بهترین فیلم‌های جنایی سینمای بریتانیا؛ از «مایکل کین» تا «گای ریچی» [قسمت دوم]

آسمان ابری است و ساختمان های بلند که به سبک دوره ویکتوریا ساخته شده اند انسان را می ترسانند. بوی مشروب در فضا پیچیده و سپس مردان مسلح ظاهر شده و در کسری از ثانیه به مخفیگاه خود می خزند، آن هم از طریق راه های زیرزمینی و پیاده روهای تنگ و شلوغ. این ها صحنه هایی است که برای علاقمندان به سینمای بریتانیا و بخصوص ژانر جنایی این کشور آشنا هستند. بریتانیا یکی از جذاب ترین مکان ها برای ساخت یک فیلم جنایی زیرزمینی است. از جریان فیلم نوآر ایالات متحده در دهه ۴۰ تا سینمای پلیسی فرانسه در دهه ۶۰ و سپس فیلم های کلاسیک جنایی هالیوود در دهه های اخیر، دنیای سینمایی گنگسترها، سارقان و قاتلان اجیر شده همیشه تاریک، رازآلود و از بُعدهای مختلف ترسناک بوده است.

با این وجود، ژانر جنایی سینمای بریتانیا مسیر متفاوتی را طی کرده و با بهره بردن از فرهنگ قومیتی خود ساخت یک فضای قابل درک برای فعالیت های غیرقانونی، شخصیت های بدبین و خودخواه اما جذاب و سقوط تلخ و شیرین آن ها توانسته به جایگاه ویژه ای در این ژانر در سطح جهانی دست یابد. از دریچه لنز دوبین گای ریچی و از گذر چهره های رنگ پریده زخمی شخصیت ها، می خواهیم شما را با بهترین فیلم های جنایی سینمای بریتانیا که به حق در نوع خود شاهکار هستند آشنا کنیم.

اخطار: به دلیل این که ناچاریم برای معرفی فیلم ها بخشی از داستان آن ها را روایت کنیم، پیشاپیش از اسپویل کردن داستان فیلم ها عذرخواهی می کنیم.

قسمت اول این مطلب را از طریق این لینک مطالعه نمایید.

۵- برانسون (۲۰۰۸)

در دنیایی زندگی می کنیم که اهمیت زیادی به تنبیه می دهد. در دنیایی هستیم که تمایل زیادی برای انتقام و درد تماشا کردن دیگران وجود دارد. سیاست های تنبیهی متنوع ما در طی سال ها و در سراسر جهان نیز نشان داده که متاسفانه این روش ها جوابگو نیست. مایکل پترسون یکی از شخصیت های تاریخی است که سرنوشتی بسیار دردناک و غم انگیز داشته است و زندگی بیفایده ای را سپری کرد که بخش زیادی از آن در پشت میله های جسم و روحش می گذشت. مایکل مانند یک نوزاد معمولی و نرمال بزرگ شد اما روزهای کوتاه زندگی او پیش از ورود به اقامتگاه بلندمدتش با یک تصمیم بسیار ساده به پایان رسید.

او از روی بی تجرگی و بدون این که قصد فعالیتی جنایت آمیز را داشته باشد تصمیم می گیرد که به یک دفتر پستی دستبرد بزند تا بتواند مسیر جدیدی را در زندگی خود آغاز نماید. بعد از دستگیری اما او را به ۷ سال زندان محکوم می کنند. در طول این ۷ سال اما اتفاقاتی رخ می دهد که او را از یک بچه نااهل و بی تجربه به هیولایی خشمگین تبدیل می کند. فیلم جنایی بریتانیایی «برانسون» (Bronson) در سال ۲۰۰۸ همان چیزی است که می توان آن را یک تراژدی واقعی دانست که روحی کاملاً انسانی را به آغوش هیولایی به نام نفرت، نفرت از تمامی مردم جهان می فرستند. گاهی اوقات بدترین چیزی که می توان شاهد بود انسانیت زدایی از یک شخصیت کاملاً انسانی است که در ذهن فرد می گذرد و چنین ذهنی که قربانی رفتارها و تنبهیات انسانی شده چنان خشونتی را به وجود می آورد که بسیار دردناک است.

