حجم انتقادات و اعتراضات اقشار مختلف مردم در ۳۱ استان کشور به طرح سهمیه بندی بنزین و افزایش ۲۰۰ درصدی آن و اعلام شبانه اش، همچنان ادامه دارد و با وجود حمایت رهبر انقلاب از تصمیم سران قوا و منصرف شدن نمایندگان از طرح ۳ فوریتی لغو سهیمه بندی بنزین ، همچنان جامعه به قول رئیس قوه قضاییه، از این تصمیم قانع نشده است و اجماع نخبگانی لازم بود.
پرداخت یارانه حمایتی به بیش از ۲۰ میلیون نفر از شامگاه دوشنبه ۲۷ آبان ۹۸، نخستین اقدام دولت تدبیر و امید برای اقناع مردم است که به نظر نمی رسد بتواند نظر اکثریت مشمولان یارانه را در بلند مدت جلب کند. به هر حال، زود تر از آن چه که تصور می شد، سهمیه بندی بنزین آغاز شد و با وجود تاکیدات موکد شیخ الوزرا (مهندس زنگنه ، وزیر نفت) مبنی بر عدم سهیمه بندی بنزین در سال رونق تولید، پاتک شبانه، آتشی را بر افروخت که فرصت طلبان را به سوزاندان اموال عمومی در شهرهای مختلف کشور، ترغیب کرد.
وزیر نفت، آخرین بار، ۱۶ مهر ۹۸ اعلام کرده بود که دولت، برنامه ای برای افزایش قیمت بنزین ندارد!
نظر دادن درباره تاثیرات سهیمه بندی بنزین در اقتصاد، فرهنگ و آینده کسب و کار ایرانیان، فعلا زود است و باید کمی منتظر بود تا تاثیر مصرف بنزین لیتری ۳۰۰۰ تومان را در زندگی مردم و اقشار کم درآمد که ۱۷ میلیون نفر از آن ها زیر خط فقر قرار دارند را بررسی کرد. اما آن چه که مسلم است و اقتصاد دان ها و کارشناسان پیش‌تر هم پیش بینی می کردند، موج جدید تورم با توجه به کاهش درآمد دولت و فروش نفت و تحریم های بین المللی، سایه خود را بر اقتصاد ایران سال ۹۸ مستولی کرده و ادامه این روند، تداوم شرایط سخت را در سال ۱۳۹۹ نوید می دهد.
بانک جهانی از بهبود شرایط کسب و کار ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی خبر می دهد و به نظر نمی رسد که همان اتفاقی که برای ارز و سکه از اردیبهشت ۹۷ تا شهریور ۹۷ رخ داد و ارزش پول ملی به یک باره ۳۰۰ تا ۴۰۰ درصد افت کرد، از آبان ۹۸ تا آبان ۹۹ شاهد باشیم. بعضی از صنایع مثل صنعت گردشگری و حمل و نقل و صنایعی که به صورت مستقیم ، حیات آن ها به سوخت متصل است، شاهد افزایش تمام شده کالا و خدمات خود خواهند بود و این تاثیر را احتمالا در گزارشات ۹ ماهه و آینده شرکت های بورسی در کدال، مشاهده کنیم.
قیمت ارز و سکه و طلا: ۳ روز پس از سهمیه بندی بنزین
۷۲ ساعت پس از اعلام سهیمه بندی بنزین، دلار آمریکا از ۱۱۴۰۰ تومان تا ۱۳۰۰۰ تومان افزایش یافت اما دلایل بنیادی قوی برای ورود به کانال ۱۳۰۰۰ تومان پیدا نکرد و شاهد عقب نشینی موقتی دلار هستیم. فعلا، تکنیکال دلار آمریکا، تثبیت در کانال ۱۲۰۰۰ تومانی را نشان می دهد و پس از آرام شدن جو هیجانی بازار که ناشی از حماسه لیتری ۳۰۰۰ تومان بود، احتمالا شاهد بازگشت تدریجی دلار به کانال ۱۱۰۰۰ تومان باشیم.
