در آوریل ۲۰۰۸، هوگو چاوز، رییس جمهور سابق ونزوئلا گروهی از مقامات رسمی وزارت دادگستری کشور را برای بازدید از وزارت دادگستری چین به شهر شنژن که مرکز تکنولوژی این کشور بود فرستاد. ماموریت آن ها، به گفته یکی از اعضای این گروه، یادگیری سبک کار کارت های هویت ملی چین بود. چاوز که ده سال پیش از آن انقلابی سوسیالیستی به سبک خودش در ونزوئلا راه انداخته بود، با این کار می خواست برای میلیون ها ونزوئلایی که هنوز دارای مدارک هویت اساسی مورد نیاز برای رأی دادن و یا باز کردن حساب بانکی نداشتند مدارک معتبر شناسایی تهیه کند.
اما وقتی که این گروه به چین رسیدند متوجه شدند که این کارت ها می توانند کاربردهایی بسیار بیشتر از تنها هویت بخشیدن به شهروندان داشته باشند. این فرستادگان ونزوئلایی در شنژن، در مرکز مدیریت کمپانی ZTE، غول دنیای ارتباطات متعلق به دولت چین، دریافتند که دولت چین با استفاده از این کارت های هوشمند در حال توسعه یک سیستم است که به دولت پکن کمک می کند فعالیت های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شهروندان را ردیابی نماید. با استفاده از دیتابیس های بسیار بزرگ برای ذخیره کردن اطلاعاتی که با استفاده از کارت های هویتی توسط شهروندان بوجود می آمد، دولت چین می توانست همه اطلاعات ممکن در مورد آن شخص، از فعالیت های تجاری شخصی او تا تاریخچه پزشکی و فعالیت های انتخاباتی و رأی دهی او را کنترل نماید.
آنتونی داکین، مشاور فنی و یکی از اعضای گروه فرستادگان ونزوئلایی درباره تجربه خود در این ماموریت چنین گفت: «چیزی که در چین دیدیم همه چیز را تغییر داد». به عقیده او، تعجب اولیه اش رفته رفته به ترس از این موضوع تبدیل شد که اینچنین سیستمی می تواند به سوء استفاده دولت ونزوئلا از حریم خصوصی شهروندان منجر شود. «آن ها به دنبال نوعی کنترل شهروندان بودند». سال بعد، وقتی که او نگرانی های خود را با مقامات ونزوئلا در میان گذاشت، نهادهای امنیتی ونزوئلا او را دستگیر، شکنجه و تهدید کردند.
آن ها با ضربات اسلحه تعدادی از دندانهای او را شکسته و او را به رفتارهای خیانت آمیز متهم کردند و همین موضوع داکین را بر آن داشت که از کشورش فرار کند اما سخنگوی دولت وقت ونزوئلا از اظهار نظر در مورد آقای داکین و اتفاقی که ادعا می کرد برای وی رخ داده امتناع ورزید. در نهایت این پروژه برای مدتی راکد مانده و ادامه آن متوقف شد.
«کارت سرزمین پدری» ساخت چین
اما ۱۰ سال پس از سفر این گروه به شنژن، ونزوئلا از ساخت و رونمایی از یک کارت هویتی هوشمند جدید با نام «carnet de la patria» یا «کارت سرزمین پدری» (یا مادری) خبر می دهد. این کارت هوشمند داده های مربوط به فعالیت های دارنده آن را به سرورهای کامپیوتری منتقل می کند و دولت رفته رفته ارتباط این کارت با ارائه غذای یارانه ای، فعالیت های بخش سلامت و دیگر برنامه های اجتماعی که اکثر مردم ونزوئلا برای بقا به آن ها وابسته اند افزایش داد. شرکت چینی ZTE نیز که مشارکت آن در پروژه کارت سرزمین پدری ونزوئلایی ها اکنون برملا شده در متن این برنامه قرار دارد.
