دلار، بورس و سکه، پس از سخنرانی چهارشنبه روحانی

اعلام اقدامات مرحله ای ایران برای کاهش تعهدات در برجام

برجام کلید واژه نام آشنا در اقتصاد و سیاست ایران است. در سالگرد خروج ایالات متحده آمریکا از برنامه جامع اقدام مشترک و تداوم تحریم ها علیه ایران، حسن روحانی در یک برنامه زنده تلویزیونی، صبح ۴ شنبه، اقدامات متقابل ایران در برابر عدم تحقق وعده های مکرر اتحادیه اروپا را اعلام کرد که توقف ۲ فروش، از آن جمله بود. ۶۰ روز نیز به اروپا برای عمل به تعهدات فرصت داد.

ساعاتی پس از برگزاری این برنامه صبحگااهی چهارشنبه ۱۸ اردیبهشت ماه، شاهد افزایش قیمت ارز و سکه و صعود ۳ هزار  واحدی شاخص کل بورس پس از ۵ هفته شیرین از اول سال جاری هستیم.

جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا هم ساعاتی پیش اعلام کرد که آمریکا در واکنش به آنچه رفتارهای نگران کننده ایران می‌داند، در حال استقرار ناوگروه یواس‌اس آبراهام لینکلن و شماری بمب افکن در خاورمیانه است. چند ماه پیش نیز ناو هواپیمابر هسته‌ای جان سی ستنیس در قالب یک گروه از ناوهای جنگی آمریکا وارد خلیج فارس شد.

با این تحولات داخلی و بین المللی، دلار و سکه در کانال صعودی قرار داشته و این رویدادها، می تواند سبب صعود موقتی آن را در این کانال فراهم کرده و فرصتی  ایده آل برای نوسان گیران ارز و سکه به ارمغان آورد. در بحث بورس هم با توجه به ورود حجم عظیم نقدینگی به بازار سرمایه ایران در ۵ هفته اول سال جدید و عبور شاخص کل از مرز ۲۲۰ هزار واحدی و معاملات بیش  از ۱۶۰۰ میلیارد تومانی روزانه، بعید است که این سخنرانی، بتواند تاثیر خاصی روی روند صعودی شاخص کل بورس در بهار ۹۸ داشته باشد.

همانند روز پایان معافیت های نفتی کشورهای وارد کننده نفت از ایران که تاثیر خاصی روی روند شاخص کل  و ارز و طلا نداشت.

حسن روحانی طبق اعلام خبرگزاری ها، قرار بود اقدامات مرحله ای ایران در کاهش تعهدات هسته ای را بر اساس بندهای سی و ششم و سی  هفتم برجام اعلام کند.به نظر می رسد که دنیا منتظر این سخنرانی بود و شاهد تحلیل هایی از  خبرگزاری ها و رسانه های منطقه ای و جهان درباره اقدامات متقابل ایران درباره تعهدات برجامی هستیم. وزارت خارجه و سازمان انرژی اتمی، مسئول اجرای اقدامات مرحله ای ایران هستند.

بندهای ۳۶ و ۳۷ برنامه جامع اقدام مشترک بین جمهوری اسلامی ایران و کشورهای گروه ۱+۵، تحت عنوان «ساز و کار حل و فصل اختلافات» است.

در بند ۳۶ برجام آمده است: چنانچه ایران معتقد باشد که هر یک یا کلیه اعضای گروه ۱+۵ تعهدات خود را طبق این برجام رعایت ننموده اند، ایران می‌تواند موضوع را به منظور حل و فصل به کمیسیون مشترک ارجاع نماید؛ به همین ترتیب، چنانچه هر یک از اعضای گروه ۱+۵ معتقد باشد که ایران تعهدات خود را طبق برجام رعایت نکرده است، هر یک از دولت‌های گروه ۱+۵ می‌تواند اقدام مشابه به عمل آورد.

پس از سخنرانی روحانی چه اتفاقی می افتد؟

در بازار، انتظار رشد موقتی ارز و سکه را شاهد خواهیم بود. احتمال منفی شدن شاخص کل به صورت موقتی و مقطعی انتظار می رود. اما کمیسیون مشترک برجام، پس از این سخنرانی، ۱۵ روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فیصله دهد، مگر اینکه این زمان با اجماع تمدید شود. متعاقب بررسی کمیسیون مشترک، چنانچه هر عضو معتقد باشد که موضوع پایبندی فیصله نیافته است، می‌تواند موضوع را به وزیران امور خارجه ارجاع دهد.

وزیران ۱۵ روز خواهند داشت تا موضوع را فیصله دهند، مگر اینکه این زمان با اجماع تمدید شود. پس از بررسی کمیسیون مشترک، به موازات (یا به جای) بررسی در سطح وزیران، عضو شاکی یا عضوی که اجرای تکالیف اش زیر سوال بوده است می‌تواند درخواست نماید که موضوع توسط یک هیأت مشورتی که متشکل از سه عضو خواهد بود (یکی از سوی هر یک از طرف‌های درگیر در اختلاف و طرف سوم مستقل) بررسی شود. هیأت مشورتی می‌بایست نظریه غیرالزام آوری را در خصوص موضوع پایبندی ظرف ۱۵ روز ارائه نماید.

چنانچه، متعاقب این فرایند ۳۰ روزه موضوع فیصله نیابد، کمیسیون مشترک در کمتر از ۵ روز نظریه هیأت مشورتی را با هدف فیصله موضوع بررسی خواهد کرد. چنانچه موضوع کماکان به نحو مورد رضایت طرف شاکی فیصله نیافته باشد، و چنانچه طرف شاکی معتقد باشد که موضوع، مصداق «عدم پایبندی اساسی» می‌باشد، آنگاه آن برنامه جامع اقدام مشترک صفحه ١٨ طرف می‌تواند موضوع فیصله نیافته را به عنوان مبنای توقف کلی و یا جزئی اجرای تعهدات اش وفق برجام قلمداد کرده و یا به شورای امنیت سازمان ملل متحد ابلاغ نماید که معتقد است موضوع مصداق «عدم پایبندی اساسی» بشمار می‌آید.

هر نتیجه ای این سخنرانی داشته باشد، تاثیری در ۲ واقعیت نخواهد داشت: تداوم روند صعودی شاخص کل و ادامه استقبال مردم به سرمایه گذاری در ۵۳۰ شرکت بازار سرمایه ایران و دیگری، حرکت سینوسی قیمت ارز در یک کانال صعودی. چه FATF در مجمع تشخیص مصلحت، تصویب شود چه نشود.  . .

حتما بخوانید: از سرگیری تحریم های ایران، به چه کسانی ضرر زد؟