قیمت دلار در سومین روز بازار پس از سهمیه بندی، روی ۱۲۴۰۰ تومان ماند و یورو نیز روی ۱۳۴۰۰ تومان خرید و فروش شد. اگر چه تحرک خاصی در میدان فردوسی مشاهده نمی شد.
البته بانک ها، قیمت دلار آمریکا برای فروش به مردم را ۱۱ هزار و ۹۰۰ تومان اعلام کردند که خودش محرکی برای افزایش نسبی قیمت دلار در بازار آزاد است. هنوز شاهد تاثیر بازار متشکل ارزی در ثبات قیمت ارز نیستیم و باید منتظر تاثیرات این بازار در اقتصاد نیمه دوم سال نود و هشت باشیم. قیمت سکه طرح جدید به ۴ میلیون و ۲۷۱ هزار تومان رسید و قیمت سکه یک گرمی نیز به حدود ۹۰۰ هزار تومان نزدیک شد.
قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار پس از مدت ها، به ۴۳۰ هزار تومان نزدیک شد. این در حالی است که قیمت هر گرم طلای ۲۴ عیار، سه روز پس از سهیمه بندی بنزین، بالای ۵۶۰ هزار تومان قرار گرفت. هر انس طلا در اولین روز معاملاتی بازارهای جهانی، به ۱۴۶۵ دلار رسید.
شاخص کل بورس ایران که بعضی آن را دماسنج اقتصاد ایران می دانند، ۲ روز پس از سهمیه بندی بنزین، بیش از ۵ هزار واحد سقوط کرد اما در روز دوشنبه که سومین روز پس از سهمیه بندی بود، شاخص کل بیش از ۳۵۰ واحد سبز شد تا امیدها به تداوم رشد شاخص کل در نیمه دوم سال نود و هشت، همچنان زنده باشد.
سهام پالایشگاهی نیز در سومین روز سهمیه بندی بنزین، شاهد صف های فروش میلیونی نبودندسهم سایپا، ۳ روز پس از اعلام سهیمه بندی بنزین پس از تجربه صف فروش میلیونی، به رنگ سبز بازگشت
در بازار بورس، آن طور که پیش بینی می شد، نمادهای گروه خودرویی منفی شدند اما حقوقی ها، بیش از ۷۰ درصد صف ها را جمع کردند. اوضاع در سهام پالایشگاهی ها با وجود رنگ های قرمز، عادی بود. به هر حال در سومین روز سهمیه بندی بنزین، هم چنان شاخص کل بالای ۳۰۰ هزار واحد قرار دارد و با توجه به موج جدید تورمی در اقتصاد ایران با بنزین سهمیه بندی شده، انتظار رشد دست جمعی قیمت ها را تا سال ۱۴۰۰ هجری شمسی، پیش بینی می کنیم.
با توجه به رکود در بازار مسکن، طلا، ارز و خودرو، همچنان بهترین بازار برای سرمایه گذاری بلند مدت و کسب سودهای شیرین تدریجی، بازار بورس ایران است که در سال ۹۸، رکورد ۵۰ ساله را شکست و شاهد ۲۰۰۰ میلیارد تومان معامله سهام در شهریور ماه بودیم.
بررسی ها نشان می دهد که با وجود افزایش نسبی قیمت دلار و ارز در روزهای پایانی آبان ماه ۹۸، شاهد خروج نقدینگی از بازار سهام به سمت بازارهای موازی نیستیم و انتظار می رود که در نیمه اول آذر، شاهد آغاز بازگشت تدریجی قیمت ارز و سکه به رقم های پیش از تراژدی بنزین لیتری سه تومنی باشیم. همچنان ارز و سکه، به دلیل اشباع فروش و سود کم، گزینه جذابی برای سرمایه گذاری میان مدت محسوب نمی شود.
به عشق صبح آزادی