویژه حسن صباح اوجی دیگر یافته و همواره موردتوجه گردشگران، جهانگردان و پژوهشگران بسیاری بوده است.
نمایی زیبا از دریاچه اوان الموت قزوین از فراز کوهستان های اطراف
جالب است که بدانید، قزوین را سرزمین غارها و قلعه ها می دانند. برای همین، بقایای قلعه شیرکوه، قلعه لمبسر، نویزرشاه، ایلان سپید، قلادوش و بسیاری قلعه‌های دیگر در کنار طبیعت بکر و چشم‌اندازهای زیبای رود گرمارود، اندج رود و رود الموت و نینه رود که همگی به شاهرود می‌ریزند، جاذبه‌های طبیعت‌گردی و گردشگری بسیاری برای منطقه و استان قزوین فراهم کرده است.
گفتنی است، جاذبه‌هایی باشکوه و به‌غایت زیبای این منطقه شامل دژهای کهن، نمای الموت از فراز قلعه‌ها، درخت چنار خونبار زرآباد، غار حاجت خانه اکوجان، آرامگاه‌های سنگی شاه کوه و حسن‌آباد است که بیش از ۳۰ بنای مذهبی تاریخی دیگر را نیز باید به آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگری الموت اضافه کنیم.
مشخصات دریاچه اُوان
در ایران، ۲۸ دریاچه طبیعتی و ۹ دریاچه بر اثر ساخت سد به وجود آمده است. از این میان، ۱۰ دریاچه بسیار زیبا و دیدنی هستند که اوان یکی از آن ها به شمار می رود. دریاچه ای در نیمه شمالی الموت در دامنه کوه خشچال که در میان ۴ روستای: اوان، وربن، زواردست و زر آباد محصور شده است.
دریاچه با ابعاد سیصد و بیست و پنج متر در دویست و هفتاد متر، وسعتی بیش از هفتاد هزار متر مربع دارد. بررسی تیم های غواصی نشان گر این واقعیت است که عمیق ترین نقطه دریاچه، حدود هفت متر است که در جنوب شرقی آن قرار دارد.
آب دریاچه شیرین بوده اما برای نوشیدن مناسب نیست. دمای آن در عمیق ترین قسمت حدود بیست و سه درجه سانتیگراد است. بستر مملو از لجن و رسوبات دریاچه، حالتی چسبنده را در کف آن به وجود آورده و میدان دیدی کمتر از یک متر را در زیر آب ایجاد می کند.
آب این دریاچه از چشمه های کوچکی که در بستر آن قرار داشته تامین شده و البته در کنار چشمه ها نیز، نزولات آسمانی بر میزان انباشت آب تاثیر گذار بوده است. سر ریز آب این منطقه در قالب یک رود کوچک به روستاهای کوشک و آیین رفته تا مورد استفاده کشاورزان منطقه قرار بگیرد.
چگونه به اُوان برویم؟
برای سفر به این دریاچه از مسیر تهران، می بایست راهی جاده قزوین به الموت شویم. جاده ای پر پیچ و خم که مانند جاده حیران، طبیعت جذابی دارد و کوهستانش با آبی بیکران، یادآور نمایشگاه عکس دچار آبی بیکران رضا کیانیان است. مناظر تماشایی مسیر، خستگی را از تن بیرون می کند. پیچ های بسیاری که در جاده وجود دارد، سبب می شود تا راننده، آرام حرکت کند و سرنشینان، بتوانند از زیبایی های مناظر اطراف لذت بیشتری ببرند.
این دریاچه را باید یکی از زیباترین دریاچه های کشور دانست. در فاصله هفتاد و پنج کیلومتری قزوین و در منطقه ای کوهستانی، این دریاچه واقع شده و به خاطر موقعیت ویژه آن که چشم اندازی عالی دارد، گردشگران بسیاری را شیفته طنازی خود کرده است. دریاچه ای در ارتفاع هزار و هشتصد متری از سطح دریا، جایی است که شما را به ضیافت چشم اندازهای هیجانی و طبیعتی راز آلود می برد.
البته همچون مازیچال و فیلبند، شما به مهمانی ابرها نمی روید. اما آبی آسمان و مناظر دیدنی اطراف، بخشی از شکوه طبیعت فوق العاده ایران در برابر دیدگان شما را به تصویر می کشد که قدرت نقاش طبیعت قزوین را تداعی می کند.
