دونالد ترامپ اگر چه بدون شک جنجالی ترین و ناآشناترین رییس جمهور تاریخ ایالات متحده با دنیای سیاست است اما وعده های انتخاباتی خود که همگی عجیب و غریب و جنجالی بودند را یکی پس از دیگری تحقق می بخشد. این بدان معنا نیست که او در این عرصه خوب عمل کرده و یا کار درست را انجام داده اما دستکم در ظاهر در جهت شعارهای انتخاباتی خود قدم بر می دارد. دونالد ترامپ قول داده بود که سیاست های کشورش در خاورمیانه را تغییر خواهد داد، در مرز با مکزیک دیوار ساخته و از ورود مهاجران به کشورش خواهد کرد و البته از معاهدات بین المللی که به زعم او به ضرر ایالات متحده هستند خارج خواهد شد.
رییس جمهور کنونی ایالات متحده سیاست های کشورش را در خاورمیانه تغییر داد (منفی یا مثبت)، در مرز با مکزیک ساخت دیوار مرزی را آغاز کرد و از برخی معاهدات بین المللی که توسط دولت های قبلی امضا شده بود نیز خارج شد که مهم ترین آن برجام بود که نتیجه سال ها رایزنی و گفتگوی مقامات ایرانی و ۶ کشور بزرگ غربی بود. دونالد ترامپ که تاکنون کمتر از ۲ سال را در کاخ سفید گذرانده، به اندازه چندین دهه دیگر روسای جمهور کشورش جنجال و دردسر آفریده است؛ از اتهام روابط نامشروع جنسی با زنان مختلف و همکاری با روسیه برای بردن رقابت های انتخاباتی تا سبک فعالیتش در رسانه های اجتماعی و سخنان نسنجیده ای که بی محابا به زبان می آورد.
او از همان آغاز ریاست جمهوری خود، به عنوان یک فعال اقتصادی و کارآفرین موفق، اعلام کرد که در تمامی قراردادهای تجاری با دیگر کشورهای جهان تجدید نظر خواهد کرد و خیلی زود تعرفه واردات کالاهای اروپایی و به طور ویژه کالاهای چینی را افزایش داد که هنوز نیز ادامه دارد و بسیاری بر این باورند که این جنگ تجاری تاثیر منفی بر اقتصاد دو کشور خواهد گذاشت؛ جنگی که قرار است در اجلاس جی ۲۰ در مورد آن بین رهبران دو کشور توافقاتی صورت گیرد.
یکی دیگر از قراردادها و معاهدات فرا ملی که دونالد ترامپ از آن خارج شد، قرارداد تجارت آزاد آمریکای شمالی (North American Free Trade Agreement) موسوم به نفتا (NAFTA) بود که بین ایالات متحده، کانادا و مکزیک به امضا رسیده و در سازوکاری آزاد برای تجارت بین سه کشور تدوین شده بود. اکنون پس از ماه ها رایزنی، سه کشور مذکور بر سر متن جدیدی از این قانون به توافق رسیده اند که در کنار قرارداد جدید تجاری بین ایالات متحده و مکزیک که در ماه های گذشته حاصل شده، بسیاری از آن به عنوان یک پیروزی نسبی برای دونالد ترامپ یاد می کنند. در حالی که این قرارداد جدید که عنوان «توافق ایالات متحده- مکزیک- کانادا» (US-Mexico-Canada Agreement) لقب گرفته توسط رهبران سه کشور به امضا رسیده است اما باید توسط توسط مجالس قانونگذاری هر سه کشور نیز تایید شود تا بتوان به آن رسمیت بخشید.
