نشانگان یا سندروم همولیتیک اورمیک (Hemolytic uremic syndrome) که معمولاً با عنوان اختصار «HUS» شناخته می شود، بیماری است که در نتیجه تخریب غیرطبیعی گلبول های قرمز خون به وجود می آید. بدین ترتیب، گلبول های قرمز آسیب دیده، راه سیستم فیلترینگ و پالایش در کلیه ها را مسدود کرده که می تواند در نهایت به از کار افتادن کلیه و حتی مرگ نیز منجر شود. سندروم همولیتیک اورمیک معمولاً بعد از ۵ تا ۱۰ روز اسهال در کودکان رخ می دهد که معمولاً به شکل اسهال خونی است و در اثر ابتلا به باکتری ای کولی به وجود می آید.
افراد بالغ نیز ممکن است به این بیماری مبتلا شوند که معمولاً در اثر ابتلا به باکتری کشنده ای کولی یا دیگر عوامل عفونی، برخی داروها یا بارداری رخ می دهد. سندروم همولیتیک اورمیک یک بیماری مهم و سخت است که باید جدی گرفته شود اما درمان به موقع و کامل باعث بهبودی کامل در اغلب بیماران می شود به ویژه در مورد کودکان.
نشانه های سندروم همولیتیک اورمیک
نشانه های سندروم همولیتیک اورمیک می توانند شامل موارد زیر باشند:
اسهال خونی
کاهش ادرار یا وجود خون در آن
درد شکمی، استفراغ و تب گاه و بیگاه
زردی پوست
کبودی های کوچک و بی دلیل روی پوست یا خونریزی از بینی و دهان بدون هیچ گونه علت خاصی
خستگی و حساس بودن
گیجی و حملات عصبی
فشار خون بالا
تورم در پوست صورت، دست ها، پاها یا تمام بدن
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر خود یا فرزندتان دچار اسهال خونی شدید یا برای چندین روز متوالی اسهال شدید بعد از موارد زیر را تجربه کردید سریعاً به پزشک مراجعه نمایید:
کاهش میزان ادرار
کبودی های بی دلیل روی پوست
خونریزی غیرمعمول و بی دلیل
خستگی مفرط
اگر خود یا فرزندتان به مدت بیش از ۱۲ ساعت ادرار نداشتید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه نمایید.
عوامل ابتلا به سندروم همولیتیک اورمیک
معمول ترین عامل ابتلا به بیماری سندروم همولیتیک اورمیک؛ به خصوص در کودکان زیر ۵ سال، ابتلا به باکتری ای کولی است که توکسین های خاصی را تولید می کند. ای کولی به گروهی از باکتری ها اطلاق می شود که معمولاً در روده های انسان ها و حیوانات سالم یافت می شود. اغلب صدها گونه باکتری ای کولی کاملاً بی خطر هستند اما برخی رشته های این باکتری باعث ایجاد بیماری های عفونی شدیدی می شوند که همه از غذا نشأت می گیرند.
ای کولی ممکن است در گوشت یا غذای آلوده، در استخرهای شنا و آب هایی که با مدفوع انسان و حیوان بیمار آلوده شده اند وجود داشته و به بدن افراد سالم منتقل شود. گاهی اوقات عفونت ناشی از میکروب ای کولی به علت تماس بسیار نزدیک به شخص آلوده رخ می دهد که این موارد معمولاً در خانواده ها یا در مراکز درمانی اتفاق می افتد. البته همه افرادی که به انواع مختلف این باکتری مبتلا می شوند ضرورتاً به سندروم همولیتیک اورمیک مبتلا نخواهند شد.
از دیگر عوامل ابتلا به سندروم همولیتیک اورمیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
استفاده از داروهای خاص؛ از قبیل جوهر گوگرد، برخی داروهای مربوط به شیمی درمانی، داروهایی که در ترکیب آن ها از مواد دارویی سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن (نئورال، ساندیمیمون و گنگراف) وجود دارد و داروهای ضد انعقاد خون استفاده شود.
عفونت های خاص مانند اچ آی وی/ ایدز یا عفونت در اثر باکتری پنوموکوک
در موارد نادری نیز بارداری
آسیب پذیر بودن نسبت به یک نوع بسیار نادر از سندروم همولیتیک اورمیک به نام HUS بی قاعده می تواند از راه ژنتیک به فرزندان منتقل شود. البته افرادی که ژن جهش یافته عامل HUS بی قاعده را به ارث برده باشند ضرورتاً به این بیماری مبتلا نمی شوند. ژن های جهش یافته ممکن است بعد از یک عفونت قابل توجهی در سیستم تنفسی فوقانی یا ناحیه شکم فعال شوند.
فاکتورهای خطر سندروم همولیتیک اورمیک
خطر ابتلا به بیماری سندروم همولیتیک اورمیک برای گروه های سنی و افراد زیر بیشتر است:
کودکان زیر ۵ سال
افراد بالای ۷۵ سال
افراد دارای تغییرات ژنتیکی خاص که آن ها را در برابر این بیماری آسیب پذیرتر می سازد.
عوارض ابتلا به بیماری سندروم همولیتیک اورمیک
بیماری HUS می تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد که زندگی شخص را تهدید می کنند. از این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
از کار افتادن کلیه ها که می تواند به صورت ناگهانی (حاد) یا در طول زمانی طولانی (مزمن) باشد
فشار خون بالا
سکته قلبی
اغما
مشکلات روده ای مانند کولیت التهابی روده
مشکلات قلبی
راه های جلوگیری از ابتلا به بیماری HUS
گوشت یا تولیدات آلوده به باکتری ای کولی ضرورتاً ظاهر، مزه یا بوی بدی که نشانگر وجود این عامل بیماری زا باشد در خود ندارند. برای مقابله با این باکتری و دیگر بیماری های ناشی از مواد خوراکی آلوده باید موارد زیر را رعایت کنید:
از مصرف شیر و آب میوه های پاستوریزه نشده خودداری کنید.
قبل از خوردن غذا و پس از رفتن به دستشویی و تعویض پوشاک نوزاد حتما دست های خود را به خوبی بشویید.
وسایل آشپزخانه و سطوحی که غذا با آن ها تماس دارد را به طور مرتب تمیز کنید.
گوشت را با دمای مناسب بپزید.
گوشت را ابتدا از حالت یخ زده خارج کرده و سپس بپزید.
غذاهای خام را از غذاهای آماده سرو جدا کنید. گوشت پخته شده را روی بشقاب هایی که قبلاً گوشت خام در آن ها قرار داشته نگذارید.
گوشت خام را در طبقات پایین یخپال نگه دارید تا خطر ریختن خون روی مواد غذایی دیگر کاهش یابد.
از رفتن به استخرهای شنای کثیف خودداری کنید. در صورتی که به اسهال مبتلا هستید بهیچ عنوان شنا نکنید.
بدون نظر