۳۱ اردیبهشت: روز «اهدا زندگی» و ۲۵ هزار منتظر پیوند اعضا

هر بیمار مرگ مغزی، جان ۸ نفر را نجات می دهد

سی و یک اردیبهشت هر سال، روز اهدا زندگی نام گذاری شده است. اهدا زندگی، هم با اهدا خون انجام می شود و هم با اهدا عضو. برای آنکه عضو شما پس از مرگ، امکان پیوند به دیگران را داشته باشد، می بایست کارت اهدا اعضا داشته و اطلاعات شما در این سایت درج شده باشد. سالانه ۹ هزار مرگ مغزی در کشور به وقوع می پیوندد که طبق اعلام مسئولان، حدود ۷۰ درصد خانواده این افراد نسبت به پیوند اعضای عزیزانشان به دیگر هموطنان، موافقت می کنند.

اقدام حسنه پیوند عضو هر بیمار مرگ مغزی، می تواند جان ۸ تن از هموطنان را نجات دهد. در ایران، سالانه بیش از ۴۵ هزار پیوند کلیه انجام می شود که رکوردی قابل ملاحظه در جهان به شمار می رود. رییس کمیسیون بهداشت مجلس سال ۹۶ گفته بود که ۴ میلیون شهروند ایران، کارت اهدا عضو دریافت کرده اند و روند مشارکت در این طرح در میان هموطنان افزایش یافته است.

با این حال، تنها ۵ درصد جامعه ایرانی، نسبت به دریافت کارت اهدا عضو اقدام کرده اند و به نظر می رسد با فرهنگ سازی  بهتر و گسترده تر و اطلاع رسانی مسئولان و چهره ها، نسبت به اهمیت این موضوع، شاهد روند فزاینده تر علاقمندان هموطنان نسبت به دریافت کارت اهدا عضو باشیم. حدود ۲۵ هزار نفر از هموطنان در نوبت دریافت عضو هستند و این رقم، سالانه میلیارد ها تومان به اقتصاد صنعت بهداشت و سلامت کشور آسیب می زند. سالانه هزاران نفر در کشور  متاسفانه به دلیل تصادف  رانندگی  جان خود را از دست می دهند و می توان با مدیریت بهینه، نسبت به اهدا عضو آنان به نیازمندان در ۳۱ استان کشور اقدام کرد.

سالانه هفت هزار نفر به پیوند کلیه نیاز دارند که درصد کمی از آنها موفق به دریافت کلیه می شوند و می بایست از سیستم های دیالیز استفاده کننده که هزینه زیادی به کشور تحمیل می کند. در حالی که سالانه هزاران نفر در اثر  تصادفات رانندگی جان خود را از دست می دهند و با رضایت خانواده آنها، میتوان بخشی از آمال بیماران نیازمند را مرتفع کرد.

مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان با اشاره به لزوم افزایش فرهنگ اهدای عضو بیماران مرگ مغزی گفته بود که سالانه ۱۶ درصد بیماران دیالزی کشور به دلیل عدم دریافت عضو جان خود را از دست ‌می‌دهند. سالانه ۱۶ هزار مرگ و میر ناشی از تصادفات جاده‌ای در کشور رخ می‌دهد . از مجموع پنج تا هشت هزار مرگ مغزی که در کشور اتفاق می‌افتد، بیش از نیمی از آن‌ها قابل اهدا هستند، اما سالانه حدود هزار مورد اهدا در کشور انجام می‌شود .

آمار رضایت از اهدای عضو در ایران هفتاد درصد است و در بسیاری از مواقع خانواده‌ها به اهدای عضو فرد رضایت نمی‌دهند و فرآیند رضایت گرفتن از آن‌ها گاهی به بیش از چهار روز طول می‌کشد در نتیجه وقت طلایی برای پیوند عضو اعضای حیاتی از بین می‌رود.