ترامپ و نزدیکان او اعلام می کنند که پیمان نفتا از بین رفته و قرارداد جدید کاملاً متفاوت از قرارداد قبلی است. دونالد ترامپ در توئیتی که روز جمعه گذشته منتشر کرد چنین گفته است: «همین الان یکی از مهم ترین و بزرگ ترین قراردادهای تجاری در تاریخ ایالات متحده و جهان را امضا کردم. ایالات متحده، مکزیک و کانادا در بدست آمدن این سند بسیار بزرگ به خوبی با هم کار کردند. نفتای وحشتناک به زودی از بین خواهد رفت. توافق ایالات متحده- مکزیک- کانادا برای همه ما فوق العاده خواهد بود». اما علیرغم صحبت ها و ادعای ترامپ، بخش زیادی از قرارداد جدید همان بندهای قرارداد قبلی نفتاست و به جای یک بازنگری کامل، می توان آن را بروزرسانی قرارداد قبلی دانست. اما قراداد جدید تفاوت های کلیدی با قرارداد قبلی نیز دارد.
برای مثال، کانادا موفق شده که همان راه حل قبلی پیمان نفتا در مورد سیستم حل اختلاف ایالت به ایالت و شروط فرهنگی که بخش قابل توجهی از بازار رسانه های کانادایی را برای تولید برنامه های داخلی حفظ می کند در قرارداد جدید بگنجاند. از دیگر تغییرات عمده در قرارداد تجاری جدید بین سه کشور آمریکای شمالی می توان به افزایش دسترسی بیشتر به بازارهای مواد لبنی برای ایالات متحده، قوانین جدید در حوزه تولید و صادرات خودرو و یک تاریخ انقضای مشخص برای قرارداد اشاره کرد. هدف ایالات متحده از این قرارداد جدید، بهبود تراز تجاری ایالات متحده در تجارت با دو کشور دیگر عنوان شده که تاکنون به نفع مکزیک و به خصوص کانادا بوده است.
به طور کلی این قرارداد جدید از کارگران حمایت بیشتری داشته (حقوق کارگران بخش خودرو باید در هر سه کشور ۱۶ دلار به ازای هر ساعت کار روزانه باشد)، استاندارد کالاهای بدون نیاز به مالیات را افزایش داده، دسترسی کشاورزان آمریکایی به بازار لبنیات کانادا را افزایش داده و سیستم حل و فصل مناقشات را دچار تغییر اندک می سازد. روی هم رفته، بسیاری از کسب و کارهای آمریکایی از این قرارداد استقبال کرده و بسیاری از سناتورهای ایالات متحده نیز مفاد قرارداد را به سود اقتصاد کشور تفسیر کرده اند. برخی از تغییرات مهمی که در قرارداد تجاری جدید بین ایالات متحده، مکزیک و کانادا وجود دارد بدین شرح هستند:
بند مربوط به بازنگری: قرارداد USMCA شامل یک بند مربوط به انقضای قرارداد پس از ۱۶ سال و یک شروط است که بر اساس آن قرارداد مذکور هر ۶ سال یک بار باید بازنگری شود و بعد از آن می توان اعتبار آن را تمدید کرد. این بند سختگیری قبلی ایالات متحده را تقلیل داده که بر اساس آن هر یک از طرفین باید هر ۵ سال یک بار این قانون را به تایید دوباره می رساند.
حل و فصل مناقشات: سیستم حل و فصل مناقشات در پیمان نفتا که به کشورهای عضو پیمان امکان می داد در صورت داشتن شکایتی بابت رفتارهای تجاری ناعادلانه از دیگر کشورهای عضو آن را مطرح کنند همچنان حفظ شده است که می توان آن را بردی بزرگ و کلیدی برای کانادا دانست. سیستم حل و فصل مناقشات مبتنی بر ایالت سرمایه گذاری کننده که به سرمایه گذاران اجازه می دهد شکایات خود را علیه دولت های دیگر عضو مطرح کنند، رفته رفته بین کانادا و ایالات متحده حذف شده اما صنایع خاصی مانند بخش انرژی هنوز هم می توانند بر علیه کشور مکزیک اقامه دعوا کنند.
