تعریف هویت در عصر هزاره سوم میلادی، با دنیای قرن بیستم متفاوت شده است. هویت امروز، هویت دیجیتالی است. اگر شما در فضای مجازی، حضور فعال داشته باشید، یعنی هستید و اگر حضور فعال نداشته باشید، در خیلی مناسبت های اجتماعی و اقتصادی و کسب و کار، تحویلتان نمیگیرند!
این که بخشی از اقتصاد جهان، دیجیتالی است، جای شگفتی و بحث ندارد. اما اینکه بخشی از سبک زندگی هموطنان، به لایک و فالو در شبکه های عکس محور محدود شود و سلفی ها و یهویی ها و تصاویر و ویدیوها، فقط برای اینستاگرام باشد، اتفاقی است که در جامعه شناسی خودمانی ایرانیان عصر دیجیتال، باید بررسی شود. سلفی ایرانیان با سیلاب در هفته اول نوروز ۹۸، بازتاب های گسترده ای در رسانه های جهان داشته است.
سیل اخیر در ایران تا کنون جان چندی را گرفته و بسیاری از مردم ایران را بی خانمان کرده است. این بلای طبیعی که یکی از مخرب ترین بلایای طبیعی به شمار می آید حرکتی غیر قابل پیشبینی داشته و هر لحظه ممکن است شدید تر شده و در ابعاد گسترده تری طغیان کند. ولی با نگاهی با تصاویری که از این حوادث در فضای مجازی به اشتراک گذاشته می شود می توان مشاهده نمود که برای برخی این موضوع آنچنان هم تاسف بار نیست.
در یکی از این تصاویر می توان مشاهده نمود که چگونه یک زوج با فرزند خردسالشان مشغول گرفتن عکس یادگاری در جوش و خروش سیل هستند. این که رسانه ملی، مدام به هموطنان توصیه کند که از عکس و سلفی گرفتن در کنار مسیل ها خودداری کنند، اتفاقی دردناکی برای جامعه ای است که درصد بالای جوانان آن، مدرک کارشناسی به بالا دارند.
این تصاویر بعد ها توسط این افراد در شبکه های اجتماعی بازنشر می شوند و بدون شک آنها تصور می کنند لایک هایی که دریافت می کنند ارزش این ریسک کردن را دارد.
چرا با سیل و خشونت و تصادف، سلفی میگیریم؟
سلفی با رودخانه طغیان کرده، تبدیل به طنز تلخی شده است. رودخانهای که عدهای را به تماشای مرگ فرا میخواند و از مردم دعوت به عمل میآورد تا یکی از وحشتناکترین یادگاریهایشان را به ثبت برسانند. از همین رو این عده هیچجوره قصد ندارند بیخیال ثبت آن شوند، گوشیشان را آماده کرده و دکمه را لمس میکنند و عکسی میاندازند، عکسی که ممکن است بهایش بازی با جان شیرینشان باشد.
گرفتن عکسهای سلفی بهویژه نشر آن در شبکههای اجتماعی یکی از تجربههای لذتبخش در سبک زندگی امروزی ماست، اما در این میان برخی از افراد برای اینکه عکس سلفی جالب و متفاوتی را به نام خودشان ثبت کنند اقدام به گرفتن سلفیهای عجیب و خطرناکی میکنند که باعث بهت و حیرت بسیاری میشود. این روزها بسیاری از استانهای کشور درگیر سیل هستند و شرایط بحرانی را میگذرانند.
اما تصاویری از سلفی گرفتن برخی مردم این شهرها با سیل در سال ۱۳۹۵ مخابره میشود که عجیب و خطرناک است تا جایی که این سلفی انداختن کار دست جوانی داده و متاسفانه هنگامی که او برای گرفتن عکس سلفی از خود به کنار رودخانه کلدان منطقه دلفارد در جیرفت رفت به رودخانه سقوط و غرق میشود. حال این سوال پیش میآید که دلیل رفتارهای بعضا خطرناک برخی از مردم چیست؟ رفتاری که در نوروز ۱۳۹۸ هم تکرار شد.
یک جامعهشناس در خصوص اینکه چرا برخی از مردم از حرکات پرخطر استقبال میکنند،گفت: مهمترین مسئلهای که حائز اهمیت است اینکه برخی از مردم به دلیل کمبود یا نداشتن بهانههایی برای تخلیه هیجاناتشان به دنبال رفتارهای پرخطر هستند، در واقع آنها منتظر این هستند تا اتفاقی رخ دهد تا بتوانند هیجاناتشان را تخلیه کنند.
