۳۰۰ میلیون دندان پوسیده در دهان ایرانیان؛ مضرات دندان پوسیده چیست؟

پوسیدگی دندان، شایع ترین بیماری عفونی در جهان است

پوسیدگی دندان، شایع ترین بیماری عفونی در میان انسان ها به شمار می رود و گاها تا زمانی که دردی احساس نشود، ما به فکر راه علاج نیستیم. کمیته سلامت انجمن دندانپزشکان ایران اخیرا اعلام کرده است که ۳۰۰ میلیون دندان پوسیده در دهان ایرانیان وجود دارد که اگر برای حال این معضل، اقدام اساسی از سوی مردم و مسئولان حوزه سلامت کشور صورت نگیرد، خسارت های زیادی به صنعت بهداشت و درمان کشور وارد می شود. آمارها نشان می دهد که ۴۰ سال پیش، وضع سلامت دهان ایرانی ها بسیار بهتر از روزگار امروز در سبک زندگی مدرن است و وضعیت پوسیدگی ایرانیان در ۲۰ سال اخیر روند صعودی به خود گرفته است.

پوسیدگی ، یکی از شایع ترین دلایلی است که افراد به خاطر آن به مطلب دندان پزشکان مراجعه میکنند و معمولا به دلیل آنکه خدمات دندانپزشکی در فهرست تعرفه های حمایتی سازمان های بیمه گر قرار ندارد، مبلغ زیادی از جیب بیمار بایستی پرداخت شود. شاید به همین دلیل باشد که بسیاری از مردم، عطای درمان را به لقایش می بخشند و ترجیح می دهند که دندان را بکشند تا از پر کردگی و ترمیم عصب و ریشه و رفع پوسیدگی که معمولا با درد نیز  همراه است، خلاص شوند.

پوسیدگی به دلیل جمع شدن باکتری و میکروب روی دندان ایجاد می شود و ناگفته پیداست که خوب مسواک نزدن و هم چنین عدم استفاده از نخ دندان که مثل عدم استفاده از کرم های ضد آفتاب، یکی از چالش های سبک زندگی مدرن محسوب می شود، از عوامل تاثیر گذار در پوسیدگی به شمار می رود. وقتی این میکروب ها روی سطح باقی بماند، با ترشح اسید و موادی که موجب آسیب به مینا می شود، فرآیند پوسیدگی آغاز می شود. این پوسیدگی فقط به یک دندان آسیب نمی رساند و موارد مجاور را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

این پوسیدگی معمولاً در شیارهای سطح جونده، سطوح بین دندانی و ناحیه اتصال دندان و لثه که برای رشد میکروب ها بسیار مناسب می باشند، اتفاق می افتد. وقتی که شما یک دندان پوسیده دارید، در محل پوسیدگی، احساس درد، حساسیت به سرما و گرما، مواد ترش و شیرین و تغییر رنگ (قهوه ای تا سیاه) و نرمی خواهید داشت. در موارد شدیدتر ، شاهد ایجاد سوراخ خواهیم بود. همچنین پوسیدگی یکی از عوامل مهم بوی بد دهان می باشد. با این حال، در معاینات و چکاپ دوره ای، اغلب پوسیدگی ها قابل تشخیص هستند. تغییر رنگ، حساسیت، و تصویربرداری با اشعه ایکس از روش ها تشخیص پوسیدگی به شمار می رود.

چگونه پوسیدگی درمان می شود؟

 روش اول: فلورایدتراپی

اگر پوسیدگی دندان در مراحل اولیه باشد و دندانپزشک شاهد لکه های سفید رنگ بر روی دندان باشد، امکان توقف پوسیدگی با استفاده از فلوراید تراپی و روشهای دیگر ممکن است. اما اگر پوسیدگی در مراحل پیشرفته باشد و موجب آسیب مینای دندان شده باشد، برگشت پذیر نیستند.

روش دوم: ترمیم

ترمیم، درمان اصلی پوسیدگی است. در این روش بعد از برداشتن ناحیه پوسیده شده که معمولاً به رنگ قهوه ای تا سیاه می باشد، از موادی مانند آمالگام که ترکیبی از نقره، قلع، روی، مس و جیوه می باشد و یا مواد همرنگ دندان (کامپوزیت) استفاده می شود. آمالگام نسب به کامپوزیت، استحکام بیشتر و هزینه کمتری دارد اما با رنگ دندان‌ها مطابقت ندارند.

روش سوم: روکش

روکش دندان در دو نوع PFM و زیرکونیا (سرامیکی) هستند. روکش دندان زیرکونیا ظاهر طبیعی تر، استحکام و کیفیت بیشتری دارد و توسط لابراتوار بعد از قالب گیری، ساخته شده و بعد از برداشتن پوسیدگی در محل تعیین شده قرار داده می شوند.

