در درون «معبد شائولین»؛ مهد کونگ فو، آیین بودایی، مکتب ذِن و پسربچه‌های جاه‌طلب

از بین بردن خانه اول و مهد کونگ فو بسیار دشوار است. از زمانی که در سال ۴۹۵ بعد از میلاد مسیح تاسیس شد، «معبد شائولین» (Shaolin Temple)، خانه اول کونگ فو، آیین بودایی و مکتب ذِن، همواره مورد تهدید و حمله قرار گرفته و چندین بار تقریباً به طور کامل ویران شده است. اما معبد شائولین همواره با این شعار زنده مانده است: «در دفاع مانند یک باکره معصوم (منظور فرد بیگناه و خام)؛ در حمله مانند یک ببر». شهرت و اعتبار اخیر معبد به لطف ستاره های سینمایی مانند جت لی و تعدد فیلم های رزمی کلاسیکی مانند «ماتریکس» (The Matrix)، «خانه خنجرهای پرنده» (House of Flying Daggers) و «بیل را بکش» (Kill Bill) شکل گرفته است.

اما دلیل دیگر شهرت امروزی معبد شائولین به خاطر راهب اعظم جاه طلبی به نام شی یونگ ژین با لقب «راهب مدیرعامل چین» است که این معبد را به یک برند جهانی تبدیل کرده است. این روزها، معبد شائولین خانه ای برای آموزش هزاران پسربچه است که برخی تنها ۵ سال سن دارند، کسانی که رویای تبدیل شدن به راهب های مبارز یا ستاره های رزمی سینما را در سر می پرورانند. اما در درون این معبد مشهور چه می گذرد؟

معبد شائولین در جنگلی در کوهپایه های کوهی مه آلود و مقدس در استان هنان، یکی از فقیرترین نقاط چین، واقع شده است. در داخل دیوارهای این معبد که برای اولین بار در سال ۴۹۵ میلادی برای آموزش آیین بودایی تاسیس شد، هزاران شاگرد  مشتاق یادگیری کونگ فو به امید اینکه روزی راهبان مبارز معبد شوند زندگی می کنند. به خاطر حملات متعددی که در طی قرون گذشته به این معبد صورت گرفته، بسیاری از ساختمان های معبد شائولین در ۱۰۰ سال اخیر ساخته شده اند. پسربچه های که برخی از آن ها تنها ۵ سال سن دارند به این معبد پیوسته و رژیمی طاقت فرسا و سختگیرانه را همراه با آموزش های ترسناکی برای تقویت قدرت بدنی و انعطاف در پیش می گیرند.

اما اینجا جایی فراتر از مکانی برای آموزش های جسمانی است. برای ۱.۵۰۰ سال، راهبان معبد شائولین در جستجوی روشنایی از طریق مدیتیشن یا آموزش آداب بودایی باستانی بوده اند. به گفته یکی از نمایندگان معبد، شائولین نماد «عدالت، راستی، انساندوستی و عشق» است. آموزش کونگ فو در معبد شائولین به سال ۵۲۷ پس از میلاد مسیح باز می گردد، زمانی که مدیریت معبد به دست یک راهب بودایی هندی به نام بودیدارما افتاد. بر اساس افسانه ها، او در غاری در مجاورت معبد سکنی گزیده و به مدت ۹ سال تمام، تنها به عبادت پرداخت. این دوران مدیتیشن و عبادت چنان شدید بود که پس از پایان عبادت سایه او روی دیوار غار باقی ماند. امروزه سایه بودیدارما روی دیواره غار حکاکی شده و به خوبی حفظ شده است. در جریان مدیتیشن و عبادات بودیدارما او حرکاتی مانند کشیدن اعضای بدن خود را انجام داد که بعدها به کونگ فو تبدیل شدند.

