چگونه از کم آبی بدن در تابستان جلوگیری کنیم؟

خوراکی های مهم برای مقابله با کم آبی در فصل گرما

روزهای داغ تابستان در پیش است و یکی از مهم ترین موضوعاتی که در حوزه سلامت و بهداشت مطرح می شود، مساله کم آب شدن و تعرق بدن به خصوص برای افرادی است که در طول روز، بیشتر در فضای باز بوده و در معرض آفتاب و کاهش آب بدن قرار دارند.

بر اساس گزارشی که به تازگی در کتاب Clinical Neurology منتشر شده، میگرن و سردردهای تنشی بر اثر کم آبی تشدید می شوند. مطالعات نشان می دهد کم آبی مغز، در احساس خستگی، استرس و نوسانات خلقی نیز نقش دارد.

برای آنکه با بیماری های ناشی از کم آب شدن بدن آشنا شوید و راه های پیشگیری از آن را بدانید، گفتار امروز، شما را در بسته ای اطلاعاتی، با موضوع مهم کم آبی بدن در ایام تابستان آشنا می کند. همین جا بدانید که طبق نظر پزشکان در ایام ماه رمضان، بین افطار تا سحر، روزه داران می بایست حداقل ۶ لیوان آب بنوشند تا آب از دست رفته جایگزین شود.

با ما همراه باشید.

از کجا بدانیم که دچار کم آبی شده ایم؟

آب و مصرف آب، یکی از حیاتی ترین عناصری به شمار می رود که در اختیار بشر بوده و حفظ آن و استفاده بهینه از این عنصر، در همه جوامع و فرهنگ ها مورد توجه و احترام بوده است. اهمیت آب به قدری زیاد است که برخی تحلیلگران، نبردهای آینده را بر سر منابع آبی می دانند. با توجه به اینکه سه چهارم حجم بدن انسان را آب تشکیل داده است، در مصرف آب آشامیدنی سالم، به اندازه نیاز روزانه نباید صرفه جویی کرد و اینجا، جای صرفه جویی نیست.

چرا که مصرف ناکافی آب در طول روز با توجه به سن و وزن افراد و نوع فعالیت هایشان، می تواند مشکلات جسمی و روحی گوناگونی را به دنبال داشته باشد که هزینه های اقتصاد سلامت و بهداشت یک جامعه را افزایش می دهد.

باید توجه کنید که کم شدن آب بدن زمانی  اتفاق می افتاد که یا بدن، آب زیادی از دست بدهد یا آب کافی به آن نرسد. وقتی شما آب آشامیدنی سالم را به اندازه کافی مصرف نمی کنید و یا به واسطه پاره ای از مشکلات، مانند اسهال، استفراغ، تعرق و یا ورزش، میزان قابل توجهی از آب بدن را از دست می دهید، بدن دچار کم آبی شدید می شود.

ناگفته پیداست که کاهش مایعات در بدن به خصوص در ایام تابستان که تعرق بدن افزایش پیدا می کند، گرفتگی عضلات پیش آمده و به دنبال آن، شاهد افزایش ناهنجاری های جسمی و روحی برای فرد می شویم. معمولا در این حالت، افراد دچار ضعف شده و چون آب کافی در اندام ها جریان ندارد، احتمال شوک قلبی افزایش پیدا می کند. به همین خاطر، کم آبی را یک مشکل جدی برای سلامت افراد می دانند.

مشخص است که وقتی فرد، آب کافی به اندازه نیاز روزانه نمی نوشد، کم آبی به تدریج تاثیرات منفی خود را بر اعمال حیاتی نشان می دهد و سلامت تهدید می شود. هر انسانی، تا چند هفته می تواند بدون غذا زنده بماند، اما توجه داشته باشید که هیچ انسانی نمی تواند ۱ هفته بدون آب زندگی کند. چرا که فقط آب است که می تواند مواد سمی را از بدن خارج کرده و سیستم گوارش را برای هضم و جذب مواد غذایی مورد نیاز بدن، یاری کند.

مرطوب نگهداشتن ارگان های بدن، یکی از مواردی است که مصرف کافی آب برای فرد به ارمغان می آورد و این برای سلامت روحی و جسمی ضروری تصور می شود.

هنگامی که شخصی به اندازه‌ی کافی آب نمی‌خورد، بدنش اصطلاحا دهیدراته یا کم‌ آب می‌شود. طبق نظر موسسه‌ی ملی سلامت آمریکا، نشانه های کم آبی عبارت اند از: خشکی دهان، چسبناک شدن دهان، فرو رفتگی چشم‌ ها، کم شدن اشک چشم، کم شدن یا قطع ادرار و بی‌حالی است. اُفت فشار خون و تندی ضربان قلب نیز از جمله دیگر علائم کم‌ آبی بدن است.

کم نوشیدن آب چه پیامدهایی دارد؟

بعضی ها گمان می کنند که کم آب نوشیدن، عاملی برای جلوگیری از لاغری و حتی کاهش دفع مواد مورد نیاز بدن به خصوص ویتامین ها است. در حالی که این تصور، اشتباه است. باید بدانیم که نوشیدن آب سالم به دفعات در طول روز، سبب مرطوب شدن ریه ها شده و همین امر، تنفس خوب و راحت را برای فرد به ارمغان می آورد. تنفس خوب، اکسیژن کافی را به اندام ها می رساند و سبب کارکرد مطلوب مغز، قلب، ریه، کلیه و در نهایت، زندگی سالم می شود.

