در هر دهه از زندگی دقیقاً چه تغییراتی در بدن رخ می دهد؟

بدن ما گرچه هر روز در حال تغییر است، اما سال ها یا حتی دهه ها طول می کشد تا متوجه این تغییرات شویم. ما اغلب بیشتر از آنچه که واقعاً هستیم احساس جوانی می کنیم. تا زمانی هیچ خبری از درد نباشد و همه چیز خوب به نظر برسد، تصور می کنیم که هیچ تغییری در حال رخ دادن نیست. اما تغییرات در حال وقوع هستند، حتی اگر حالا متوجه شان نباشیم. در ادامه می خواهیم ببینیم با بالا رفتن سن، در هر دهه از زندگی چه تغییراتی در بدن ما رخ می دهد و چطور می توانیم سرعت این تغییرات را کم کنیم.

۱- از ۲۰ تا ۳۰ سالگی

در این دوره است که بیشتر افراد احساس جوانی می کنند، مملوء از انرژی هستند و به ندرت به پیری فکر می کنند. اما حتی در این دوره هم اندک تغییراتی رخ می دهد. و اگر تا قبل از سن ۲۰ یا ۲۵ سالگی فکری برایشان نکنید، حتماً از آنچه که در ۳۰ سالگی برایتان رخ می دهد، غافلگیر خواهید شد. در این دوره:

• رشد استخوان ها متوقف می شود؛
• تولید کلاژن کاهش پیدا می کند؛
• دندان های عقل تان در می آیند.

البته بدن هر کس منحصر به خود او است. برای مثال، دندان عقل بعضی افراد در سن ۱۶ سالگی در می آید و بعضی ها هم هرگز دندان عقلی در نمی آورند. اما بیشتر فرآیندها در مورد همه ی افراد صدق می کنند، بنابراین باید این نکات را در نظر داشته باشید.

نکته: حتی اگر در ۲۰ سالگی اضافه وزن نداشته باشید هم باید خودتان را عادت دهید که مراقب رژیم غذایی تان باشید. چون اگر در خوردن فست فود افراط کنید، تا سن ۳۰ سالگی بدن شما دچار تغییرات ناخوشایندی خواهد شد. گرچه در این دوره احتیاجی به محصولات بهداشتی حاوی کلاژن ندارید، اما سعی کنید غذاهای حاوی کلاژن را بیشتر مصرف کنید.

۲- از ۳۰ تا ۴۰ سالگی

بعضی افراد در ۳۰ سالگی، هنوز ۲۵ ساله به نظر می رسند و این ویژگی خوبی است. با این حال، در این دوره تغییرات درونی بدن سرعت بیشتری پیدا می کنند و اگر دست روی دست بگذارید، این تغییرات خیلی زود خودشان را به وضوح نشان خواهند داد. تغییرات این دوره عبارتند از:

• افت تون عضلانی؛
• کاهش میزان بافت عضلانی و جایگزینی آن با چربی؛
• کاهش میزان کلاژن و الاستین.

نکته: اگر همیشه بدون انجام هیچ کار خاصی، اندام متناسبی داشته اید، از این دوره باید خودتان را عادت بدهید که فعالیت فیزیکی تان را کمی بیشتر کنید. اگر اصلا ورزش نکنید، تون عضلانی تان به تدریج افت خواهد کرد. به علاوه، بسیار مهم است که از پوست خود به خوبی مراقبت کنید و از حمام آفتاب پرهیز کنید.

۳- از ۴۰ تا ۵۰ سالگی

بعضی دانشمندان معتقدند روند رشد بدن انسان در سن ۳۸ سالگی به اوج می رسد و بعد از آن است که پیری واقعی آغاز می شود. تغییراتی که در این دوره سرعت بیشتری پیدا می کنند عبارتند از:

• کاهش تعداد سلول های عصبی؛
• انباشت چربی در بدن؛
• افت بینایی؛
• افزایش شکنندگی استخوان ها و مفاصل؛
• کاهش هورمون زنانه ی استروژن و افزایش فشار خون در زنان.

نکته: در این دوره، فعالیت فیزیکی اهمیت حیاتی پیدا می کند. ورزش به حفظ عملکرد طبیعی قلب و کم شدن سرعت روند کاهش بافت عضلانی کمک خواهد کرد. اگر عادت به ورزش کردن ندارید، باید از ورزش های ساده ای مثل پیاده روی یا شنا شروع کنید. همچنین باید به طور منظم، فشار خون خود را کنترل کنید. در این دوره ریسک ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی به میزان چشمگیری افزایش پیدا می کند.

