راهپیمایی مرگ مارس؛ یکی از بزرگ‌ترین جنایات جنگ جهانی دوم

پس از حمله ناگهانی به ارتش آمریکا در «پرل هاربر» در هفتم دسامبر ۱۹۴۱، ارتش ژاپن روی سوژه دیگری تمرکز کرد، آنها به سمت اقیانوس آرام حرکت کردند.

در اوایل ماه ژانویه، نیروهای ارتش ژاپن وارد خاک فیلیپین شد؛ کشوری که در آن زمان قلمرو آمریکا بشمار می‌رفت و هزاران سرباز آمریکایی و فیلیپینی در آنجا خدمت می‌کردند.

نیروی متحدین به مدت ۹۹ روز مقاومت کردند اما فشار ژاپن، بعلاوه‌ی کمبود تجهیزات و بیماری باعث شکست آنها شد و ۷۶ هزار سرباز که در میان آنها ۲۰ هزار آمریکایی وجود داشت، مجبور به تسلیم شدند. این بزرگ‌ترین تسیلم ارتشی آمریکا بشمار می‌رفت که در تاریخ نهم آوریل سال ۱۹۴۲ میلادی رقم خورد.

پیامد این تسلیم چیزی نبود جز شکل‌گیری بزرگ‌ترین جنایت جنگ‌جهانی دوم: «راهپیمایی مرگ باتاآن». در این راهپیمایی اجباری هزاران آمریکایی و فیلیپینی در مسیرهای تعیین شده جان خود را از دست دادند تا یکی از تاریک‌ترین برگ‌های تاریخ رقم بخورد.

ارتش ژاپن، هزاران تن از اسیران را مجبور کرده بود تا حدود یکصد کیلومتر را با پای پیاده طی کنند تا به کمپ زندان برسند. گرمای بیش از حد هوای شرجی در کنار جراحاتی که سربازان داشتند و انواع بیماری‌هایی که دامن‌گیرشان شده بود از جمله مصائبی بودند که اسیران جنگی با آنها دست و پنجه نرم می‌کردند. از همه دردناک‌تر اینکه، اگر هر اسیری بنا به هر دلیلی از صف عقب می‌ماند یا نظم را به هم می‌زند، یا به ضرب گلوله کشته می‌شد یا سرش از بدنش جدا می‌گشت.

سربازان ژاپنی که ماموریت نظارت بر صف اسیران را به عهده داشتند با نهایت قساوت و بی‌رحمی اسیران را کتک می‌زدند.

پس از پایان یافتن جنگ، ژنرال ژاپنی موسوم به هما ماساهارو که دستور این تجاوز نظامی و یورش را صادر کرده بود، توسط کمیته نظامی در مانیلا به عنوان مسئول اصلی تجاوزات کمپ O’Donnell شناخته شد و بدست چوخه آتش در سوم آوریل ۱۹۴۶ میلادی اعدام شد.

در تصاویر زیر می‌توانید گوشه‌هایی از یکی از بزرگ‌ترین جنایات تاریخ را مشاهده کنید. بر اساس مستندات تاریخی، شمار اسیران جنگی منتقل‌شده حدود ۶۰ تا ۸۰ هزار فیلیپینی و آمریکایی بوده است. در حدود ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۱۰ هزار فیلیپینی و ۶۵۰ تا یکصد زندانی آمریکایی، در طی این انتقال و قبل از رسیدن به کمپ درگذشتند یا کشته شدند.

طول این راهپیمایی ۱۲۸ کیلومتر اعلام شده است و کمیسیون نظامی متفقین این راهپیمایی را به عنوان یکی از موارد جنایت جنگی ژاپنی قلمداد کرده‌است.

نیروهای نظامی آمریکا و فیلیپین ۹۹ روز در مقابل ارتش ژاپن مقاومت کردند اما در نهایت شکست خورده و تسلیم شدند. بدنبال یورش نهم آوریل به باتاآن پنینسولا، صف مقاومت نیروی متحدین در هم شکست و ده‌ها هزار سرباز آمریکایی و فیلیپینی تسلیم ارتش ژاپن شد.