به عنوان بخشی از یک برنامه ۷۰ میلیون دلاری از جانب دولت ونزوئلا برای بالا بردن «امنیت ملی»، دولت این کشور سال گذشته طی قراردادی، از این شرکت بزرگ و شناخته شده چینی خواست که یک پایگاه داده و یک سیستم پرداخت موبایلی را برای استفاده از این کارت ها ایجاد نماید. تیمی از کارشناسان شرکت ZTE اکنون در شرکت دولتی ارتباطات ونزوئلا با نام Cantv، مستقر شده و مدیریت این پایگاه های اطلاعاتی را انجام می دهند. کارت شناسایی سرزمین پدری باعث نگرانی برخی از شهروندان ونزوئلایی و همچنین فعالان حوزه حقوق بشر شده است که بر این باورند، این کارت ها ابزاری در دست نیکلاس مادورو، رییس جمهوری کنونی و جنجالی ونزوئلا، برای کنترل شهروندان و اختصاص دادن منابع محدود کشور به شهروندان وفادار به خود است.
هکتور ناوارو، یکی از موسسان حزب سوسیالیست حاکم و یکی از وزرای سابق دولت هوگو چاوز در مورد این کارت های شناسایی چنین گفته است: «این اخاذی است. ونزوئلایی های دارنده این کارت، اکنون حقوق بیشتری نسبت به افراد فاقد آن هستند». سو گوینگ فنگ، رییس گروه چینی مستقر در Cantv در یک مصاحبه تلفنی با رویترز تایید کرده که این کمپانی سرورهایی را برای ایجاد این پایگاه اطلاعاتی به کاراکاس فروخته و در حال توسعه یک اپلیکیشن پرداخت موبایلی برای این کشور است. وی ادعا می کند که شرکت متبوعش بر اساس قوانین چین و قوانین محلی مرتکب هیچ گونه قانون شکنی نشده و و هیچ دخالتی در چگونگی جمع آوری و استفاده مقامات دولتی ونزوئلا از داده های دارندگان این کارت ها ندارد.
او در این باره چنین می گوید: «ما از دولت حمایت نمی کنیم. ما فقط در حال توسعه بازار خود هستیم». ورشکستگی اقتصادی در ونزوئلا باعث ابرتورم، کمبود گسترده مواد غذایی و دارو و مهاجرت فزاینده شهروندان درمانده ونزوئلایی شده است. نیکلاس مادورو نیز از طرف دولت ایالات متحده مورد تحریم قرار گرفته و مقامات ارشد کشورهای فرانسه و کانادا او را به تلاش برای پیش بردن حکومت به سمت دیکتاتوری متهم کرده اند. به ادعای منتقدان آقای مادورو، وی در این تلاش ها یک شریک و متحد قدرتمند را در کنار خود می بیند. آن ها بر این باورند که کارت شناسایی سرزمین پدری، نشان می دهد که چگونه دولت چین از طریق شرکت های مرتبط با حکومت مانند ZTE، تکنولوژی های نظارتی و جاسوسی خود را صادر می کند که به کشورهای هم نظر با چین در ردیابی، جایزه داده و تنبیه شهروندان یاری می رساند.
به گفته کارشناسان حوزه پایگاه های اطلاعاتی، این پایگاه داده، جزییات اطلاعاتی مانند تاریخ تولد، اطلاعات خانوادگی، وضعیت استخدامی و درآمدی، دارایی ها، تاریخچه پزشکی، سوبسیدهای دولتی که دریافت کرده، حضور در رسانه های اجتماعی آنلاین، عضویت در احزاب سیاسی و هر رأی گیری که شخص در آن شرکت داشته و محتوای رأی ها نیز در خود ذخیره می کند. مقامات دولتی ونزوئلا تاکنون تنها یک بار به طور رسمی از همکاری اطلاعاتی خود با شرکت چینی ZTE سخن گفته اند که آن هم در فوریه ۲۰۱۷ بوده و هدف از آن کمک به «تقویت» پایگاه های داده زیرساخت کشور عنوان شده است. نادیا پرز، سخنگوی شرکت دولتی Cantv، از اظهار نظر در این مورد خودداری کرده و مانوئل فرناندز، رییس این شرکت نیز درخواست های خبرنگار رویترز از طریق ایمیل برای مصاحبه را بی پاسخ گذاشته است.
