۵ دلیل رایج برای خارش و عفونت ناف و روش های درمان آن

شاید شما نیز با دیدن قرمزی دور ناف خود به این فکر کرده باشید که آیا به عفونت ناف مبتلا شده اید و علت عفونت ناف چیست و آیا عفونت ناف خطرناک است یا خیر. خارش ناف و قرمز شدن آن یکی از شایع ترین اتفاقات مرتبط با ناف در بزرگسالان است. وقتی به تمامی سوراخ های روی بدن خود فکر می کنید سوراخ ناف را کمتر مورد توجه قرار داده و فکر نخواهید کرد که این قسمت از بدن دچار عفونت شود. اما عفونت ناف و قرمزی دور ناف در بزرگسالان نیز بسیار رایج و مهم هستند. اما علت عفونت ناف یا علت خارش ناف چیست؟

ناف دارای تاخوردگی های متعددی است که باعث شکل گیری پشته ای از سلول های مرده و میکروارگانیسم های دیگر می شود اما افراد معمولاً شستن ناف خود را فراموش می کنند که گاهی اوقات عفونت ناف را در پی دارد. مانند دیگر نقاط بدن، ناف نیز به طور طبیعی حاوی باکتری و قارچ بوده و مستعد خارش و عفونت است. اگر به طور مرتب سوراخ ناف خود را تمیز نکنید و شرایط مهیا باشد، میکروارگانیسم های بیماری زا می توانند تکثیر شده و در ادامه باعث عفونت ناف شوند. شاید متوجه ترشحات سفید، زرد، قهوه ای و حتی خونی از ناف خود شده باشید که می توانند بوی نامطبوعی نیز داشته باشند. خارش ناف و قرمزی دور ناف در بزرگسالان نیز از دیگر مشکلات مرتبط با ناف هستند. در ادامه می خواهیم شما را با ۵ مورد از معمول ترین علل عفونت ناف ، خارش ناف، قرمزی ناف و دیگر حالات مشابه آشنا کنیم.

۱- عفونت استافیلوکوکوسی

علت عفونت ناف می تواند با باکتری های موجود در ناف در ارتباط باشد. ناف انسان خانه نزدیک به ۷۰ نوع مختلف باکتری است که معمولاً در موارد عفونی باعث ترشحات مایع به رنگ زرد یا سبز با بویی بد از ناف می شوند. در واقع هر نوع باکتری می تواند باعث عفونت ناف شود اما در این میان باکتری استافیلوکوکوس اورئوس (Staphylococcus aureus) بیش از هر باکتری دیگری در این زمینه مقصر شناخته شده و در کل باکتری است که باعث عفونت های پوستی متعددی می شود. عفونت استافیلوکوکوسی ناف می تواند به شکل های مختلفی خود را نشان دهد به ویژه یک حالت عفونی بسیار مُسری که در دنیای پزشکی «زرد زخم» (impetigo) نامیده می شود. زرد زخم بدون تاول می تواند باعث علائمی مانند خارش ناف شود که در نهایت باز شده و یک پوست قرمز و ریش ریش با لایه ای زرد رنگ روی آن به جای می ماند. علت قرمزی ناف در بزرگسالان عموماً به این باکتری باز می گردد.

بعد از ان نوبت به زرد زخم تاول دار می رسد که می تواند به تاول های پر از مایع منجر شود که باز شده و زخم هایی پوسته پوسته و خشن از آن ها به جای می ماند. بین زخم ها و لایه بالای آن، دو نوع زرد زخم شباهت های بسیاری از لحاظ شدت و بد بودن زخم ناف دارند. تفاوت مهم و مشهود بین این دو این است که زخم زرد تاول دار معمولاً با قرمزی دور ناف همراه نیست در حالی که زرد زخم غیرتاولی، قرمزی دور ناف را در پی دارد. عفونت های پوستی استافیلوکوکوسی ممکن است به دمل و آبسه نیز منجر شوند که معمولاً برآمدگی هایی کوچک و گرم و البته پر از چرک هستند که در زیر پوست شکل می گیرند. یکی علت دیگر قرمزی دور ناف در بزرگسالان و عفونت ناف پیرسینگ است. در این صورت  احتمال وقوع عفونت های استافیلوکوکوسی در ناف نیز وجود دارد و پیرسینگ ناف می تواند عامل مهمی در ابتلای به این نوع از عفونت ناف باشد. به همین دلیل در صورت انجام پیرسینگ ناف باید پس از آن به طور مرتب از ناف خود مراقبت نمایید.

۲- عفونت استرپتوکوکوسی ناف

باکتری استرپتوکوکوس (Streptococcus) یکی دیگر از عوامل معمول عفونت های پوستی به طور کلی و عفونت ناف به طور خاص است. مانند استافیلوکوکوس اورئوس، باکتری استرپتوکوکوس نیز باعث زرد زخم می شود. همچنین این باکتری می تواند باعث بروز نوعی عفونت خاص به نام «آماس بافت همبند» (cellulitis) شود که معمولاً از طریق ورود کرم های آلوده به باکتری گروه A استرپتوکوکی به درون بدن شما از طریق هوا و از مسیر پوست- مانند یک برش یا زخم در پوست- ایجاد می شود. ورم بافت همبند می تواند باعث جوش های متورم شده، دردناک، قرمز و بسیار حساسی شود که در ادامه می تواند تاولی شده و زخم گردد. همچنین این عفونت می تواند از پوست نیز عبور کرده و بافت های زیرین را نیز درگیر سازد که در ادامه علائمی مانند تب، لرزیدن و تورم غده های لنفاوی را در پی دارد. در این گونه موارد باید با مشورت پزشک آنتی بیوتیک مصرف نمود.

