فلسفه ایکیگای؛ رویکرد ژاپنی های برای داشتن زندگی طولانی و شاد بیش از ۱۰۰ سال

چه می شد اگر می شد تنها با انجام بیشتر کاری که بیش از هر چیزی دوست دارید بیشتر عمر کنید؟ این یک تئوری جذاب است که شواهد اعتبار آن در میان مردمانی در جزیره اوکیناوا در ژاپن که از آن ها با نام «دهکده عمر طولانی» (Village of Longevity) یاد می شود یافت شده است. این مردمان بیشترین میزان امید به زندگی در جهان را به خود اختصاص داده اند. همه آن ها به یک فلسفه اصیل ژاپنی که با نام «ایکیگای» (ikigai) شناخته می شود اعتقاد دارند. معنای لفظی این عبارت شاد بودنی است که از انجام یک فعالیت مستمر که برای فرد معنای خاصی داشته و هدفی را دنبال می کند ناشی می شود. اوگیمی، روستایی بسیار کوچک و با جوی دوستانه است که تنها ۳.۰۰۰ جمعیت داشته و مردم آن به داشتن عمر طولانی مشهور هستند.

روستای اوگیمی به خاطر سبک زندگی قدیمی ساکنان، نمای خیره کننده از اقیانوس، گردهمایی های متعدد ساکنان، باغچه های سبزیجات خصوصی و ساکنانی که همواره در حال خندیدن، لبخند زدن و جوک گفتن هستند شناخته می شود. مردم این روستا معمولاً بیش از یک قرن عمر می کنند. بیماری های مزمن در میان مردم این روستا به ندرت دیده می شود و میزان شیوع بیماری های قلبی، سرطان و زوال عقل در میان آن ها بسیار کمتر از میانگین جهانی است. اما چنین چیزی چگونه ممکن است؟ کتاب های زیادی برای توضیح این پدیده نگاشته شده است و جواب سوالی که پرسیده شد احتمالاً ترکیبی است از فاکتورهایی که شامل عوامل موثر همیشگی سلامت و طول عمر محسوب می شوند: رژیم غذایی، تحرک و ورزش و داشتن رابطه عمیق و دوستانه با اطرافیان.

بیشتر بخوانید: ۸ عادت روزانه ای که عمر ما را کوتاه می کند

چیزی که در  همه این مناطق آبی سرشار از طول عمر و شادی در سراسر جهان دیده می شود این است که ساکنان آن ها یک سبک زندگی ساده با کمترین میزان دارایی های و تعلقات مادی را  انتخاب کرده، اکثر زمان روز را در خارج از خانه به سر می برند، روابط عمیق و دوستانه ای با اطرافیان خود دارند، خواب کافی دریافت می کنند و غذاهای سبک و سالم می خورند. چیزی که ژاپنی های به منوی طول عمر دراز و شاد زیستن اضافه کرده اند، فلسفه ایکیگای است، مفهومی که در مواردی مترادف با هدف، اشتیاق، معنا، هدف، شغل و حرکت به کار می رود. اگر تمامی این معانی را با یکدیگر ترکیب کنید و عصاره آن را بگیرید به ایکیگای می رسید.

پیدا کردن ایکیگای در هر شخص

ایکیگای در کتاب ها و مقالات متعددی به عنوان مرکز یک نمودار ضربی در نظر گرفته می شود که در آن،پاسخ شما به سوالات زیر با یکدیگر همپوشانی دارند:

1. چه کاری را دوست دارید؟
2. در چه کاری بیش از هر چیز مهارت دارید؟
3. برای دریافت دستمزد چه کاری می توانید انجام دهید؟
4.  دنیا به چه چیزی نیاز دارد؟

وقتی به پاسخی رسیدید که برای هر چهار سوال مناسب باشد بدون شک ایکیگای خود را پیدا کرده اید.

بیشتر بخوانید: آیا می‌دانید لجباز بودن باعث می‌شود تا بیشتر عمر کنید؟

یک راه دیگر برای مشخص کردن ایکیگای شما این است که از خود بپرسید: دلیل شما برای بیدار شدن در هنگام صبح چیست؟ یا چه چیزی انگیزه شماست؟

ویکتور فرانکل، روانشناس و عصب شناسی است که نوعی درمانی با تم های روحانی به نام «لوگوتراپی» (logotherapy) را اختراع کرده سوال دیگری را برای مشخص شده ایکیگای هر شخص عنوان می کند: چرا خودکشی نمی کنی؟ وی نویسنده کتاب «جستجوی معنا در انسان» است که در آن در مورد تاثیر تجربه نجات او از اردوگاه یهودیان آشوییتز در دوران جنگ جهانی دوم بر زندگی اش سخن گفته است. فرانکل بر این باور است که یک زندگی هدف دار پاسخی است برای غلبه کردن بر موانع و غم ها. کن موگی که یک عصب شناس ژاپنی است و در مورد ایکیگای کتاب نوشته است، این فلسفه را با شعار مشهور دولت بریتانیا در دوران جنگ جهانی دوم مقایسه می کند: «آرام باش و ادامه بده» (Keep Calm and Carry On).

لوگوتراپی فرانکل در نظر دارد به بیماران کمک کند که هدف خود را در زندگی پیدا کنند. واژه «لوگوس» (Logos) معادل واژه «معنا» است. فرانکل می گوید اگر احساس اضطراب و پوچی بکنید، بدین دلیل است که یک بحران وجودی در درون شما وجود دارد. این سبک درمانی بسیار آینده نگرانه است تا اینکه ریشه های عدم رضایت را در دوران کودکی شما جستجو کنید. درمان تنها یک راه برای پیدا کردن ایکیگای هر شخص است که سوخت وجودی ما بوده و ما را برای داشتن زندگی شاد و طولانی برمی انگیزد. راه آسان تر این است که از خود بپرسید: معنای زندگی من چیست؟ و فعالیت هایی را دنبال کنید که در رابطه با پاسخ شما به این سوال قرار دارند.

حتی ساده تر از آن این سوال است: چه کاری را بیش از هر چیز دیگر دوست داری انجام بدهی؟ ایکیگای شما در فعالیت هایی نهفته است که از غرق شدن کامل و مشتاقانه در یک عمل خاص نشأت می گیرد. یک راه کامل و محض برای پیدا کردن ایکیگای وجود ندارد و پاسخ های افراد به این سوال نیز بسیار متفاوت است. ایکیگای شما ممکن است تعلق به دوستان باشد، یا آشپزی، پدر و مادر خوبی بودن، نویسندگی، تحقیقی علمی، مبارزه با تغییرات آب و هوایی، نقاشی، کمک به همسایگان و غیره. پلاسخ مردم روستای اوگیمی به این سوالات چنین بوده است: من دوست دارم که سبزیجاتم را خوم بکارم و خودم آن ها را طبخ کنم، دوست دارم با دوستانم کنار هم باشیم، دوست دارم حصیربافی کنم.

پس لازم نیست که ایکیگای حتماً چیزی پیچیده و مهم از نظر عامه مردم باشد. ایکیگای عموماً فعالیتی است که شما را تا آخر عمر به خوبی مشغول کرده و هنگام انجام مشتاقانه آن احساس راحتی و آرامش می کنید. ژاپنی ها ظاهراً واژه های برای «بازنشستگی» ندارند به همین دلیل وقتی ایکیگای خود را پیدا کردند تا پایان عمر به آن ادامه می دهند.

بیشتر بخوانید: سگ های خانگی به عمر صاحبان خود می افزایند