وزارت دادگستری چین و سفارت این کشور در کاراکاس نیز به درخواست هایی مشابه پاسخ نداده اند. اگر چه کمپانی ZTE یک کمپانی سهامی عام محسوب می شود اما یک شرکت دولتی بزرگ ترین سهامدار آن بوده و دولت چین نیز از مشتریان کلیدی آن به شمار می آید. دولت دونالد ترامپ در ماه های گذشته این کمپانی را تحریم کرده و پس از مذاکرات بین دو طرف در نهایت این تحریم ها با پرداخت مبالغ هنگفتی جریمه برداشته شد. این کمپانی پذیرفت که یک میلیارد دلار به وزارت دارایی ایالات متحده بپردازد که این موضوع تنها بخشی از جریمه هایی بود که ZTE به خاطر فروش تجهیزات مخابراتی به ایران و کره شمالی و زیر پا گذاشتن تحریم ها و قوانین صادراتی ایالات متحده متحمل شد.
بعد از این که در سال ۲۰۱۲ رویترز اعلام کرد که کمپانی ZTE، به ایران سیستم های نظارتی تحریم شده توسط دولت ایالات متحده فروخته است، وزارت دارایی این کشور وارد عمل شده و تحقیقاتی را برای مشخص شدن ماجرا آغاز کرد. کارشناسان حقوقی در ایالات متحده گفته اند که هنوز نمی توان گفت که آیا کمپانی ZTE و دیگر شرکت هایی که سیستم کارت های شناسایی دولتی ونزوئلا را تامین کرده اند، تحریم های ایالات متحده بر علیه رهبران این کشور بحران زده را نقض کردهاند یا خیر اما منتقدان بر این باورند که این سیستم ها قبضه حکومت فعلی ونزوئلا بر ساختار قدرت در این کشور را بیشتر خواهد کرد. فرناندز، رییس شرکت مخابراتی دولتی Cantv، یکی از کسانی است که به دلیل سانسور اینترنت در ونزوئلا توسط مقامات وزارت دارایی ایالات متحده در فهرست تحریم قرار گرفته است.
اگر چه این تحریم ها شخص مادورو و شرکای سیاسی ارشد او را شامل می شود و ربطی به تجارت های معمول در ونزوئلا ندارد اما مقامات ایالات متحده همچنان نگران مشارکت بین دولت مادورو و کمپانی ZTE در زمینه های اطلاعاتی و جاسوسی هستند. مارک روبیو، سناتور آمریکایی در مصاحبه ایمیلی با رویترز در این باره چنین گفته است: «چین وارد عرصه صادر کردن سیستم تمامیت گرایی خود شده است. اتکای روزافزون رژیم مادورو به ZTE در ونزوئلا تنها تازه ترین نمونه از خطری است که کمپانی های تحت رهبری دولت چین برای منافع امنیت ملی ایالات متحده به وجود آورده اند».
تلاشی برای کنترل شهروندان
مادورو در سال های اخیر مردم کشورش را دعوت به ثبت نام برای دریافت این کارت شناسایی هوشمند کرده و آن را برای «ساختن ونزوئلای جدید» حیاتی دانسته است. بر اساس آمار دولتی تاکنون بیش از ۱۸ میلیون نفر که نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند برای دریافت این کارت شناسایی ثبت نام کرده اند. در ماه دسامبر گذشته، نیکلاس مادورو در تلویزیون دولتی ونزوئلا چنین گفت: «با این کارت، از این به بعد می توانیم هر کاری بکنیم». برای ترغیب کردن مردم به گرفتن این کارت شناسایی، دولت برای دارندگان آن که فعالیت های مدنی مانند رأی دادن را انجام دهند جایزه نقدی در نظر گرفته است.
همچنین کسانی که برای دریافت این کارت اقدام کرده باشند برای یک بار جایزه نقدی به مناسبتی خاص دریافت می کنند. برای مثال مادران دارنده این کارت در روز مادر حدود ۲ دلار جایزه نقدی دریافت کردند. این رقم تا ماه می گذشته برابر با کمترین دستمزد ماهانه در کشور بود که شهروندان ونزوئلایی با توجه به تورم کنونی، با آن قادر به خرید یک کارتن تخم مرغ هستند. همچنین مادورو اقداماتی قهری را برای ترغیب مردم به ثبت نام برای دریافت کارت شناسایی جدید آغاز کرده است. دولت مادورو اعلام کرده که شهروندان کشور برای دریافت خدمات دولتی مانند خدمات دارویی، حقوق، بسته های غذایی و سوخت یارانه ای باید این کارت را داشته باشند، در غیر این صورت از دریافت این خدمات محروم خواهند بود.