بیشتر بخوانید: ۱۵ فیلم شاهکاری که نگاه شما به زندگی را به طور کلی تغییر خواهند داد [قسمت سوم]

۴- شب و شهر (۱۹۵۰)

در سال ۱۹۵۰، ژول داسن یک فیلم جنایی نوآر با زیبایی خارق العاده و داستانی هوشمندانه با سبکی منحصر بفرد و بسیار جذاب ساخت. این بار دیگر داستان رازآلود او در شهر لندن رخ می داد و خبری از خیابان های پرنور و ملال انگیز پاریس نبود. نتیجه یک فیلم بسیار قدرتمند و قابل درک، با داستانی بسیار گویا و تاثیرگذار بود. در فیلم جنایی «شب و شهر» (Night and the City) هری به دنبال جایگاهی با درآمد بالا و قدرت فراوان در دنیای زیرزمینی لندن است. اما هر مرتبه و مقامی که بدست می آورد او را راضی نمی کند. اما علیرغم جاه طلبی های او برای بدست آوردن یک پیروزی سریع و بزرگ، عرصه جرم و جنایتی که وی قصد دارد آن را به تسخیر خود درآورد بسیار بیشتر از توان و دارایی های شخصیتی او طلب می کند که برای افراد ضعیف و غیرمتخصص قابل دستیابی نیست.

با برنامه ریزی و ترتیب دادن مسابقات غیرقانونی کشتی وی نابخردانه فکر می کند که به هدفش رسیده اما ناگهان تمامی آرزوهای او رنگ می بازند. مهم ترین شاخصه فیلم جنایی «شب و شهر» صداقت آن است. فیلم در مورد نقاط ضعف انسان، تصمیم های اشتباه، اصرار بر مسیر اشتباه، شکست ها و به طور کلی جنبه های انسانی افراد سخن می گوید. بدین ترتیب ممکن است برای قهرمان داستان دل بسوزانید، با او مخالفت کنید و یا حتی با او احساس همدردی داشته باشید. در نهایت داستان بدون شک احساسی مانند یک لبخند تلخ خواهید داشت.

۳- قفل، انبار و دو بشکه باروت (۱۹۹۸)

با سیر داستانی نفسگیر، هویت های قابل درک و اورجینال و ویژگی های کمیک نیشدار و تلخ بریتانیایی خود، فیلم جنایی «قفل، انبار و دو بشکه باروت» (Lock, Stock and Two Smoking Barrels) بدون شک بهترین فیلم گای ریچی و یک شاهکار سینمایی است. وقتی که در مرود سینمای جنایی بریتانیا صحبت می کنیم، این فیلم اولین عنوانی است که به ذهن ما خواهد رسید. برای یک طرفدار ژانر جنایی غیرقابل تصور است که این تجربه دیوانه وار سینمایی را ندیده باشد. قمار داستانی کلیشه ای و ساده است که به زمان بسیار حساس است اما در این فیلم این موضوع واحد و ساده به ماجرایی غیرقابل کنترل، ماجراجویانه و پرتنش تبدیل می شود. ادی هنگام سرقت از یک گروه گانگستری این موضوع را فراموش می کند که دنیای قمار شوخی نیست.

گروه او رفته رفته باید تاوان دیگر گروه های خلافکار را بدهد و این زمانی رخ می ده که ادی و دوستانش خود را بیشتر و بیشتر درگیر منازعات و روابط بین دار و دسته ها و گنگسترهای محلی می بینند. مواد مخدر، قمار، اسلحه و رقابت تمام آن چیزی است که در این فیلم دیده می شود. چرا این مولفه های برای تماشاگر جذاب هستند؟ فلسفه وجودی آن ها چیست؟ گاهی اوقات جنایتکاران شخصیت های جذابی دارند و زنده ماندن آن ها پس از درگیری های مرگبار در جریان خشونت های پوچ و بی ارزش برای مخاطب مهم جلوه می کند و این همان چیزی است که در مورد شخصیت های فیلم جنایی «قفل، انبار و دو بشکه باروت» صدق می کند.

