زیردریایی هواپیمابر AN-1؛ نیروی دریایی ایالات متحده در مسیر عملی کردن ایده ای ۶۰ ساله

زیردریایی هسته ای که چندین فروند جت جنگنده با قابلیت حمل موشک های هسته ای در خود جای می دهد

در طول دهه ۱۹۵۰، ظهور عصر رقابت هسته ای نیروی دریایی ایالات متحده را بر آن داشت تا گزینه های جایگزین متعددی برای استفاده از هواپیماها در نیروی دریایی مد نظر قرار دهد. یکی از این گزینه ها ساخت یک زیردریایی هواپیمابر به نام AN-1 بود؛ یک زیردریایی هسته ای که می توانست تا ۸ جت جنگنده را در عرض کمتر از ۸ دقیقه آماده پرواز از روی عرشه خود نماید. اگر چه زیردریایی هسته ای و هواپیمابر AN-1 هیچگاه ساخته نشد اما تماشای ظاهر و ویژگی های یک سلاح دریایی بسیار پیشرفته با قابلیتی حیرت انگیز و بسیار جلوتر از زمان خود بسیار جذاب خواهد بود.

قدرت آتش خارق العاده سلاح های هسته ای بر علیه نیروهای دریایی که در عملیات آزمایشی Bikini Atoll در سال ۱۹۴۶ مشاهده شد، نیروی دریایی ایالات متحده را بر آن داشت که گزینه های جایگزینی برای حمل هواپیما توسط تجهیزات دریایی را مورد بررسی قرار دهد. یکی از گزینه ها تبدیل کردن جت های جنگنده به هواپیماهایی با قابلیت دوگانه آبی خاکی بود که بتوانند به طور مستقیم از دریا پرواز کنند، گزینه ای که به پروژه شکست خورده Convair XF2Y Sea Dart منتهی شد. یک گزینه متهورانه دیگر قرار دادن ناوهای هواپیمابر در زیر آب بود، گزینه ای که بیشتر به ساخت زیردریایی های هواپیمابر شباهت داشت.

بیشتر بخوانید: هیولای SMX-3: زیردریایی فوق پیشرفته آینده فرانسه با الهام از بدن نهنگ عنبر

این پروژه که به اختصار AN-1 نامیده شد، در مورد یک زیردریایی هواپیمابر مفهومی بود که با تغییراتی در زیردریایی های مجهز به موشک های هدایت شونده کلاس هالیبوت (Halibut) تولید می شد. هالیبوت به نسبت زیردریایی های امروزی جثه بزرگ تری داشت زیرا هدف از ساخت آن این بود که بتواند موشک های کروز مجهز به کلاهک هسته ای Regulus را در خود جای داده و شلیک کند. زیردریایی های کلاس هالیبوت ۵ فروند از این موشک ها را با خود حمل کرده که هر کدام به اندازه یک جت جنگنده کوچک بود و در آشیانه ای در درون بدنه زیردریایی قرار می گرفتند.

این موشک ها از طریق ریلی که به سمت بیرون بدنه کشیده شده بود شلیک می شدند. زیردریایی هواپیمابر AN-1 نیز یک زیردریایی بسیار غول پیکر با بیش از ۵۰۰ فوت طول (۱۵۲.۴ متر) بود که آبخور آن نیز ۴۴ فوت (۱۳.۴ متر) ارتفاع داشت. سرعت حرکت این زیردریایی در زیر آب به ۱۶ گره دریایی بر ساعت (حدود ۳۰ کیلومتر بر ساعت) می رسید و به لطف رآکتور هسته ای با قدرت ۱۵.۰۰۰ اسب بخار خود می توانست خود را به هر نقطه ای از جهان برساند. زیردریایی AN-1 روی دماغه خود نیز لانچر لوله ای اژدر و سه لوله پرتاب به سمت عقب داشت.

قدرت آتش واقعی این زیردریایی اما اسکادرانی از ۸ جت جنگنده با قابلیت پرواز عمودی بود. این زیردریایی پیشرفته توسط کمپانی بوئینگ طراحی شده و جت های جنگنده قرار گرفته در درون بدنه آن مانند خنجر روی یک پلتفرم خاص بیرون می زدند، در حالی که نوک جنگنده به سمت بالا بوده و با استفاده از ۳ موتور توربوجت ۲۳.۰۰۰ پوندی Wright SE-105 به سمت آسمان رها می شدند. دو موتور از این موتورهای قدرتمند ساخته شده و بعدها در موارد دیگر به کار گرفته شدند. جت های جنگنده مذکور نیز که هیچگاه وارد مرحله ساخت عملی نشدند سرعت تقریب ۳ ماخ (سه برابر سرعت صوت) را داشتند.

