کاندوم یک ابزار بسیار مؤثر برای جلوگیری از انتقال اچ آی وی در هنگام برقراری رابطه جنسی است. با این حال، بسیاری از افراد به کلی یا به طور دائم از کاندوم استفاده نمی کنند. به علاوه، ممکن است کاندوم در حین برقراری رابطه پاره شود.
حال این سؤال پیش می آید که چقدر بعد از یک رابطه جنسی بدون کاندوم باید آزمایش ایدز داد. در ادامه ی این مطلب به این سؤال پاسخ خواهیم داد و می خواهیم با ریسک انواع رابطه جنسی بدون کاندوم و نحوه ی کاهش این ریسک آشنا شویم.
بعد از یک رابطه جنسی بدون کاندوم چه زمانی باید آزمایش ایدز دهیم؟
اگر فکر می کنید که ممکن است در جریان یک رابطه جنسی بدون کاندوم یا به دلیل پاره شدن آن در حین رابطه، در معرض اچ آی وی قرار گرفته باشید، هر چه زودتر باید به پزشک مراجعه کنید.
این مراجعه اگر ظرف ۷۲ ساعت بعدی رابطه جنسی صورت گیرد، ممکن است به تشخیص و صلاح دید پزشک برای کاهش ریسک ابتلا به اچ آی وی، مصرف داروی مخصوصی را شروع کنید. به علاوه پزشک تعیین خواهد کرد که باید چه زمانی برای انجام آزمایش اچ آی وی مراجعه کنید و چه نوع آزمایشی دهید. آزمایش های مختلفی برای تشخیص اچ آی وی وجود دارد که هر یک در زمان های مختلفی انجام می شوند.
هیچ آزمایشی وجود ندارد که بتواند اچ آی وی را بلافاصله بعد از قرار گرفتن در معرض آن، به طور دقیق شناسایی کند. قبل از آنکه به مرحله ای برسید که آزمایش اچ آی وی بر روی شما قابل انجام باشد و نتایج دقیقی از آن به دست آید، بازه ی زمانی مشخصی به نام «دوره پنجره» را سپری خواهید کرد.
در حقیقت دوره پنجره حد فاصل زمانی است که برای اولین بار در معرض اچ آی وی قرار می گیرید و زمانی که بیماری در آزمایش های مختلف اچ آی وی قابل تشخیص می شود.
در دوره پنجره، ممکن است با وجود ابتلا به اچ آی وی، جواب آزمایش منفی شود. دوره پنجره می تواند بین ۱۰ روز تا ۳ ماه به طول انجامد. مدت زمان این دوره به بدن شخص و نوع آزمایشی که از او گرفته می شود بستگی دارد.
در این دوره، شخص مبتلا می تواند اچ آی وی را به دیگران هم انتقال دهد. در حقیقت در این دوره احتمال انتقال بیماری به دیگران ممکن است حتی بیشتر هم باشد، چون در دوره پنجره میزان ویروس در بدن بیشتر است.
آیا لازم است داروی پیشگیری کننده مصرف کنیم؟
زمان مراجعه ی شما به پزشک بعد از قرار گرفتن در معرض اچ آی وی می تواند تأثیر چشمگیری در احتمال مبتلا شدن شما به این ویروس داشته باشد.
اگر فکر می کنید که در معرض اچ آی وی قرار گرفته اید، طی ۷۲ ساعت بعدی رابطه جنسی خود به پزشک مراجعه کنید. ممکن است پزشک برای کاهش ریسک ابتلا به اچ آی وی داروی ضد ویروس مخصوصی را برای شما تجویز کند. این دارو که به آن داروی پیشگیری بعد از مواجهه (PEP / Post-exposure Prophylaxis) گفته می شود، به مدت ۲۸ روز و یک یا دو عدد در روز باید مصرف شود.
اگر مصرف این دارو را بعد از ۷۲ ساعتی که ذکر شد شروع کنید، تأثیر آن کم یا صفر خواهد بود. در واقع این دارو معمولاً تجویز نمی شود مگر آنکه بیمار بتواند مصرف آن را ظرف ۷۲ ساعت بعد از رابطه جنسی شروع کند.