همکاری نکردن خانواده‌های بیماران مرگ مغزی برای اهدای عضو، مهمترین چالشی است که زندگی ۲۵ هزار بیمار منتظر پیوند عضو را درگیر خود کرده است و با وجود پیشرفت‌های بالای علمی، از نظر میزان اهداء عضو و رضایت خانواده‌ها برای استفاده از افراد مرگ مغزی نیاز به فرهنگ‌سازی داریم.

آیا فرد زنده هم می تواند اهداکننده باشد؟

بله، در بعضی شرایط امکان پذیر است. کلیه یکی از معمول‌ترین اعضای اهدایی افراد زنده است، زیرا یک فرد سالم با یک کلیه هم قادر است به زندگی طبیعی خود ادامه دهد. قسمتی از کبد یا ریه و در موارد نادر قسمتی از روده کوچک نیز قابل اهداست.

آیا در صورت مرگ طبیعی نیز امکان اهدای عضو وجود دارد یا خیر؟

بله ؛ بعد از مرگ کامل به صورت طبیعی تا ۴۸ ساعت نسوجی مانند قرنیه، دریچه قلب، استخوان و تاندون قابل اهدا هستند.

آیا اهدا کنندگان عضو از نظر بیماری‌های خاص غربالگری خواهند شد؟

همه اهداکنندگان عضو از نظر ایدز، هپاتیت، ویروس‌های مشابه و یک سری بدخیمی‌ها مورد بررسی قرار خواهند گرفت.

 آیا داشتن  کارت اهدا عضو  برای اهدای اعضا پس از مرگ کفایت می‌کند ؟

بسیار مهم است که نزدیکان نیز در جریان این امر خداپسندانه قرار گیرند تا در زمان فوت فرد در خصوص اهدای عضو غافلگیر نشوند و آن را مصیبتی افزون بر از دست دادن عزیز خود ندانند چرا که بنا بر قانون جمهوری اسلامی ایران و اکثر کشورهای جهان برای اهدای عضو رضایت اولیای دم ضروری است و حتی علی‌رغم داشتن کارت اهدای عضو در صورت عدم رضایت اولیای دم اهدای عضو صورت نخواهد گرفت.

با در نظر گرفتن لزوم رضایت اولیای دم از اهدای عضو دلیل دریافت کارت چیست؟

کارت اهدای عضو نشان‌دهنده آرزوی قلبی فرد در مورد اهدای اعضای بدن خویش است و همین امر می‌تواند با نشان دادن خواسته فرد به اولیای دمش تصمیم گیری را برای آن‌ها در آن زمان حیاتی آسان‌تر نماید و در ضمن این کارت می‌تواند جنبه فرهنگ‌سازی نیز داشته باشد.

آیا به همراه داشتن کارت اهدای عضو به صورت مدام ضروری است؟

با در نظر گرفتن لزوم رضایت اولیای دم برای اهدای عضو توصیه می‌شود فرد دارنده کارت اهدا خانواده خود را از رضایت قلبی برای این امر مطلع سازد و در صورت اطلاع خانواده از این امر لزومی به همراه داشتن مداوم کارت نیست.

آیا باطل کردن کارت اهدای عضو بعد از تکمیل فرم امکان پذیر است؟

بله ؛ در هر زمان که از داشتن کارت منصرف شوید می‌توانید با اعلام خواسته خود به مسئولین تقاضای خود را لغو کنید. هر چند با در نظر داشتن نیاز به رضایت اولیای دم برای اهدا تنها با اعلام خواسته خود به اولیای دم خویش نیز می‌توانید انصراف خود را از اهدا اعلام کنید.

چه کسی می‌تواند جزو اهداکنندگان عضو باشد؟

همه می‌توانند درامر اهدای عضو پیشقدم شوند و محدودیت سنی منظور نشده است. تنها عاملی که می‌تواند مانع اهدای عضو شود شرایط بالینی فرد اهداکننده است که در زمان فوت وی توسط پزشک متخصص تشخیص داده خواهد شد.