غذاهای خوشمزه استان دیدنی چهار محال و بختیاری را بشناسید [قسمت اول]

با آش ها، نان ها و کباب بختیاری بام ایران آشنا شوید

غذاهای چهار محال و بختیاری هم متنوع است و هم ارگانیک. هم خوش طعم است و هم ارزان.

استان چهار محال و بختیاری از استان های دیدنی ایران زمین است که درباره آن در رسانه های سنتی و مجازی کمتر شنیده ایم و متاسفانه در سالهای اخیر روند مهاجرت داخلی  از آن روند صعودی پیدا کرده است.

هزاران زن و مرد عشایر در این استان مشغول به تولید صنایع دستی متنوع و رنگارنگ از گلیم و گبه گرفته تا جاجیم و فرش های بزرگ هستند و تولیدات صنایع دستی در این استان فرصت خوبی برای سرمایه گذاری را فراهم کرده است.

یکی از ظرفیت های منحصر به فرد استان را باید غذاهای خوشمزه آن دانست که در این گفتار به شماری از آن ها اشاره میکنیم.

کباب بختیاری، آش دوغ، آوریز، توله، آش بلگ و ده ها غذای لذیذ دیگر این استان که اکثرا مواد اولیه آن از طبیعت چشم نواز استان چهار محال و بختیاری تهیه می شود، این استان را به میعادگاه ارگانیک خورها تبدیل کرده است. اگر مسافر چهار محال در آینده نزدیک هستید،  غذاهای زیر را در نظر داشته باشید.

 کباب بختیاری

کباب بختیاری یکی از کباب های سنتی و مشهور ایرانی است، که برای تهیه آن از راسته گوسفندی یا فیله گوساله، و سینه مرغ استفاده می‌شود. برحسب سلیقه می‌توان بجای سینه مرغ از فیله ماهی استفاده کرد.این غذا تاریخچه ای کهن دارد و مهد آن سیستان و بلوچستان است. کباب بختیاری مثل شاندیز مشهد، شهرت ملی دارد. مواد لازم برای تهیه کباب بختیاری به این شرح است:‌

• فیله گوساله یا گوسفند : ۱۵۰ گرم
•  سینه مرغ بدون استخوان :۱۵۰ گرم
• پیاز : ۱عدد متوسط
• فلفل دلمه ای سبز : ۱عدد کوچک
• آبلیموی تازه : ۱قاشق سوپ خوری
• زعفران دم کرده : ۱قاشق سوپ خوری
• روغن زیتون یا روغن مایع : ۲قاشق
• کره آب شده یا کره نرم شده :۱قالب ۲۵ گرمی
• نمک و فلفل سیاه : به مقدار لازم

طرز تهیه کباب بختیاری به این صورت است که اول بهتر است گوشت را نرم کنید. برای نرم کردن یک کیلو گوشت قرمز بایدآب یک عدد پیاز ، ۲ قاشق سوپ خوری سس سویا ، ۱ یا نصف قاشق چای خوری فلفل سیاه یا نیم کوب ،۲ قاشق سوپ خوری روغن زیتون یا مایع را ۱۲ تا ۲۴ ساعت به گوشت اضافه کنیم. گوشت سینه مرغ را با زعفران هم میزنیم یعد آب پیاز ، ۲ قاشق روغن مایع یا روغن زیتون و نمک و فلفل اضافه میکنیم و ۱۲ تا ۲۴ ساعت میگذاریم تا مزه دار شود.

۴ ساعت قبل از به سیخ کشیدن مرغ و گوشت پیاز و فلفل دلمه ای را خلال میکنیم و داخل مواد قبلی میریزیم. آبلیمو را نیم ساعت قبل از پخت به هر دو اضافه میکنیم ، نمک را هم به گوشت قرمز اضافه میکنیم. در سیخ یک در میان یک عدد فیله گوشت قرمز یک عدد فیله مرغ میزنیم و روی آتش و یا در تابه ای که با کره چرب کرده ایم میپزیم.

آش بلگ (آش رشته)

اگر دنبال آش خوشمزه در این استان هستید،  آش بلگ را تست کنید. آش بلنگ یکی از آش های معروف در استان  چهار محال و بختیاری است که بانوان بختیاری در مراسم مختلف ان را تهیه میکنند و همگی از خوردن ان لذت میبرند. اگر به این استان سفر کردید حتما از مزه این اش فوق العاده بچشید. مواد لازم عبارت است از :‌

• سبزی آش ریز خورد شده
•  اسفناج یا برگ چغندر کمی(برای لعاب)
• پیاز خلالی خورد شده
• نعنا خشک
• رشته ی آش
• آب، نمک , فلفل و ادویه، نخود و لوبیا چیتی
• عدس
• کشک
• سیر در صورت تمایل
• پونه داغ

طرز تهیه به این صورت است که از شب قبل، حبوبات را بیست و چهار ساعت خیس کنید و سپس بپزید تا نفخ آن گرفته شود. توجه کنید که هنگام پخت، حبوبات له نشود. حال سبزی آش را به صورت ریز ریز خرد کرده و روی آب حرارت دهید. صبر کنید تا تغییر رنگ پیدا کند. در ادامه، رشته ها را خورد کنید و در قابلمه بریزید. صبر کنید تا حالت خشک انها از بین برورد ( رشته ها را زیاد خورد نکنید .همین که از وسط دو یا سه بار بشکنید کافی است ). بعد از چند جوش زدن عدس را به مواد بالا اضافه کنید و صبر کنید تا جوش بیاید و آن هم همراه مواد چندین جوش بزند.