در تاریخ بیستم بهمن سال ۱۳۸۹ هجری شمسی، این دریاچه به عنوان هشتاد و نهمین اثر طبیعی ملی کشور به ثبت رسید و امیدواریم در آینده ای نه چندان دور، در فهرست پیشنهادهای ایران برای ثبت جهانی قرار بگیرد و افتخاری دیگر به کارنامه سرزمین پر افتخار قزوین اضافه شود.
خوشگذرانی در اُوان
در این دریاچه جذاب، تفریحات بسیاری وجود دارد که می توان از آن استفاده کرد و اوقات خوشی را رقم زد. یکی از آن ها، قایق سواری است. البته تهرانی ها همانطور که قبلا هم گفتیم، در برخی از پارک های شهر و همچنین در دریاچه خلیج فارس (چیتگر)، فرصت قایق سواری موتوری و پارویی و رکابی را دارند که به خصوص در فصل بهار، متقاضی این فعالیت ها بیشتر هم می شود.
البته تجربه قایق سواری در دریاچه خلیج فارس تهران که بزرگترین دریاچه مصنوعی خاورمیانه است، تفاوت هایی با قایق سواری در دریاچه اُوان دارد و آن، لذت قایق سواری در یک دریاچه طبیعی با مناظر شگفت انگیز خواهد بود. با قرارگیری در وسط دریاچه، نمایی منحصر به فرد از ان را درک می کنید.
هزینه استفاده از قایق های پدالی در اطراف دریاچه کم است و می توان ساعت ها به گشتی دریایی در این منطقه پرداخت.
همانطور که گفتیم، فصل بهار، وقت خوش و خوبی برای کمپ های طبیعی است و این دریاچه با محیط جذابش، چنین امکان و فرصتی را در اختیار طبیعت گردها قرار می دهد. پیک نیک های خانوادگی یا عصرگاهی می تواند یکی از انتخاب های عالی هموطنان اطراف قزوین باشد تا از این لذت طبیعی استفاده کنند.
بی شک، یکی از جذاب ترین فعالیت ها در سفر به این دریاچه جذاب قزوین، عکسبرداری است. زلالی آب دریاچه و شکوه درختان و گیاهانی که در اطراف قرار دارند، به اندازه کافی به شما مناظر شگفت انگیز معرفی می کند که بتوانید با لنز دوربین خود شکار کنید. اگر در ساعت اولیه صبح به این دریاچه سفر کنید، به دلیل سرد بودن محیط و آب نسبتا گرام دریاچه اُوان، مه غلیظی در اطراف دریاچه مشاهده می شود که بر جذابیت های عکسبرداری شما می افزاید.
این منطقه، یکی از مقصدهای کوهنوردی اهالی قزوین است. اگر شما هم حس و حال کوهنوردی در ایام بهار را دارید، از این فرصت استفاده کنید. برخی از تورهای گردشگری قزوین و تهران، سفر به این دریاچه را با فرصت های کوهنوردی همراه می کنند که جذاب و لذت بخش است. مخصوصا مشاهده منطقه از بلندای کوه های سر به فلک کشیده آن، جذابیت های فراوانی به خصوص برای عکاسان طبیعت گرد دارد.
اوان در فصل زمستان
در زمستان، سطح دریاچه یخ می زند و بعضی از اسکی گران جسور، از فرصت اسکی روی دریاچه یخ زده هم بهره می برند. طبیعت زمستانی اُوان نیز جذابیت های خاص خود را دارد. برای همین است که همواره حرفه ای های طبیعت گرد توصیه می کنند که برخی از مقصدهای گردشگری کشور را در همه فصول سال تجربه کنید تا شاهد شکوه خلقت و زیبایی های ایران هزار رنگ هزار نقش در چهار فصل سال باشید.
یکی دیگر از جذابیت های این دریاچه، حضور پرندگان بومی و مهاجر است که فرصت های خوبی را برای عکاسی از آنها و تماشای این مخلوقات زیبا از نزدیک فراهم می کند. قو، غاز و مرغابی به این دریاچه می آیند و لحظه هایی شگفت انگیز را در برابر دیدگان مسافران اُوان خلق کرده و می روند. به هر حال، پرنده نگری، یکی از فعالیت های گردشگری جذاب و البته مسئولانه است که باید در فصل بهار به آن توجه داشت و از این فرصت برای آشتی با طبیعت و حفظ محیط زیست استفاده نمود.