چون در طول روز، بخشی از آبی که می نوشید، صرف تسهیل فعالیت ریه ها می شود، این آب به همراه بازدم از بدن خارج می شود و به همین خاطر، بدن با کمی آبی همواره روبروست و نمی توان گفت که الزاما نوشیدن ۱ لیوان آب برای چند ساعت کفایت می کند. همه چیز بستگی به سن و وزن و نوع فعالیت افراد دارد.

به هر حال اگر این آب حاصل از فعالیت سیستم گوارش بدن، جایگزین نشود، مشکلات تنفسی ایجاد می شود. کسانی که به اندازه‌ی کافی مایعات و آب نمی‌نوشند، بافت چربی‌ بدن‌شان افزایش می‌یابد و در عوض از بافت عضلانی آنها کاسته می‌شود و توانایی هضم غذا نیز در آنها کاهش می‌ یابد و البته مشکلات دیگری هم هست که در این گفتار به آن نمی پردازیم.

کاهش آب سبب کاهش بزاق و افزایش باکتری در حفره دهان می شود و همین امر بوی بد دهان را به دنبال دارد. در واقع نقش آب در سیستم گوارشی مانند روان کننده است و سبب انعطاف پذیری دستگاه گوارشی می شود. باید توجه کنید که گاهی تشنگی سبب ارسال سیگنال های غلط به مغز می شود و فرد احساس گرسنگی می کند. از طرفی برهم خوردن تعادل مایعات و الکترولیت بدن، تمایل به مصرف غذاهای شور را افزایش می دهد.

با این حال، کاهش آب بدن می تواند منجر به کاهش فشار و اکسیژن خون شود که خواب آلودگی، خستگی و بی حالی را به دنبال دارد. تغییر رنگ و کاهش ادرار، گرفتگی عضلات، پوسته پوسته شدن لب و اطراف دهان، افزایش ضربان قلب، خشکی مو و پوست و خشکی دهان، از جمله عارضه های ظاهری کم آبی بدن است که باید به آن توجه داشت.

عوامل موثر بر نیاز روزانه بدن به آب

ورزش: هر زمان که ورزش می کنید و یا فعالیت بدنی را که منجر به تعریق بدن می شود انجام می دهید، نیاز به نوشیدن مایعات بیشتری برای جبران آب از دست رفته بدن دارید. اینکه به چه مقدار مایعات نیاز دارید به نوع ورزش، مدت آن و میزان تعریق بدن در حین انجام آن بستگی دارد و به همین خاطر، تجویزی یکسان برای همه افراد پزشکان ارائه نمی کنند. بهتر است برای آنکه بدانید به چه میزان مصرف آب در طول روز نیاز دارید، با توجه به فعالیت بدنی روزانه، موارد را با پزشک یا متخصص تغذیه در میان بگذارید و از تجویزهای اینترنتی و درمان های خودسرانه خودداری کنید.

توصیه می شود در طول انجام فعالیت های ورزشی سنگین و طولانی مدت از نوشیدنی های مخصوص ورزشی که حاوی مقادیری سدیم هستند، استفاده نمایید. این نوشیدنی ها، سدیم ازدست رفته بدن را جبران می کنند و از عوارض ناشی از کمبود این ماده معدنی در بدن می کاهند. بعد از اتمام فعالیت نیز به نوشیدن مایعات ادامه دهید.

محیط زندگی: آب و هوای گرم یا مرطوب منجر به تعریق بیشتر بدن می شود و بنابراین مایعات بیشتری باید مصرف کرد. هوای گرم داخل منزل نیز در روزهای زمستان باعث می شود پوست مقداری از رطوبت خود را از دست بدهد. افرادی که در مناطق جنوبی کشور هستند، میزان مصرف آب آنها حتما باید بیش  از ۸ لیوان در طول روز باشد. مخصوصا اگر نوع کار آنها به گونه ای است که باید در فضای باز باشند.

البته کسانی که در اقلیم خشک و بعضا سرد هستند مانند نقاط شمال غربی کشور، حتی در زمستان نیز نباید از مصرف آب کافی غافل شوند. چرا که معمولا در زمستان به خصوص در مناطق سرد کشور، تمایل افراد به نوشیدن آب به شدت کاهش پیدا می کند و به همین خاطر، همواره توصیه شده که برای نوشیدن کافی آب، برنامه داشته و به دلیل ترس از دسشتویی رفتن و پیدا کردن سرویس بهداشتی تمیز و مسائلی این گونه که در فرهنگ عامیه مصطلح است، بدن را از مصرف آب مورد نیاز، محروم نکنند.

همچنین در مناطق مرتفع که ارتفاع از سطح دریا بیشتر از ۲۵۰۰ متر است، بدن انسان به تولید ادرار بیشتر تحریک می شود. علاوه بر این، تنفس انسان در مناطق کوهستانی مرتفع، به دلیل رقیق شدن هوا و کمبود اکسیژن، تندتر می شود و در نتیجه ذخایر آب بدن سریع تر مصرف می گردد.

بیماری ها: در شرایطی که شما بیمار هستید و به عنوان مثال تب دارید یا دچار اسهال و استفراغ شده اید، بدن آب بیشتری از دست می دهد و برای جبران آن باید بیشتر آب بنوشید. همچنین زمانی که مثانه شما عفونت کرده و یا به سنگ کلیه دچار شده اید، روزانه به مقادیر بیشتری آب و مایعات نیاز دارید. بنابراین، نوع بیماری شما هم تا حدودی نیاز به مصرف آب را مشخص می کند.

