وضعیت مصرف لبنیات در کشور به سطح خطرناکی رسیده است. شیر، پنیر و ماست بسیار گران شده و هم‌چون خشکبار، اشتیاق مردم به خرید آن، بسیار کاهش یافته است. اگر فردی در طول سال، پسته کیلویی ۲۴۰ هزار تومان مصرف نکند، هیچ مشکلی برای سلامتی وی و تراکم استخوان ایجاد نمیشود. اما اگر فردی در طول سال، لبنیات مصرف نکند، نه تنها سلامتی خود را تهدید می کند، بلکه با بیماری هایی که در آینده گریبان او را خواهد گرفت، هزینه بهداشت جامعه را به واسطه نیازهای درمانی و مراقبتی به شدت افزایش می دهد. به همین خاطر، برای صنعت بهداشت یک کشور به صرفه تر است تا سلامت دندان و تراکم استخوان کودکان و نوجوانان را ارتقا بخشند تا در آینده، جامعه سالم تری را منتظر باشیم.
۹۰ درصد ایرانیان، کمتر از حد معمول، شیر مصرف می‌کنند. درحال حاضر سرانه مصرف شیر در ایران، ۵٠ لیتر است؛ یعنی با این اوضاع گرانی، گروه‌های کارگر، تقریبا لبنیات را از سبد تغذیه‌ای‌شان حذف کرده‌اند، درحالی که در دنیا برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها و تأمین سلامت مردم، شیر را به صورت رایگان به مردم می‌دهند؛ چراکه می‌دانند سود کرده‌اند و لازم نیست در آینده هزینه‌ای برای درمان پرداخت کنند. حالا شما همین الان سری به دندانپزشکی‌ها و متخصصان ارتوپد بزنید تا عوارض ناشی از کمبود کلسیم را در میان مراجعه‌کنندگانشان ببینید. حتما در بین اعضای خانواده و فامیل شما، افراد زیادی را می شناسید که هر ماه به دنبال دندان پزشک و ارتوپد هستند!
اما در سالهای اخیر، روند صعودی قیمت لبنیات که در مهر و آبان ۹۷ به اوج رسید، به حدی رسیده است که مثل خرید کتاب و خشکبار، کالای لوکس شده و بسیاری از مردم، عطایش را به لقایش بخشیده اند. اما هزینه این عطابخشی، برای صنعت بهداشت ایران که با سیلی از جمعیت پیر تا ۲۰ سال آینده مواجه است، بسیار بالا است.
قند خون کودکان و بهبود تراکم استخوان در آن ها با مصرف شیر کنترل می شود
وزارت بهداشت ایران در آبان ماه ۹۷، ۲ بار نسبت به کاهش چشمگیر و خطرناک مصرف لبنیات در ایران هشدار داد. دکتر حریرچی که این روزها سخنگویی دستگاه بهداشت کشور را بر عهده دارد اعلام کرد:
«به نمایندگی از وزارت بهداشت صراحتا هشدار می‌دهم که اخیرا با افزایش شدید قیمت شیر و لبنیات و با توجه به کاهش قدرت خرید مردم، سرانه مصرف شیر و لبنیات کاهش قابل توجهی داشته است.»
سخنگوی وزارت بهداشت بارها در سال ۹۷ نسبت به کاهش چشمگیر مصرف لبنیات در ایران هشدار داده است
کاهش سرانه مصرف شیر
سرانه مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی پس از حذف یارانه‌ها در سال ٨٩ و در ادامه آن، تورم شدید سالهای ٩٠ و ٩١ و کاهش قدرت خرید خانواده‌ها بشدت کم شد. درهمین سال‌ها بود که به اذعان مسئولان وزارت بهداشت، بیماری‌ها و عوارض ناشی از مصرف کم شیر و لبنیات در کشور به شکل قابل توجهی بالا رفت، تا جایی که حالا وزارت بهداشت از دولت می‌خواهد اقدامات حمایتی مثل توزیع شیر در مدارس یا بسته‌های غذایی حمایتی برای گروه‌های کم‌برخوردار و آسیب‌پذیر انجام دهد. سخنگوی وزارت بهداشت پیش از این در چهاردهم آبان هم گفته بود که کاهش مصرف لبنیات در کشور به مرز خطر رسیده است.
هشدار رییس اتحادیه صنایع لبنی ایران
«وضع فعلی مصرف لبنیات درکشور وخیم است.» این جدیدترین واکنش رییس اتحادیه صنایع لبنی ایران است. او گفته بود که در برنامه پنجم توسعه آمده که هر ایرانی روزانه باید نیم‌لیتر شیر مصرف کند، صنایع هم برهمین اساس برنامه‌ریزی کردند و ظرفیت تولید کافی را هم داشتند، اما پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، با این‌که وعده حمایت از تولید‌کننده را داده بودند اما واقعیت این است که حمایت‌ها حتی قبل از اجرای این طرح هم کمتر شد.
قبل از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، مردم هر روز می‌توانستند از محصولات لبنی استفاده کنند، آن زمان این امکان وجود داشت که به استاندارد جهانی نزدیک شد و سرانه مصرف لبنیات را تا ١٠٠ لیتر هم بالا برد، اما پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها، سرانه مصرف لبنیات در میان مردم کاهش پیدا کرد. واقعا هم لازم نیست در این زمینه آماری ارایه داد، کافی است چندنفر به کارخانه‌های تولید‌کننده محصولات لبنی فرستاده شوند تا میزان ورودی و خروجی محصولات لبنی را بسنجند، ماجرا کاملا واضح است.»