در ماه آگوست گذشته، بازنشستگان ونزوئلایی در برابر ادارات امنیت اجتماعی کشور دست به تظاهرات زده و اعلام کردند که این کارت شناسایی دسترسی آن ها به حقوق بازنشستگی که آن ها سال ها سخت برای بدست آوردنش تلاش کرده اند دشوار می سازد. بنیتو اوریا، یک پیرمرد ۷۶ ساله مبتلا به دیابت است که به رویترز گفته دکترش در بیمارستان دولتی از دادن نسخه انسولین به او خودداری کرده و به دلیل اینکه کارت شناسایی هوشمند نداشته او را «راستگرا» خطاب کرده است. اورئا نیز مانند بسیاری از شهروندان ونزوئلایی که با سبک حکومتی مادورو مخالفند، به این کارت شناسایی مشکوک هستند. وی در این باره می گوید: «این کارت تلاشی برای کنترل من از طریق نیازهایم است». با سرورهایی که از کمپانی چینی خریداری شده، دولت مادور در حال ساخت پایگاه های اطلاعاتی است که برخی از شهروندان ونزوئلایی می گویند برای شناسایی حامیان و مخالفان دولت او طرح ریزی شده اند.
برخی از این اطلاعات، اطلاعات مربوط به سلامتی و سابقه پزشکی، در صورت استفاده از کارت مذکور ثبت می شوند. برخی دیگر از اطلاعات شخصی نیز هنگام ثبت نام برای دریافت کارت شناسایی جدید به این سامانه های اطلاعاتی منتقل می شوند. ونزوئلایی های دارنده این کارت و برخی از گروه های حقوق بشری محلی در گفتگو با شبکه رویترز گفته اند که مقامات دولتی پیش از صادر کردن کارت های شناسایی جدید، سوالاتی از آن ها در مورد درآمد، فعالیت های سیاسی و حساب های کاربری شان در رسانه های اجتماعی پرسیده اند. کارمندان بخش های عمومی بیش از دیگران برای دریافت این کارت هوشمند تحت فشار قرار گرفته اند.
روسای بسیاری از ادارات دولتی، در طی انتخابات ریاست جمهوری ماه می گذشته، از کارمندان خود خواسته بودند که عکسی از خود در کنار صندوق های رأی را برای مدیران ارسال کنند. همچنین اسنادی دولتی توسط خبرنگار رویترز رویت شد که فهرست کارمندان دولتی که در انتخابات شرکت نکرده بودند در آن ها یادداشت شده بود.
بعد از این که هوگو چاوز در سال ۱۹۹۹ به قدرت رسید، تلاش کرد که ونزوئلایی های به قول خود «مخفی» که نمی توانستند به خدمات اساسی دولتی دسترسی داشته باشند را حمایت کند. در سال های بعد، شهروندان بیشتری اسناد هویتی دریافت کردند اما این کارت های شناسایی بسیار بی کیفیت بوده و ناامن بوده و براحتی جعل می شدند.
در همان اثنا بود که بعد از یک دهه افزایش شهرت و محبوبیت چاوز، او اولین شکست انتخاباتی اش را متحمل شده و در رفراندومی برای برداشتن محدودیت دوران ریاست جمهوری شکست خورد. بلافاصله بعد از آن بود که قیمت نفت به شدت کاهش یافت و اقتصاد ضعیف ونزوئلا رو به وخامت گذاشت. وی بعدها داکین و همکارانش را برای یادگیری تکنولوژی ساخت کارت های شناسایی هوشمند به چین فرستاد، تکنولوژی که سنگ بنای «سیستم اعتبار اجتماعی» در چین شد. در این سیستم که هنوز در حال توسعه است، از «کارت های شهروندی هوشمند» ساخته شده توسط کمپانی ZTE استفاده می شود که در آن شهروندان را بر اساس فعالیت هایشان، از جمله بدهی های مالی یا فعالیت های سیاسی رتبه بندی می شوند.
