جدا از بیماری های به اصطلاح زنانه ای مثل سرطان رحم و غیره که خاص ساختار بدنی زنان هستند و بنابراین فقط در زنان را مبتلا می کنند، بیماری هایی هم وجود دارند که علیرغم اینکه مختص به جنس خاصی نیستند، اما در میان زنان شایع تر از مردان هستند. این مسأله دلایل مختلفی دارد، مثل برخی ویژگی های فیزیولوژیکی زنان که آن ها را بیشتر از مردان مستعد ابتلا به این بیماری ها می کند. حتی تجربه های اجتماعی و شخصی زنان هم در این مسأله مؤثر است. در ادامه با بیماری هایی آشنا می شویم که زنان را بیشتر از مردان مبتلا می کنند.
۱- آرتروز
ریسک ابتلا به بیماری آرتروز در زنان، ۳ برابر بیشتر از مردان است. احتمالاً ساختار بدنی زنان در این مسأله نقش دارد، چون زنان در مقایسه با مردان، مفاصل و تاندون های انعطاف پذیرتری دارند. این انعطاف پذیری گرچه در هنگام بارداری و زایمان به کمک آن ها می آید، اما در عین حال زنان را در معرض خطر رگ به رگ شدن و انواع صدمات قرار می دهد، مسأله ای که منجر به ابتلا به آرتروز در آینده می شود. علاوه بر این، زنان کفل های پهن تری دارند، ویژگی ای که ممکن است روی توازن زانوها تأثیر بگذارد و به آن ها فشار وارد کند. ریسک ابتلا به آرتزوز در زنان بالای ۵۰ سال بیشتر است. کمبود هورمون زنانه ی استروژن در این مسأله نقش دارد، چون استروژن از غضروف ها و مفاصل در برابر التهاب محافظت می کند. فعالیت فیزیکی و حفظ بدن در یک وزن مناسب، می تواند ریسک بیماری آرتروز را کم کند.
۲- آلزایمر
در گذشته تصور می شد چون ریسک ابتلا به بیماری آلزایمر با بالا رفتن سن افزایش پیدا می کند و زنان بیشتر از مردان عمر می کنند، زن ها بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند. اما تحقیقات جدید نشان می دهد که احتمالاً عوامل دیگری در این مسأله نقش دارند. یکی از این عوامل ژنتیک و دیگری تغییرات هورمونی است. یائسگی و افت سطح هورمون زنانه ی استروژن که به طور متوسط از سن ۵۱ سالگی آغاز می شود، احتمالاً در این مسأله مؤثرند. برای کاهش ریسک ابتلا به این بیماری، ذهن و بدن خود را فعال نگه دارید، به اندازه ی کافی بخوابید و رژیم غذایی سالمی داشته باشید. درمان های پزشکی فقط می توانند سرعت پیشرفت این بیماری را کم کنند، اما توانایی متوقف کردن آن را ندارند.
۳- افسردگی
احتمال ابتلا به افسردگی در زنان ۲ برابر بیشتر از مردان است. زنان در مقایسه با مردان از نظر بیولوژیکی استعداد بیشتری در ابتلا به افسردگی دارند و شیمی اعصاب آن ها هم متغیرتر از مردان است. تغییرات هورمونی ماهانه و همینطور تغییرات و نوسانات هورمونی ای که بعد از زایمان و در دوره ی یائسگی رخ می دهند، ریسک ابتلا به افسردگی را بیشتر می کنند. نحوه ی فکر کردن و پردازش احساسات و همینطور درونی کردن اضطراب، می تواند عملکرد مغز را در قسمت هایی از آن کاهش دهد که مسئولیت تنظیم روحیه را برعهده دارند. اگر احساس ناامیدی می کنید، زودرنج شده اید یا احساس می کنید در هم شکسته اید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
۴- بیماری قلبی
بیماری قلبی گرچه یکی از مهم ترین عوامل مرگ و میر در میان مردان و زنان است، اما احتمال مرگ بعد از حمله ی قلبی در زنان بیشتر از مردان است. اینکه چرا طی یک سال بعد از حمله ی قلبی، زن ها بیشتر فوت می کنند، مسأله ای است که هنوز مورد بحث است. یکی از رایج ترین دلایلی که برای آن مطرح می شود این است که زنانی که به بیماری قلبی مبتلا می شوند، در مقایسه با مردان همسن خود «بیمارتر» هستند، یا مشکلاتی مثل دیابت، فیبریلاسیون دهلیزی و مصرف سیگار را بیشتر از مردان به طور همزمان باهم دارند. علاوه بر این، از آنجایی که زنان اغلب اوقات نشانه های غیر معمولی در ناحیه ی قفسه ی سینه ی خود دارند، این مسأله باعث غفلت آن ها و در نتیجه تأخیر در مراجعه به پزشک و تشخیص بیماری می شود. همین امر شرایط را بدتر می کند. برای کاهش ریسک ابتلا به بیماری قلبی، ۵ روز در هفته به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنید، رژیم غذایی سالمی داشته باشید و به طور مرتب آزمایش کلسترول، دیابت و فشار خون دهید.
