مشروبات الکلی «تقلبی» و مرگ‌های «واقعی» به سلامتی قاچاق

مرگ و مسمومیت هزاران هموطن بخاطر مشروبات الکلی تقلبی

سالانه صدها هموطن بخاطر مصرف مشروبات الکلی تقلبی، جان خود را در سراسر کشور از دست می دهند و همچون متانول و حشیش و تریاک و قند و شیشه و قس علی هذا، قربانی از ایرانیان می گیرد. بیشتر قربانیان هم نوجوانان و جوانان هستند. مرگ صدها جوان ایرانی بخاطر مصرف مشروب الکل تقلبی و بی کیفیت، میلیون ها دلار به اقتصاد ایران آسیب می زند و این هشداری برای صنعت سلامت کشور در ایران عصر ۱۴۰۰ است. مرگ صدها هموطن بخاطر افیونی به نام مشروبات الکلی و موادمخدر، همان قدر دردناک است که کشته شدن ده ها هزار هموطن در جاده های کشور و تصادفات رانندگی.

اینستاگرام، توییتر و بسیاری از شبکه های اجتماعی و کانال‌ها و گروه ها، مملو از تبلیغ کنندگان مشروبات الکلی با قیمت های مختلف بوده که به دلیل ممنوعیت تبلیغ، عرضه، فروش و مصرف این کالاها در کشور، نظارتی روی آن انجام نمی گیرد و تنها بر اساس شکایت های مردمی و اعلام هموطنان به پلیس و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی، با خاطیان سلامت و جان مردم، برخورد می شود. قاچاق این محصولات از کشورهای  همسایه به ایران و بعضا پر کردن آن با مایعات مرگبار، سبب شده تا تا روند قربانی گرفتن این کالا در ایران سالهای اخیر، صعودی باشد.

موج اخیر مسمومیت‌های الکلی در نواحی شمال غربی کشور زنگ خطر دیگری از مسمومیت‌های فراگیر و قربانیان مشروبات تقلبی دست‌ساز به صدا درآورد. پرونده تلخی که براساس آمار رسمی منتشرشده  تاکنون بیش از ۱۰۰ جانباخته دارد و تعداد زیادی را هم دچار نارسایی‌های شدید کلیوی و نابینایی کرده است.

هر چند در خصوص تعداد مصدومان و افرادی که به دنبال مصرف مشروبات الکلی دست‌ساز طی‌ سال جاری دچار مشکلات شدید و نارسایی‌های ماندگار شدند، آمار دقیقی وجود ندارد؛ اما بنا بر اخبار منتشرشده از سوی مقامات رسمی تنها در بازه دو ماهه شهریور تا مهر ‌سال جاری ۱۷۰ نفر از مسمومان الکلی کلیه‌هایشان را از دست داده‌اند، ۱۶ نفر هم برای همیشه نابینا شده‌اند؛ آماری که به نظر می‌رسد با شدت گرفتن مسمومیت‌های الکلی چند روز اخیر در استان‌های آذربایجان ‌شرقی و اردبیل باز هم دستخوش تغییرات زیادی می‌شود.

موج نخست مسمومیت‌ها الکلی از شهریور ‌سال جاری شروع شد، از بندرعباس و چند شهر دیگر استان هرمزگان و بعد هم به مناطق مرکزی و حتی پایتخت، استان البرز و خراسان شمالی هم رسید. هر چند پیش از این هم یعنی از ابتدای فروردین ‌سال جاری اخباری در خصوص مسمومیت‌های الکلی منتشر شده بود، اما فراگیری حادثه‌ای که در شهریور و مهر اتفاق افتاد با مسمومیت بیش از ۷۶۰ نفر در نقاط مختلف کشور به‌ حدی بی‌سابقه بود که شاید بتوان آن را زنگ خطری برای حوادث مشابه بعدی دانست.

هر چند به دنبال این حادثه با ورود مراجع انتظامی و پلیس به ماجرا تعدادی از خرده‌فروشان و تولیدکنندگان این مشروبات خطرناک شناسایی و دستگیر شدند؛ آنچنان‌که ماموران انتظامی در همان روزها و همزمان با  افزایش بی‌سابقه قربانیان مصرف مشروبات تقلبی در اقصی نقاط کشور، از دستگیری یک زن و شوهر به‌ عنوان تولید‌کننده اصلی این محموله مرگبار  خبر دادند.

