مراحل، سامانه و مدارک مورد نیاز «ثبت برند» در ایران

ثبت برند برای انجام فعالیت های کسب و کار قانونی با نگاه بلند مدت الزامی است و میتواند در میان مدت و بلند مدت، پرستیژ خوبی به کارآفرینی شما در حوزه کالا و خدمات بدهد. کسانی که نسبت به ثبت برند اقدام میکنند میتوانند هم شخصیت حقیقی داشته باشند هم حقوقی و قانون گذار در این زمینه تفاوت خاصی قائل نشده است. برای ثبت برند و علائم تجاری، می بایست همچون ثبت شرکت مسئولیت محدود و سهامی خاص و سهامی عام، شرایط و الزاماتی را رعایت کرد و هزینه های قانونی را پس از بررسی مدارک و احراز صلاحیت ها، پرداخت کرد.

گزارش امروز سرویس دانستنیهای روزیاتو شما را با مراحل، سامانه و مدارک مورد نیاز ثبت برند در ایران آشنا میکند. با ما همراه باشید.

برند چه معنایی دارد؟

برند یا همان brand  در روزگار امروز که عصر دیجیتال و کسب و کارهای آنلاین است، بسیار دیده و شنیده می شود. برند، پرسیتژی برای یک فعالیت در حوزه کالا و خدمات بوده و گاها ارزش یک برند موثر و فاخر و شایسته در یک فیلد کارآفرینی، صدها میلیارد دلار قیمت گذاری میشود. مثل برند Google یا برند Apple. در واقع ارزش مادی برخی از برندهای مطرح جهان مثل Valentino یا Hermes  و حتی Loueis Vitton و Bijan در عرصه کالاهای لاکچری، از ارزش کل بازار بورس ایران بیشتر است و این ارزش سرمایه گذاری روی برند و توسعه برند (branding) را نشان می دهد.

بعضی افراد مثل ویکتوریا بکهام، همسر معروف دیوید بکهام (کاپیتان اسبق شیاطین سرخ منچستر یونایند)، نام هر ۳ پسر  و ۱ دختر خود را ثبت رسمی کرده تا در آینده، آنها بتوانند با اتکا به ریشه خانوادگی لاکچری و معروف خود، به عرضه کالا و خدمات به نام خود مشغول شوند.

برخی از اعضای این خانواده شش نفره خیلی معروف انگلیس، مثل رومئو بکهام ۱۴ ساله، از هم اکنون وارد دنیای مد و لباس شده و درامدهای قابل ملاحظه ای از برندهای سرشناس جهان مثل Burberry در سالهای اخیر به جیب زده اند. این مساله نشان گر این واقعیت است که برای حضور فعال در بازار پر رقابت امروزی، این برندها هستند که تولید کالا و خدمات بها داده و سبب  معروفیت آن در اکو سیستم حقوقی و قانونی می شود.

کلمه برند در واقع ریشه اسکاندیناوی داشته و در زمان های نسبتا دور، نام تجاری وسیله ای برای تشخیص حیوانات بود.
یکی از قدیمی ترین تعاریف یک نام تجاری توسط انجمن بازاریابی آمریکا (AMA ) در سال ۱۹۶۰ ارائه گردیده است. این تعریف بر اهمیت آرم و علامت های به کار رفته در یک مارک تجاری به عنوان مبنایی برای تمیز آن مارک های دیگر تاکید می کند. بنا بر تعریف انجمن بازاریابی آمریکا برند عبارت است از : یک اسم ، علامت ، نماد یا طرح ، یا ترکیبی از آن ها به منظور شناسایی کالاها و خدمات ارایه شده توسط یک فروشنده یا گروهی از فروشندگان و تمیز دادن آن ها از محصولات رقبا.