روش چهارم: عصب کشی و درمان ریشه‌ها

درصورت عمیق بودن پوسیدگی و تخریب مینا و عاج دندان و نفوذ پوسیدگی دندان بر پالپ دندان نیاز بر عصب کشی بوده که تشخیص آن معمولا با عکسبرداری OPG صورت می گیرد.

چه عواملی احتمال پوسیدگی دندان ها را افزایش می دهد؟ 

عوامل زیادی سبب ایجاد و تسریع در فرآیند پوسیدگی می شود که عبارتند از:

• عدم استفاده صحیح از مسواک
• عدم استفاده صحیح از نخ
• عدم استفاده صحیح از دهان شویه
• عدم تعویض مسواک در بازه های ۳ ماهه
• مصرف زیاد غذاهای شیرین
• فاصله انداختن میان بازه های زمانی مسواک زدن
• عدم مراجعه مرتب و منظم به دندانپزشک برای معاینه دوره ای
• عدم جرم گیری مناسب
• استفاده زیاد از مواد غذایی قندی یا کربوهیدرات که نقش منبع غذایی برای باکتری دهان دارند.
• عدم ترشح کافی بزاق در دهان
• استعمال دخانیات

عوارض پوسیدگی دندان چیست؟

پوسیدگی عوارض زیاد خواهد داشت و میتواند چالش هایی برای سلامت دهان به ارمغان آورد. توجه داشته باشید که باکتری هایی که در بالا درباره آن صحبت کردیم، نه تنها میتواند به ساختار دهان آسیب بزند، بلکه لثه و استخوان پیرامون را تحت تاثیر قرار داده و حتی زمینه ایجاد آبسه در دندان و لثه شود. برخی از عوارض رسیدگی و کرم خوردگی عبارتند از:

• آسیب دیدگی : آسیب ‌دیدگی و یا حتی شکستگی دندان. همچنین ممکن است دندان لق شده و بیفتد.
• عفونت: التهاب و عفونت لثه ( ژنژیویت) که با درد و التهاب لثه مشخص می‌شود. از علایم دیگر آن قرمزی و تورم لثه و همچنین خونریزی هنگام مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می‌باشد.
• تخریب استخوان فک: وضعیت پیشرفته‌تر و شدیدتر بیماری لثه که به آن پریودنتیت گفته می‌شود. در این شرایط بافت‌هایی که دندان را به حفره دندان متصل نگه می‌دارد (رباط پریودنتال) و همچنین استخوان فک یا آلوئولار ناحیه حفره دندان، تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
• آبسه: در موارد پیشرفته پوسیدگی دندان، ممکن است آبسه ایجاد شود. آبسه به کیسه‌های پر شده با چرک و پلاک گفته می‌شود. این وضعیت درد شدید، تب و علائم عفونت ایجاد می‌کند.
• سپسیس: که دچار پوسیدگی دندان می‌شوند، ممکن است به سپسیس دندانی مبتلا شوند که در آن سینوس نزدیک به دندان پوسیده دچار عفونت و تورم می‌شود.
• تهدید سلامتی: دندان پوسیده ممکن است به فرد اجازه ندهد فعالیت‌های روزمره خود را انجام دهد. علاوه بر آن، پوسیدگی دندان در اموری مانند غذا خوردن تأثیر گذاشته و می‌تواند سلامت بدن را تضعیف نماید. از آنجایی‌ که پوسیدگی دندان در کودکان شایع‌تر است، احتمال تأثیر آن بر توجه و تمرکز کودک در مدرسه و عملکرد درسی او وجود دارد.

توجه داشته باشید که هزینه های پیشگیری در دندانپزشکی با معاینات دوره ای، هزینه تمام شدن درمان بیماری های دهان و دندان را به طور چشمگیری کاهش می دهد. فرهنگ درست مسواک زدن و نخ دندان زدن را یاد بگیریم. بهترین زمان مسواک زدن ۲ دقیقه است و هر ۴ قسمت دهان می بایست در عرض ۳۰ ثانیه مسواک زده شود. افراط در مسواک زدن، مینا دندان را از بین می برد. در این ارتباط و در صورت علاقمندی می توانید مقالات آیا مصرف نوشابه های رژیمی به اندازه نوشابه های معمولی، باعث چاقی می شود؟ و بیشترین میزان شکری که روزانه مجاز به مصرف آن هستیم چقدر است؟ را نیز مطالعه بفرمایید.

آب گاز دار و نوشیدنی شیرین ، تهدید سلامت دندان است