هر آنچه که آقایان باید درباره «یائسگی مردان» بدانند

همانطور که می دانید زنان با پا گذاشتن به دوران میانسالی وارد مرحله ی جدید و طبیعی ای از زندگی خود به نام یائسگی یا منوپاز می شوند که در اثر آن، بدن زنان دچار تغییرات زیادی می شود. اما آیا می دانستید که مردان هم یائسه می شوند؟ از آنجایی که یائسگی در مردان به اندازه ی زنان دردسر ساز و البته همه گیر نیست، معمولاً کمتر از آن صحبت می شود. در ادامه با چیستی و چرایی یائسگی مردان بیشتر آشنا خواهیم شد.

یائسگی مردانه چیست؟

یائسگی مردانه اصطلاح رایجی است که برای حالتی به نام «آندروپاز» به کار می رود و به تغییرات هورمونی ای اطلاق می شود که در اثر افزایش سن در بدن مردان رخ می دهند. از این مسأله گاهی تحت عنوان کمبود تستوسترون، کمبود آندروژن یا هیپوگنادیسم دیررس هم یاد می شود.

یائسگی مردانه شامل کاهش تولید هورمون جنسی تستوسترون در مردان ۵۰ ساله یا بیشتر می شود. در اغلب موارد، این مسأله را با هیپوگنادیسم (حالتی که در آن غدد جنسی، مقدار کم یا ناچیزی هورمون تولید می کنند) مرتبط می دانند. هر دوی این حالت ها یعنی آندروپاز و هیپوگنادیسم، شامل کاهش سطح هورمون تستوسترون و علائم مشابه می شوند.

هورمون تستوسترون در بیضه های مردان تولید می شود. نقش این هورمون فراتر از ایجاد میل جنسی است. تستوسترون عامل تغییرات دوران بلوغ است، انرژی ذهنی و فیزیکی را تأمین می کند، توده ی عضلانی بدن را حفظ می کند، واکنش جنگ یا گریز را تنظیم می کند و وظیفه ی تنظیم دیگر ویژگی های تکاملی کلیدی را برعهده دارد.

یائسگی مردان از چند جهت با یائسگی زنان متفاوت است. اول آنکه، همه ی مردان دچار آن نمی شوند. دوم آنکه، این مسأله باعث از کار افتادگی کامل اندام های تناسلی نمی شود. با این حال، کاهشی که در اثر این مسأله در سطح هورمون ها رخ می دهد ممکن است مردان را دچار بعضی مشکلات جنسی کند.

نشانه های یائسگی مردانه چه هستند؟

یائسگی مردانه می تواند باعث بروز مشکلات فیزیکی، جنسی و روانی شود. این مشکلات معمولاً با بالا رفتن سن، شدت می گیرند. علائم آندروپاز عبارتند از:

• کم شدن انرژی
• افسردگی یا ناراحتی
• کم شدن انگیزه
• کم شدن اعتماد به نفس
• سخت شدن تمرکز کردن
• بی خوابی یا سخت خوابیدن
• افزایش چربی بدن
• کاهش توده ی عضلانی و احساس ضعف فیزیکی
• بزرگ شدن پستان ها
• اختلال نعوظ
• کم شدن میل جنسی
• ناباروری

علاوه بر این ها، ممکن است نشانه های دیگری مثل ورم یا حساس شدن پستان ها، کاهش اندازه ی بیضه ها، ریزش موهای بدن، یا گر گرفتگی را هم تجربه کنید. کاهش هورمون تستوسترون با یائسگی مردانه مرتبط است و بین این مسأله و پوکی استخوان در مردان هم ارتباط وجود دارد. در اثر این بیماری، استخوان ها ضعیف و شکننده می شوند. البته این نشانه ها شایع نیستند.

برخلاف یائسگی زنان که در اثر آن تولید هورمون ها به طور کامل متوقف می شود، کاهش تولید تستوسترون در مردان فرایند آهسته تری دارد. بیضه های مردان، برخلاف تخمدان های زنان، هرگز از ماده ای که برای تولید تستوسترون به آن نیاز دارد خالی نمی شود. بدن یک مرد سالم، تا ۸۰ سالگی یا بیشتر هم می تواند اسپرم تولید کند.

با این حال، ممکن است در بعضی مردان، در اثر بیماری، از سنین ۴۵ تا ۵۰ سالگی و به شکل چشمگیرتری، بعد از ۷۰ سالگی، تغییرات جزئی ای در عملکرد بیضه ها رخ دهد.

یائسگی مردانه چطور تشخیص داده می شود؟

اگر در سنین میانسالی هستید و نشانه های آندروپاز را در خود می بینید، برای تشخیص دقیق باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک، شما را معاینه ی فیزیکی می کند، در مورد نشانه ها از شما سؤال می پرسد و تعدادی آزمایش در رابطه با مشکلاتی که ممکن است در مشکل شما نقش داشته باشند، برایتان تجویز می کند. علاوه بر این ها، آزمایش خون هم برای شما تجویز می شود که احتمالاً سنجش سطح هورمون تستوسترون در بدن تان را هم دربرمی گیرد.

یائسگی مردانه چطور درمان می شود؟

اگر آندروپاز مشکلات شدید و مختل کننده ای در زندگی شما ایجاد نکرده باشد، احتمالاً بدون هیچ درمان تخصصی ای می توانید نشانه های آن را مدیریت کنید. شاید دشوارترین بخش درمان یائسگی مردانه، صحبت با پزشک درباره ی نشانه هایی است که در خود می بینید. متأسفانه بیشتر مردان نه تنها تمایلی به مراجعه به پزشک ندارند، بلکه از مطرح کردن مشکلات جنسی خود با پزشک شرم دارند.

رایج ترین شیوه ی درمان برای علائم یائسگی مردانه، دنبال کردن یک سبک زندگی سالم است. برای مثال، احتمالاً پزشک به شما توصیه می کند که رژیم غذایی سالمی داشته باشید، به طور منظم ورزش کنید، به اندازه ی کافی بخوابید و اضطراب تان را کم کنید.

با در پیش گرفتن این عادت های سالم، مردانی که نشانه های آندروپاز را دارند احتمالاً متوجه تغییرات چشمگیری در سلامت عمومی خود می شوند.

اگر دچار افسردگی شده باشید، تجویز پزشک برای شما احتمالاً مصرف داروهای ضد افسردگی، روان درمانی و تغییر در سبک زندگی خواهد بود.

یک گزینه ی درمانی دیگر، روش درمانی جایگزینی هورمون است. با این حال، این روش، به دلیل استفاده از هورمون های مصنوعی، می تواند عوارض خطرناکی مثل تشدید سرطان پروستان یا افزایش ریسک بروز بیماری قلبی داشته باشد.