در حین جا افتادن مواد قابلمه باید پیاز داغ آماده کنید که یکی از مهمترین مواد آش رشته محسوب میشود.پیاز ها را خلالی خورد کرده و در روغن زیاد تفت دهید تا کاملا طلایی و براق شوند ( اگر سیر دوست دارید آنها را نیز همراه پیاز ها خورد و سرخ کنید ) در نهایت ادویه و فلفل اضافه کنید و اجازه دهید بوی خامی ادویه گرفته شود . بعد از آنکه کاملا سرخ شدند حرارت را خاموش کنید و نعنا خشک را به پیاز داغ اضافه کنید و مخلوط کنید. مقداری نمک به مواد داخل قابلمه ی آش اضافه کنید. حال پیاز داغ همراه با نعنای آماده شده را به مواد آش اضافه کنید. و مخلوط کنید .وقتی دوباره جوش افتاد لوبیا و بعد از آن کشک را بیافزایید و منتظر بمانید تا آش جا بیافتد. .

آردوله بوسور

از دیگر غذاهای چهار محال و بختیاری می توان به آش های لذیذ استان بام ایران اشاره کرد که نامی کمتر شنیده شده به نام آردوله بوسور است. از آش های خوشمزه بختیاری اش اردوله بوسور است که وجود عدس در این اش ان را به یک غذای بسیار مقوی و فوق العاده تبدیل کرده است. پیشنهاد میکنیم که ان را حتما امتحان کنید و از طعم اصیل ان لذت ببرید. مواد لازم این آش عبارت است از:‌

• فلفل به میزان لازم
• پیاز (برای پیاز داغ) به میزان دلخواه
• نمک به میزان لازم
• ادویه به میزان کافی
• قارا ( قره قورت یا ترشی نار دون ) به میزان لازم
• آب به میزان لازم
• عدس ۱ پیمانه
• زردچوبه به میزان لازم
• سبزی (بوسور یا برگ چغندر ) نیم کیلو
• آرد ۲ پیمانه

طرز تهیه این آش خوشمزه خوش طعم و خوش رنگ به این صورت است که ابتدا آرد را با نمک به میزان لازم مخلوط می‌کنیم و سپس به آن آب می‌پاشیم و حالت گلوله گلوله در می‌آوریم و می‌گذاریم نیمه خشک شود. بعد عدس را پخته و بعد سبزی آن (بوسور سبزی محلی یا برگ چغندر ) را اضافه می‌کنیم. بعد از پخته شدن مواد، ابتدا ادویه، زرد چوبه، و فلفل و بعد آرد را به آن اضافه می‌کینم، تا جا بیافتد. چاشنی آن هم آب دانه انار پخته شده است. می توانید به آن پیاز داغ هم بزنید و میل بفرمایید.

نان ورچاله

از غذاهای ساده و ارزان استان میتوان به نان ورچاله اشاره کرد. نان ورچاله نوعی نان بختیاری است که برخلاف نان تیری ، اولا در تهیه آن از مایه خمیر یا خمیر ترش استفاده می شود، ثانیا ضخامت آن بیشتر از نان تیری است. مواد لازم آن را خمیر نان: ۱ چانه و آرد: نصف لیوان تشکیل می دهد.

طرز تهیه به این صورت است که برای تهیه نان ورچاله ، ابتدا در ظرفی که می خواهند در آن خمیر تهیه کنند، به مقدار مورد نیاز آب می ریزند وسپس یک چانه خمیر در آن حل می کنند. این محلول را با دست بهم می زنند تا کلیه خمیر در آب حل شود. سپس تفاله های موجود را از آن خارج می کنند و در محلول بدست آمده به مقدار مورد نیاز آرد اضافه کرده و خمیر تهیه می کنند. خمیر حاصل را به مدت حداقل ۳ ساعت به حال خود می گذارند تا وربیاید. بعد آن را پشت تابه ای که بر روی اجاق قرار داده شده است ، با ضخامتی در حدود یک سانتیمتر پهن کرده و می پزند. گاهی بعد از پخته شدن یک طرف ، طرف دیگر آن را نیز پشت تابه قرار داده وحرارت می دهند. این نان به شکل دایره ویا بیضی شکل تهیه می شود

نان تیری بختیاری

نانی شبیه به نان لواش است که ضخامت این نان تا ۲ میلی متر، قطر آن بین ۳۵ تا ۴۰ سانتی‌ متر و شکل آن دایره‌ای است، وزن تقریبی یک عدد نان تیری حدود ۱۵۰ گرم است و این نان از آرد گندم تهیه می‌شود. مواد لازم این نان را آرد به میزان لازم و چانه خمیر  تشکیل می دهد. طرز تهیه به این صورت است که برای تهیه این نان، ابتدا آرد را از حور (خورجین مخصوص نگهداری آرد) خارج کرده و به اندازه مورد نیاز آن را الک می کنند. سپس آن را درون ظرفی فلزی خمیر می کنند. خمیر در مدتی کمتر از نیم ساعت آماده است. وسپس خمیر چانه شده را با چوبی بنام تیر بر روی سکویی چوبی که توسی نام دارد پهن کرده وسپس خمیر نازک شده را بر روی سینی پهن آهنی بنام تاوه ،که بر روی شعله آتش قرار دارد برای پخت قرار می دهند.

غذاهای چهار محال و بختیاری بیش از ۴۰ غذا است که شماری از آن ها در این گفتار معرفی شد. خرید محصولات صنایع دستی و هم چنین سفارش غذاهای چهار محال و بختیاری برای مسافران بام ایران، اقدامی جهت حمایت از اقتصاد گردشگری این منطقه و رونق میراث اقوام ایران  است که بیش از هر زمان دیگر نیاز به حمایت دارد. اگر شما هم با غذاهای دیگری اشنا هستید به ما اطلاع دهید.