سرویس های بهداشتی و تخت هایی برای نشستن و چند بوفه، از جمله ظرفیت های رفاهی منطقه برای گردشگران است. البته فضاهایی برای پارک خودرو و کمپ زدن نیز در اختیار مسافران قرار دارد.
از ۲ کار بپرهیزید
اگر به این دریاچه زیبا رفتید، حتما از انجام ۲ کار پرهیز کنید.
یکی شنا کردن در دریاچه است که به دلیل رسوبات کف دریاچه و گیاهان موجود، یک فعالیت پر خطر برای شناگران محسوب می شود. توجه به تابلوهای هشدار دهنده اطراف دریاچه ضروری بوده و این موضوع را به کودکان و نوجوانان نیز گوشزد کنید.
دومی، ممنوعیت صید و شکار در منطقه اُوان است که شکارهای بی رویه در سال های گذشته، صدمات مهلکی به اکو سیستم منطقه و حیات جانداران وارد کرده و متاسفانه علی رغم تابلوهای هشدار دهنده، باز هم افراد بسیاری هستند که ماهی گیری را در دستور کار طبیعت گردی خود قرار می دهند و رفتار حامی محیط زیست ندارند.
پوشش گیاهی و جانوری اُوان
در این منطقه، در حاشیه دریاچه تا دامنه کوه های اطراف، شاهد درختانی مانند بید، سیب، آلو، گیلاس، سنجد ، فندق و گردو هستیم. البته پوشش گیاهی منطقه شامل گون، شیرین بیان، گنگر نیز می شود. هر اندازه از دریاچه فاصله بگیرید و به حوضچه آبخیز آن نیز نزدیک شوید، از گونه های مختلف گرامینه و لگومینیوزه نیز دیده می شود.
در میان آب دریاچه، نی بن و گیاهان غوطه وری مانند خوشاب و چنگال آبی وجود دارد که صحنه های جالبی برای عکسبرداری در زمان قایق سواری در دریاچه است.
از جمله دیگر ظرفیت های جذاب منطقه، می توان به پوشش جانوری آن اشاره کرد. بز کوهی و خرس قهوه ای و روباه و شغال و گرگ و گربه وحشی، از جمله ظرفیت های حیات وحش آن هستند. انواع عقاب، دلیچه، شاهین و جغد و کبک و دارکوب قورباغه و لاک پشت نیز در اطراف دیده شده است.
در دریاچه اوان، ماهیانی چون قزل آلا و کپور یافت می شود که به خاطر گیاهان درون دریاچه، اردک ماهی نیز در آن دیده شده است.
آنچه در سفر به اُوان همراه داشته باشید.
نقشه مسیر حرکت از اقبالیه تا جاده الموت
در سفر به این مقصد جذاب طبیعت گردی قزوینی ها، همواره لباس گرم با خود همراه داشته باشید. چتر و دوربین عکاسی، دو چیز مهمی است که همواره به مسافران اُوان پیشنهاد می شود. همانطور که در بالا توضیح داده شد، فاصله دریاچه تا مرکز قزوین بیش از ۳ ساعت است، بنابراین لوازم سفر را در صورتی که خواهان اقامت شبانه هستید، تکمیل کنید.
کمبود هیزم در اطراف دریاچه برای کسانی که عشق چایی هیزمی و کباب هستند، یک چالش است. بنابراین هیزم و ذغال به اندازه کافی به همراه داشته باشید. چراغ قوه و آب خوراکی و غذاهای سبک پر کالری مانند خرما و خشکبار، می تواند سفر خوبی را در این منطقه برایتان به ارمغان آورد.
بهترین فصل سفر به این دریاچه، از اواسط اردیبهشت تا اواخر مهر ماه است. در بهار و تابستان به دلیل قرار گرفتن دریاچه در منطقه ای کوهستانی، آب و هوای آن در بهار و تابستان بسیار معتدل می شود. در فصل هزار رنگ پاییز نیز با اآاز فصل سرما و کاهش دما، سرما بر منطقه حکمفرما می شود.
اگر قصد قزوین گردی داشتید، هتل های قزوین و مهمانسراها و بعضا خانه های محلی در روستاهای اطراف قزوین انتخاب خوبی خواهد بود.