۵- اضطراب
احتمال اضطراب در زنان در مقایسه با مردان بیشتر از ۲ برابر است. تحقیقات نشان می دهد نوسانات هورمونی می تواند زمینه ساز احساس اضطراب شود، به ویژه پایین بودن سطح فاکتور آزادکننده ی کورتیکوتروپین، هورمونی که واکنش های اضطرابی را تنظیم می کند. از آنجایی که این فاکتور در بدن زنان سطح پایین تری دارد، این مسأله آن ها را ۲ برابر بیشتر از مردان در برابر اختلالات مربوط به اضطراب آسیب پذیر می کند. علاوه بر این، اضطراب فقط تأثیر روانی ندارد. تحقیقی نشان داده است زنانی که بیشترین سطح از اضطراب را تجربه می کنند، در مقایسه با زنانی کمترین سطح از اضطراب را دارند، احتمال حمله ی قلبی در آن ها ۵۹ درصد بیشتر و احتمال مرگ بر اثر یکی از حملات قلبی ۳۱ درصد بیشتر است. اگر افکار مضطربانه ای دارید که فعالیت های روزمره ی شما را مختل می کنند و نشانه های فیزیکی ای مثل تپش قلب و تنگی نفس در خود می بینید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
۶- اختلال اضطراب بعد از آسیب روانی
احتمال ابتلا به اختلال اضطراب بعد از آسیب روانی در زنان ۲ برابر بیشتر از مردان است، چون آن ها بیشتر در معرض سوء استفاده های عاطفی، جنسی و فیزیکی هستند. همچنین احتمال تجربه ی آسیب های روانی در سنین پایین در دختران بیشتر از پسران است. اگر در گذشته آسیب روحی ای را تجربه کرده اید و حالا کابوس می بینید، دچار بی خوابی، افسردگی یا اضطراب هستید، مراجعه به پزشک متخصص می تواند به شما کمک کند.
۷- مشکلات مربوط به دستگاه های ادراری و تناسلی
ساختار بدنی زنان مهم ترین علت بیشتر بودن عفونت های مجرای ادرار و بی اختیاری ادراری در زنان در مقایسه با مردان است. پیشابراه زنان تقریباً در نزدیکی واژن و مقعد آن ها قرار دارد، یعنی نقاطی که باکتری های زیادی در آنجا زندگی می کنند و همین مسأله ریسک عفونت های مجرای ادرار را در زنان بیشتر می کند. زایمان، سن و چاقی هم احتمال بی اختیاری ادراری را در زنان بیشتر می کنند. زایمان روی ماهیچه های کف لگن فشار وارد می کند، در حالی که این ماهیچه ها تکیه گاه مهمی برای مثانه و گردنه ی آن هستند و این فشارها می توانند تأثیرات دراز مدتی بر بدن داشته باشند. نوشیدن به اندازه ی آب می تواند به جلوگیری از عفونت های مجرای ادرار کمک کند و ورزش های مخصوص کف لگن هم می توننند به پیشگیری از بی اختیاری ادراری کمک کنند.