دسترسی به بازار لبنیات: در نتیجه پیمان تجاری جدید، ایالات متحده قادر خواهد بود تا ۳.۶ درصد بازار مصرفی داخلی کانادا به این کشور صادرات لبنیات داشته باشد، درصدی که در قرارداد نفتای قبلی تنها یک درصد بوده است. این رقم کمی بیشتر از قرارداد همکاری ترنس-پاسیفیکی است که در گذشته بین ایالات متحده و کانادا برقرار بود و بر اساس آن دسترسی آمریکا به ۳.۲۵ درصد از بازار لبنیات کانادا فراهم می شد. دونالد ترامپ سال گذشته این قرارداد را ناعادلانه خواهند و از آن خارج شده بود. همچنین کانادا از سیستم قیمت گذاری «درجه ۷» که بسیاری آن را به ضرر کشاورزان آمریکایی می دانستند خلاص شده است.
دسترسی به دیگر کالاهای کشاورزی: کانادا، بر اساس قرارداد جدید، دسترسی بیشتری به ایالات متحده در زمینه بازار کالاهای بخش کشاورزی مانند مرغ، بوقلمون و تخم مرغ خواهد داد و بریتیش کلمبیا نیز اجازه خواهد داد که شراب ساخت ایالات متحده در فروشگاه های این منطقه به فروش برسند. مکزیک نیز با واردات پنیرهایی خاص از ایالات متحده موافقت کرده است.
قوانین بخش خودروسازی: ایالات متحده با کانادا و مکزیک به توافقاتی دست یافته که تا حدود زیادی این دو کشور را از وضع تعرفه های جدید بر خودروهای وارداتی و قطعات آن ها مصون نگه می دارد. کانادا اجازه دارد که تا ۲.۶ میلیون خودرو را بدون تعرفه جدید به ایالات متحده صادر کند که بسیار بیشتر از ۱.۸ میلیون خودرویی است که سال گذشته به آمریکا فرستاده است. همچنین این کشور می تواند بدون تعرفه های جدید تا ۳۲.۴ بیلیون دلار قطعات خودرو به این کشور صادر کند. در مورد مکزیک نیز قرارداد مشابهی وجود دارد با این تفاوت که رقم مجاز صادرات برای این کشور در زمینه خودرو و قطعات آن ۱۰۸ میلیارد دلار تعیین شده است.
تعهد به عدم دخالت در ارزش پول ملی: در حالی که دولت های ایالات متحده، مکزیک و کانادا به صورت فعال در تقویت یا تضعیف واحدهای پول ملی خود دخالتی ندارند اما قرارداد تجاری جدید بر پایه یک سیستم مدیریت نرخ ارز مبتنی بر بازار استوار است که می تواند مدلی برای توافقات آینده با کشورهایی باشد که در دستکاری و جرح و تعدیل ارزش پول ملی خود دخالت مستقیم دارند.
تراز تجاری بین ایالات متحده و کانادا در سال های گذشته
حمایت بیشتر و سختگیرانه تر از مالکیت فکری: بر اساس این قرارداد تجاری جدید، مدت زمان حق کپی رایت در کانادا از ۵۰ سال پس از مرگ مالک به ۷۰ سال پس از آن افزایش می یابد که مساوی با ایالات متحده خواهد بود. همچنین انحصار داروهای بیولوژیک قبل از اینکه داروهای ارزان تر و مشابه ساخته شوند از ۸ سال به ۱۰ سال در کانادا افزایش می یابد که این موضوع بردی بزرگ برای صنعت داروسازی این کشور به شمار می آید.
افزایش سطح کلاهای ورودی جزئی: سطح کالاهای ورودی جزئی (de minimis) به مقدار کالایی اطلاق می شود که هر شخصی می تواند بدون نیاز به پرداخت تعرفه و مالیات وارد کشور دیگر کند. دولت کانادا سطح کنونی برای کالاهای وارداتی آمریکایی که اکنون ۲۰ دلار (کانادا) است را به ۴۰ دلار (کانادا) افزایش می دهد. برای ارسال کالاهای حوزه تجارت الکترونیکی از طریق مرز نیز این رقم به ۱۵۰ دلار کانادایی افزایش پیدا کرده است. مکزیک نیز این ارقام را به ترتیب به ۵۰ دلار برای کالاهای آمریکایی و ۱۱۷ دلار برای کالاهای بارگیری در مرز مشترک افزایش داده است.
بدون نظر