با ۹ تأثیر خوب و بد خورشید بر سلامت بدن آشنا شوید

حیات موجودات زنده ی کره ی زمین به نور و گرمای خورشید وابسته است. اگرچه ما برای ادامه ی زندگی به نور خورشید نیاز داریم اما این نور مضراتی هم برای سلامتی ما دارد. اما آفتاب سوختگی تنها تأثیر خورشید بر بدن نیست. در ادامه به فواید و مضرات خورشید برای بدن می پردازیم.

۱- قرمز و لکه شدن پوست

سال ها قرار گرفتن در معرض نور خورشید بدون استفاده از هیچ گونه محافظی منجر به قرمز و لکه شدن پوست برای همیشه خواهد شد. با بالا رفتن سن، خورشید پوست بدن را نازک کرده و ساختار پیرامون عروق خونی را سست می کند، در نتیجه این عروق منبسط می شوند و لکه هایی به رنگ قرمز و قهوه ای روی پوست به وجود می آید که ابتدا روی گونه ها و گردن ظاهر می شوند. در حقیقت در اثر تابش نور خورشید، اجزای سازنده ی پوست ذوب می شوند. با شروع این فرآیند، کلاژن پوست پراکنده می شود، در نتیجه عروق خونی از روی پوست دیده می شوند. متأسفانه این مسأله قابل درمان نیست.

۲- بهبود خواب شبانه

تحقیقی در سال ۲۰۱۳ نشان داد نور طبیعی خورشید، ساعت زیستی بدن را تنظیم کرده و چرخه ی خواب را به حالت استاندارد در می آورد. طبق این پژوهش، برنامه ی طبیعی خواب ما با زمان طلوع و غروب خورشید مصادف است. وقتی به طور منظم در معرض آفتاب قرار می گیرید، بدن تان می تواند ساعت درونی خود را به درستی تنظیم کرده و با چرخه ی نور طبیعی بیشتر تطابق پیدا کند، به این ترتیب می توانید خواب شبانه ی مناسبی داشته باشید که انرژی تان را تأمین خواهد کرد.

۳- تقویت روحیه

پژوهشی در سال ۲۰۱۴ نشان داد قرار گرفتن در معرض نور خورشید در تولید مواد شیمیایی شادی آور در بدن به نام «بتا اندورفین» نقش دارد، یعنی همان ماده ای که در هنگام ورزش در بدن تولید می شود. اما در استفاده از این خاصیت خورشید افراط نکنید چون محققان پی برده اند که قرارگیری بیش از اندازه در معرض خورشید می تواند منجر به اعتیاد به آفتاب شود.

۴- افزایش ویتامین دی بدن

تحقیقات متعددی نشان می دهد ویتامین دی حاصل از نور خورشید خطر ابتلا به بیماری های ام اس، پوکی استخوان و حتی آنفلوانزا را کاهش می دهد. با این حال محققان هشدار می دهند نور بیش از اندازه ی خورشید می تواند تأثیری معکوس داشته باشد و تولید ویتامین دی را کاهش دهد. وقتی نور خورشید به پوست می رسد، پری ویتامین دی را تبدیل به ویتامین دی می کند که برای بدن مفید است. اما تحقیقات متعددی نشان می دهد قرارگیری بیش از اندازه در معرض خورشید، این فرآیند را معکوس می کند.

۵- مشکلات چشمی

مشکلات چشمی یکی از عواقب اجتناب ناپذیر افزایش سن در بسیاری از افراد است. اما تحقیقات نشان می دهد قرار گرفتن در معرض آفتاب، به ویژه در افراد بالای ۴۰ سال، می تواند این مشکلات را تشدید کند. تحقیقی در سال ۲۰۱۱ نشان داد پرتوهای فرابنفش علاوه بر پوست، به چشم ها هم صدمه می زنند و خطر ابتلا به آب مروارید یا دیگر بیماری های چشمی را بالا می برند. حتی در مواردی این مسأله می تواند منجر به نابینایی شود. خوشبختانه با استفاده از عینک های آفتابی می توانید جلوی این خطرات را بگیرید.

۶- ضایعات پوستی ناگهانی و شدید

افرادی که به نوعی آلرژی خورشیدی به نام Polymorphic Light Eruption مبتلا هستند، کافی است در معرض آفتاب قرار بگیرند تا روی بدن شان ضایعاتی پوستی ظاهر شود. این ضایعات قرمز رنگ و خارش دار ممکن است هر جایی از بدن به وجود بیایند و به مدت چند دقیقه تا چند ساعت روی پوست باشند. همچنین، نوع شدیدتری از آلرژی خورشیدی به نام Porphyria وجود دارد که به آن بیماری گرگین یا دراکولا هم گفته می شود. این بیماری در اثر یک جهش ژنتیکی یا مشکل کبدی به وجود می آید و در نتیجه ی آن، پوست با قرارگیری در معرض آفتاب شروع به تاول زدن می کند. خوشبختانه این بیماری بسیار نادر است.

۷- پیر شدن پوست

ویژگی هایی که به عنوان نشانه های پیری می شناسیم، مثل چین و چروک ها و لکه های قهوه ای روی پوست، در اثر نور خورشید به وجود می آیند. چند تغییر کوچک در سبک زندگی مثل استفاده از کلاه های لبه دار یا استفاده ی روزانه از کرم ضد آفتاب می تواند مؤثر باشد.

۸- بهبود جوش ها

نور خورشید در مقداری معین می تواند به حل بعضی مشکلات پوستی مثل جوش و بیماری پسوریازیس کمک کند. جالب آنکه نور خورشید این کار را به همان روشی انجام می دهد که منجر به سرطان پوست می شود. سیستم ایمنی پوست در برابر نور خورشید تحلیل می رود، در نتیجه خط دفاعی بدن در برابر سرطان تضعیف می شود و احتمال ابتلا به سرطان پوست بالا می رود. اما مشکلات پوستی ای مثل جوش و بیماری پسوریازیس در اثر پرکاری سیستم ایمنی به وجود می آیند. بنابراین نور خورشید با تضعیف سیستم ایمنی بدن می تواند به درمان این مشکلات پوستی کمک کند. اما در استفاده از نور آفتاب برای رفع جوش هایتان افراط نکنید چون خطر ابتلا به سرطان پوست را بالا  می برد.

۹- طولانی شدن عمر

تحقیقات جدید نشان می دهد دوری از خورشید می تواند مانند مصرف سیگار تأثیری منفی در طول عمر داشته باشد. طی تحقیقی در سوئد بر روی ۳۰ هزار زن سوئدی در طول ۲۰ سال مشاهده شد، کسانی که از نور خورشید دوری می کردند میانگین طول عمرشان به اندازه ی ۲/۱ سال کمتر از کسانی بود که زمان زیادی را در فضای ازاد می گذراندند. زنانی که بیشتر در معرض آفتاب قرار می گرفتند خطر ابتلا به بیماری های مختلفی مثل دیابت، ام اس و بیماری قلبی در آن ها کمتر بود. با این حال خطر ابتلا به سرطان پوست را فراموش نکنید و در فضای ازاد حتما از کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی، کلاه های لبه دار یا لباس های آستین بلند استفاده کنید.