آبخیزداری و مدیریت منابع طبیعی، موضوع مهم در پدافند غیرعامل ایران است. سیل و سیلاب و کشته شدن ده ها هموطن و زخمی شدن هزاران مسافر نوروزی و خسارت هزاران میلیاردی به زمین های کشاورزی، خودروها، زندگی مردم و داغدار شدن صدها خانواده در نوروز ۹۸، زنجیره های یک رویداد تلخ در اول سال جدید هستند. زنجیره ای که داغ حذف معاونت آبخیزداری را در اذهان زنده می کند. آبخیزداری، سیل، سیلاب، مدیریت بحران. چهار کلید واژه ای که احتمالا این روزها خیلی می شنوید.
آبخیزداری (Watershed Management)، به اعتقاد کارشناسان، علم و هنر برنامه‌ریزی مستمر و اجرای اقدام‌های لازم برای مدیریت منابع حوزه‌های آبخیز اعم از طبیعی، کشاورزی، اقتصادی و انسانی بدون ایجاد اثرات منفی در منابع آب و خاک است که می تواند به صورت مکانیکی یا بیولوژیکی باشد. آبخیزداری به زبان ساده مجموعه اقداماتی است که باعث تقویت سفره‌های زیرزمینی، جلوگیری از سیلاب، ذخیره‌های کوچک و محلی آب، جلوگیری از فرسایش خاک و تقویت پوشش گیاهی می‌شود.
طرح های آبخیزداری با کاهش میزان فرسایش خاک، زمینه را برای نفوذ آب در خاک فراهم کرده و آن را تبدیل به منبع آبی برای پایین دست حوضه خود می کند. بحران آب در ایران جدی است و آبخیزداری، بخشی از راه حل است.
گزارش سال ۱۳۹۷ خبرگزاری ایرنا از طرح آبخیزداری که جدی گرفته نمی شود
از مجموع ۶۰ میلیون هکتار از عرصه های بیابانی و مرتعی کشور حدود ۲۵ میلیون هکتار مستعد عملیات آبخیزداری است.
در سه دهه اخیر برای رفع معضل خشکسالی ، جلوگیری از فرسایش بادی و هدر رفت آب حدود ۲ هزار طرح آبخیزداری در هشت میلیون هکتار از عرصه های طبیعی کشور انجام شد که سهم سمنان از اجرای آن ۲۰۰ طرح بوده است. در سال ۹۷ عملیات آبخیزداری در حدود یک میلیون هکتار از عرصه های طبیعی کشور انجام شد و اکنون دستکم در ۱۶ میلیون هکتار از عرصه های مرتعی و بیابانی کشور اجرای عملیات آبخیزداری نیاز است.
به گفته مسوولان امر در سال ۹۷ برای اجرای طرح های آبخیزداری در کشور، ۲۰۰ میلیون دلار از محل صندوق توسعه ملی اختصاص یافت. آبخیزداری راه موثری برای درمان فرسایش خاک، مهار آب و حفاظت از جنگل ها در کشور به ویژه در استان های خشک مثل سمنان است و نهادهای اجرایی با توجه به خسارت های متعدد ناشی از سیلاب ها، هرز روان آب ها و فرسایش خاک باید این در اجرای این طرح بیش از پیش تلاش کنند. نکته مهم این که اجرای عملیات آبخیزداری راهی برای پیشگیری از بحران آب در کشور و استان سمنان است.
رییس سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور گفت: امسال در ۶۰۸۴ نقطه جغرافیایی کشور عملیات اجرایی حوزه‌های آبخیزداری شروع شده است.
بنا به آمار موجود اکنون سیلاب ها در کشور سالانه حدود ۴۶ میلیون تن فرسایش خاک را با خود به همراه دارد که این میزان فرسایش خاک یعنی سالانه معادل ۱۰ هزار هکتار زمین زراعی تخریب می شود که این مشکلات با عملیات آبخیزداری برطرف می شود.
