چگونه از آزارهای فرد سادیسمی در امان بمانیم؟

«طرف سادیسم داره»

«همه رفتاراش سادیستیکه»

«از اذیت کردن دیگران لذت می‌بره»

«از این که بقیه رو به جون هم بندازه کیف می‌کنه»

احتمالا شما هم دست‌کم یک بار در زندگی خود از عبارت‌های بالا استفاده کرده‌اید. این‌ها همگی ویژگی‌های فردی است که سادیسم دارد. سادیسم چیست؟ در یک جمله می‌توان گفت: «علاقه به آزار دادن دیگران به صورت جسمی، روانی و حتی جنسی؛ به‌گونه‌ای که این آزار رساندن موجب لذت و آرامش فرد آزارنده شود.»

سادیسمی هم به فردی می‌گویند که از تحقیر، تمسخر و آزار روحی یا جسمی و جنسی دیگران مخصوصا در حضور دیگران لذت می‌برد و حتی ممکن است بعضا رفتارهای پرخاشگرانه یا جنایتکارانه هم از خود نشان دهد.

بدون شک چنین فردی در رده «بیماران روانی» دسته‌بندی می‌شود و به شدت به کمک و درمان نیاز دارد. روانپزشکان اغلب در کنار دارو فرد را تشویق می‌کنند تا در گروه‌های خودیاری و خانواده درمانی شرکت کند.

تحقیقات اخیر پژوهشگران در مورد ویژگی‌های شخصیتی انسان‌ها دسته‌ای نو به گروه «انسان‌گریز»ها اضافه کرده که همین «اختلال شخصیتی سادیستیک» است. این خصلت‌، بخش تاریک و خطرناک وجود انسان را نشان می‌دهد که به موجب آن فرد از آسیب رساندن به دیگران برای منافع شخصی خود لذت می‌برد!

البته اختلال‌هایی همانند خودشیفتگی، سایکوپات (فقدان احساس همدردی) و ماکیاولیانیسم (تمایل به تسلط و سلطه بر دیگران به هر قیمت ممکن) نیز از دیگر شخصیت‌های انسان گریز و دیگرآزار هستند که وجودشان برای بقیه می‌توانند با استرس و نگرانی همراه باشد.

 فرد سادیست چگونه فکر می‌کند و چرا؟

رمان «پنجاه سایه خاکستری» به قلم «ای. ال. جیمز» که فیلمی نیز به همین نام از روی آن ساخته شده، به خوبی لذت بردن یک فرد سادیسمی از آزار دیگران را به تصویر کشیده است. در این کتاب به صورت کاملا بی‌پرده مجموعه‌ای از گرایش‌های رفتاری بی‌دی‌اس‌ام (رفتارهای سادیستی (دگرآزاری) و مازوخیستی (آزارخواهی)) تصویرسازی شده است.

سادیسم موجود در رمان مذکور حول محور رابطه جنسی می‌چرخد اما فردی که سادیسم دارد ممکن است به هر نحوی دیگران را آزار دهد تا ارضا شود حتی اگر این کار تبعات زیادی برای او در محیط خانوادگی، کاری یا اجتماعی بدنبال داشته باشد. دلیلش این است که هیچ لذتی بالاتر از دیدن ناراحتی و عذاب دیگران برای چنین شخصی وجود ندارد.

همان طور که در بالا نیز اشاره کردیم، سادیسم در گروه «صفات تیره شخصیت» انسان طبقه‌بندی می‌شود. استفاده از واژه «تیره» نشان می‌دهد که افراد با داشتن این صفات دارای ویژگی‌های بدخواهانه هستند.

فرد مبتلا به اختلال شخصیت سادیسم با مخالفت‌های پی‌در‌پی، لجبازی‌های عمدی و آزارنده، خودمحوری و دغل‌کاری و بی‌رحمی زندگی را برای اطرافیان خود سخت می‌کند.

سادیست سعی می‌کند با پرخاشگری و حمله روانی به افراد بی‌گناه روح تاریک خود را ارضاء کند.

این افراد اغلب فاقد حس همدردی و انسان‌دوستی هستند و وقتی متوجه شوند که رفتارشان فردی را به شدت اذیت می‌کند، تلاش شیطانی خود را افزایش داده و بیشتر از قبل به آزار و اذیت قربانی می‌پردازند.

رفتارهای روزمره فرد سادیسمی که هر روز به اعمال تاریک و زننده خود مبادرت می‌ورزد عموما شامل موارد زیر است:

• رازهایی که از او خواسته شده به دیگران نگوید را به عمد برای همه بازگو می‌کند.
• در محیط کار اقدام به زیرآب‌زنی می‌کند و تلاشش را چنان زیرکانه ادامه می‌دهد که به اخراج یا نزول مقام قربانی منتهی شود.
• از دو به هم‌زنی کردن لذت می‌برد. سعی می‌کند رابطه دو دوست یا دو همکار را با دروغ خراب کند.
• به سرقت مالی، فیزیکی و هوشی می‌پردازد.
• برای همکار، دوست، همکلاس یا حتی اعضای خانواده خود به عمد حاشیه‌سازی می‌کند تا وجهه اجتماعی او را خراب کند.
• زورگویی و قلدری می‌کند
• با بدگویی سعی می‌کند چهره دیگران را خراب کند و از این کار لذت می‌برد

لازم است بدانید فرد مبتلا به سادیسم بسیار باهوش و زیرک است، زیرا برای انجام اعمال ضدانسانی خود باید از موقعیت اجتماعی خوبی برخوردار باشد تا بتواند طرفدارانی برای خود دست‌وپا کند و با این زمینه‌چینی‌ها در نهایت به اهداف تاریک خود مبنی بر آزار یک یا چند فرد مشخص بپردازد.