اُوان در خبرها
خرداد ۹۵ بود که استاندار قزوین در سفری به این دریاچه، از آن به عنوان یک نعمت بزرگ برای منطقه یادکرد و از مسافران خواست تا با رعایت مسائل زیست محیطی برای جذب هرچه بیشتر گردشگر در این مکان همیاری کنند.
استاندار قزوین پیشنهاد کرده بود که چند تعاونی متشکل از ساکنان بومی همجوار با دریاچه و افراد علاقه مند به سرمایه گذاری در دریاچه اوان تشکیل شود تا موانع پیش روی جذب گردشگر در این محل رفع و زیرساخت های لازم در آن اجرا شود.
با اجرای زیرساخت هایی چون محوطه سازی و ساخت آلاچیق و استراحتگاه می توان زمینه را برای جذب گردشگر بیشتر در دریاچه اوان فراهم کرد. آقای استاندار گفته بود که اهالی روستاهای همجوار با دریاچه اوان باید اختلاف های احتمالی را کنار گذاشته و برای رونق گردشگری که می تواند درآمد روستائیان را تا میزان بالا و قابل توجهی افزایش دهد، با یکدیگر همکاری کنند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین نیز در تیرماه ۹۴ گفته بود که دریاچه اوان با داشتن چشم اندازهای بدیع و منحصر به فرد یکی از زیباترین گردشگاه‌های کشور محسوب می‌شود که می‌تواند به عنوان پایلوت گردشگری منطقه الموت و در واقع ویترینی برای استان و کشور به شمار آید.
آقای حضرتی اشاره کرد بود که گردشگران خارجی بازدیدکننده از منطقه الموت، به طور قطع از منطقه اوان هم بازدید می‌کنند و این دو نقطه می‌تواند به عنوان مدلی برای توسعه کل منطقه و فضایی برای تلفیق همکاری‌های دستگاه‌های دولتی و مردم بومی بسیار اثرگذار باشد.
او مشارکت جامعه محلی را یکی از ارکان مهم توسعه توریسم دانست و برای اجرای طرح ساماندهی دریاچه اوان خواستار جلوگیری از حضور سرمایه گذار خارجی در منطقه و فراهم کردن بستر مناسب برای استفاده از توانمندی مردم بومی منطقه در جذب گردشگران شده بود.
مدیرکل میراث فرهنگی قزوین، دریاچه اوان را به عنوان یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی منطقه الموت می داند و تصریح کرد: حفظ منابع زیست محیطی در اوان و مناطق پیرامون آن از اهمیت زیادی برخوردار بوده و ارزش‌های زیست- محیطی، فرهنگی-اجتماعی و تاریخی منطقه فرصتی کم نظیر برای حضور گردشگرانی است که از نقاط مختلف کشور به این مکان سفر می‌کنند که باید از ظرفیت حضور آنها برای توسعه اقتصادی منطقه بهره برد.
مقصدهای گردشگری اطراف دریاچه
اگر به این دریاچه شگفت انگیز قزوینی ها رفتید، از فرصت های گردشگری اطراف نیز استفاده کنید. از آن جمله می توان به غار شمس کلایه، آبشار اوان، روستای زیبای زر آباد، پارک جنگلی باراجین، اقامتگاه بوم گردی زر آباد الموت، باغستان های سنتی قزوین و درخت خونبار زر آباد اشاره کرد.
دهانه غاز شمس کلایه قزوین
خوشبختانه طبیعت استان قزوین با وجود رشد غیرقابل‌مهار زندگی صنعتی و شهرنشینی در مرکز استان و استان‌های مجاور که تهران و کرج در رأس آنها قرار دارند، همچنان با برخورداری از جاذبه‌های ارزشمند خدادادی می‌تواند محل مناسبی برای لحظه‌ای آسودن از زندگی شهری و آپارتمانی شهرهای بزرگ باشد.
پارک جنگلی باراجین قزویناقامت گاه بوم گردی زر آباد قزوین
یکی از مقصدهای اطراف این دریاچه، لمسر است که در شمال قزوین قرار دارد و در منطقه الموت و نزدیکی محلی به نام رازمیان واقع شده است. قلعه لمبسر به دوران ساسانیان باز می گردد و در دوره سلجوقیان نیز مورد استفاده گسترده قرار گرفت. از مهم ترین پایگاه های اسماعیلیان پس از دژ حسن صباح (خداوند الموت) است.
ویدیوی زیر در ۹ دقیقه شما را به گشتی در قلعه لمبسر قزوین می برد.
بدون نظر