۲- قاتلین پیرزن (۱۹۵۵)

بیش از این نمی توان داستانی بریتانیایی، هیجان انگیز و پرسروصدا ساخت که متعلق به سینمای کلاسیک است اما در هر دوره زمانی می توان از تماشای آن لذت برد. فیلم معروف «قاتلین پیرزن» (The Ladykillers) ساخته الکساندر مکندریک در سال ۱۹۵۵ ساخته شد تا رقت انگیز بودن و حرص و ولع ما انسان ها را به تصویر کشیده و مخاطبان را به مسیر دیوانه کننده ترین و بی سابقه ترین پیچش های داستانی ببرد. داستان از این قرار است: ۵ سارق جاه طلب اتاقی را در یک خانه قدیمی متعلق به پیرزنی تنها اجاره می کنند تا از آن به عنوان مکانی برای پنهان کردن پول های سرقت شده استفاده نمایند. خانم ویلبرفورس پیر و محترم نیز قرار است بدون اطلاع از جرمی که مرتکب می شود، ساک حاوی پول ها را برای آن ها حمل کند.

اما این بانوی ظاهراً بی تجربه و صلح طلب از ماهیت واقعی مستاجران خود پرده برداشته و آن ها را به سمت یک فاجعه کامل می برد، آن هم از طریق یک سری اتفاقات کمیک و تراژیک. شاید بسیار قدیمی و از مد افتاده به نظر برسد و البته همین طور هم هست. تاثیر واضح کمیک فیلم جنایی و کلاسیک «قاتلین پیرزن» از قدیمی بودن و سادگی محض آن نشأت می گیرد. علاوه بر این،فیلم جنایی «قاتلین پیرزن» را با بازی های خیره کننده و فیلم برداری استادنه اش می شناسند. به هر ترتیب، این فیلم از آن دسته کلاسیک هایی سینمای بریتانیا است که باید حتماً دید.

بیشتر بخوانید: ۱۰ فیلم جنگی جذاب و دیدنی که شاید ندیده باشید [قسمت اول]

۱- اینجا انگلستان است (۲۰۰۶)

انگلستان، ۱۹۸۳: زمان و مکانی که همزمان می توانیم عاشق آن یا متنفر از آن باشیم. البته همه سبک پانک آن دوره، گروه های فراوان موسیقی و گرافیتی هایش را دوست دارند. آن حس و حال شورشگرایانه و مدرنش دوست داشتنی بود. آیا کسی هست که از نیروی پشت گروه های خشن و آشوب طلب در قالب گروه های موسیقی خوشش بیاید. فیلم «اینجا انگلستان است» (This Is England) توسط شین میدوز در سال ۲۰۰۶ برای ترسیم این حال و هوای ملون و پرده تاریکی که پشت آن ها قرار داشت ساخته شد. قهرمان داستان یک پسر نوجوان زشت است که با محیط اطرافش سازگار نیست، همانطور که شلوار بسیار گشادش نیز با قیافه او همخوانی ندارد. قلدرهای مدرسه او قربانی ساده ای از چهره غمگین و بدون اعتماد به نفس شان ساخته اند.

سرانجام او با وودی آشنا می شود، یک سرتراشیده باتجربه و مسن تر که مانند خودش موهای شان را از ته می تراشد و پس از مرتب کردن شلوارش او را به گروه خشن خود معرفی می کند. بدین ترتیب، شان از دنیای غصه و غم خارج شده و محیطی مناسب و متعلق به خود پیدا می کند. اما ورود او به دنیای جذاب دوست جدیدش به زودی به مرحله تازه ای وارد می شود. کومبو یک نئونازی سرسخت است که بدون تلاشی زیاد موفق می شود شان بی تجربه و اسیب پذیر را وارد دنیای تنفر کور، ملی گرایی و نژادپرستی کند. بدین ترتیب شان با استفاده از نقاط ضعف خود در دنیای جدید به هیولایی در درون یک چاله متعفن تبدیل می شود. اگر چه کارگردان می خواهد فضای انگلستان در آن دوران را ترسیم کند اما واقعیت این است که چنین فضایی هرازچندگاهی در سراسر جهان دیده می شود و این مایه تاسف است.

بیشتر بخوانید: ۱۰ مورد از بهترین فیلم های رازآلود و پیچیده تاریخ سینما را بشناسید [قسمت اول]