از طرف دیگر، در بعضی شرایط خاص مانند تعدادی از امراض قلبی، کلیوی، بیماری های کبد و غدد فوق کلیوی دفع ادرار مختل شده و در این شرایط شاید تجویز شود که مایعات کمتری مصرف نمایید. بنابراین به هر بیماری که دچار می شوید، حتما از پزشک معالج خود نسبت به میزان مصرف آب در طول روز  سوال کنید.

حاملگی و شیردهی: خانم ها در دوران حاملگی و شیردهی به مقادیر بیشتری آب و مایعات نیاز دارند. طبق توصیه سازمان دارو، در دوران حاملگی بایستی روزانه حدود ۲.۳ لیتر (۱۰ لیوان) و در دوران شیردهی حدود ۳.۱ لیتر (۱۳ لیوان) مایعات مصرف شود.

در طول روز چقدر آب بنوشیم؟

این پرسشی است که بسیاری از آقایان و بانوانی که به پزشکان به خصوص متخصصان پوست و مو و کلیه مراجعه می کنند، مطرح کرده و همواره دنبال جوابی یکسان هستند. در حالی که میزان مصرف آب یک ورزشکار با یک زن خانه دار و یک دختر یا پسر مدرسه ای و حتی یک کارگر ساختمانی و راننده تاکسی، به تناسب فعالیت های روزانه متفاوت است.

اما به هر حال، خیلی از افراد با مشکل کم‌ آبی مواجه هستند، اما خودشان از این موضوع بی‌خبرند. با نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در هر روز می‌توان بطور مناسبی آب‌گیری کرد. البته نکته مهم اینست که مصرف این میزان آب باید در کل روز تقسیم شود، طوری که نیاز دائم به دستشویی رفتن نباشد. از طرفی، مصرف میوه ها و سبزیجات هم میتواند بخشی از نیاز روزانه ما به آب آشامیدنی را مرتفع کند.

مخصوصا که در تابستان با جشنواره ای از میوه های پر آب، از زردآلو و آلبالو گرفته تا هندوانه و خربزه و طالبی روبرو هستیم که همه این ها می تواند علاوه بر تامین آب مورد نیاز بدن، بسیاری از ویتامین هایی که در طول روز بدن ما به آن ها نیاز دارد را تامین کند و از مصرف قرص های مولتی ویتامین شایع، رها شویم.

توجه داشته باشید که اگر رژیم غذایی شامل حداقل پنج وعده میوه و سبزیجات در روز باشد، تا حد زیادی از کم‌آبی بدن پیشگیری می‌کند. هر گاه تشنه بودید و تغذیه مناسبی نداشتید سعی کنید آب سرد بنوشید، تحقیقات نشان داده است که آب سرد بهتر از آب گرم جذب بدن می‌شود.

بنابراین، علاوه بر آب و مایعاتی که در طول روز مصرف می کنید، بسیاری از غذاها نیز حاوی مقادیری آب می باشند و شما لازم نیست برای تامین آب مورد نیاز بدن تان، تنها به نوشیدن مایعات فکر کنید. بطور متوسط غذاها حدود ۲۰ درصد از آب مورد نیاز بدن را در طول روز تامین می کنند. برای مثال تا ۹۰ درصد وزن میوه ها و سبزیجاتی مانند هندوانه و گوجه فرنگی از آب تشکیل شده است.

۱۰ بیماری ناشی از کم آبی بدن

کم آبی بدن شما، در کوتاه مدت و بلند مدت، عوارض متعددی را برای شما به ارمغان می آورد که ۱۰ مورد از آن به شرح زیر است:

• آرتریت

بیماری کمتر مطرحی به نام آرتریت روماتوئید، از جمله عوارض ناشی از کم آب شدن بدن است. این وضعیت موجب درد مفاصل می شود. این مشکل می تواند با مصرف مقدار کافی آب و املاح مورد نیاز بدن درمان شود. فرد نبایستی تنها به داروهایی مانند مسکن ها جهت حل این مشکل اکتفا کند. دارو در حقیقت ممکن است بیمار را آسیب پذیرتر سازد.

• سوزش معده یا سوزش سر دل

بعضی افراد در طول روز، احساس سوزش معده دارند که معمولا قسمت فوقانی دستگاه گوارش، تحت کم آبی قرار می گیردو این وضعیت تحت عنوان سوزش سر دل معروف است. چنانچه سوزش سر دل به شیوه ای نادرست و به عبارتی با مصرف داروهای آنتی اسید درمان شود، این مشکل بیش از پیش شدت خواهد یافت و موجب بروز مشکلات مختلفی مانند فتق هیاتال، زخم و التهاب معده خواهد گردید. بنابراین توصیه می شود که برای کاهش سوزش رایج سر دل، از مصرف آب کافی مورد نیاز بدن در طول روز، خودداری نکنید.

• میگرن

عدم مصرف آب کافی، یکی از عوامل تشدید کننده میگرن است. این وضعیت ممکن است موجب بروز مشکلاتی مانند التهاب چشم ها گردد. میگرنی که به موقع مورد درمان قرار نگیرد، ممکن است باعث نابینایی فرد شود. بنابراین مشاهده می کنید که کم آبی، می تواند زنجیره ای از اتفاقات (Chain  of events) را برای سلامت فرد به ارمغان آورد که هزینه نهایی درمان را برای فرد و جامعه افزایش می دهد.

