آموزش عکاسی از بارش شهابی؛ بهترین فرصت‌ برای ثبت عکس‌های بی‌نظیر

عکاسی از آسمان شب به دانش و تجهیزات نیاز دارد و با دوربین معمولی و بدون آگاهی از نحوه تنظیم دوربین نمی‌توان از ستاره‌ها و ماه عکاسی کرد.

به‌رسم هر سال، دوباره این فرصت در کشورمان پیش آمده تا از نزدیک شاهد یکی از زیباترین پدیده‌های آسمانی یعنی بارش شهابی باشیم. معروف ترین بارش شهابی تحت عنوان بارش شهابی «برساوشی» که هر ساله مردادماه به اوج می رسد از دیشب آغاز شده و تا فردا ۲۲ مردادماه ادامه دارد. این باران شهاب‌ را می توان با چشم غیر مسلح رصد و مشاهده کرد.

اگر علاقه‌مند به عکاسی هستید، دوربین حرفه‌ای و سه‌پایه دارید و می‌توانید خود را به مکانی برسانید که آلودگی نوری در کمترین حالت خود هستند، از شما دعوت می‌کنیم تا ادامه این مطلب را از نظر بگذرانید.

البته پیش از آن بد نیست توضیح مختصری در مورد بارش شهابی برایتان داشته باشیم.

کانون بارش شهابی نقطه ای از آسمان شب است که به نظر می رسد شهاب ها همه از آن نقطه سرچشمه می گیرند و در آسمان پخش می شوند.

کانون بارش برساوشی هم در صورت فلکی برساوش قرار دارد و اگر انتهای شهاب ها را امتداد دهیم به نظر می رسد که از این صورت فلکی سرچشمه گرفته‌اند.

بارش برساوشی ناشی از ذرات به جای مانده از دنباله‌دار «سویفت-تاتل» است و از ۲۶ تیر تا ۲ شهریور می‌توان شهاب‌های آن را در آسمان رصد کرد.

در ۲۰ مرداد زمین بارش برساوشی به متراکم ترین بخش از ذرات به جای مانده از این دنباله دار می رسد به همین دلیل می توان اوج بارش را در این تاریخ به وضوح مشاهده کرد؛ در واقع از دیشب تا ۲۲ مردادماه بهترین زمان برای رصد این بارش شهابی است. به‌طوری که می‌توان ۶۰ تا ۷۰ شهاب در ساعت را به وضوح دید.

امشب بهترین زمان رصد برای بارش برساوشی است. در نتیجه برای عکاسی هم بهترین زمان خواهد بود

جالب‌تر اینکه، سیاره های زهره و مشتری از آغاز شب در افق غربی حاضرند، زهره حدود ساعت ۱۰.۵ شب و مشتری حدود نیمه شب غروب می کنند که بعد از غروب دیگر قابل رصد نخواهند بود.

همچنین نیمه های شب سیاره های زحل و مریخ در وسط آسمان قرار می گیرند که مریخ بسیار پرنور و درخشان است. زحل ساعت ۳ بامداد و مریخ ساعت ۵ بامداد غروب می کنند.

در آخر هم بگوییم در تمام پهنه ایران می توان بارش شهابی را دید و فرقی نمی کند در کدام شهر یا روستا قرار دارید.

با این مقدمه از شما دعوت می‌کنیم تا در زیر با مقدمات عکاسی از بارش شهابی آشنا شوید. با روزیاتو همراه باشید.

برای شروع عکاسی از بارش شهابی به چه تجهیزاتی نیاز است؟

• دوربین حرفه‌ای
• لنزهای واید
• سه‌پایه
• آسمان صاف و تاریک

مکانی تاریک پیدا کنید

برای گرفتن یک عکس عالی از آسمان شب و بارش شهابی باید مکانی تاریک و عاری از هرگونه نوری را انتخاب کنید. نور چراغ‌برق یا ساختمان‌ها باعث می‌شوند تا بسیاری از ستاره‌ها در آسمان دیده نشوند.

البته توجه داشته باشید که محل تاریکی که در نظر می‌گیرید، چشم‌انداز جذابی هم داشته باشد تا عکس نهایی، خاص و بی‌نظیر باشد.

از محکم بودن سه‌پایه عکاسی مطمئن شوید

پس از رسیدن به تاریک‌ترین مکان در اطراف محل زندگی خود، باید از محکم و ثابت بودن سه‌پایه مطمئن شوید. اگر سه‌پایه به اندازه کافی سنگین نیست، در زیر اهرم مرکزی آن سنگ یا بطری آب یا هر چیزی که آن را ثابت نگه‌می‌دارد بگذارید.