بیشتر بخوانید: ۷ کشور قدرتمندی که دارای ناوگان زیردریایی با قابلیت حمل موشک بالستیک هستند

اچ ای ساتن، متخصص زیردریایی در این باره چنین می گوید: «موشک های کروزی که آن زمان مورد استفاده قرار می گرفت به اندازه یک جت جنگنده بودند از این رو کاملاً منطقی بود که اگر یک زیردریایی بتواند پلتفرمی برای پرتاب این موشک ها باشد توانایی پرتاب یک جت جنگنده را نیز داشته باشد. چالش بزرگ اما بازگشتن جت ها به زیردریایی بود. بوئینگ جت های جنگنده با قابلیت نشستن روی دم را پیشنهاد کرد که به صورت عمودی پرواز کرده و روی عرشه فرود می آمدند با موتورهایی که رو به پایین کار گذاشته شده بودند. این ساختار مفهومی در چندین آزمایش هوایی تایید شد و نشان داد که قابلیت عملی شدن را دارد اما کنترل هواپیما بدین شکل بسیار دشوار بود.

خلبانان باید در حالت آویزان شده رو به پایین هواپیما را روی عرشه می نشاندند در حالی که باید تمامی این عملیات را با نگاه کردن از روی شانه انجام می دادند». در دهه ۱۹۵۰، کل ارتش ایالات متحده برای جنگی اتمی آماده می شد و زیردریایی هواپیمابر AN-1 می توانست نقشی بسیار بزرگ و تعیین کننده در این نبرد سرنوشت ساز داشته باشد. زیردریایی AN-1 نمی توانست تعداد مناسب و تاثیرگذاری جت جنگنده راهی یک جنگ متعارف کند اما می توانست در نزدیکی سرزمین های اتحاد جماهیر شوروی یا چین به سطح آب آمده و جنگنده های مجهز به سلاح های هسته ای خود را در جهتی غیرقابل پیش بینی به سمت هدف گسیل دارد که حمله ای غیرمنتظره و مرگبار برای کشورهای متخاصم بود.

بیشتر بخوانید: ناوگان مخوف و پرتعداد زیردریایی های روسیه؛ از «بوری» هسته ای تا «کیلو» دیزلی

همچنین این زیردریایی می توانست در سواحل آسیا و اروپا لنگر انداخته و اولین خط دفاعی متشکل از جت های جنگنده ایالات متحده در برابر بمب افکن های قاره پیمای مجهز به بمب هسته ای دشمن را تشکیل دهد. بدین ترتیب این زیردریایی می توانست بمب افکن های هسته ای قدرت های دیگر را در فاصله ای بسیار دور از قاره آمریکا، رهگیری و نابود سازد. عدم اطمینان از این که زیردریایی های هواپیمابر دشمن در چه نقطه ای از اقیانوس ها به روی آب می آید کشورهای متخاصم مانند اتحاد جماهیر شوروی را درباره حمله غافلگیرانه و موثر اتمی به ایالات دچار تردید می کرد.

AN-1 یک زیردریایی مفهومی بسیار جلوتر از زمان خود بود. امروزه افزاش تهدیدات با تکنولوژی بالا علیه ناوهای هواپیمابر از جمله سلاح های مافوق صوت و موشک های بالستیک ضد کشتی باعث شده که ایجاد تغییرات در این ناوهای هواپیمابر مانند قابلیت رفتن به زیر آب مورد توجه قرار گیرد، درست همان چیزی که نیروی دریایی ایالات متحده در حدود ۶۰ سال پیش مد نظر داشت. پرنده های بدون سرنشین که از زیردریایی ها پرتاب شده و بار دیگر روی آن ها فرود می آیند، ممکن است در سال های آینده بسیاری از کارهای ناوهای هواپیمابر امروزی را انجام دهند.

ایالات متحده از قبل پهپادها، هواپیماهای بدون سرنشین و زیردریایی هایی بسیار بزرگ تر از AN-1 ساخته است و ترکیب این دو با یکدیگر برای ساخت سلاحی پنهانکار و البته مرگبار می تواند دیر یا زود رخ دهد اما رخ دادن آن اجتناب ناپذیر است.

بیشتر بخوانید: تاریخچه زیردریایی های نظامی اولیه