حذف معاونت آبخیزداری
از اقدامات عمرانی و بیولوژیکی آبخیزداری می‌شود به احداث سدهای خاکی کوچک، بندهای زیرزمینی و روزمینی سنگی-ملاتی، خشکه‌چینی، نهال‌کاری، بوته‌کاری و کپه‌کاری و … اشاره کرد. در یک کلام اگر کشوری کم‌اب هستید باید آبخیزداری کنید و اگر پرآب با خطر سیلاب هستید باید آبخیزداری کنید!
با تقریب خیلی بالا با جرات می‌توان گفت می‌شد بجای سدسازی‌های گسترده و تغییر اکوسیستم های منطقه‌ای با اقدامات گسترده و اصولی آبخیزداری براحتی هم به کشاورزی خوب رسید هم محیط زیست را بخوبی پاس داشت.
اما اتفاقی که در ۳ تیر ۱۳۸۱ در دولت اصلاحات می‌افتد بسیار تلخ است! دولت پس از ادغام جهاد سازندگی در وزارت کشاورزی دومین ضربه سهمگین را هم به پیکره منابع طبیعی کشور می‌زند و با حذف معاونت آبخیزداری، وظایف آنرا به سازمان جنگلها و مراتع کشور واگذار می‌کند! بدین ترتیب کل بودجه آبخیزداری در کشور به کمتر از یک‌دهم کاهش یافته و در عمل ادامه فعالیت‌های موثر آبخیزداری در کشور نابود می‌شود!
سایت سازمان جنگل ها و مراتع کشور
شاید اگر معاونت آبخیزداری تاکنون ادامه حیات داده بود اثرات مخرب خشکسالی در سالهای پیش و سیلاب در چند روز اخیر به یک‌دهم کاهش می‌یافت.
برآوردهای روشنی از وسعت آثار تخریبی سدسازی های گسترده در دست نیست، اما همین نکته کافی است که بدانیم منشا ۹۰ درصد از بحران ریزگردهای ایران در غرب و شرق کشور داخلی است که به بستن آب بر روی تالابها با ساختن سد باز می گیردد. ایران تنها کشور کم آب دنیا است که اصرار دارد برای تامین برق سدسازی! کند. امیدواریم نمایندگان مجلس شورای اسلامی در آخرین سال مجلس دهم، بازگرداندن معاونت آبخیزداری به وزارت جهاد کشاورزی را در دستور کار خود قرار دهند.
۱- مقدار … متر مکعب از آبی که بیش از۹۵% از آبی است که دربارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه در بخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود از محلی به نام بیدزرد در بالادست روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس جاری می شود آرزوی اینجانب از کودکی این بوده است تا جلو مقدار … متر مکعب آبی را که بیش از ۹۵% از آبی است که در بارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه دربخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود را در محلی به نام تنگه بیدزرد در بالادست روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس را با احداث بندی (سدی) خاکی بگیرم اینجانب از اینکه مقدار … متر مکعب از آبی که بیش از ۹۵% از آبی است که در بارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه در بخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود سهم خلیجی می شود که می خواهند نام آن را به جای فارس به نام جعلی عربی تبدیل کنند ناراضی هستم اینجانب حتی راضی نیستم تا سرریز مقدار … متر مکعب از آبی که بیش از ۹۵% از آبی است که در بارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه در بخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود که از محلی به نام بیدزرد در بالادست روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس جاری می شود سهم خلیجی شود که می خواهند نام آن را به جای فارس به نام جعلی عربی تبدیل کنند اینجانب در نظر دارم با تغییر مسیر سرریز مقدار … متر مکعب از آبی که بیش از ۹۵% از آبی است که در بارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه در بخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود که از محلی به نام بیدزرد در بالادست روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس جاری می شود را سهم دریاچه فصلی در شهر خنج ازشهرستان خنج استان فارس نمایم. بعد از آن روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس را می توان به مقصد فصل های پائیزی و زمستانی مسافران از سراسر کشور و فصل های بهار و تابستان پرمحصول تبدیل کرد.