• آنژین

آنژین یک عارضه ی پزشکی است که در اثر از دست دادن آب ریه ها ایجاد می شود.همانطور که گفتیم، بخشی از آب بدن برای مرطوب نگهداشتن ریه ها مصرف می شود و به همین خاطر، باید همواره به دفعات، آب را به ریه ها رساند. هر چند مصرف آب، این مشکل را درمان می سازد، با این حال توصیه می شود که تحت معاینات پزشکی قرار بگیرید.

• کمردرد

شاید تا کنون نمیدانستید که کم آبی، مشکلات ستون فقرات را نیز به دنبال دارد! آری! افرادی که آب کم مصرف می کنند، بیش از سایرین در معرض ناهنجاری های ستون فقرات هستند. کم آبی ستون فقرات، ممکن است باعث بروز درد کمر شود. در این وضعیت ، دیسک های موجود در ستون فقرات دچار کم آبی می شوند و بیماری ستون فقرات هم خود، می تواند زندگی آسان یک فرد را تهدید جدی کند.

• آسم

همانطور که نوشیدن کم آب می تواند برای سلامت فرد جدی باشد، نوشیدن بیش از حد نیز می  تواند برای بدن مضر باشد. در این حالت کلیه ها قادر به تخلیه آب اضافی نیستند و در نتیجه خون رقیق شده و مواد معدنی موجود در آن مانند سدیم کم می شوند. در نهایت، هنگامی که بدن آب کافی نداشته باشد، سیستم های بدن متناسب با آن عمل کرده و سعی می کنند راه تبخیر آب از بدن را مسدود سازند. این امر ممکن است منجر به بروز آسم شود.

این مشکل در افرادی دیده می شود که از کم آبی بدن طولانی مدت رنج می برند.

• کولیت یا ورم روده بزرگ

کولیت باعث درد در روده بزرگ می شود. کم شدن آب بدن منجر به ایجاد چنین مشکلاتی می شود. روده تلاش می کند برای مقابله با این مشکل، آب را از مدفوع و فضولات بدنی جذب کند. این امر موجب کاهش لغزندگی روده ها شده و سبب ایجاد درد می گردد.

• دیابت بزرگسالان

دیابت، بیماری قرن، یکی از عوارض نوشیدن آب ناکافی در طول روز است. دیابت بزرگسالان بر اثر کم شدن آب بدن بوجود می آید. بدن با کاهش ترشح انسولین، به کم شدن آب پاسخ می دهد. انسولین، اگر به میزان طبیعی ترشح شود، آب را به تمام سلول های بدن عرضه می کند و اندام های مهمی مانند مغز از کم آبی بدن رنج نمی برند.

• چربی خون بالا

افزایش سطح کلسترول خون، تاثیر دیگر از دست دادن آب بدن است. کلسترول به عنوان یک سپر برای جلوگیری از دست دادن آب بدن توسط سلول ها عمل می کند.

• فشار خون بالا

یکی از مهم ترین دلایلی که افراد سالمند یا کسانی که با مشکلات قلبی مواجه هستند از روزه گرفتن منع می شوند، مقوله فشار خون است. نوشیدن ناکافی آب در طول روز، سبب افزایش فشار خون شده و مشکلات متعددی را برای فرد به ارمغان می اورد.

هنگامی که بدن مقدار زیادی آب از دست می دهد، بایستی مایعات لازم جهت عملکرد منظم اندام های بدن حفظ شوند. در نتیجه، فرآیند اسمز معکوس کمک می کند تا اندام های مهم بدن به قدر کافی آب بدست آوردند. فرآیند اسمز معکوس فشار بسیار زیادی بر روی رگ های خونی آورده که منجر به افزایش فشار خون می گردد.

چگونه با میوه ها، آب مورد نیاز بدن را تامین کنیم؟

تابستان، فصل میوه است. متاسفانه مشاهده می شود که بعضی ها به جای استفاده از خود میوه های سالم و فصل و حتی آب میوه طبیعی، به آب میوه های مصنوعی پر شکر رجوع می کنند که نه تنها ارزش غذایی ندارد، بلکه سبب دفع آب مورد نیاز بدن و بروز مشکلاتی برای سیستم گوارش می شود. به همین خاطر است که همواره پزشکان در ایام تابستان به افراد توصیه می کنند که اگر دسترسی به میوه سالم یا آب میوه طبیعی ندارند، از آب آشامیدنی (نه سرد) و دوغ استفاده کنند که جایگزینی به مراتب بهتر از آب میوه های مصنوعی بازار  و نوشابه های گازدار (با شکر یا بدون شکر) است.

تحقیقات نشان می دهد خوردن غذاهای حاوی آب نه تنها کالری کمتری دارند و به کاهش وزن کمک می کنند، بلکه انتخاب مفیدی برای جلوگیری از کم آبی بدن در روزهای گرم سال هستند. گر چه آب آشامیدنی بهترین راه برای هیدراته کردن است، ولی شما می توانید بدن خود را با خوردن غذاهای خاص هیدراته کنید.

• خیار، معجون کم آبی بدن

اگر قصد دارید تا پوست شما در  تابستان و دیگر ایام سال، شاداب و کم چروک شود، خیار زیاد مصرف کنید. مخصوصا ترکیب خیار با نعناع و کمی پودر سیر در ماست کم چرب، می تواند وعده غذایی جادویی بسیار مفیدی برای پوست و مو و سلامت شما و رفع کم آبی بدن باشد.