آمارهای تاسف آور
بررسی‌ها نشان می‌دهد ۴٠درصد زنان بزرگسال و ٣۵درصد مردان بزرگسال، کاهش تراکم استخوان دارند و حداقل ٢,٢میلیون نفر از ایرانیان دچار پوکی استخوان هستند. حالا به همه اینها گزارش ۵٠هزار مورد شکستگی لگن ناشی از پوکی استخوان در سالمندان را هم باید اضافه کرد. در ایران باید سرانه مصرف لبنیات به ١٧٠ تا ١٨٠ لیتر می‌رسید، اما با این شرایطی که وجود دارد، امکان رسیدن به چنین جایگاهی وجود ندارد.
همه این محصولات با کاهش مصرف و خرید مواجه شده‌اند، کارخانه‌ها دیگر نمی‌توانند سرمایه در گردش‌شان را تأمین کنند، زمانی که محصولات گران می‌شود، باید برای تأمین سرمایه وام بگیرند، وام‌های سنگین، سودهای بالایی هم می‌خواهد و درنهایت تولیدکنندگان توان پرداخت پیدا نخواهند کرد، کمر کارخانه‌داران از گرانی محصولات درحال خم‌شدن است و منجر به تعطیلی یک به یک این صنایع شده است.
گرانی محصولات لبنی تقصیر تولیدکننده‌ها نیست، زمانی که مواد بسته‌بندی گران می‌شود، برچسب محصولات گران می‌شود، هزینه حمل‌ونقل بالا می‌رود و… چاره‌ای نیست جز بالابردن قیمت محصول.» به گفته او، از زمانی که یارانه‌ها حذف شده‌اند، هم قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرده، هم تولید کارخانه‌ها کم شده، کار به جایی رسیده که حتی کارخانه‌های خصوصی هم متضرر شده‌اند.
افزایش قیمت لبنیات سبب افزایش قیمت سهام شرکت های لبنی در بازار بورس ایران شده است و فرصت خوبی برای سرمایه گذاری بورس بازها!
مراقب لبنیات سنتی باشید
پیامدهای ناشی از کاهش سرانه مصرف لبنیات را خود مردم باید پرداخت کنند؛ چرا که بیماری‌ها گریبان آنها را می‌گیرد. اما این همه ماجرا نیست، در حال حاضر گرایش مردم به استفاده از شیرهای سنتی بالا رفته است؛ در حالی که شیرهای سنتی احتمال ابتلا به تب مالت را افزایش می‌دهند. این محصولات تنها گرما دیده‌اند در حالی که برای پاستوریزه‌شدن، شیر نیاز به سرمادهی هم دارد.
دمای شیر باید کنترل شود، میکروب‌ها در فضای گرم بهتر می‌توانند رشد کنند تا در فضای سرد. ردر همین شرایط بد اقتصادی خیلی از کارخانه‌های تولید‌کننده لبنیات ناچار به تعطیلی شده‌اند و می‌توان گفت ۵٠ تا ۶٠درصد کارخانه‌ها ورشکست و بسیاری دیگر با مشکل مواجه شده‌اند. از آن طرف برخی از تولیدکننده‌ها برای پیداکردن بازار بهتر فروش در کشورهای همسایه سرمایه‌گذاری کرده‌اند؛ مثل عراق و آذربایجان.
در این اوضاع، بخشی از درآمد ماهانه خود را صرف مصرف لبنیات کنید
پدرم سی تا گاو داشت همه چی رو فروخت پشت دستشو داغ کرد دیگه سراغ دامداری نره. ماهی بیست و سه میلیون تا بیست و پنج میلیون هزینه دامداری بود بعد درامد فروش شیر ماهی سی میلیون نمیشد اونم با نرخ خرید دولت. با بقیه هزینه ها کل سود خالصی که پدرم تو یه ماه داشت چهار میلیون بود.
پانصد میلیونو بزاری بانک بعدم تو خونه پا رو پا بزاری ماهی هفت و نیم میلیون تومن سودش میشه
حداقل نرخ خرید دولتی باید چهار هزار تومن باشه تا تازه به سود بانکی برسه و یکی مثل پدر من دامداری رو تعطیل نکنه. همه هزینه ها با اروپا یکیه ولی موقع خرید که میرسه نه اینجا اروپا نیست جنس گرون باشه
پدرم سی تا گاو داشت همه چی رو فروخت پشت دستشو داغ کرد دیگه سراغ دامداری نره. ماهی بیست و سه میلیون تا بیست و پنج میلیون هزینه دامداری بود بعد درامد فروش شیر ماهی سی میلیون نمیشد اونم با نرخ خرید دولت. با بقیه هزینه ها کل سود خالصی که پدرم تو یه ماه داشت چهار میلیون بود.
پانصد میلیونو بزاری بانک بعدم تو خونه پا رو پا بزاری ماهی هفت و نیم میلیون تومن سودش میشه
حداقل نرخ خرید دولتی باید چهار هزار تومن باشه تا تازه به سود بانکی برسه و یکی مثل پدر من دامداری رو تعطیل نکنه. همه هزینه ها با اروپا یکیه ولی موقع خرید که میرسه نه اینجا اروپا نیست جنس گرون باشه