با مراحل چاپ کتاب از شابک تا فیپا و مجوز ارشاد آشنا شویم

چاپ کتاب با تیراژ محدود، فقط ۵۰۰ هزار تومان هزینه دارد

چاپ کتاب، حتی با تیراژ کم و حتی یک جلد توسط دانشجویان، یکی از لحظات هیجان انگیز برای نویسندگان و مترجمان به خصوص جوان ها است که شاهد نام خود بر روی یک محصول فرهنگی هستند. مخصوصا وقتی  این محصول با استقبال منتقدان و خوانندگان در طیف های مختلف روبرو  می شود و زمینه چاپ چندم کتاب ان ها فراهم می شود، تلاش  ها برای انتشار کتاب های دیگر افزایش می یابد. در جامعه ایران که سرانه مطالعه کتاب بسیار پایین است، چاپ کتاب و انتشار و توزیع  و پخش و سودآوردی از صنعت چاپ و نشر بسیار سخت بوده و معدود فعالان این عرصه با وضع کنونی دلار و قیمت کاغذ و هزینه های بالای چاپ و توزیع و پخش و بازاریابی کتاب، شرایط سختی را تجربه می کنند. آن هم در دوران معتادان دیجیتالی!

اگر به دنبال چاپ کتاب برای پایان نامه کارشناسی یا کارشناسی ارشد هستید و میخواهید نامی از خود را بر روی یک محصول فرهنگی مشاهده کرده و دستی بر آتش نشر و چاپ کتاب داشته باشید، گام های زیر را در نظر داشته باشید.

گام صفر: انتخاب موضوع خوب برای کتاب خوب

موضوع خوب برای کتاب انتخاب کنید. چه ترجمه چه تالیف. برای اینکه بفهمید کتاب مورد نظر شما برای ترجمه، قبلا توسط مترجم یا ناشر دیگری منتشر نشده است، به سایت کتابخانه  ملی ایران  بروید. اگر جتسجو کردید و موضوعی پیدا نشد، احتمالا تا کنون این کتاب برای انتشار در اختیار وزارت ارشاد قرار نگرفته و در کتابخانه ملی هم  ایندکس نشده است. اگر کتابی کمتر از ۶ ماه از انتشار بین المللی آن میگذرد، احتمالا هنوز ترجمه و منتشر نشده است. اگر به دنبال موضوع خوبی برای تالیف  هستید، باید خوب بازاریابی کنید و با ناشران و کتابفروش ها صحبت کنید.

بعضی از موضوعات، فصلی یا مطابق  با موضوع جریان های سیاسی و علمی و اقتصادی و ادبی و اجتماعی باب می شود. مثلا این روزها، کتاب هایی درباره کره شمالی، استارت آپ ها، نانو فناوری، گردشگری مجازی، کارآفرینی، مد و لباس و این جور مسائل در بورس است. اگر قصد ترجمه کتاب دارید،  با ادبیات نویسنده، سبک گفتار و بسط مطالب  آشنا شوید. استفاده از  سایتهایی  مثل گود ریدز، بیبل کلاب برای رایزنی با نویسندگان ومترجمان و ویراستاران و فریلنسرهای  کتاب، توصیه می شود.

گام آماده سازی

به منظور رسیدن موضوع به مرحله چاپ و انتشار، برنامه ریزی کنید. به موضوع انتشار کتاب، مثل یک پروژه نگاه کنید که نقطه شروع و پایان دارد و برای اجرای صحیح، برنامه ریزی صحیح نیاز دارد و همه منابع در دسترس باشد. مخصوصا اگر  قراردادی با ناشر دارید، باید به این موضوع توجه کنید.

گام اول

نسخه نهایی کتاب تالیف یا ترجمه شده را در اختیار یک ویراستار ادبی قرار دهید.

گام  دوم

نسخه  نهایی کتاب تالیف یا ترجمه شده را در اختیار یک ویراستار علمی قرار دهید. چاپ کتاب بدون ویراستاری علمی، موفقیت چندانی نخواهد داشت.

گام  سوم

کتاب را به زیبایی حروف چینی کنید. برای چاپ کتاب، کتاب باید به خوبی حروف چینی شود.

