در راستای ابلاغ بخش نامه های بانک مرکزی به شبکه ی بانکی کشور، در خصوص الزام استفاده از رمز یکبار مصرف (رمز پویا)، به جای رمز ثابت (رمز ایستا)، به منظور جلوگیری از سرقت اطلاعات حساب مشتریان بانکی، بالا رفتن امنیت تراکنش های اینترنتی، افزایش اعتماد مشتریان به سیستم بانکداری الکترونیک و همچنین کاهش جرایم سایبری، در این مقاله به بررسی این مهم خواهیم پرداخت.
رمز پویا و رمز ایستا چیست؟
رمز ایستا (رمز ثابت، مختص دارندگان کارتهای اعتباری) : رمز بانکی، که فقط یک بار از طرف دارندگان کارت های بانکی تعیین می شود، و تا زمانی که خود دارنده ی کارت، نخواهد آن را تغییر دهد، به عنوان رمز اول یا دوم کارتش می تواند برای انجام تمامی تراکنش های مالی، از آن استفاده نماید.
رمز پویا (OTP یا همان رمز یکبار مصرف) : که رمز تصادفی هم به آن گفته می شود، چون قابلیت رمز نگاری برای تولید رمز های تصادفی را دارد. رمزی است که به درخواست کاربر، برای انجام هر تراکنش بانکی، در اختیار کاربر قرار می گیرد، و برای هر ورود، یک رمز خاص به کاربر ارائه می شود و کاربر فقط یک بار می تواند از آن استفاده نماید. این رمز از طریق ابزار های سخت افزاری و اپلیکیشن ها هم، برای کاربران ارسال می شود.
هر بانک اپلیکیشن مختص به خودش را دارد، که زمان استفاده از اپلیکیشن، برای انجام تراکنش فعلی، به مشتری یک رمز یکبار مصرف ارائه میدهد و زمان اعتبار رمز هم، مختص به انجام همان تراکنش خواهد بود.
رمز یکبار مصرف One-Time Password : یک کد چند رقمی است که از طریق SMS، یا دستگاه های رمزیاب(Token)، به مشتریان سیستم بانکداری الکترونیک، ارسال می شود، تا علاوه بر وارد کردن مشخصات کارت بانکی، پسورد، سوال های امنیتی، برای احراز هویت افراد هم، از این کد یکبار مصرف ، استفاده شود. این روش، یکی از روش های جلوگیری از حدس زدن رمز های ضعیف و نامناسب به شمار می آید، که برای بالا بردن امنیت دسترسی کاربران به سیستم های الکترونیکی، به کار گرفته می شود.
رمز یکبار مصرف چاپی، به تعداد مشخصی رمز یکبار مصرف اطلاق می شود، که روی یک برگه نوشته شدند و روی آن ها را با پوشش خاصی پوشش دادند، و در اختیار صاحبین حساب قرار می دهند و برای انجام هر تراکنش بانکی، از یکی از رمزها استفاده خواهد شد. باید توجه داشت، که رمزها، قبل از اینکه نوبت به آنها برسد و بعد از یکبار به کارگیری، دیگر قابل استفاده نخواهند بود.
چرا از رمز های یکبار مصرف استفاده شود؟
با افزایش تهدید ها و حملات فیشینگ، فارمینگ، کی لاگرها، همچنین گستردگی بد افزارها، استفاده از رمزهای ایستا (رمز ثابت) باعث پایین آمدن امنیت در سیستم های بانکداری الکترونیک شده و به همین منظور بهترین راهکار برای افزایش هر چه بیشتر امنیت در انجام تراکنش های بانکی، تولید اپلیکیشن های بانکی است که در آن ها، مشتریان بتوانند از رمزهای یکبار مصرف استفاده کنند.
فیشینگ: سایت های جعلی پرداخت که کاملاً شبیه قسمت پرداخت بانک ها طراحی می شوند، که کاربران را به آن ها انتقال می دهند و با ورود تمام اطلاعات از جمله، رمز دوم ثابت در کنار دیگر اطلاعات حساب افراد، باعث سوء استفاده و سرقت های آنلاین می شوند.
فارمینگ: یک حمله مهندسی اجتماعی هست که برای دسترسی به گواهینامه های دستیابی، مانند نام کاربری و رمز عبور در سرقت های آنلاین به کار گرفته می شود.
کی لاگرها: نرم فزارهای سرقت اطلاعات از روی کیبورد هستند. این نرم افزار ها کلیدهای فشرده شده بر روی صفحه کلید را ذخیره می کنند به صورتی که می شود ، اطلاعات تایپ شده ی کاربران از قبیل رمز های عبور را سرقت کرد.
در واقع، اگر رمز ثابت یک فرد توسط سارقین (یا افراد دیگر) شناسایی شود، به راحتی و در هر زمانی می توانند به اطلاعات حساب آن شخص دسترسی پیدا کنند. این در حالیست که استفاده از رمز یکبار مصرف، حتی اگر برای دیگران قابل مشاهده هم باشد، خطری حساب بانکی و تراکنش های مالی افراد را تهدید نمی کند. از طرفی چون برای اکثریت مردم، حفظ کردن رمزهای طولانی و پیچیده دشوار است، از رمزهای آسان و قابل حدس زدن به عنوان رمز دوم بانکی خود استفاده می کنند، که همین امر هم سبب در خطر بودن اطلاعات حسابشان می شود و خب استفاده از رمز یکبار مصرف، سبب بهبود امنیت حساب های کاربران می شود.
دریافت رمز دوم یکبار مصرف به چه صورت است؟
در خصوص یکی از روش های دریافت رمز یکبار مصرف، به طور مفصل صحبت کردیم، در اینجا به اختصار دوباره آن را توضیح میدهیم، در زمان استفاده از اپلیکیشن بانک، دارندگان کارت های اعتباری با درخواست رمز یک بار مصرف و دریافت آن، از اپلیکیشن با یک زمان اعتبار مشخص، که به طور معمول ۶۰ ثانیه است اقدام به انجام تراکنش بانکی خود می نمایند.
یکی دیگر از روش های دریافت رمز یکبار مصرف، به این صورت است که هنگام انجام تراکنش براساس درخواست دارندگان کارت های بانکی،پیامکی حاوی رمز یکبار مصرف به شماره تلفن همراه کاربر ارسال می شود که هر کاربر تنها می تواند یکبار برای انجام آن تراکنش از آن استفاده کند. این روش قابلیت اجرا در تمام گوشی های همراه را دارد.
سلام من می خوام از تریق تلفن همراه برای رمز پویا بانک تجارت ثبت نام کنم چرا هرچی کد رو می زنم میگه اطلاعات درست نیست
عالی و جامع بود ممنون