بر اساس یک کتاب راهنمای محلی، پیروان او علاوه بر این حرکات، حرکات حیوانات را برای ریلکس کردن در بین مدیتیشن های خود کپی برداری کرده که بعدها به تکنیک های کونگ فو تبدیل شدند. اینکه بعد از این ماجراها دقیقاً چه رخ داده معلوم نیست. در برهه ای از زمان، این حرکات تبدیل به تکنیک های مبارزه شد که از طریق آن ها راهب ها بتوانند از افراد ثروتمند سرقت کرده و به فقرا کمک کنند یا از دارایی های خود در برابر سارقان محافظت نمایند. عصر طلایی معبد شائولین بین سال های ۶۱۸ تا ۱۶۴۴ پس از میلاد مسیح بود که از دوران سلسله تانگ تا مینگ در چین ادامه داشت. در سال ۶۲۱ میلادی، بر اساس داستان های تاریخی، پس از اینکه گروهی ۱۳ نفره از راهبان معبد برای محافظت از شاهزاده ای چینی و نگه داشتن او در قدرت با یک فرمانده دشمن مبارزه کردند، معبد شائولین مورد حمایت بی سابقه پادشاه قرار گرفت.

در سال ۱۵۵۳، راهبان معبد شائولین بار دیگر معبد را ترک کردند. این بار ۳۰ راهب به سواحل چین رفتند تا با دزدان دریایی ژاپنی مبارزه کنند. وقتی که در قرن ۱۷ میلادی، معبد شائولین مورد حمله قرار گرفت، ۵ راهب مبارز فرار کرده و کونگ فو را در سراسر چین منتشر کردند که در نهایت به ایجاد ورزش رزمی کاراته منتهی شد. در سال ۱۹۲۸، ژنرال شی یوسان که یک جنگسالار چینی قدرتمند بود، سعی داشت این معبد را به طور کامل بسوزاند زیرا دشمن او از این معبد به عنوان پایگاهی برای هدایت نیروهای خود استفاده می کرد. بعد از آغشته کردن ساختمان های معبد به نفت سفید، ژنرال یوسان بسیاری از ساختمان های معبد را به خاکستر تبدیل کرد. در این میان وی ساختمان کتابخانه معبد که پر از کتاب های مربوط به نظریات و تاریخ شائولین بود را نیز ویران ساخت، ساختمانی که از آن با عنوان «روح معبد» یاد می شد.

بر اساس قوانین اصولی معبد شائولین، آموزه ها و میراث معبد باید از استاد به شاگرد منتقل شود و از بین رفتن کتابخانه معبد ضربه ای سنگین به این باور مهم وارد ساخت. در دهه ۱۹۶۰، و در جریان انقلاب فرهنگی کمونیستی در چین، نیروهای موسوم به گارد سرخ مائو زدونگ نیز به معبد حمله کردند و ساختمان ها و اقلام مذهبی آن را ویران ساختند. به راهبان نیز گفته شد که دیگر اجازه زندگی در معبد را ندارند و آن ها را مجبور به خوردن گوشت و نوشیدن الکل کردند که باعث شکل گیری جمله ای معروف در معبد پس از این ماجرا شد: «الکل و گوشت تنها از طریق سیستم گوارشی وارد بدن می شود اما بودا در درون است».

در سال ۱۹۷۹، وقتی که معبد شائولین به طور رسمی بازگشایی شد، تنها ۱۰ راهب پیر باقی مانده بودند اما دوباره آموزش های خود را آغاز کردند. با این وجود شائولین نتوانست به سرعت نگاه منفی که پس از انقلاب فرهنگی چین در مورد آن ایجاد شده بود را پاک کند. در سال ۱۹۸۲، جت لی که استاد کونگ فو بوده و بعدها به یک ستاره مشهور فیلم های رزمی تبدیل شد، به رنسانس معبد شائولین کمک کرد، وقتی که در فیلم رزمی محلی «معبد شائولین» حضور یافت. این فیلم بر اساس افسانه ای در مورد معبد ساخته شده و برای دو سال کار روی آن تنها ۷۵۰ دلار دستمزد دریافت کرد. در هنگام ساخت فیلم در معبد شائولین، تیم سازنده از اینکه تعداد راهبان معبد تا به این اندازه کم است شوکه شدند. جت لی در سال ۱۹۹۱ با فیلم «روزی روزگاری در چین» (Once Upon a Time in China) به هالیوود راه یافت و پس از آن بود که شهرت او به شدت افزایش یافت. بزودی لی لقب «سطان کونگ فو» را بدست آورده و همراه او، اعتبار و شهرت معبد شائولین نیز افزایش یافت.