به نظر شما چرا عده ای از هموطنان همچنان عاشق سلفی با سیل و سیلاب و تصادف هستند؟
به نظر من ایرانی ها عقده ای هستن( بلا نسبت من )البته.کشور ما چون تحریم هست و منزوی هستیم برای خودنمایی و اینکه بگیم ما هم مدرن هستیم ادای خارجی ها رو در میاریم.غافل از اینکه سلفی گرفتن در هر شرایطی دیوانگیه . غربی ها اصلا اینطور نیستند اونها آدم های با فرهنگ و با شعوری هستن و مثل ما ایرانی ها عقده ای و بی فرهنگ نیستند.البته ایران چون نود و نه درصد جمعیت اون آدم ها الاف و بیکار هستن طبیعیه چنین رفتارهای جنون واریو انجام بدن.این کسایی که اینکارا رو میکنم به نظرم آدم های بوگندو و بد قیافه و متعفنی هستند که میخان خود نمایی کنن
دقیقا
یه زمانی بود خوردن تموم شد رفت. الانو باید بچسبیم. تا کی میخواییم خودمونو گول بزنیم و بگیم فرهنگ داریم پس لازم نیست براش کاری کنیم
تو تمام کشورا عکس گرفتن سلفی تو شرائط خطرناک جرم حساب میشه. عکس گرفتن از حوادث و یه ادمی که کشته شده یا زخمی شده تو تصادفات جرم حساب میشه
ما تو حرف متمدنیم و فرهنگ داریم و هنر نز ماست. تو عمل و تو واقعیت چی؟ بازم خداروشکر که ما رو حساب میکنن و تو اخرای لیست میارن
من و تو و فوقش یک میلیون ادم دیگه رفتارمون طبیعیه. باقی چی؟ ایا ملاک تعیین فرهنگ فقط مردم شیراز و یک میلیون انسان دیگه هستن؟ نه عزیز من. ملاک تعیین فرهنگ یک کشور اکثریت اون کشور هستن نه اقلیتش.
اگه با اقلیت و با من و شما فرهنگ کشور تعیین بشه سودان یه کشور پیشرفته هست چون چندتا مهندس عالی تو ناسا دارن.
به نظر من دلیلش اینه که ما و اکثر مردم از نرم و حالت عادی جهان عقب موندیم.
سی ساله ما رفتار عادی و طبیعی رو نه داشتیم نه دیدیم و نه تجربه کردیم
دلیل دوم غرور و خودبرتر بینیه. مثلا اگه یه عراقی عکس سلفی با سیل بگیره رفتارمون یه طور دیگس و با حالت تحقیر تو جوامع مجازی به کل عراقیا میتوپیم. و اگه یک میلیون مردم خودمون سلفی بگیرن رفتارمون ۱۸۰ درجه تغییر میکنه و میگیم ایرانی جماعت نمیترسه. یا میگیم ایرانی جماعت شجاعه. تو تلگرام تو اینستاگرام الان میبینم دیگه. به جا اینگه ما بیاییم انتقاد کنیم داریم اسم این حرکتای احمقانه رو شجاعت و نترسیدن میزاریم.
تو ایتالیا یه پل ریخت دو سه نفر رفتن زیر پل سلفی گرفتن بعدش این دو سه نفر دستگیر و دادگاهی شدن. جرمشون چی بود؟ جرمشون این بود این دو سه نفر عمدا و با وجود دونستن خطر جانی رفتن سلفی گرفتن.
ولی تو کشور ما ماشالله اینقدر پیشرفته اییم که حتی نمیشه اسم درستی برا این رفتار مردم پیدا کرد.
اگه بخوام یه اسم یه عنوان برا این رفتار جمعی که ما دچارشیم بزارم اسمشو میزارم حماقت جمعی ملی. چون مختص یکی دو نفر نیست. تو تلگرام حدودا صد و خورده ایی نفر تو مخاطبینمه و ۹۰ درصدشون با سیل سلفی گرفتن.
مملکت اگه مردم عاقل نداشه باشه از داخل سقوط میکنه. ما به این مرحله رسیدیم. یه اقلیت دانا هستش که نه قدرتشو دارن نه میشه با اقلیت کاری کرد. سقوط مملکت از داخل حتمی هست و اتفاق خواهد افتاد. این جمله منو به یاد داشته باشین.