۸- لوپوس
لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی است که زنان بیشتر از مردان به آن مبتلا می شوند. «خود ایمنی» به این معنا است که بدن به بافت های خودش حمله می برد. بیماری لوپوس می تواند روی هر قسمتی از بدن، از پوست گرفته تا اندام های داخلی، تأثیر بگذارد. از آنجایی که این بیماری در زنان جوان تر شایع تر است، تصور می شود که احتمالاً بالاتر بودن سطح هورمون زنانه ی استروژن به همراه عوامل محیطی، باعث این بیماری می شود. همچنین تحقیقات جدید در حوزه ی ژنتیک نشان داده وجود دو کروموزوم ایکس در زنان، ریسک ابتلا به لوپوس را در آن ها بالا می برد. از آنجایی که این بیماری نشانه های مختلف و مبهمی دارد، تشخیص آن می تواند دشوار باشد، اما اگر دچار دردهای عضلانی یا مفصلی هستید، ضایعه ی پوستی ای روی صورت تان به وجود آمده، احساس خستگی می کنید و از احساس درد در قفسه ی سینه رنج می برید، به پزشک مراجعه کنید. این بیماری هیچ درمان قطعی ای ندارد، اما با مصرف دارو و تغییر در سبک زندگی می توان آن را کنترل کرد و نشانه های آن را کاهش داد.
۹- اختلالات غذایی
محققان هنوز در مورد علت بروز آنورکسی (بی اشتهایی عصبی)، بولیمی (پرخوری عصبی) و دیگر اختلالات غذایی مطمئن نیستند، اما احتمالاً ترکیبی از ویژگی های بیولوژیک و تجربه های اجتماعی باعث می شود زنان بیشتر از مردان به این اختلالات مبتلا شوند. زنان بیشتر از هر بیماری روحی دیگری، بر اثر اختلال آنورکسی از دنیا می روند. از آنجایی که جامعه اهداف کمال گرایانه و دست نیافتنی ای در خصوص زیبایی زنان تعیین می کند، آن ها بیشتر از مردان مستعد اختلالات غذایی و مشکلات مرتبط با مسأله ی تصویر بدنی هستند. دختران از سنین بسیار پایین درگیر مباحث و مسائل مربوط به لاغری و زیبایی می شوند. همچنین شیمی مغز و ویزگی های روانشناختی زنان، آن ها را بیشتر از مردان مستعد این اختلالات می کند. اگر عادت های غذایی ناسالمی دارید، به پزشک متخصص مراجعه کنید.
۱۰- بیماری های مقاربتی
گرچه احتمال ابتلا به بیماری های مقاربتی در مردان و زنان به یک اندازه است، اما این بیماری ها تأثیرات بسیاری شدیدتری بر زنان دارند. ساختار بدنی زنان کار تشخیص نشانه های این بیماری ها را دشوارتر می کند و بسیاری از این عفونت ها هم غیر قابل تشخیص هستند. در نتیجه، احتمال درگیری با تأثیرات دراز مدت بیماری های مقاربتی، مثل بیماری التهابی لگن و ناباروری ناشی از بیماری هایی مانند کلامیدیا و سوزاک، در زنان بیشتر است. هرپس و سفلیس هم می توانند برای زنان و فرزند آن ها در دوران بارداری خطرناک باشند و ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) می تواند منجر به سرطان دهانه ی رحم شود. گرچه بسیاری از بیماری های مقاربتی نشانه ی خاصی ندارند، اما اگر متوجه هر گونه نشانه ی عجیبی مثل احساس سوزش در ناحیه ی واژن، ترشحات غیر معمول، ادرار دردناک، یا شکم درد در خود شدید، به پزشک مراجعه کنید. پیشگیری بهترین راه مقابله با بیماری های مقاربتی است، بنابراین واکسن اچ پی وی بزنید، از کاندوم استفاده کنید و گهگاه آزمایش دهید.
۱۱- سندرم خستگی مزمن
این سندرم که مهم ترین نشانه ی آن خستگی شدید است، احتمال ابتلا به آن در زنان ۴ برابر بیشتر از مردان است. علت بروز این سندرم هنوز کاملاً مشخص نیست، تشخیص ان می تواند دشوار باشد و هیچ درمان تأیید شده ای برای آن وجود ندارد. اما تحییقات جدید درباره ی علت ابتلای بعضی زنان به این سندرم نشان می دهد وجود بعضی پروتئین ها یا سیتوکین ها در خون می تواند التهاب بدن را افزایش دهد و باعث بروز این سندرم شود. سندرم خستگی مزمن گرچه نشانه هایی شبیه به بیماری های خود ایمنی دارد، اما در این دسته نمی گنجد. در حقیقت دانشمندان با توجه به یافته های خود معتقدند این سندرم یک بیماری التهابی است.