در کنار شهرت معبد در هالیوود، یک فاکتور دیگر در افزایش شناخت جهانی از معبد شائولین نیز سهم داشت و آن مردی به نام شی یونگ ژین بود که در سال ۱۹۹۹ به عنوان راهب ارشد معبد انتخاب شد. وی تغییراتی بزرگ در نحوه اداره معبد ایجاد کرد که البته همگی مورد پذیرش جامعه راهبان قرار نگرفت. به عنوان یک راهب جوان او از همان ابتدا نقشه هایی جاه طلبانه برای معبد داشت، زمانی که یک مراسم گرامیداشت بزرگ را برای جشن ۱.۵۰۰ سالگی معبد شائولین برگزار کرد که توجه بسیاری را به خود جلب نمود. او همچنین توانست با موفقیت از یک کمپانی تولید سوسیس که از نام معبد شائولین برای تبلیغات خود استفاده کرده بود شکایت کند. این دو پیروزی بزرگ، جلب توجه عمومی به معبد و دفاع از برند آن، به بخشی کلیدی از استراتژی مدیریت شی در سال های آینده تبدیل شد.

او همواره گفته که آیین بودایی و مکتب ذن در این معبد بر هنرهای رزمی ارجحیت دارد. در سال ۲۰۰۵، شی سبک زندگی راهبانه خود را در مصاحبه ای با نیویورک تایمز بیان کرده اما در صحبت هایش هیچ اشاره ای به ورزش کونگ فو نکرد و بیشتر در مورد درس ها و رژیم غذایی سخن گفت. کونگ فو در آموزه های معبد روشی فیزیکی برای به نمایش درآوردن نیروی ذن است و علیرغم اکراه شی از نام بردن از آن، این سبک رزمی برگ برنده اصلی معبد شائولین بوده و هست. در واقع علاقمندان به کونگ فو مانند بازیگرانی که برای رسیدن به شهرت به هالیوود می آیند، به معبد شائولین آمده  و آن را قبله آمال خود می دانند. این موضوع به طور ویژه در مورد پسربچه هایی که از خانواده های فقیر می آیند صدق می کند.

فرصت آموزش دیدن به عنوان یک رزمی کار می تواند به بدست آوردن شغل به عنوان نگهبان، جایگاهی در تیم ملی کونگ فو کشور یا حتی شهرت جهانی منتهی شود. ورود به شائولین راهی است که آن ها می توانند از آن طریق از زندگی فقیرانه نرمالشان رهایی یابند. اما تبدیل شدن به یک راهب جنگجو کار ساده ای نیست. زندگی روزانه این راهبان نشان می دهد که برای رسیدن به این جایگاه به تعهد و تحملی بی پایان نیاز است. زندگی روزمره شاگردان بسیار سخت و خشن است و البته قابل پیش بینی و تکراری.

در معبد شائولین، یک روز معمول از ساعت ۵:۳۰ صبح آغاز می شود زمانی که یک راهب جوان با ضربه زدن به یک تخته چوبی در طول معبد، هم شاگردی هایش را بیدار می کند. هر ۶ راهب جوان در یک اتاق می خوابند. پیش از طلوع آفتاب، شاگردان معبد دعاها و سرودهای صبحگاهی خود را ادا می کنند. بعد از آن نوبت به صبحانه در ساعت ۶:۰۰ صبح می رسد و از آنجایی که راهبان شائولین گوشت نمی خورند، غذای همه سبزیجات و شوربا است، بغیر از راهبان مبارز که علاوه بر موارد مذکور دو تخم مرغ نیز می خورند. آموزش های صبحگاهی با تمرینات کونگ فو به مدت دو ساعت آغاز می شود. هر ده دقیقه یک بار سبک تمرینی تغییر می کند. تمرکز اصلی تمرینات راهبان بر روی ۳۶ اسلحه مختلف و دو سبک حیوانی در هر کدام است- ببر، پلنگ، مار، اژدها یا درنا.

