نقد فیلم Tully، مادرانه‌ترین و زنانه‌ترین فیلم سال

این فیلم جدا از ستایش مادر، واکاوی موضوعات روانشناسانه مختلفی در حوزه زنان است

نقد فیلم Tully از آن جهت مهم است که خود فیلم یکی از مهم‌ترین فیلم‌های آثار سینمایی امسال است که می‌توان گفت نادیده گرفته شده است. زوج نویسنده و کارگردان معروف یعنی دیابلو کودی و جیسون ریتمن در طول سالها فعالیت سینمایی خود آثار معدودی را ساخته‌اند و مشخص است که برای تک تک این فیلم‌ها وقت و انرژی زیادی صرف کرده‌اند.

در فیلم جونو آنها زندگی یک نوجوان باردار را روایت کردند و در فیلم Young Adult (فیلم بزرگسال جوان) داستان زنی سی ساله که دوست دارد مثل دوران دبیرستانش رفتار کند و کودک درونش را هایپ کرده است.

حالا در انتهای این سه گانه به اثری می‌رسیم که مادرانگی را به اوج خود می‌رساند و زنی ۴۰ ساله (با بازی چارلیز ترون) را به تصویر می‌کشد که با مشکلات زنانگی و پیر شدنش باید کنار بیاید.

موضوعی که در وهله اول شاید کلیشه‌ای به نظر برسد ولی پرداخت و نوع روایتی که زوج خالق فیلم برای آن برگزیده‌اند، فرسنگ‌ها با کلیشه سازی فاصله دارد.

چارلیز ترون بارها و بارها چهره و اندام خود را متحول کرده تا در قالب نقشی فرو برود و با آنکه زیبایی منحصر به فردی دارد، اما ابایی از نابود کردن این زیبایی در قاب تصویر ندارد.

اینکه او چطور می‌تواند اندام خود را به سرعت چاق و لاغر کند (همین امسال از او فیلمی با نام Gringo اکران شد که در آن مانند الهه‌ای زیبا ظاهر می‌شود) برای خودش معماییست!

در هر حال ترون این بار هم وزن زیادی به خودش افزوده و با گریمی که روی صورتش نشسته، خستگی و افسردگی یک زن ۴۰ ساله درگیر با مشکلات شخصی، فرزندان و همسرش را به خوبی به تصویر کشیده است.

دیدن فیلم Tully باعث می‌شود نگاه‌ مردان به سمت زنان و به کل همسران و مادرانشان تغییر پیدا کند و متوجه عمق فاجعه تلاطم درونی آنها بشوند، درونی که خود نویسنده هم آن را عجیب و غریب تصور می‌کند و پیچیدگی جنس زن در این فیلم بدون هیچ سانسوری روایت می‌شود.

مارلو زنی است که در آستانه چهل سالگی قرار دارد و فرزند ناخواسته سومش را حامله است. او دو فرزند دیگر دارد که هر یک مشکلات بخصوص خود را دارند، دخترش نزدیکی‌های سن بلوغ خود رسیده و پسرش هم بیماری شبیه به اوتیسم دارد.

او و همسرش درو (با بازی ران لیوینگستون) از نظر مالی زندگی متوسطی را دارند اما برعکس برادرش کریگ (با بازی مارک دوپلس) و همسرش الیس (با بازی (اِلین تن) زندگی مرفهی را برای خود دست و پا کردند که سه فرزند قد و نیم‌قد هم در آن حضور دارند.

آنها حتی پرستار بچه هم دارند وکریگ به مارلو پیشنهاد می‌دهد که برای فرزند سوم در راه هم یک پرستار بچه بگیرند، آن هم به هزینه او. مارلو در برابر درخواست برادرش پافشار می‌کند و دوست ندارد که فرزندش توسط شخص دیگری بزرگ شود، اما بعد از به دنیا آمدن بچه و کابوسی که همراه با خود می‌آورد، مارلو  کم کم نظرش تغییر پیدا می‌کند.

تالی (با بازی مکنزی دیویس)، پرستار بچه ظاهر می‌شود ولی این پرستار با شخصی مثل مری پاپینز در سینمای هالیوود تفاوت‌های اساسی دارد. او مری پاپینزی مدرن و از نسل جدید دختران امروزیست و رفتار و کردار این دختر جوان بیست و چند ساله که توگویی آرزوی مارلو، داشتن زندگی‌ای مثل این دختر جوان بوده، روی مارلو تاثیر می‌گذارد…

دو کاراکتر اصلی فیلم زن هستند و مردان فیلم تالی همانند دو اثر گذشته زوج هنرمند و خالق فیلم، نقش‌های فرعی دارند. زنانگی از همین قسمت در فیلم موج می‌زند و دیدگاه فیلم از منظر مارلو پیش می‌رود. اوست که مادر شده و حالا حس زیبای مادری را باید برای بار سوم تجربه کند، حسی که فیلم سعی دارد سختی‌ها و کابوس آن را هم نشان دهد.

اشتباه نکنید! فیلم Tully‌ قصد ندارد مادری و فرزند پروری را نکوهش کند و در عین حال قدم زدن در کابوس مادر شدن، زیبایی‌های آن را هم نشان می‌دهد.