آنها تا زمانی که آذوقه غذایی و تجهیزات جنگی‌شان به صفر رسید، دست از مبارزه برنداشتند.

راهپمایی مرگ در روز دهم آوریل از مارولس در بخش جنوبی باتاآن پنینسولا شروع شد. حدود ۷۰ هزار سرباز مجبور بودند در صف‌های منظم و با پای پیاده به سمت کمپ O’Donnell، زندان جدیدی که بیش از یکصد کیلومتر دورتر از مبدا بود بروند. طی کردن این مسیر ۵ تا ۱۰ روز به طول انجامید و به موقعیتی که هر سرباز به صف اضافه می‌شود، بستگی داشت.

ارتش ژاپن که این همه اسیر گرفته بود نمی‌خواست سربازان را در همان مکان نگهداری کند و مقصد موردنظر آنها باتاآن بود. اما این شهر بسیار دور بود و مسیر ریلی هم نداشت.

بیشتر اسرا از بیماری‌هایی همچون اسهال خونی و مالاریا رنج می‌بردند و قادر به راه رفتن نبودند. اما اگر به زمین می‌افتادند، نیروهای ژاپنی حتما آنها را به ضرب گلوله از پای در می‌آورد.

سربازانی که توانایی بیدار شدن پس از راهپیمایی را نداشتند، حتما یا اعدام می‌شدند یا زنده به‌گور. بقیه سربازان نیز مجبور به حمل اجساد بودند. سربازان ژاپنی برای اشاعه هر چه بیشتر ترس و وحشت به صورت رندوم در میانه صف خشونت‌هایی را اعمال می‌کردند.

ژاپنی‌ها تصور نمی‌کردند هرگز این تعداد زندانی و اسیر داشته باشند و از این رو هیچ تمهیدی نیز برای اسرای خود نیندیشیده بودند. نتیجه این امر هم شرایط بسیار اسف‌بار سلامتی اسرای آمریکایی و فیلیپینی بود.

پس از طی کردن بخش اول راهپیمایی مرگ، سربازان در ماشین‌ها فشرده می‌شدند به این صورت که یکصد مرد در ماشین‌هایی که نهایتا گنجایش ۴۰ نفر را داشت، جا داده می‌شدند. صدها نفر فقط در همین روند فشار دادن برای سوار شدن کشته شدند.

گمانه‌زنی‌ها در مورد شمار دقیق کشته‌شده‌ها با هم متفاوت است. برخی اعتقاد دارند که ۵۰۰ تا ۶۰۰ سرباز آمریکایی در این راهپیمایی جان خود را از دست داده‌اند و اغلب هم در نتیجه گرسنگی و بیماری بوده است. این آمار در مورد فیلیپینی‌ها بسیار بیشتر است و گفته می‌شود بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ نفر در این مسیر کشته شده‌اند و ۲۶ هزار نفر هم در اثر گرسنگی یا بیماری مرده‌اند.

هزاران سرباز آمریکایی، اسیر ژاپنی‌ها بودند و باید تحت شرایط بسیار سخت و طاقت‌فرسا برای شرکت‌های ژاپنی کار کنند. آنها به کشتی‌های مرگ فرستاده می‌شدند که کشتی‌های ماهیگیری کهن‌سال بودند و تعدادی از آنها توسط نیروهای متحدین در دریا غرق شده بودند.

اسیران در این کشتی‌ها نگهداری می‌شدند و هیچ اکسیژنی برای تنفس نداشتند. ژاپنی‌ها به افرادی که در حال مرگ بودند مقداری برنج یا غذا می‌دادند، همین باعث می‌شد تا اسرا برای آب یا برنج با هم بجنگند.

بر اساس خاطرات برخی از سربازان، آنها دستشویی نداشتند و از آنجا که مجبور به جمل اجساد مرده‌ها بودند، همیشه بوی تعفن در مسیر وجود داشته است.