دو ساعت تمرینات رزمی دیگر نیز در بعدازظهر در برنامه شاگردان معبد شائولین گنجانده شده است. آن ها هزاران حرکت رزمی مختلف را تمرین می کنند، با نام هایی شبیه «جارو کردن ارتشی هزار نفره» یا «گل های پنهان در میان شاخه ها». حتی در صورت باریدن برف نیز تمرینات لغو نمی شود. در سال های اخیر، حرکات رزمی که در معبد آموزش داده می شود بیشتر شبیه آکروباتیک است تا مبارزه. با این وجود برخی راهبان به همان روش های سنتی متعهد مانده اند، روش هایی مانند آویزان شدن با گردن از درخت یا لیس زدن بیل های داغ. همچنین یک تمرین کونگ فوی دیگر وجود دارد که در آن شاگردان یک وزنه ۵۰ پوندی (بیش از ۲۲.۶ کیلوگرم) را با بیضه هایشان بلند می کنند که به آن «کونگ فوی خشتک آهنین» می گویند. ۴۰۰ شاگرد معبد شائولین همچنین ریاضی و خواندن و نوشتن یاد می گیرند.

فلسفه تنبیه در معبد بیشتر فیزیکی است تا زبانی زیرا سخنان توهین آمیز می تواند برای مابقی زندگی روح فرد را آزار دهد اما تنبیه فیزیکی اغلب پس از چند روز فراموش می شود. جالب اینکه حدود ۲۰ دختر نیز در معبد هستند و به گفته شی این موضوع در تاریخ معبد شائولین وجود داشته و تابو نبوده است. همچنین معبد شائولین دارای بیمارستان خود است که شاگردان به طور مرتب به آن مراجعه می کنند که در آن برای کشف درمان بیماری های مختلف با طب مخصوص خود معبد موسوم به «طب شائولین»تلاش می شود. اگر چه در گذشته راهبان جوان تنها و منحصراً باید به تمرینات و آموزش های خود در معبد فکر می کردند اما امروزه دیده می شود که آن ها بین تمرینات خود با تلفن های هوشمند خود مشغول می شوند و این موضوع، به گفته یکی از استادان سابق معبد، باعث کاهش توانایی و قدرت استادان کونگ فوی معبد شائولین به میزان ۱۵ درصد نسبت به استادان قدیمی شده است.

این موضوع نیز یکی از تغییراتی است که رهبر معبد در شیوه مدیریت آن ایجاد کرده که سعی دارد بودیسم و تجاری سازی را با هم ترکیب کند و یکی از رویکردهای وی در این زمینه استفاده از پتانسیل توریسم معبد شائولین است. اکنون سالانه میلیون ها گردشگر از این معبد دیدن می کنند و برای ورود به آن حدود ۱۴ دلار می پردازند. بدین ترتیب شی به سفیر فرهنگی چین نیز تبدیل شده و هر ساله او را در کنار شخصیت های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی مشهور متعددی می بینیم. تلاش های شی برای تبدیل کردن شائولین به یک برند جهانی به ثمر نشسته است زیرا اکنون بیش از ۵۰ مدرسه آموزش کونگ فو در اطراف معبد اصلی تاسیس شده که در آن ۶۰.۰۰۰ شاگرد کونگ فو می آموزند که این مرکز را به بزرگ ترین قبیله کونگ فو در جهان تبیدل کرده است. همچنی ۴۰ شعبه دیگر از مدرسه کونگ فوی شائولین در دیگر نقاط جهان وجود دارد که بیش از ۱ میلیون شاگرد دارند.

بسیاری این سیاست های شی را محکوم کرده و او را به همراهی با سیاست های دولت چین متهم می کنند. بزرگ ترین پروژه جدید او اما ساخت مجموعه ۳۸۰ میلیون دلاری شائولین است که دارای هتل، آکادمی کونگ فو، معبد و یک زمین بازی در منطقه نیوساوث ولز، استرالیا است. در سال ۲۰۱۸، معبد شائولین برای اولین بار پرچم چین را در تاریخ ۱.۵۰۰ ساله اش بر فراز خود به اهتزاز درآورد که نشان از رابطه نزدیک رهبر شائولین با دولتمردان چینی دارد. معبد شائولین یکی از مشهورترین نمادهای آیین بودایی است و دولت چین نیز سعی کرده میهن پرستی را در سازمان های دینی اینچنینی ترویج کند.

بیشتر بخوانید: ۱۰ فیلم رزمی برتر تاریخ سینما؛ از «داستان پلیس» تا «اژدها وارد می‌شود» [قسمت دوم]