گام چهارم

کتاب صفحه آرایی شده را برای شابک، به سایت شابک مراجعه کنید. برای چاپ کتاب، حتما شماره انتشار بین المللی  کتاب نیاز دارید.

گام پنجم

از ناشران برای دریافت شابک هم میتوان استفاده کرد.

گام  ششم

کتاب پس از دریافت شابک، به کتابخانه ملی ایران ارسال می شود تا فیپا گرفته شود.

گام  هفتم

پس از دریافت فیپا، کتاب به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای صدور مجوز ارسال می شود.

گام هشتم

اداره کتاب وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نسبت به بررسی محتوای کتاب صفحه آرایی شده اقدام و در صورتی  که مغایرتی با معیارهای مصوب وزارت ارشاد نداشته باشد، مراتب طی نامه ای به ناشر یا نویسنده اعلام می شود. اگر مغایرت  مشاهده شد، میتوانید نسبت به رفع مغایرت اقدام و دوباره برای اخذ مجوز، به اداره  کتاب ارسال کنید.

گام  نهم

پس از اتمام مراحل کتاب، کتاب آماده چاپ می شود و توسط ناشر برای لیتوگرافی، صحافی و منتشر می شود

گام  دهم

۶ جلد از کتاب را می بایست برای مرحله اعلام وصول، تحویل وزارت ارشاد داده تا مراحل چاپ کتاب تکمیل شود. برای جلد کتاب نیز موافقتی مجزا باید کسب شود.

شابک: شماره ی شناسه بین المللی یک کتاب است که توسط خانه کتاب ارائه می­شود. این شماره شابک به تعداد در اختیار ناشران می­باشد. پس از گرفتن شابک فایل کتاب به همراه شابک به کتابخانه ملی داده می­شود تا فیپا صادر شود. فیپا: همان شناسنامه کتاب در کتاب خانه ملی می باشد.

فایل نهایی : پس از صادر شدن فیپا توسط کتابخانه ملی فایل نهایی کتاب به صورت پی دی اف و ۱ نسخه از کتاب تحویل وزارت ارشاد برای صدور مجوز چاپ می شود. مراحل اداری کاملاً توسط ناشر انجام می شود و نویسنده دخالتی در این پروسه ندارد.

مدت زمان مراحل اداری نشر کتاب چقدر است؟

شابک که به تعداد در اختیار ناشر است . مدت زمان صدور فیپا معمولاً ۷ روز کاری است و مدت زمان صدور مجوز ارشاد بین ۱۰ روز تا ۶ ماه می باشد. کتابهای علمی معمولاً ۱۰روز، کتابهای شعر ۲ تا ۳ ماه، داستان و رمان ۲ تا ۴ ماه و کتابهای حوزه علوم انسانی بین ۱ماه تا ۴ ماه طول می کشد تا مجوز ارشاد صادر شود البته این زمان ها تقریبی است و در شرایط مختلف متفاوت می باشد.

توصیه هایی به کتاب اولی ها

کتاب اولی ها مثل «شنگن اولی  ها »، باید خیلی دقت کنند. برای انتشار کتاب، همواره دنبال موضوعات جدید و خلاقانه باشید که نمونه بازاری کمی دارد. همواره از روش های بازاریابی و تبلیغات دیجیتالی برای معرفی کتاب استفاده کنید که ناشران از ان بی بهره هستند. چاپ دیجیتال را برای کاهش هزینه ها جدی بگیرید. حتی اگر یکصد ناشر برای انتشار کتاب شما جواب رد دادند، تجربه جهانی نویسنده های موفق نشان می دهد که چاره ای ندارید جز آنکه به ناشر شماره یک صد و یکم مراجعه کنید. نا امیدی برای کتاب اولی ها، افیونی دردناک است. به تراژدی نا امیدی دچار نشوید. عضویت در شبکه های اجتماعی تخصصی مثل لینکدین و گود ریدز و اطلاع رسانی روی هشتگ های عمومی و تخصصی کتاب و چاپ و نشر در  اینستاگرام را در نظر داشته باشید.

برای کتاب نوشتن، باید « خوب کتاب بخوانید» و «کتاب خوب بخوانید»