نفخ شکم به احساس ورم و پری شکم و انباشت گاز در مجاری گوارشی اطلاق می شود. بیشتر ما گهگاه دچار نفخ شده ایم، چه به خاطر سریع خوردن غذا بوده باشد و چه به خاطر زیاده روی در خوردن نوشیدنی های گازدار.
حتی کسانی که توجه زیادی به سلامتی خود دارند هم گاهی به خاطر خوردن غذایی که بدن شان توانایی هضم کامل آن را ندارد، دچار نفخ شده اند. مواد غذایی ای که گاز بیشتری در بدن تولید می کنند، مثل سیر، حبوبات و لبنیات، عمده عوامل نفخ شکم هستند.
تمامی مثال هایی که ذکر شد باعث مسأله ای به نام نفخ خوش خیم می شوند که هیچ عارضه ی خطرناکی به دنبال ندارد چون این نوع نفخ در نتیجه ی انباشت گاز اضافی در معده به وجود می آید.
نفخ خوش خیم شاید منجر به یبوست یا اسهال شود، اما در نهایت به طور خودکار برطرف می شود. به علاوه، با پرهیز از خوردن مواد غذایی ای که متوجه شده اید باعث نفخ در شما می شوند، می توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید.
اما در صورتی که نفخ شکم با نشانه های دیگری مثل احساس خستگی، دردهای مفصلی یا بی اشتهایی همراه باشد، این مسأله می تواند این معنی را داشته باشد که نفخ شکم در واقع نشانه ی بروز یک مشکل جدی در بدن است.
در ادامه به نشانه هایی می پردازیم که می گویند نفخ شکم علامت مشکل جدی تری است.
۱- احساس خستگی دائمی یا شکننده شدن ناخن ها
نفخ گاهی می تواند نشانه ی ناتوانی بدن در جذب بعضی ویتامین ها و مواد معدنی باشد، مسأله ای که می تواند منجر به کمبود مواد مغذی در بدن شود.
برای مثال، افراد مبتلا به سلیاک که یک بیماری خود ایمنی است، اغلب دچار کمبود آهن هستند. نشانه های کمبود آهن عبارت است از احساس خستگی، شکنندگی ناخن ها، سردی دست ها و پاها و درد قفسه سینه.
اگر متوجه شده اید با وجود مصرف مواد غذایی آهن داری مثل گوشت، به کمبود آهن دچار هستید، این مسأله می تواند این معنی را داشته باشد که به بیماری سلیاک دچار هستید.
هر گونه نفخی که با کمبود مواد مغذی همراه باشد باید مورد بررسی قرار بگیرد.
۲- کاهش ناخواسته ی وزن
یک نشانه ی دیگر که از جدی بودن نفخ شکم حکایت دارد، کاهش وزن است. اگر ظرف ۶ ماه بیشتر از ۵ درصد وزن خود را از داده باشید و این مسأله بی دلیل و ناخواسته رخ داده باشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
کاهش شدید و سریع وزن می تواند نشانه ی سرطان روده ی بزرگ، تخمدان، ریه یا لوزالمعده و همینطور پرکاری تیروئید، دیابت یا بیماری کبدی باشد.
شما می توانید در عین حال که وزن کم می کنید، دچار نفخ و ورم شکم هم باشید چون برای مثال، تومورهای سرطانی می توانند به ناحیه ی شکم فشار آورند و در نتیجه شکم ظاهری ورم کرده پیدا کند. کاهش وزنی که همزمان با رشد توده های سرطانی رخ می دهد به این علت است که سرطان تمامی منابع انرژی بدن را به سرعت تخلیه می کند.
۳- همیشگی بودن نفخ شکم، بدون هیچ نشانه ی خاص دیگری
در مواردی هم سرطان تنها با نفخ همراه می شود و هیچ نشانه ی دیگری ندارد. تومورهای سرطانی اغلب در خود مایعات انباشته می کنند، مسأله ای که می تواند باعث نفخ و ورم شکم شود. گاهی هم نفخ اولین و تنها نشانه ی سرطان تخمدان است.