توجه داشته باشید که خیار که این روزها ارزان و در دسترس همگان است، ۹۵ درصد از یک فنجان خیار خرد شده از آن را آب تشکیل می دهد. خیار حاوی فیبر و برخی از ویتامین ها از جمله «ویتامین ث» است و مصرف یک فنجان از آن، ۶ درصد از میزان نیاز به این ویتامین را در روز برطرف می کند و شما از مصرف قرص های مولتی ویتامین بی نیاز می کند.

۱۸ خاصیت خیار 

یشتر وزن خیار را آب تشکیل می دهد. شاید به نظر برسد وجود این میزان آب نشانه ای از خواص درمانی ناچیز خیار باشد، اما بهتر است بدانید برخی از مهمترین خواص خیار مانند کمک به کاهش وزن، آبرسانی به بدن و رفع تشنگی، ادرار آور بودن و دفع سموم بدن همگی ناشی از بالا بودن میزان آب موجود در خیار هستند.

«فواید مصرف خیار برای درمان دیابت»، «خواص خیار برای پوست»، «تاثیر مصرف خیار بر سلامت قلب» تعدادی از فواید درمانی خیار هستند که در ادامه به بیان و بررسی تفصیلی آنها پرداخته ایم. همچنین خیار منبع مناسبی برای تامین برخی از مهم ترین مواد مغذی مورد نیاز بدن، از جمله ویتامین C، ویتامین K و پتاسیم می باشد.

خیار برای لاغری و کاهش وزن

مقدار بالای آب (۹۵% حجم خیار را آب تشکیل می دهد) و مواد معدنی و همچنین کالری کم خیار (هر ۱۰۰ گرم خیار تنها ۱۳ کالری دارد که جز کم کالری ترین خوراکی ها محسوب می شود) آن را برای رژیم های لاغری مناسب ساخته است. همچنین مقدار قابل توجهی فیبر دارد که در افزایش احساس سیری نقش داشته، جذب ریز مغذی ها را تسهیل کرده و برای بهبود روند هضم غذا و دفع مواد زائد جمع شده در روده ها بسیار لازم است. علاوه بر این خواص مدر و ضدالتهاب خیار به کاهش احتباس آب در بافت های بدن کمک می کند تا تورم کاهش یابد و کاهش وزن تسهیل شود. بنابراین سعی کنید هر روز خیار را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

خیار و دیابت – خواص خیار برای درمان دیابت

به افراد درگیر با دیابت نوع ۲ توصیه می شود از رژیم غذایی سرشار از فیبر، شامل ۵-۳ وعده سبزیجات در روز، پیروی کنند. فیبر فواید درمانی بسیاری دارد از جمله ایجاد احساس سیری، مهار اشتها و کمک به کنترل قند خون. مواد غذایی دارای کربوهیدرات، بیشترین تاثیر را بر سطح قند خون داشته و میزان مصرف این غذاها در افراد دیابتی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا بدن این افراد توانایی تولید هورمون انسولین و کاهش سطح قند خون را ندارد. با توجه به اینکه خیار حاوی فیبر بوده و میزان کربوهیدرات موجود در آن ناچیز است، می تواند در برنامه غذایی یک فرد دیابتی قرار بگیرد.

خیار مانند سایر میوه ها و سیزیجات حاوی مواد مغذی و ترکیبات شیمیایی خاصی است که ممکن است برای افراد مبتلا به دیابت مفید باشند. بر اساس مطالعات محدود صورت گرفته بر روی حیوانات، عصاره خیار با کاهش سطح قند خون در ارتباط است؛ با این وجود، اثبات تاثیرگذاری خیار در بهبود قند خون مبتلایان به دیابت نیازمند انجام مطالعات و پژوهش بیشتر و گسترده تر است.

بهبود گوارش و رفع یبوست با خیار

خیار سرشار از آب و فیبر است؛ آب و فیبر مهمترین عناصر برای برخورداری از فرآیند هضم سالم مواد غذایی هستند. میزان بالای آب و فیبرهای غذایی موجود در خیار باعث می‌شود که بدنتان از شر سموم موجود در سیستم گوارشی خلاص شود و هضم غذا هم با راحتی بیشتری صورت بگیرد. اگر دچار یبوست هستید توصیه می‌کنیم که هر روز خیار میل کنید.

زیرا مصرف منظم خیار یک درمان طبیعی برای یبوست محسوب می‌شود. خیار را می توان به عنوان میان وعده یا به همراه غذا خورد و یا در تهیه سالادها و نوشیدنی های مختلف از آن استفاده نمود. پوست خیار حاوی فیبر نامحلول است که باعث افزایش حجم مدفوع شده و با افزایش سرعت حرکت مواد غذایی در دستگاه گوارش به دفع بهتر و سریع تر مواد زائد از بدن کمک می کند.

تاثیر مصرف خیار در حفظ سلامت مغز

خیار حاوی نوعی فلاونول ضد التهاب به نام فیستین است که به نظر می رسد نقش مهمی در سلامت مغز ایفا می کند. فیستین در بهبود حافظه و حفاظت از سلول های عصبی در برابر زوال ناشی از افزایش سن موثر است. علاوه بر این، نتایج پژوهشی که بر روی موش های مبتلا به آلزایمر صورت گرفت نشان می دهد که فیستین مانع از اضمحلال حافظه و قدرت یادگیری می شود. بنابراین اگر به فکر سلامت مغزتان هستید بهتر است خیار را در برنامه غذایی خود بگنجانید.