ریسک ابتلا به اچ آی وی در انواع رابطه جنسی چقدر است؟
اگر در هنگام برقراری رابطه جنسی از کاندوم استفاده نشود، اچ آی وی درون مایعات بدن شخص مبتلا ممکن است از طریق غشاء مخاطی آلت تناسلی مرد و زن و مقعد آن ها به طرف دیگر رابطه منتقل شود. در موارد بسیار نادر، اچ آی وی از طریق خراش یا زخمی در دهان در هنگام برقراری رابطه جنسی دهانی انتقال پیدا می کند.
احتمال انتقال اچ آی وی در رابطه جنسی مقعدی بیش از هر نوع رابطه جنسی دیگری است. چون مقعد دیواره ی حساس و آسیب پذیری دارد که می تواند به محلی برای ورود اچ آی وی به بدن تبدیل شود. در این نوع رابطه، ریسک ابتلا به اچ آی وی در شخص مفعول بیشتر از شخص فاعل است.
اچ آی وی از طریق رابطه جنسی واژنی بدون کاندوم هم می تواند منتقل شود، گرچه دیواره ی واژن به اندازه ی دیواره ی مقعد، مستعد پارگی نیست.
ریسک ابتلا به اچ آی وی در یک رابطه جنسی دهانی بدون کاندوم یا کاندوم دهانی (Dental Dam) بسیار پایین است. در این نوع رابطه، اچ آی وی درصورتی انتقال پیدا می کند که شخصی که حرکت جنسی دهانی را انجام می دهد، در دهان خود زخمی داشته یا دچار خونریزی لثه شده باشد، و یا شخصی که حرکت جنسی دهانی بر روی او انجام می شود، به تازگی به اچ آی وی مبتلا شده باشد.
در رابطه های جنسی واژنی، مقعدی و دهانی بدون کاندوم یا کاندوم دهانی، علاوه بر اچ آی وی، بیماری های مقاربتی هم می توانند انتقال پیدا کنند.
چطور می توانیم ریسک انتقال اچ آی وی در رابطه جنسی را کاهش دهیم؟
مؤثرترین روش برای جلوگیری از انتقال اچ آی وی در زمان برقراری رابطه جنسی، استفاده از کاندوم است. پیش از برقراری هر گونه تماس جنسی، کاندوم را جایگذاری کنید چون اچ آی وی می تواند از طریق مایع پیش از انزال، مایع واژنی و مقعد هم منتقل شود.
لوبریکانت ها (روان سازها) هم با جلوگیری از بروز پارگی در مقعد یا واژن، به کاهش ریسک انتقال اچ آی وی کمک می کنند. لوبریکانت به جلوگیری از پارگی کاندوم هم کمک می کند، اما به شرط اینکه از نوع مناسب آن استفاده شود. با کاندوم فقط از لوبریکانت هایی باید استفاده کنید که بر پایه ی آب هستند، چون لوبریکانت هایی که پایه ی روغنی دارند می توانند باعث تضعیف لاتکس کاندوم و گاهی هم پارگی آن شوند.
استفاده از کاندوم دهانی هم در کاهش ریسک انتقال اچ آی وی مؤثر است. کاندوم دهانی یک ورق کوچک از جنس پلاستیک یا لاتکس است که در رابطه جنسی دهانی، مستقیم بین دهان و آلت تناسلی زن یا مرد قرار می گیرد.
کسانی که ریسک ابتلا به اچ آی وی در آن ها ممکن است بالاتر باشد، می توانند از داروی پیشگیری کننده استفاده کنند. داروی پیشگیری قبل از مواجهه (PrEP / Pre-exposure Prophylaxis) یک داروی ضد ویروس است که به صورت روزانه مصرف می شود.
کسانی که ریسک ابتلا به اچ آی وی در آن ها بالا است باید داروی پیشگیری قبل از مواجهه را مصرف کنند. این مسأله شامل کسانی می شود که بیشتر از یک شریک جنسی دارند یا شریک جنسی ای دارند که وضعیت اچ آی وی او مثبت یا نامعلوم است.
گرچه داروی پیشگیری قبل از مواجهه تا حد زیادی از شما در برابر اچ آی وی محافظت می کند، اما کماکان استفاده از کاندوم بهترین روش برای پیشگیری از این بیماری محسوب می شود. به خاطر داشته باشید که داروی پیشگیری قبل از مواجهه فقط برای اچ آی وی کارایی دارد و نمی تواند کمکی به جلوگیری از بیماری های مقاربتی کند.
بدون نظر