۲- آرزوی اینجانب از تاریخ ۱۳۷۰/۱۲/۲۲ تا تاریخ ۱۳۷۶/۰۷/۳۰ که کارمند اداره آب و فاضلاب شهری بخش خنج شهرستان لارستان شرکت آب و فاضلاب شهری استان فارس بوده ام یا از تاریخ ۱۳۷۶/۰۸/۰۱ تا تاریخ ۱۳۸۸/۱۲/۱۲ که کارمند شرکت آب و فاضلاب شهری کلان شهر شیراز بوده ام یا از تاریخ ۱۳۸۸/۱۲/۱۳ تا هم اکنون که کارمند امور آب و فاضلاب شهری شهر صدرا شرکت آب و قاضلاب شهری کلان شهر شیراز هستم یا درآینده که دوست دارم تا کارمند امور آب و فاضلاب شهرستان خنج شرکت آب و فاضلاب استان فارس باشم آرزویم پیگیری احداث تصفیه خانه فاضلاب شهری برای شهرهای خنج و فیشور(شهرهای واقع دراطراف دریاچه فصلی کفه خنج) بوده است آرزویم پیگیری احداث تصفیه خانه فاضلاب روستایی برای روستاهای واقع دراطراف دریاچه فصلی کفه خنج بوده است چون با آب مناسبی که از تصفیه فاضلاب شهرها و روستاهای اطراف دریاچه فصلی کفه خنج به دست می آید می شود کمربند سبزی را به طول ۱۸ کیلومتر و عرض ۸ کیلومتری دراطراف مساحت ۱۳۰ کیلومتری اطراف دریاچه فصلی کفه خنج احداث کرد و شهر خنج را به مقصد فصل های پائیزی و زمستانی مسافران از سراسر کشور و فصل های بهار و تابستان پرمحصول تبدیل کرد.
امام علی (ع) می فرمایند : کسی که آب و خاک یعنی نیروی طبیعی دارد و نیروی انسانی خود را برای بهره برداری به کار نمی بندد و با فقر و گدایی می گذراند نفرین و لعنت بر او باد.
دو نوع زمین خوار در کشور ایران وجود دارد ۱- یکی شخص یا اشخاصی که نتواند یا نتوانند به موقع و به اندازه رشوه خود را به کارکنان (الف – اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان … ب – اداره اجازه برداشت آب از زیر زمین در شهرستان … پ – اداره واگذاری زمین برای توسعه کشاورزی در شهرستان … ت – اداره ثبت اسناد املاک در شهرستان … بپردازد یا بپردازند ۲- یکی شخص یا اشخاصی که نتواند یا نتوانند به موقع و به اندازه رشوه خود را به الف – اداره شهرسازی شهرستان … ب – اداره روستا سازی شهرستان … پ – اداره ثبت اسناد املاک شهرستان …بپردازد یا بپردازند این شخص یا اشخاص از طرف مراجع مربوطه به عنوان زمین خوار به اداره دادگستری شهرستان … معرفی می شوند تا درس عبرتی شوند برای ملت بزرگ ایران
۱- مقدار … متر مکعب از آبی که بیش از۹۵% از آبی است که دربارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه در بخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود از محلی به نام بیدزرد در بالادست روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس جاری می شود آرزوی اینجانب از کودکی این بوده است تا جلو مقدار … متر مکعب آبی را که بیش از ۹۵% از آبی است که در بارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه دربخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود را در محلی به نام تنگه بیدزرد در بالادست روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس را با احداث بندی (سدی) خاکی بگیرم اینجانب از اینکه مقدار … متر مکعب از آبی که بیش از ۹۵% از آبی است که در بارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه در بخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود سهم خلیجی می شود که می خواهند نام آن را به جای فارس به نام جعلی عربی تبدیل کنند ناراضی هستم اینجانب حتی راضی نیستم تا سرریز مقدار … متر مکعب از آبی که بیش از ۹۵% از آبی است که در بارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه در بخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود که از محلی به نام بیدزرد در بالادست روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس جاری می شود سهم خلیجی شود که می خواهند نام آن را به جای فارس به نام جعلی عربی تبدیل کنند اینجانب در نظر دارم با تغییر مسیر سرریز مقدار … متر مکعب از آبی که بیش از ۹۵% از آبی است که در بارندگی ها باعث جاری شدن سیل و طغیان رودخانه در بخش محمله شهرستان خنج استان فارس می شود که از محلی به نام بیدزرد در بالادست روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس جاری می شود را سهم دریاچه فصلی در شهر خنج ازشهرستان خنج استان فارس نمایم. بعد از آن روستای ابوالفضل (ع) دهستان چاه طوس بخش محمله شهرستان خنج استان فارس را می توان به مقصد فصل های پائیزی و زمستانی مسافران از سراسر کشور و فصل های بهار و تابستان پرمحصول تبدیل کرد.