آبرسانی به بدن و رفع تشنگی

از آنجایی که بیش از نیمی از بدن انسان را آب تشکیل می دهد، دریافت آب کافی برای عملکرد طبیعی سیستم های مختلف بدن ضروری است. آب همچنین برای تشکیل بزاق و خنک کردن بدن از طریق تعریق بسیار مهم است. کم بودن میزان آب دریافتی می تواند منجر به کم آبی بدن شود؛ کم آبی بدن نیز در موارد حاد موجب بروز خستگی، لرز و گرفتگی عضلانی می شود.

با توجه به اینکه حدود ۹۶ درصد وزن خیار را آب تشکیل می دهد، به همین دلیل باید آبرسانی به بدن و پیشگیری از کم آبی یا دی هیدریش را از جمله خواص خیار دانست، به ویژه در روزهای گرم تابستان که مقدار زیادی با از بدن دفع کی گردد. شاید جالب باشد که بدانید تاثیر خوردن یک فنجان خیار خرد شده معادل نوشیدن یک لیوان آب است.

خواص خیار در کاهش کلسترول خون

بسیاری از تحقیقات ثابت می کنند که گوشت خیار حاوی استرول است که برای کاهش کلسترول بد خون بسیار مفید خواهد بود. برای کاهش کلسترول خون نیز یک عدد سیب را به دقت بشویید و آن را به قطعات کوچک‌تر تقسیم کنید. همین کار را با خیار انجام دهید. هر دو را به همراه کمی کرفس داخل مخلوط کن بریزید. در نهایت کمی عسل به آب میوه‌تان اضافه کنید. به طور مرتب از این آب میوه‌ی طبیعی بنوشید تا میزان کلسترول خونتان کاهش پیدا کند.

پتاسیم با افزایش قطر عروق خونی سبب کاهش فشار خون شده و نقشی اساسی در حفظ سلامت قلب ایفا می کند. نتایج یک مطالعه بر روی ۱۲۰۰۰ فرد بزرگسال نشان می دهد خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و بیماری های ایسکمیک قلب در افرادی که روزانه ۴۰۰۰ میلی گرم پتاسیم دریافت می کنند در مقایسه با کسانی که ۱۸۰۰ میلی گرم پتاسیم در روز دریافت می کنند، به ترتیب ۳۷% و ۴۹% درصد کمتر است. هر چند یک فنجان خیار خرد شده تنها ۴% از پتاسیم مورد نیاز روزانه بدن انسان را تامین می کند، اما مزیت خیار نسبت به بسیاری از منابع تامین پتاسیم مانند موز، آووکادو و ماهی کالری بسیار کم آن می باشد.

خواص ضد سرطانی خیار

خیار در پیشگیری و درمان سرطان نقش دارد. این صیفی نیز مانند دیگر میوه ها و سبزیجات حاوی مواد معدنی، آنتی اکسیدان ها و اسیدهای آمینه است که برای تغذیه سالم لازم بوده و می تواند از بدن در برابر بسیاری از بیماری ها محافظت کند. خیار سرشار از پلی فنول هاست که این آنتی اکسیدان ها ارتباط مستقیمی با کاهش ابتلا به سرطان های سینه، رحم، تخمدان و پروستات دارند. اگر می‌خواهید سرطان های سینه رحم، تخمدان و یا سرطان پروستات از شما دور باشد خیار بیشتری میل کنید.

پژوهش‌های صورت گرفته در خصوص خواص ضدسرطانی خیار هنوز در مراحل اولیه قرار دارد اما محققان ابراز امیدواری کرده‌اند بتوانند از ترکیبات موجود در خیار به نام «کوکوربیتاسین‌ها» داروهای ضدسرطانی بسازند. محققان معتقدند که این ترکیبات می‌توانند جلوی ظهور و رشد سلول‌های سرطانی را بگیرند.

خیار یکی از منابع سیلیس است که برای سلامت مفاصل بسیار مفید است. این خوراکی می تواند به تقویت غضروف ها کمک کند و مانع از دردهای ناشی از آرتریت شود. به علاوه، مقدار ویتامین A، B1، B6، C و D همچنین اسید فولیک، کلسیم، منیزیوم و فسفر آن با اسید اوریک و پوکی استخوان مقابله می کند. اگر از دردهای آرتروز یا نقرس رنج می برید حتما به طور منظم خیار میل کنید. ترکیب آب خیار با آب هویج نیز برای تسکین نقرس و دردهای آرتریتی مفید است زیرا میزان اسید اوریک را کاهش می‌دهد.

خوردن خیار به دفع مواد زائد بدن کمک می کند

خیار حاوی حدود ۹۵ درصد آب است و برای همین هم مانند یک دیورتیک طبیعی عمل می‌کند یعنی اینکه ادرارآور است. برای همین هم از طریق ادرار مواد زائد بدن را دفع می‌کند. مصرف منظم خیار برای دفع سنگ کلیه نیز مفید است.

خیار برای مقابله با بوی بد دهان و مراقبت از دندان‌ها

یک حلقه خیار را به سقف دهانتان چسبانده و به مدت سی ثانیه با زبانتان نگه دارید. نگه داشتن خیار به مدت ۳۰ ثانیه باعث از بین رفتن بسیاری از باکتری های عامل بوی بد دهان می شود. این باکتری‌ها به وسیله ترکیبات فیتوشیمیک موجود در خیار نابود می شوند. آب خیار هم برای افرادی که از مشکلات مربوط به لثه و دندان‌ها رنج می‌برند مفید است.