اگر سه‌پایه ندارید اما مشتاق عکاسی از آسمان شب هستید، می‌توانید از سنگ‌های صاف یا کیسه نخود و لوبیا استفاده کنید. آن ها را زیر دوربین بگذارید و مطمئن شوید که دوربین در جای خود ثابت است. هرگونه لرزش هنگام عکاسی در شب، به تار و بی‌استفاده شدن عکس‌ها خواهد انجامید.

دوربینی که قابلیت تنظیم دستی و لنز واید دارید استفاده کنید

دوربین‌های DSLR بهترین گزینه برای این منظور هستند. برای لنز هم سراغ لنزهای واید بروید. البته توصیه می‌کنیم برای دوربین فول‌فریم سراغ لنزی با عرض بیشتر از ۱۵ میلی‌متری نروید.

دوربین با لنز فیش‌آی هم برای عکاسی از بارش شهابی گزینه مناسبی است. البته در مقایسه با لنز فیش‌آی و واید، بدون شک واید گزینه مناسب‌تری است.

لنزهایی که دیافراگم آنها تا f/2.8  یا بیشتر باز می‌شوند نیز برای عکاسی از بارش شهابی مناسب هستند. شهاب‌ها سرعت بسیار بالایی دارند و حتی زمانی که با چشم معمولی آنها را شفاف و روشن می‌بینید، ممکن است در دوربین تار ببینید.

چگونه از بارش شهابی عکس بگیریم؟

فوکوس مهم‌ترین بخش ماجراست

برای بدست آوردن بهترین فوکوس در شب تنظیمات زیر را انجام دهید:

• دوربین خود را روی LiveView بگذارید.
• لنز را روی فوکوس خودکار بگذارید.
• حلقه فوکوس را تا زمانی که به علامت بی‌نهایت لنز برسید، بچرخانید.
• ISO را در بالاترین حد خود بگذارید.
• دیافراگم را تا آخر باز کنید (عدد کوچک‌تر)
• کادر خود را تنظیم کنید.
• زوم دوربین را روی ۱۰x روی نمایشگر دوربین بگذارید.
• فوکوس را تا زمانی که ستاره‌ها کاملا شفاف و واضح دیده شوند، بچرخانید و تنظیم کنید.
• از این مرحله به بعد دیگر نباید زوم و فوکوس را دستکاری کنید.

دوربین را در حالت و تنظیمات صحیح قرار دهید

• برای اینکه بهترین عکس را از آسمان شب داشته باشید، فرمت عکس‌ها را روی RAW تنظیم کنید.
• ایزو را در بازه ۸۰۰ تا ۳۲۰۰ انتخاب کنید. وقتی ایزو بیشتر باشد، نویز تصویر هم بیشتر خواهد بود.
• باز گذاشتن دیافراگم تا وایدترین درجه‌ای که لنز اجازه می‌دهد این اجازه را به عکاس می‌دهد تا زمان نوردهی را با توجه به آلودگی‌های نوری موجود در محیط تنظیم کند تا کمترین نویز در عکس ثبت شود.
• زمان زیادی را صرف نوردهی دوربین نکنید زیرا ممکن است لحظه‌های مهمی را حین بارش شهابی از دست بدهید.
• زمان نوردهی را بیشتر از ۵۰۰ تقسیم بر نقطه کانونی برای لنز انتخاب نکنید.
• اگر از لنز ۱۶ میلی‌متری استفاده می‌کنید، حداکثر زمان اکسپوژر برای هدف‌گیری ستاره‌ها ۵۰۰/۱۶ = ۳۰ ثانیه است.
• اگر دوربین فول‌فریم ندارید، فاصله کانونی لنز را ضربدر کراپ‌فاکتور کنید. یعنی اگر مثلا دوربین کنون با کراپ‌فاکتور ۱.۶ و ۱۶ میلی‌متری دارید، حداکثر نوردهی شما باید ۵۰۰ تقسیم بر (۱.۶×۱۶) یعنی ۱۹ ثانیه باشد.
• توجه داشته باشید که برای عکاسی از بخش‌های کیهانی آسمان باید زمان نوردهی را کاهش دهید.
• برای عکاسی از بارش شهابی خوب است از ریموت شاتر کمک بگیرید. اگر کنترل از راه دور شاتر ندارید، بهتر است دوربین را روی زمان‌بندی بگذارید تا دوربین خودش عکس بگیرد و شما کلید فیزیکی شاتر را فشار ندهید. این فشار می‌تواند لرزش ایجاد کرده و سبب تار شدن عکس بشود.