رفتار خوب و مناسب می تواند تخفیفاتی را برای این شهروندان در زمینه بدهی های بانکی یا خدمات داشته باشد. نمرات منفی نیز می تواند آن ها را از سیستم حمل و نقل عمومی یا ورود کودکانشان به مدارس شناخته شده محروم سازد. این موضوع در کنار همکاری ها و قراردادهای دولت ونزوئلا با کوبا، نزدیک ترین متحد دولت مادورو، برای ساخت کارت های هوشمند بارکد دار باعث شد که داکین از سوء استفاده از این کارت های هوشمند ترسیده و نگرانی خود را در این مورد با ژنرال ولادیمیر پادرینو که در آن زمان و اکنون نیز وزیر دفاع ونزوئلاست در میان بگذارد. وی ادعا می کند که مدتی بعد ۶ افسر مسلح با لباس های سرویس امنیت ملی ونزوئلا او را در نانوایی اش در کاراکاس دستگیر کرده و او که همراه دخترش بود را مجبور به رانندگی به شهر گواتیره کرده اند.
وی ادعا می کند که این سربازان او را با اسلحه کتک زده و تپانچه خود را در دهان او کوبیده و چند دندان او را شکسته اند. وی ادعا می کند که آن ها او را به خیانت به انقلاب متهم کرده و برای آزادی او ۱۰۰.۰۰۰ دلار طلب کرده بودند. به گفته داکین، وی که سال ها پس انداز کرده بود تا بالاخره بتواند ملکی درخور برای خود بخرد، بلافاصله همراه این افراد به خانه اش رفته و پس انداز خود را در قبال آزاد شدن به آن ها داده است. وی همان روز، به همراه همسر و سه فرزندش به پرواز به ایالات متحده فرار کرده و اکنون نیز به عنوان مشاور امنیت اطلاعات مشغول به کار است.
اما این تنها پروژه اطلاعاتی امنیتی نیست که کمپانی ZTE و دولت ونزوئلا در حال توسعه آن هستند و پروژه های متعدد دیگری نیز انجام شده یا در حال انجام است. نیکولاس مادورو کارت های شناسایی هوشمند جدید را در یک برنامه تلویزیونی زنده در دسامبر ۲۰۱۶ رونمایی کرده و در حالی که یکی از این کارت ها را در دست داشت از دولت چین به خاطر حمایت هایش تشکر کرده و گفت «هر کسی باید یکی از این ها را داشته باشد».
در انتخابات اخیر ریاست جمهوری ونزوئلا، کیوسک هایی در کنار مراکز رأی گیری نصب شده و از رأی دهندگان خواسته شد که کارت های شناسایی جدید خود را در این مراکز اسکن می کردند و بعدها پیام هایی تلفنی برای تشکر از حمایت این افراد از مادورو در انتخابات برای دارندگان این کارت ها ارسال شد. به گفته این افراد، مقامات به آن ها قول کمک های نقدی در صورت شرکت در انتخابات را داده بودند که البته ظاهراً محقق نشده است.
کلا این کشورا همینن
طرف با هواپیمای خصوصی رفته مسکو بعد تو راه برگشت دیده گشنه شده استانبول توقف کرده رفته گرونترین استیک دنیا رو برا خودش و فک و فامیلش سفارش داده. بعد تو جواب اعتراض مردم میگه گشنم شده بود
گشنت شده بود یه فلافل میخوردی. گشنت بود دونر کباب میخوردی پنج دلاری میخوردی
کلا حکومتای دیکتاتوری که فکر میکنن مردم احمقن و نمیفهمن و فقط خودشون میفهمن سیستم حکومتشون خانوادگیه. همه مسئولای بالای کشوری به صورت خانوادگی باهم فامیل هستن
کلا این کشورا همینن
طرف با هواپیمای خصوصی رفته مسکو بعد تو راه برگشت دیده گشنه شده استانبول توقف کرده رفته گرونترین استیک دنیا رو برا خودش و فک و فامیلش سفارش داده. بعد تو جواب اعتراض مردم میگه گشنم شده بود
گشنت شده بود یه فلافل میخوردی. گشنت بود دونر کباب میخوردی پنج دلاری میخوردی
کلا حکومتای دیکتاتوری که فکر میکنن مردم احمقن و نمیفهمن و فقط خودشون میفهمن سیستم حکومتشون خانوادگیه. همه مسئولای بالای کشوری به صورت خانوادگی باهم فامیل هستن
این zte لعنتی رو فقط ترامپ خوب شناخته. خوب تلکه اش کرد
کارت ملی هوشمند ماهم این شکلیه. حواستون باشه
چقدر رفتار دیکتاتورها شبیه به هم هستش!!!!!