خواص خیار در حفظ سلامت استخوان ها

در سال های اخیر، نقش مهم ویتامین K در حفظ سلامت استخوان ها کاملا آشکار شده است. هر فنجان خیار خرد شده حدود ۱۹% از ویتامین K مورد نیاز روزانه بدن را تامین می کند. بر اساس نتایج مطالعه ای که در ژورنال «تغذیه» به چاپ رسیده است، ویتامین K می تواند با افزایش تراکم استخوانی و بهبود تعادل کلسیم در بدن نرخ شکستگی استخوان را کاهش دهد.

بدن انسان در زمان ساخت استخوان ها نیز از ویتامین K استفاده می کند و این موضوع در مورد زنان از اهمیت خاصی برخوردار است. نتایج پژوهشی که در ژورنال «تغذیه بالینی» به چاپ رسیده است نشان می دهد که کمبود ویتامین K با پایین بودن میزان چگالی استخوانی در زنان (و نه مردان) مرتبط است. مطالعه دیگری که در این زمینه صورت گرفت نشان داد که پایین بودن میزان دریافت ویتامین K با افزایش خطر شکستگی لگن در زنان میانسال مرتبط است.

خیار سرشار از ویتامین C

خیار سرشار از ویتامین C می باشد. ویتامین C یکی از مواد آنتی اکسیدانی است که از بدن ما در برابر رادیکال های آزاد محافظت کرده، خطر ابتلا به انواع سرطان و بیماری های ناشی از آسیب های سلولی را کاهش می دهد. ویتامین C در بدن انسان کارکردهای مختلفی دارد، از جمله در ساخت کلاژن و عملکرد طبیعی مغز موثر بوده، و به استفاده بدن از چربی ها کمک می کند.

خیار منبع ویتامین K

ویتامین K نیز همانند ویتامین A در ساخت استخوان ها و دیگر بافت های بدن نقش دارد. البته ویتامین K بیشتر مسئول ساخت برخی پروتئین ها – که کبد برای لخته نمودن خون به آنها نیاز دارد – می باشد و این موضوع به خصوص برای افرادی که دچار اختلالات خونریزی هستند اهمیت دارد. چرا که سبب می گردد تا در این افراد به هنگام بروز زخم یا جراحت، پس از چند لحظه خون منعقد شده و خونریزی متوقف گردد. نکته جالب در خصوص خیار آن است که حدود نیمی از کل ویتامین K موجود در خیار در پوست آن ذخیره شده است، به همین دلیل برای برخورداری از این خاصیت خیار در تامین ویتامین K مورد نیاز بدن، بهتر است خیار را با پوست بخورید.

در هر ۱۰۰ گرم خیار حدود ۱۵۰ میلی گرم پتاسیم وجود دارد. پتاسیم در فرایند سوخت و ساز در بدن یا اصطلاحا متابولیسم نقش دارد، و همچنین در تشکیل و رشد بافت های ماهیچه ای و عضلانی مفید و موثر است. از سوی دیگر وجود مقدار کافی پتاسیم برای عملکرد طبیعی قلب (از لحاظ الکتریکی) مهم است. نکته دیگر در خصوص خواص خیار که از پتاسیم موجود در آن ناشی می شود آن است که رژیم غذایی که از لحاظ پتاسیم غنی باشد، از بروز فشار خون بالا جلوگیری می نماید.

خواص خیار برای پوست

مقابله با پیری پوست

برای استفاده از خواص خیار در پیشگیری از پیری زودرس می توانید ماسک صورت خیار و آلوورا را امتحان کنید. آلوورا در ترمیم پوست و محافظت از آن در برابر علائم پیری زودرس بسیار موثر است. ماسک خیار و آلوورا سرشار از آنتی اکسیدان بوده، چین و چروک و خطوط ریز روی پوست که به دلیل افزایش سن پدید آمده اند را کاهش می دهد، همچنین نقاط تیره ناشی از افزایش سن را از بین برده و بدین ترتیب از تغییر رنگ پوست جلوگیری می کند.

حداکثر از نصف قاشق چایخوری یا ۵ قطره آبلیمو در تهیه این ماسک استفاده کنید زیرا مقادیر بیش از حد آن می تواند باعث سوزش و تحریک پوست شما شود. یک برگ آلوورا را از پایه قطع کرده، آن را کاملا شسته و روی یک تخته محکم قرار دهید. پوست ضخیم بیرونی را جدا کرده و با یک قاشق ژل شفاف درون آن را خارج کنید. نصف یک خیار کوچک را پوست کنده، له کنید و با ژل آلوورا و آبلیمو به خوبی مخلوط کنید. اکنون مخلوط خیار و ژل آلوورا و آبلیمو را روی صورت خود بمالید. پس از ۲۰ دقیقه صورتتان را ابتدا با آب گرم و سپس با آب سرد بشویید.

توجه داشته باشید که ماسک خیار و آلوورا هرگز با پوست اطراف چشم و دهان تماس نداشته باشد زیرا پوست این نواحی از صورت بسیار حساس و خشک است و از آنجایی که این ماسک سفت کننده است می تواند سبب ایجاد خطوط ریز در این قسمت شود.

خواص خیار برای رفع پف زیر چشم و سیاهی دور چشم

خیار سرشار ویتامین K است که آنتی اکسیدان بوده و با سیاهی دور چشم مقابله می کند. برای این منظور کافی است روی هر چشم تان برای مدت ۲۰ دقیقه یک برش حلقوی خیار قرار دهید. همچنین می توانید دو قطعه دستمال کاغذی تمیز را به آب خیار آغشته کرده و برای ۲۰ دقیقه روی چشم هایتان بگذارید. با این روش ساده و بی دردسر حلقه های تیره دور چشم ها به تدریج محو می شود.