فیلم Tully پایان غافلگیرکننده‌ای دارد که بسیاری از حوادث رخ داده در طول فیلم را به زیبایی توضیح می‌دهد؛ حوادثی که شاید به مذاق برخی تماشاگران ننشیند و آن را نوعی هرزگی و یا غیرقابل قبول از طرف یک زن بدانند برای همین توصیه‌ام این است که به فیلم زمان بدهید و آن را زود قضاوت نکنید.

فیلم Tully یک ستاره درخشان دارد و یک ستاره کم فروغ‌تر که هر دو بار فیلم را به دوش می‌کشند. چارلیز ترون و مکنزی دیویس زوجی هستند که در اینجا مادری، زنانگی و تمام مشکلات پیرامون آن را به پرده نمایش می‌آورند و ترون به واسطه نقش پیچیده‌ترش به زیبایی می‌درخشد.

سکانس‌هایی تاثیرگذار در طول فیلم وجود دارد که بی‌شک بدون بازی زیبای او آن تاثیری که باید بگذارد را نداشت . کافیست نگاه کنید به صحنه‌ای که او نوزادش را داخل ماشین می‌گذارد و از درد و رنج‌های خود بیرون از ماشین فریاد لعنتی سر می‌دهد.

یا زمانی که با مدیر مدرسه برای اولین بار دهان به دهان می‌شود و سالها رنج درونی‌اش را (که ما در اینجای فیلم نیم ساعت آن را به نظاره نشستیم) را بیرون می‌اندازد. کاراکتر چارلیز ترون در فیلم Tully نسبت به فیلم Young Adult پیچیدگی‌های به مراتب بیشتری دارد و همزمان با گذشت سال‌ها از اکران آن فیلم و بلوغ شخصیتش، خود ترون هم به بلوغی از بازیگری رسیده است و نقد فیلم Tully بدون اشاره به خیره کننده بودن بازی وی، بی لطفی تمام در حق زحمات اوست.

دیگر بازیگران فیلم نیز کار خود را خوبی انجام داده‌اند و بیشتر از آنکه به مباحث فنی چون فیلمبرداری و تدوین و… فیلم Tully بتوان اشاره کرد (که بازنگری و بررسی آنها هم خارج از حوصله این مطلب است) باید به فیلمنامه آن تحسین گفت و دو مقوله طراحی صحنه و گریم فیلم را نیز ستود چرا که هر دو در خدمت فیلمنامه فیلم هستند و به آن رنگ و بویی دقیق‌تر داده‌اند.

اشارات فیلمنامه هیچ‌گاه فراموش نمی‌شود و اکثر موارد گنجانده شده در آن هدف و نیتی دنبال می‌کنند (مثل جایی که در اوایل فیلم مارلو می‌گوید آوردن پرستار خانه مثل فیلم‌های ترسناک و پایان آن است که زنی با عصا از مهلکه فرار می‌کند و در پایان فیلم خود او دست به عصا از مهلکه دوگانه‌ای که در آن گرفتار بوده فرار کرده و در خانه راه می‌رود.)

فیلم در عین جدیت و روانشناسانه بودن خود، بار تفریحی-کمدی خود را نیز حفظ کرده و مدت زمان دقیق و بدون اضافه پردازی‌اش (۹۰ دقیقه) باعث انسجام ریتم اثر شده است. توییست و پیچش پایان فیلمنامه که پیش‌تر به آن اشاره شد هم باعث میل شدیدی به دوباره دیدن فیلم می‌شود و دیدن بار دوم فیلم Tully در کمال تعجب لذت‌بخش‌تر از تماشای بار اول آن خواهد بود.

همه کسانی که مادر نشده‌اند، حتی اگر به رسیدن به این حس علاقه وافری داشته باشند، بازهم از سختی‌های این وظیفه آگاه هستند. برای خود من همیشه سوال وحشتناکی مطرح بوده مبنی بر اینکه چطور یک نوزاد بی‌دست‌وپای نادان که فاقد هیچ‌گونه سیستم دفاعی از خودش است، توسط یک مادر زنده می‌ماند و بزرگ می‌شود. از آنسو خرج و مخارجی که یک نوزاد با خود می‌آورد هم هست که در فیلم Tully این موضوع هم نادیده گرفته نشده و خوشبختانه زوجین ایرانی می‌توانند بالاخره درک کنند که این مشکل بین‌المللی است!

موضوعات فوق در کتب روانشناسی مختلف هم مورد بحث قرار گرفته و کارشناسان این حوزه، این نگرانی را به  هیچ‌وجه توهمی نمی‌دانند ولی معتقدند ترس‌ها باید تحلیل شوند و گاهی این ترس‌ها بیشتر از آنکه منطقی به نظر بیایند نوعی فوبیا هستند و ریشه‌های درونی‌تری دارند. هیچ تحلیلی بهتر از فیلم Tully نمی‌تواند به ذهن من برسد که ریشه‌های این موضوع را کندوکاو کند.

تالی اوج تحلیلات روانشناسی درباره مادر شدن، ترس از پیری و در کل انواع حس زنانگی در میانسالی است و بی‌شک با هنرمندی دست‌اندرکاران آن توانسته سربلند ظاهر شود. مشکلات ضرباهنگی کوچکی که در فیلم وجود دارد را می‌توان نادیده گرفت و پیام آن را با ولع خورد و بعد از دیدنش، مادر را ستایش کرد.