ثبت برند چه فواید و مزایایی برای صاحب امتیاز برند دارد ؟

اولین فایده ثبت برند، حمایت قانونی و حقوقی از آن توسط دولت ایران و دول دیگر است. چرا که برندها پس از ثبت قانونی، در حمایت و حفاظت قوانین تجاری و حقوقی بین المللی قرار میگیرند و سوء استفاده از آن، جرایم سختی در پی  خواهد داشت. ثبت یک برند باعث جلوگیری از سو استفاده مجرمان شده و عرضه هر کالا و خدماتی با برند ثبت شده توسط افرادی که ذی نفع نیستند را مانع می شود.

از  طرفی، ثبت برند به مصرف کننده امکان انتخاب می دهد و زمینه ای برای تشخیص کالا و خدمات عرضه شده به مشتریان است. اگر مشتری شما، علامت تجاری شما را تشخیص بدهد، میتواند به راحتی صحت و کیفیت و مرغوبیت کالا و خدمات شما به نسبت دیگر محصولات و خدمات، تمییز دهد. اکنون در عرصه خودرو سازی و صنایع، برند جنرال الکتریک GE و تویوتا ژاپن TOYOTA از معتبر ترین و برترین برندهای جهان بوده و نماد کیفیت و کنترل کیفت جامع (TQM) به شمار می رود.

از طرفی، ثبت برند، ارزش افزوده (VALUE  ADDED) ایجاد میکند و این برای شرکت های سهامی عام که به دنبال جذب  نقدینگی و فروش بیشتر محصولات و خدمات و فروش سهام به سهامداران خرد و کل و کسب بازارهای هدف هستند از اهمیت بالایی برخودار خواهد بود و ظرفیتی فرصت آفرین و درآمد زا به شمار می رود. ارزش مالکیت معنوی برندها از جمله موضوعات مهم در حوزه کارآفرینی دیجیتالی  و اقتصاد آنلاین امروز جهان است.

توجه داشته باشید که همچون سهام شرکت ها، امتیاز علائم تجاری ثبت شده را نیز میتوان خرید و فروش کرد و انتقال  داد. میتوانید تفویض اجازه استفاده از یک برند را به شرکت های دیگر داده تا منبع درآمد بیشتری برای برند ایجاد کنند. فرآیند های کسب و ادغام (MERGER & ACQUISITION) که در دنیای فناوری مرسوم است در این قالب قابل تحلیل خواهد بود. مثلا در اوایل قرن بیست و یکم، برند Youtube با قیمت بیش  از ۱.۶ میلیارد دلار توسط غول جست و جوی اینترنت یعنی گوگل خریداری شد. به نظر شما اکنون که دو دهه از آن زمان میگذرد، قیمت برند یوتیوب که در فهرست ۱۰ سایت پر مراجعه اینترنت است چقدر می باشد؟

از دیگر فواید ثبت برند میتوان به موارد زیر اشاره کرد:‌

•   ممکن است برای دریافت وام مفید باشند. 
• جزء ضروری موافقت نامه های اعطای نمایندگی است . 
• اجازه استفاده از آن ها به اشخاص ثالث داده می شود و منبع مستقیم درآمد از محل حق امتیازها می باشند. 
• ابزار بازاریابی و اساس ایجاد وجهه و شهرت شرکت ها هستند. 
• ممکن است دارایی ارزشمند کسب و کار باشند.
• برای محصولات و شرکت و خدمات شما ایجاد شهرت و وجه می کند. 
• شرکت ها را تشویق می کند در حفظ یا بهبود کیفیت محصولات سرمایه گذاری کنند.

چه افرادی می توانند نام و نشان تجاری(لوگو یا برند) خود را به ثبت برسانند؟

هر شخص اعم از حقیقی یا حقوقی (شرکت یا فرد) مدارکی دال بر تولید- توزیع- بسته بندی- خرید و فروش و یا واردات و صادرات کالا) و یا مدارکی جهت فعالیت در زمینه خدماتی خاص داشته باشد می تواند در همان زمینه تقاضای ثبت نام و لوگوی خود را بدهد.

انواع علائم تجاری و برند چیست؟

الف ) برند جمعی 
برندهای جمعی برندهایی هستند که به یک جماعت قانونی تعلق دارند و دسته و گروه خاصی را که به تولید آن کالا یا خدمت می پردازند معرفی می کنند . مانند اتحادیه ها یا انجمن ها .