۲- آرزوی اینجانب از تاریخ ۱۳۷۰/۱۲/۲۲ تا تاریخ ۱۳۷۶/۰۷/۳۰ که کارمند اداره آب و فاضلاب شهری بخش خنج شهرستان لارستان شرکت آب و فاضلاب شهری استان فارس بوده ام یا از تاریخ ۱۳۷۶/۰۸/۰۱ تا تاریخ ۱۳۸۸/۱۲/۱۲ که کارمند شرکت آب و فاضلاب شهری کلان شهر شیراز بوده ام یا از تاریخ ۱۳۸۸/۱۲/۱۳ تا هم اکنون که کارمند امور آب و فاضلاب شهری شهر صدرا شرکت آب و قاضلاب شهری کلان شهر شیراز هستم یا درآینده که دوست دارم تا کارمند امور آب و فاضلاب شهرستان خنج شرکت آب و فاضلاب استان فارس باشم آرزویم پیگیری احداث تصفیه خانه فاضلاب شهری برای شهرهای خنج و فیشور(شهرهای واقع دراطراف دریاچه فصلی کفه خنج) بوده است آرزویم پیگیری احداث تصفیه خانه فاضلاب روستایی برای روستاهای واقع دراطراف دریاچه فصلی کفه خنج بوده است چون با آب مناسبی که از تصفیه فاضلاب شهرها و روستاهای اطراف دریاچه فصلی کفه خنج به دست می آید می شود کمربند سبزی را به طول ۱۸ کیلومتر و عرض ۸ کیلومتری دراطراف مساحت ۱۳۰ کیلومتری اطراف دریاچه فصلی کفه خنج احداث کرد و شهر خنج را به مقصد فصل های پائیزی و زمستانی مسافران از سراسر کشور و فصل های بهار و تابستان پرمحصول تبدیل کرد.
امام علی (ع) می فرمایند : کسی که آب و خاک یعنی نیروی طبیعی دارد و نیروی انسانی خود را برای بهره برداری به کار نمی بندد و با فقر و گدایی می گذراند نفرین و لعنت بر او باد.
دو نوع زمین خوار در کشور ایران وجود دارد ۱- یکی شخص یا اشخاصی که نتواند یا نتوانند به موقع و به اندازه رشوه خود را به کارکنان (الف – اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان … ب – اداره اجازه برداشت آب از زیر زمین در شهرستان … پ – اداره واگذاری زمین برای توسعه کشاورزی در شهرستان … ت – اداره ثبت اسناد املاک در شهرستان … بپردازد یا بپردازند ۲- یکی شخص یا اشخاصی که نتواند یا نتوانند به موقع و به اندازه رشوه خود را به الف – اداره شهرسازی شهرستان … ب – اداره روستا سازی شهرستان … پ – اداره ثبت اسناد املاک شهرستان …بپردازد یا بپردازند این شخص یا اشخاص از طرف مراجع مربوطه به عنوان زمین خوار به اداره دادگستری شهرستان … معرفی می شوند تا درس عبرتی شوند برای ملت بزرگ ایران