سادیست هرگز از ضربه زدن به دیگران نادم و پشیمان نمی‌شود و لذت این کار باعث می‌شود تا همیشه آن را تکرار کند. البته بعضا پیش می آید که خود فرد به آسیب‌رسان بودن رفتار خود واقف نیست و بدون اینکه متوجه شود دایما در حال اذیت کردن دیگران است.

پاسخ به سوالات زیر نشان می‌دهد شما سادیسم دارید یا خیر؟

روانشناسان و پژوهشگران یک پرسشنامه دقیق ۹ سؤالی تهیه کرده‌اند که بر اساس آن می‌توان به طور دقیق گفت که یک فرد سادیسم دارد یا نه:

۱- از سر به سر گذاشتن مردم به طوری که آنها بدانند من آنها را تحت کنترل داردم، لذت می‌برم.

۲- از اذیت کردن اطرافیانم خسته نمی‌شوم.

۳- اگر توانایی و اختیارش را داشته باشم، به مردم آسیب می‌زنم.

۴-وقتی کسی را مسخره می‌کنم، از دیدن ناراحت شدنش، خوشحال می‌شوم.

۵- بی‌رحمی کردن به دیگران، هیجان‌انگیز است.

۶- از تمسخر مردم در جلوی دوستانشان، خشنود می‌شوم.

۷- تماشای دعوا و منازعه مردم، تحریکم می‌کند.

۸- در مورد اذیت کردن کسانی که آزارم داده‌اند، فکر می‌کنم.

۹- هیچ وقت از روی عمد به کسی آزار نمی‌رسانم، حتی اگر از آن شخص خوشم نیاید.

این پرسشنامه جدید و شیوه طراحی آن، به صورت یک مقاله در مجله Personality and Individual Differences در ژانویه سال ۲۰۱۶ میلادی به چاپ رسیده است. به طوری که پیداست به جز سؤال نهم، پاسخ مثبت به دیگر سؤالان نشانه سادیستیک بودن شخص است.

با فرد سادیستیک چگونه باید رفتار کرد؟

فرد سادیستیک طوری رفتار می‌کند که شما به رفتار و واکنش خودتان شک کنید و این سوال برایتان پیش بیاید که آیا نباید عصبانی می‌شدم؟!

فردی که به «صفات تیره شخصیت» مبتلاست چون از عمد و با انگیزه لذت بردن رفتار زننده خود را انجام می‌دهد، باید مطمئن باشید که او این رفتارها را تا زمانی ادامه می‌دهد که شما دیگر با او مقابله نکنید و بگذارید هر کاری دلش می‌خواهد انجام دهد.

اما روانشناسان توصیه می‌کنند با بازی این افراد بیمار بُر نخورید و نگذارید شما را قربانی خودشان بدانند. برای این منظور بهتر است کارهای زیر را انجام دهید:

1. به احساسات خود توجه کنید: فردی که دارای  «صفات تیره شخصیت» است در ایجاد احساس شوک، شرمساری، شک کردن به خود و خودسرزنشی مهارت ویژه‌ای دارد. اگر با یک سادیسمی در ارتباط هستید باید سعی کنید بیشتر از بقیه روی احساسات خود کنترل داشته باشید تا وارد بازی شیطانی او نشوید.
2. به بهبود بیماری فرد مبتلا به سادیسم امیدوار نباشد: اگر تصور می‌کنید که با برخی کارها و ترفندها می‌توان این بیمار را به مشکلات رفتاری‌اش آگاه کرد و مانع از ادامه‌ی رفتارهایش شد، سخت در اشتباه هستید. این امید واهی بیشتر از قبل شما را در برابر فرد سادیست ضعیف می‌کند. پس بهتر است دست از این فکرها بردارید.
3. تست کنید و ببینید آیا شما هدف اصلی او برای آزار دادن هستید؟ فرد دیگرآزار و سادیستیک به خوبی می‌تواند تشخیص دهد که آیا قربانی در برابر رفتارهای آزاردهنده‌اش مقاومت می‌کند یا خیر؛ مثلا اگر رفتار این فرد را نادیده می‌گیرید، تحمل می‌کنید یا به آنها اهمیت نمی‌دهید. در این حالت همه تلاشش را می‌کند تا بالاخره اذیتتان کند. پس دفعه بعدی که با همکار یا دوست سادیسمی خود طرف شدید به این فکر کنید که تا کی قرار است رفتارش را تحمل کنید؟ وقتی مزایا و معایب رابطه داشتن با یک فرد سادیسمی را برای خود بنویسید متوجه خواهید شد که هیچ لزومی ندارد این رابطه ادامه پیدا کند زیرا سرتاسر ضرر و ناراحتی است.
4. بدنبال روش‌هایی برای دوری کردن از فرد سادیستیک باشید: ببینید با وضع چه نوع محدودیت‌هایی می‌توانید یک فرد بیمار و آزارنده را از زندگی خود دور کنید! اگر فرد مبتلابه سادیسم همکار شماست و مجبور به تحمل او و رفتارهایش هستید، تا حد ممکن از ایجاد ارتباط با او ، حرف زدن یا ظاهر شدن در مقابلش دوری کنید تا از ترکش‌های نیمه تاریک وجودش در امان بمانید. این را به یاد داشته باشید که این فرد حتما راهی برای از بین بردن این محدودیت‌ها خواهد یافت اما توصیه می‌کنیم بدون وقفه خود را از او دور نگه دارید و هر بار نزدیک شد، با ترفندی جدید از چنگالش فرار کنید.