کادربندی و زمان دادن به عکس

کادر خود را به هر شکلی که دوست دارید می‌توانید ببندید، مگر اینکه لنز وایدتر از ۲۴ میلی‌متری داشته باشید. در این حالت نباید کادر را به سمت منبع نور شهاب‌ها بگذارید.

منبع نور بارش شهابی کجاست؟

منبع بارش شهابی در آسمان جایی است که شهاب در آن نقطه پدید آمده و از روی زمین هم می‌توان با چشم آن را دید. شهاب‌ها اغلب در مسیرهای موازی با هم وارد جو زمین می‌شوند و نور حاصل آنها در واقع پرسپکتیو شهاب‌هاست.

هر بارش شهابی در ناحیه مشخصی از آسمان اتفاق می‌افتد و به این محل کانون بارش گفته می‌شود.

بَرساوُشی یکی از مهم‌ترین بارش‌های شهابی سالیانه است. اوج این بارش شهابی معمولا هرساله در حدود بیست و دوم مرداد روی‌می‌دهد. امسال نیز از ۲۰ تا ۲۲ مرداد بهترین زمان برای رصد کردن آن اعلام شده.

عکس‌های بی‌نظیر از بارش شهابی

توجه داشته باشید که هنگام عکاسی از بارش شهابی، مناظر اطراف را نیز در کادر خود بگنجانید. به این خاطر که عکس‌های بسیار زیباتری به ثبت خواهید رساند. وقتی زمین و آسمان در یک کادر باشند، زیبایی بصری بیشتری خواهند داشت و فوق‌العاده عالی به‌نظر خواهند رسید.

در این فرم از عکاسی خوب است قانون یک‌سوم را در ذهن داشته باشید. به این صورت که یک سوم کادر به زمین و دوسوم باقی‌مانده به آسمان اختصاص داده شود.

بهترین زمان برای عکاسی از بارش شهابی

هیچ‌کسی نمی‌تواند به طور دقیق بگوید که شهاب در چه زمانی بیشتر نور را از خود متصاعد خواهد کرد.بنابراین بهترین یا بدترین زمان در عکاسی از بارش شهابی معنا ندارد.

اغلب مواقع، پس از نیمه شب فعالیت شهاب‌ها بیشتر می‌شود و شما شانس بیشتری برای ثبت آنها خواهید داشت.

به این نکته توجه داشته باشید که هر چه شهاب به کانون خود نزدیک‌تر باشد، دنباله کوتاه‌تری خواهد داشت. بنابراین اگر می‌خواهید شهابی با دنباله طولانی و پرنور را در قاب دوربین خود ثبت کنید، بهتر است دوربین را با زاویه ۱۸۰ درجه‌ای از کانون بارش شهابی تنظیم کنید.

نکات ضروری برای عکاسی از بارش شهابی

• پیشگیری از بخار گرفتن لنز: برای پیشگیری از بخار گرفتن لنز یا نشستن شبنم روی آن حتما از هود لنز استفاده کنید. این کلاهک علاوه بر این سبب کاهش نورهای ناخواسته هم می‌شود.
• لباس مناسب بپوشید: برای اینکه در طول انتظار کشیدن برای بارش شهابی گرم یا سردتان نشود با توجه به فصل و مکانی که در آن حضور دارید لباس بپوشید تا کاملا راحت باشید. کفش راحتی به پا داشته باشید.

از دود شهاب‌هایی که به زمین می‌بارند عکس بگیرید

از دیگر خلاقیت‌هایی که هنگام عکاسی از بارش شهابی می‌توانید به خرج دهید، عکاسی از دودی است که بدنبال شهاب در آسمان دیده می‌شود.

برای این منظور به لنز تله‌فوتو (۱۳۵ تا ۲۰۰ میلی‌متری) و سه‌پایه نیاز دارید.

برای ثبت رد دود، بدنه دوربین را از واید انگل به تله فوتو تغییر دهید . دوربین را روی سه‌پایه بگذارید. ایزو را روی بالاترین حد یعنی ۶۴۰۰ بگذارید، و خیلی سریع و بی فوت وقت شات بزنید.

توجه داشته باشید که زمان نوردهی باید کوتاه باشد تا دنباله ستاره‌ها ثبت نشود.