ب ) برند های تضمینی 
علائم تجاری تضمینی علائمی هستند که در جهت تایید کیفیت ، منبع ، منشا و اصالت کالا یا خدمات به کار می روند. این علامت تصدیق و تایید می کند که کالا و خدمات مورد نظر موازین کیفی خاصی را حائزند. انواع ISO  ها از علائم تایید کننده می باشند. علامت های استاندارد یا عباراتی مانند ساخت ایران یا ساخت آلمان یا علامت Good House of approval  همگی از علائم تایید کننده می توانند محسوب شوند.

ج) برند مشهور 
به موجب تعریف سازمان جهانی مالکیت معنوی ، علائم مشهور علائمی هستند که از دیدگاه مقام ذی صلاح کشوری که حمایت از علامت در آن مطرح و مورد نظر است مشهور تلقی گردد. لذا، این نوع علامت ، علائمی هستند که در یک کشور مشهور شده است. ( چه ثبت شده باشد و چه ثبت نشده باشد ). علامت تجاری مشهور ، حتی اگر به ثبت نیز نرسیده باشند همواره از حمایت قوی تری نسبت به سایر علائم برخوردار است. چرا که ، از سوء استفاده از شهرت علامت یاد شده و همچنین ورود ضرر و خدشه به اعتبار آن جلوگیری به عمل می آورد. این حمایت برای کالاها و خدمات غیر مرتبط نیز وجود دارد .

ثبت علامت تجاری اختیاری است یا اجباری؟

ثبت علامت تجاری جز در مواردی که قانون تکلیف نموده باشد اختیاری است، لیکن علیرغم عدم الزام قانونی، تجار بدلیل برخورداری از حمایت قانونی و نیز استفاده از شهرت و کارمایه تجاری و امتیازهای مادی و معنوی نسبت به ثبت علامت تجاری اقدام می کنند.

به موجب قانون، ثبت کدام علائم تجاری اجباریست؟

به موجب مصوبه ی سوم اردیبهشت ۱۳۲۸ هیاًت وزیران،ثبت علائم برای هر یک از این موارد اجباری است:

• داروهای اختصاصی مورد استفاده ی طبی .
• مواد غذایی که در لفاف و ظروف مخصوص عرضه می شوند.
• آب های گازدار.
• لوازم آرایش که برای استعمال مستقیم بر روی پوست انسان به کار می رود.

لذا به موجب این ماده، تمام اجناس دارویی و طبی و مواد غذایی مذکور در آن آیین نامه، اعم از آن که در داخل ایران ساخته و یا در خارج ساخته و وارد کشور شود و در بازار تحت اسم مشخصی که بر روی برچسب آن زده می شود به معرض فروش قرار گیرد باید دارای علامت صنعتی یا تجارتی ثبت شده بوده و در روی برچسب نکات زیر تصریح شود: الف-اسم تجاری و نشانی سازنده ی جنس با قید کشور مبدا ب-شماره ثبت علامت در ایران.

ثبت کدام علامت ها ممنوع است؟

ثبت علائم تجاری،صنعتی و خدمات دارای محدودیت قانونی است.قانون ثبت علائم و آیین نامه اصلاحی اجرایی مصوب سال ۱۳۳۳۷ ثبت علائم ذیل را ممنوع نموده است:

• علائم رسمی، دولتی و مملکتی نظیر پرچم ایران، علائم وزارتخانه ها، هلال احمر، علائم نیروهای مسلح و  غیره.
• علایمی که قبلاَ خود یا مشابه آن به ثبت رسیده باشد.
• علائم منافی عفت عمومی ونظم و انضباط اجتماعی.
• علائمی که دارای اسم و عبارت عمومی باشد و دولت استعمال آن را تحت علامت تجاری منع کرده باشد.