۴- از ۵۰ تا ۶۰ سالگی

تا سن ۶۰ سالگی، ظاهر افراد تغییرات زیادی می کند. این تغییرات نه فقط بر اثر ژن های ما، بلکه ناشی از سبک زندگی ما شامل عادت های غذایی، فعالیت فیزیکی و غیره هم هستند. بیشتر افراد در این دوره تغییرات مشابهی را تجربه می کنند، مثلاً:

• سلول های مغزی و دیگر سلول های بدن دچار صدمات دائمی می شوند؛
• ریسک بروز مشکلات مربوط به معده افزایش پیدا می کند؛
• حافظه تضعیف می شود.

نکته: در این دوره، بیشتر تغییرات مربوط به عملکرد مغز هستند و این مسأله ای است که بیشتر از هر چیزی باید به آن توجه داشته باشید. مهارت های جدیدی یاد بگیرید، چیزهای تازه ای را تجربه کنید، کتاب بخوانید و سعی کنید کارهایی متفاوت از روال معمول تان انجام دهید. در این دوره، بسیاری از افراد متوجه می شوند که تمرکز کردن و به خاطر سپردن چیزها برایشان سخت شده. به همین دلیل است که مصرف مواد غذایی و داروهای بهبود دهنده ی عملکرد مغز، ضرورت پیدا می کند.

۵- از ۶۰ تا ۷۰ سالگی

بیشتر افراد در این دوره تغییرات فیزیکی ای را تجربه می کنند که کاملاً مشهود هستند. با این حال، تغییرات درونی ای هم رخ می دهد که کمتر کسی از آن ها باخبر است، مثلاً:

• گیرنده های عصبی و چشایی دیگر به درستی عمل نمی کنند: قدرت چشایی و بویایی تضعیف می شود و حتی احساس دما هم سخت تر می شود؛
• صدا تغییر می کند؛
• عملکرد قلب کاهش پیدا می کند؛
• استخوان ها باریک تر می شوند، بنابراین فرد کمی کوتاه تر می شود.

در این دوره، بسیار مهم است که عملکرد قلب خود را تحت نظر داشته باشید، رژیم غذایی سفت و سختی داشته باشید و به طور منظم برای انجام چکاپ به پزشک مراجعه کنید. برای حفظ تون عضلانی بدن خود، باید به طور منظم ورزش کنید.

۶- از ۷۰ سالگی به بعد

افراد بالای ۷۰ سال، مسن محسوب می شوند. گرچه بعضی از آن ها ممکن است هم جوان تر به نظر برسند و هم خودشان احساس جوانی داشته باشند، اما روند افزایش سن در این دوره سرعت بیشتری پیدا می کند. تغییرات این دوره عبارتند از:

• کاهش توده ی عضلانی (افراد سریع تر خسته می شوند و نمی توانند کارهایی که قبلاً انجام می دانند را انجام دهند)؛
• کاهش حجم چربی بدن؛
• کاهش سرعت فرآیند بازسازی (التیام صدمات پوستی بیشتر طول می کشد)؛
• کاهش سرعت تمامی عملکردهای بدن (تنفس، گوارش و غیره)؛
• تضعیف حافظه ی کوتاه مدت (فرد چیزهایی که مدت ها پیش رخ داده اند را به خوبی به یاد می آورد، اما به سختی می تواند چیزهایی که چند ساعت یا چند روز قبل اتفاق افتاده اند را به خاطر بیاورد).

نکته: در این دوره، فرد باید تلاش زیادی برای حفظ سلامتی خود کند (از جمله کار کشیدن از مغز و بدن خود به میزان کافی)، به طور منظم به پزشک مراجعه کند و احتمالاً مقادیری داروهای ضروری مصرف کند.

ما جلوی تغییرات بدنی خود را نمی توانیم بگیریم، اما می توانیم سرعت آن ها را کاهش دهیم. امروزه افراد مسنی هستند که می توانند در سن ۷۰ سالگی در یک مسابقه ی دوی ماراتن شرکت کنند و بدوند، یا در سن ۸۰ سالگی چیزهای جدیدی یاد بگیرند. تنها کاری که از ما برمی آید این است که به خوبی از بدن خود مراقبت کنیم تا جوانی و زیبایی خود را به مدت بیشتری حفظ کنیم.