۳- عفونت قارچی

تنها واژن نیست که می تواند به عفونت های قارچی متعدد مبتلا شود. عفونت های قارچی می توانند دهان، حلق، مری و حتی ناف شما را نیز درگیر نمایند. نام علمی این نوع خاص از عفونت قارچی که مربوط به ناف می باشد «کاندیدیازیس» (candidiasis) است . این نوع عفونت ناف زمانی رخ می دهد که قارچ موسوم به «کاندیدا» (Candida) که به طور طبیعی در پوست وجود دارد به شکل غیرقابل کنترلی رشد می کند. قارچ کاندیدا معمولاً در نقاط مرطوب و بدور از نور بدن یا نقاطی که دارای تاخوردگی است، مانند زیر ران یا زیر بغل رشد می کند و در این مورد خاص نیز می تواند علت عفونت ناف در زنان و بزرگسالان باشد. در صورت ابتلا به این نوع بیماری عفونی در ناف شاهد یک جوش قرمز، پوست فلس دار، خروج آب شفاف از جای زخم، خارش ناف و سوزش در این ناحیه از بدن خواهید بود. همانند علل عفونی قبل، این مورد نیز با قرمزی دور ناف همراه می شود. دیگر علت عفونت ناف یا خارش ناف به بیماری دیابت باز می گردد. افراد مبتلا به دیابت بیش از دیگران مستعد ابتلا به عفونت های قارچی هستند و این بدین دلیل است که قارچ معمولاً از مواد قندی تغذیه می کند و قند خون بالا که از عوارض اصلی ابتلا به دیابت درمان نشده است یکی از فاکتورهای اصلی ابتلا به عفونت های قارچی در بدن است. مطالعات نشان داده که زنان مبتلا به دیابت بیش از دیگران مستعد ابتلا به عفونت های قارچی واژن هستند.

۴- عفونت کیست اپیدرموئید

کیست اپیدرموئید نوعی کیست غیرسرطانی است که می تواند در هر جایی از بدن ظاهر شود؛ از جمله در ناف. کیست های اپیدرموئید معمولاً زمانی شکل می گیرند که سلول های پوستی که باید بریزند، به پوست چسبیده، به درون پوست رفته و رشد می کند. این اتفاق می تواند زمانی رخ دهد که پوست شما به شدت تحریک شده یا صدمه ببیند. ممکن است برای سال ها و بدون هیچ گونه مشکلی کیست اپیدرموئید داشته باشید اما این کیست ها گاهی ترکیده و عفونی می شوند. اگر یک کیست اپیدرموئید در ناف خود داشته باشید به احتمال فراوان قرمزی، خارش دور ناف و درد را به همراه داشته و از آن مایع زرد یا سبز رنگ تراوش خواهد کرد. توصیه اکید این است که از ترکاندن و فشار دادن کیست ناف خودداری نمایید زیرا این کار باعث بدتر شدن زخم و عفونت بیشتر می شود. با پزشک متخصص تماس بگیرید تا با خالی کردن یا برداشتن کیست و تجویز آنتی بیوتیک مشکل را حل نمایند. قبل از مراجعه به پزشک نیز می توان با کمپرس آب گرم روی کیست، از درد آن کاست.

۵- کیست چربی عفونی

کیست های چربی شباهت بسیاری با کیست های اپیدرموئیدی دارند با این تفاوت که کیست های چربی به خاطر بسته شدن غده های چربی یا فولیکول های مو رخ می دهد. مانند کیست های اپیدرموئیدی، گاهی اوقات یک کیست چربی نیز تنها یک برآمدگی است که هیچ علائم ناخوشایند و آزار دهنده ای ندارد. اما در صورتی که کیست چربی شما عفونی شود می تواند به قرمز شدن، گرم بودن موضع و ترشحات زرد رنگ و بودار شبیه پنیر منجر شود. اگر به کیست چربی عفونی مبتلا هستید با مراجعه به پزشک متخصص می توانید کیست را خالی یا بردارید.

البته این ها تمامی عوامل ابتلا به عفونت ناف نیستند و مواردی دیگر مانند جراحی های ناحیه ناف از قبیل جراحی فتق و کیست اوراکوسی نیز می توانند ابتلا به عفونت های نافی را در پی داشته باشند.

برای جلوگیری از عفونت ناف به طور مرتب ناف خود را تمیز کنید!

در حالی که تمیز کردن مرتب ناف نمی تواند تضمینی برای مبتلا نشدن به عفونت های نافی باشد اما می تواند تا حدودی زیادی در این امر موثر باشد. به همین دلیل توصیه ما این است که ناف خود را به طور مرتب با صابون یا آب خالی بشویید. اگر ناف شما بسیار مقعر و تو رفته است با استفاده از انگشت خود که به صابون آغشته شده تمامی فضای داخل آن تمیز کنید.

بیشتر بخوانید: نکاتی درباره «اسهال و استفراغ»، شایع‎ترین بیماری‎های فصل گرما