مدارک مورد نیاز برای ثبت نام و علامت تجاری کدامند؟

•  مدارک مثبت هویت متقاضی .
•  اشخاص حقیقی:کپی شناسنامه و کپی کارت ملی.
• اشخاص حقوقی:آخرین روزنامه رسمی دلیل مدیریت کپی شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضاء
•  مدارک نماینده قانونی: چنانچه تقاضا توسط نماینده قانونی(وکیل،دارنده یا دارندگان حق امضا برای اشخاص حقوقی و ….) به عمل آید مدارک آن ضمیمه گردد.
•  نمونه گرافیکی یا کپی یا تصویر از علامت درخواستی حداکثر در ابعاد ده در ده سانتی متر.
• در صورت سه بعدی بودن علامت ارائه علامت به صورت نمونه گرافیکی یا تصویر دو بعدی به نحوی که از شش زاویه متفاوت تهیه و در مجموع یک نمونه واحد را تشکیل دهند.
• ارائه مدارک دال بر فعالیت در رشته مربوط.
• استفاده از حق تقدم:چنانچه متقاضی ثبت بخواهد به استناد تقاضای ثبت یا ثبت خارج از کشور از مزایای حق تقدم (حداکثر ۶ ماه)استفاده نمایند می بایست مدارک مربوط به حق تقدم را همزمان با تسلیم اظهارنامه یا حداکثر ظرف ۱۵ روز از آن تاریخ تسلیم کنند.
•  نسخه ای از ضوابط و شرایط استفاده از علامت جمعی و تاییدیه مقام صلاحیت دار

مندرجات اظهارنامه ثبت برند چیست؟

ثبت علامت تجاری مستلزم تسلیم اظهارنامه به مرجع ثبت است. اظهارنامه یا تقاضانامه ثبت ، باید به زبان فارسی در سه نسخه تنظیم شده و دارای تاریخ و امضاء متقاضی بوده و حاوی نکات ذیل باشد :

•  اسم، شماره ملی، نشانی، کد پستی و تابعیت متقاضی و در صورتی که متقاضی شخص حقوقی است، ذکر نام، نوع فعالیت،اقامتگاه، محل و شماره ثبت،تابعیت، مرکز اصلی و عند اللزوم هر شناسه دیگر آن الزامی است.
•  اسم، شماره ملی، نشانی و کدپستی نماینده قانونی متقاضی،در صورت وجود.
•  اسم، نشانی و کدپستی شخص یا اشخاصی که صلاحیت دریافت ابلاغ ها در ایران را دارند،در صورتی که متقاضی مقیم ایران نباشد.
•  الصاق نمونه ای از علامت در کادر مربوط
•  توصیف و تعیین اجزاء علامت و تعیین حروف مشخص در صورتی که علامت مورد درخواست ثبت مشتمل بر حروف خاص باشد.
•  ذکر کالاها و خدماتی که علامت برای تشخیص آن ها به کار می رود، با تعیین طبقه یا طبقات درخواست شده طبق طبقه بندی بین المللی.
•  ذکر حق تقدم درصورت درخواست.
•  رشته فعالیت مالک علامت.
•  ذکر علامت جمعی در صورتی که ثبت آن مورد درخواست باشد.
•  در صورتی که علامت مشتمل بر کلمه یا کلماتی غیر از فارسی باشد،درج آوانویسی و ترجمه آن
•  ذکر رنگ،در صورتی که رنگ به عنوان صفت مشخصه و یا ویژگی خاص علامت باشد.
•  ذکر سه بعدی بودن علامت در صورت ثبت آن
• تعیین ضمائم.

پس از انتخاب نام برند، ، می بایست با مراجعه به سامانه اداره مالکیت معنوی به نشانی http://iripo.ssaa.ir  اطلاعات خواسته شده در سامانه را تکمیل و کد پیگیری را دریافت نمایید. ثبت برند در ایران نیاز به مشاوران ثبت برند دارد و برای آشنایی با شیوه و مراحل صحیح ثبت برند، با مراجعه به سایت بالا یا استفاده از مشاوران مجرب ثبت برند و علائم تجاری، برند خوبی را ثبت کنید.

حتما بخوانید: راهنمای ثبت شرکت مسئولیت محدود و سهامی خاص