محموله الکلی حاوی متانول این زوج ساکن استان هرمزگان را به ‌حدی حجیم و بزرگ اعلام کردند که در مسیر توزیع در ۸ استان آن تعداد مسمومیت را ایجاد کرده بود اما کیست که نداند چنین برخوردهایی علاج درد نیست. هر چند مشروبات الکلی در ایران ممنوع است، اما بازار زیرزمینی بزرگی برای آن وجود دارد و همین موضوع علت بخش بزرگی از این مسمومیت‌ها است.

قربانی ها و مسمومیت ها

بر اساس اعلام منابع رسمی از فروردین‌ تا پایان مهر ‌سال جاری ۱۰۲ نفر در اثر مسمومیت الکلی جان خود را از دست دادند؛ ۹۳ مرد و ۹ زنی که جرعه مرگ را نوشیدند. بر همین اساس بیشترین مورد فوت متعلق به استان آذربایجان‌ شرقی بود؛ استانی که طی چند روز گذشته هم تعداد زیادی از ساکنان آن دچار مسمومیت الکلی شدند. در آن مدت  ۲۶ تن یعنی ۲۵ مرد و یک زن بر اثر مسمومیت با الکل در این استان فوت کردند.

پس از آذربایجان شرقی، استان‌های کردستان و خراسان رضوی هر کدام با ۱۱ مورد فوت، تهران با ۱۳ مورد و کرمانشاه با ۹ مورد، در مراتب بعدی قرار گرفتند. در حالی‌که طبق آمارهای سازمان پزشکی قانونی در مدت مشابه‌ سال گذشته یعنی از ابتدای فروردین ماه ‌سال ۹۶ تا پایان مهر ماه همان ‌سال  ۴۸ نفر به دلیل مصرف الکل جانشان را از دست داده بودند.

در آن ‌سال هم مردان با ۴۵ مورد به مراتب بیش از زنان قربانی مشروبات تقلبی شده بودند. از سوی دیگر بر اساس آمار رسمی منتشرشده از سوی ایسنا به نقل از سازمان پزشکی قانونی از ابتدای فروردین ‌سال ۹۶ تا پایان آن ‌سال ۸۶ مرد و ۷ زن، درمجموع ۹۵ نفر بر اثر سوء مصرف الکل جان خود را از دست دادند و مقایسه این آمار افزایش تعداد قربانیان مشروبات تقلبی در‌ سال جاری را نشان می‌دهد و این تازه آمار و ارقام رسمی منتشرشده در این خصوص است.

اما موج دوم مسمومیت‌ها در همین هفته‌های اخیر شروع شد. این‌بار نوبت اهر در استان آذربایجان ‌شرقی بود که شهروندان آن و روستاهای اطراف آن یکی پس از دیگری با علایم مسمومیت شدید راهی مراکز درمانی این شهر شوند. ۷۳ مورد مسمومیت در طی ۴۸ ساعت دوباره زنگ خطر را به صدا درآورد.

تغییر الگو

اما نکته قابل توجه تغییر الگوی مسمومیت‌های الکلی است. بررسی‌ها انجام‌گرفته و اظهارات مصرف‌کنندگان نشان می‌دهد که این مشروبات در مراسم یا محل خاصی توزیع و مصرف نشده است؛ در واقع این موضوع نشان‌دهنده گرایش افراد سودجو برای تولید گسترده این نوشیدنی‌های مرگبار است. ارزان و در دسترس بودن متانول (الکل متیلیک یا الکل چوب) که به‌ عنوان حلّال در صنایع رنگ‌سازی و جلاکاری به کار می‌رود، باعث شده تا به‌عنوان ماده تقلبی در مشروبات الکلی به کار رود؛ ماده‌ای که می‌تواند حتی از طریق استنشاق و پوست هم باعث مسمومیت شدید شود.

سوداگران مرگ در فضای مجازی را به پلیس فتا معرفی کنیم.