با این حال، بیشتر نفخ ها نشانه ی سرطان نیستند، اما همیشه بهتر است در صورتی که نگران هستید به پزشک مراجعه کنید.
۴- درد دائمی مفاصل
درد مزمن مفاصل در صورتی که با نفخ همراه باشد می تواند نشان دهنده ی کولیت زخمی باشد، نوعی بیماری التهابی روده که باعث ایجاد زخم در مجرای گوارشی می شود. در حقیقت، ۲۵ درصد از افراد مبتلا به بیماری التهابی روده از درد مفاصل هم رنج می برند.
درد مفاصل می تواند در بازوها، پاها، آرنج ها، مچ دست ها، زانوها یا مچ پاها و به دلیل التهاب رخ دهد.
بیماری کولیت زخمی را می توان با مصرف داروهای ضد التهاب و سرکوب کننده ی سیستم ایمنی کنترل کرد. در برخی موارد، از عمل جراحی هم برای برداشتن روده ی بزرگ و رکتوم (یا راست روده که به قسمت انتهایی روده ی بزرگ اطلاق می شود) استفاده می شود و ممکن است به جای آن ها یک کیسه برای جمع آوری مدفوع در بدن کار گذاشته شود.
۵- احساس خستگی دائمی
خستگی همراه با نفخ می تواند نشانه ی مشکل تیروئید باشد. تیروئید، غده ای در پایین گردن است که با ترشح هورمون، سوخت و ساز بدن را کنترل می کند.
غده ی تیروئید بعضی افراد به اندازه ی کافی هورمون تولید نمی کند، مسأله ای که به آن کم کاری تیروئید گفته می شود. در بعضی افراد هم غده ی تیروئید بیش از حد هورمون تولید می کند که به این حالت پرکاری تیروئید گفته می شود. در هر دو حالت، عدم تعادل هورمونی می تواند باعث احساس خستگی دائمی شود.
گرچه مشکل تیروئید درمان پذیر نیست اما با هورمون درمانی می توان نشانه های آن را مدیریت کرد. در روش هورمون درمانی، یا جلوی تولید بیش اندازه ی هورمون های تیروئید گرفته می شود یا کمبود هورمون های تیروئید جبران می شود.
۶- اسهال
در بعضی موارد، همراه شدن اسهال با نفخ، از کمبود فیبر در رژیم غذایی حکایت دارد. اما اگر به اندازه ی کافی مواد غذایی فیبردار مصرف می کنید اما همچنان دچار اسهال و نفخ هستید، این مسأله می تواند نشانه ی کمبود یک ماده ی مغذی یا بروز مشکل در لوزالمعده باشد.
نارسایی لوزالمعده زمانی رخ می دهد که لوزالمعده آنزیم کافی برای کمک به هضم مناسب مواد غذایی را تولید کند. در نتیجه، دچار اسهال می شوید.
در صورتی که به این مشکل دچار شده اید باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
نارسایی لوزالمعده با درمان جایگزینی آنزیم، مصرف مکمل های ویتامینی و در پیش گرفتن رژیم غذایی ای سرشار از مواد مغذی ای مثل ویتامین های محلول در چربی A، D، E و K که بدن معمولاً بیشتر به آن ها نیاز دارد، قابل کنترل است.
۷- بی اشتهایی
بی اشتهایی یکی از نشانه های رایج سرطان است و اگر بی میلی به غذا با نفخ همراه شده باشد، این مسأله می تواند نشانه ی سرطان تخمدان باشد که در اینصورت باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
اگر بعد از شروع به خوردن غذا، به سرعت احساس سیری می کنید، این مسأله هم می تواند نشانه ی سرطان باشد.
بدون نظر