همچنین اگر زیر چشم هایتان پف کرده است و دنبال روشی برای از بین بردن آنها هستید خوب است بدانید که خیار دارای تاثیر گذاری تقریبا فوری بر روی پف های زیر چشم است. به علت میزان بالای آسکوربیک اسید (ویتامین C) موجود در خیار، قرار دادن برش های حلقوی خیار برای مدت ۲۰ دقیقه در زیر چشم و روی پف ها موجب کاهش آب ذخیره شده در پف ها و بهبود پف کردگی.

• جلوگیری از کم آبی بدن با سالاد سبز

دو فنجان سالاد حاوی سبزیجات سبز، حاوی ۱۵ کالری و ۹۰ درصد آب است. این سبزیجات غنی از مواد مغذی مانند فولات، ویتامین ث، فیبر و آنتی اکسیدان ها هستند و به حفظ سلامت چشم و پوست نیز کمک می کنند.

• جلوگیری از کم آبی بدن در تابستان با توت فرنگی

این روزها، توت فرنگی را با قیمت های ارزانی می توان در فصل تابستان در سراسر کشور تهیه کرد. میوه خوشمزه ای که معمولا در سبد غذایی و سلیقه بسیاری از افراد قرار دارد. توت فرنگی، غنی از «ویتامین ث»، «فولات» و «ویتامین ب» برای رشد سالم سلول های جدید است. توت فرنگی ۹۱ درصد آب، زغال اخته ۸۵ درصد آب و تمشک نیز ۸۵ درصد آب در هر فنجان دارد.

• هندوانه: معجون طلایی ضد کم آبی بدن

اگر قصد دارید به جنگ کم آبی بدن به خصوص در ایام تابستان بروید، هیچ چیز به اندازه خوردن هندوانه و حتی نوشیدن آب هندوانه، اکسیری طلایی ضد کم آبی بدن شما نخواهد بود. توجه کنید که ۹۲ درصد از یک هندوانه را آب تشکیل می دهد. هندوانه منبع خوبی از ویتامین ث است و لیکوپن و آنتی اکسیدان موجود در آن به محافظت در برابر سرطان و بیماری های قلبی کمک می کند.

خوشبختانه در ایران، یکی از ارزان ترین خریدنی های تابستانی، هندوانه است.

• ماست: جادوی غذایی ضد کم آبی

ماست بر خلاف تصور عموم، یک غذای کامل و سالم برای کلیه گروه های سنی است. ۱ بسته ماست ساده حاوی ۸۵ تا ۸۸ درصد آب است. بعلاوه این که مصرف آن نیاز به کلسیم و برخی از ویتامین های گروه ب مانند ویتامین ب ۱۲ و ریبوفلاوین را برطرف می کند. برای خرید ماست، مطمئن باشید که نوع پروبیوتیک آن را برای حفظ سلامت گوارش و تقویت سیستم ایمنی بدن انتخاب می کنید و البته حتما کم چرب!

• جلوگیری از کم آبی بدن در تابستان با اسفناج

اگر به دنبال راه راحت پر پشت شدن مو و بهداشت پوست و سلامت دستگاه گوارش هستید، مصرف زیاد اسفناج غیر سرخ شده را در سبد غذایی خود قرار دهید. اسفناج، غنی از فیبر است. همچنین ۹۲ درصد آب دارد. اسفناج شامل آنتی اکسیدان بوده و مصرف یک فنجان از آن در روز، ۱۵ درصد از میزان نیاز به ویتامین ای را برطرف می کند.

• جلوگیری از کم آبی بدن در تابستان با گوجه فرنگی

گوجه فرنگی در هر زمان از سال وجود دارد. یک کاسه گوجه فرنگی را می توانید همراه با پنیر، و ریجان به عنوان میان وعده مصرف کنید. گوجه فرنگی ۹۴ درصد آب دارد و بهترین انتخاب برای رفع تشنگی در طول روز است.مصرف گوجه فرنگی، یکی از عوامل مقابله با سرطان پروستات برای آقایان است.

درمان کم آبی در کودکان بیمار

پزشک می تواند توصیه های خاصی را برای درمان کم آبی کودکتان بیان کند، ولی برخی از رهنمودهای کلی عبارتند از:

• برای جبران کم آبی بدن نوزادان و کودکانی که دچار اسهال، استفراغ و تب بالا شده اند، از محلول او.آر.اس استفاده کنید، مگر اینکه پزشک شما دستور دیگری بدهد. این محلول حاوی آب و املاح است به نسبت های خاص تا بتواند آب و املاح از دست رفته بدن را مجددا تامین کند. همچنین هضم آن ها در این محلول آسان تر است.

• پودر او آر اس را می توانید از داروخانه بخرید و طبق دستور نوشته شده روی آن، محلول را به طور صحیح تهیه کنید.

• مایعات و محلول اوآراس را زود و در ابتدای شروع بیماری به کودکتان بدهید، نه اینکه بگذارید بیماری کودکتان وخیم شود و بعد محلول را به او بدهید.

پس، مصرف نوشیدنی های طبیعی خوشمزه ایرانی را فراموش نکنیم و از نوشیدن آب سرد برای همیشه خودداری کنیم.