۱۲- سکته ی مغزی
زنان در مقایسه با مردان بیشتر دچار سکته ی مغزی می شوند و آمار مرگ و میر ناشی از آن در زنان بیشتر از مردان است. ریسک سکته ی مغزی در زنانی که قرص های ضد بارداری مصرف می کنند، تحت درمان جایگزینی هورمون با دوزهای بالایی از استروژن هستند و همینطور زنان باردار و زنانی که به تازگی زایمان کرده اند، بیشتر است. افزایش سطح هورمون ها تأثیر انعقادی بر خون دارد، بنابراین با بالا رفتن سطح هورمون ها یا تغییر سریع در میزان آن ها، خون می تواند به راحتی لخته شود. مشکلات ناشی از بارداری مثل پره اکلامپسی هم می تواند ریسک سکته ی مغزی را در دراز مدت بالا ببرد. علاوه بر این، زنان بیشتر مستعد دیگر ریسک فاکتورهای سکته ی مغزی مثل بیماری های خودایمنی، میگرن و افسردگی هستند. با داشتن یک رژیم غذایی سالم، ورزش، کنترل فشار خون و عدم مصرف سیگار، می توانید ریسک سکته ی مغزی را کاهش دهید.
۱۳- بیماری تیروئید
احتمال ابتلا به بیماری تیروئید در زنان، ۵ تا ۸ برابر بیشتر از مردان است. بیماری کم کاری تیروئید، شایع ترین اختلال تیروئیدی است. در اثر این بیماری، غده ی تیروئید کمتر از مقداری که برای تنظیم سوخت و ساز بدن لازم است، هورمون تولید می کند. اگر به کم کاری تیروئید مبتلا باشید، ۹۰ درصد احتمال دارد که این بیماری در اثر بیماری خود ایمنی ای به نام تیروئیدیت هاشیموتو به وجود آمده باشد. نشانه های تیروئیدیت هاشیموتو عبارت است از افزایش وزن، سر درد، افسردگی، خستگی، سردی دست ها و پاها، یبوست، خشکی پوست، ریزش مو یا کم پشت شدن موها، خشک و دردناک شدن مفاصل، دردهای عضلانی، ضعف حافظه یا «مه آلودگی مغزی» و شدید یا نامنظم بودن قاعدگی در زنان. خوشبختانه این بیماری با یک آزمایش خون ساده، به راحتی قابل تشخیص است و با مصرف دارو درمان می شود.
۱۴- ام اس
ام اس دیگر بیماری خود ایمنی ای است که زنان بیشتر از مردان به آن مبتلا می شوند. در اثر این بیماری، بدن به عصب های درون مغز و نخاع حمله می برد، که نتیجه ی آن احساس درد، بی حسی و ضعف است. احتمالاً بیشتر بودن چربی بدنی زنان باعث بیشتر شدن التهاب می شود، مسأله ای که در بروز بیماری ام اس نقش دارد. عوامل هورمونی و تفاوت های جنسیتی در مغز هم احتمالاً در ابتلا به این بیماری نقش دارند. درمان قطعی ای برای این بیماری پیدا نشده، اما روش هایی برای کم کردن سرعت پیشرفت ام اس وجود دارد که شامل درمان های فیزیکی، مصرف دارو و تغییر در سسبک زندگی می شود.
۱۵- سلیاک
سلیاک که با نام عدم تحمل گلوتن هم شناخته می شود، یک بیماری خود ایمنی است که در اثر آن، بدن به سیستم گوارشی خود حمله می برد و نشانه های آن عبارتند از اسهال، نفخ، گاز شکم و سوزش معده. بیشتر از نیمی از جمعیت مبتلایان به این بیماری را زنان تشکیل می دهند. نشانه های این بیماری ممکن است با سندرم روده ی تحریک پذیر اشتباه گرفته شود که آن هم در زنان شایع تر از مردان است. مصرف غذاهای فاقد گلوتن می تواند نشانه های بیماری های سلیاک را کاهش دهد. جالب آنکه، بیماری هاشیموتو -که قبلاً به آن پرداخته شد- با دیگر بیماری های خود ایمنی مثل سلیاک هم مرتبط هستند. در حقیقت، بیماری هاشیموتو بیشتر همزمان با بیماری سلیاک رخ می دهد، یعنی اگر به یکی از این دو بیماری مبتلا باشید، ریسک داشتن هر دوی این بیماری ها در شما بالاتر است. علت این مسأله آن است که همان ژنی که ریسک بیماری سلیاک را بالا می برد، ریسک ابتلا به تیروئیدیت هاشیموتو را هم افزایش می دهد.
بدون نظر