سال ها این اعتقاد وجود داشت که آدم ها با میزان هوش مشخصی متولد می شوند و تنها کاری که در زندگی از دست شان برمی آمد این بود که برای رسیدن به پتانسیل خود تلاش کنند.
دانشمندان اما حالا اثبات کرده اند که ما می توانیم پتانسیل خود را بالا ببریم و این فرآیند را به شکل مفرح و لذت بخشی هم انجام دهیم.
ما حالا می دانیم که وقتی مهارت جدیدی یاد می گیریم مغز مسیرهای عصبی جدیدی می سازد که انجام کار را سریع تر و بهتر می کند.
در ادامه به به ۷ سرگرمی ای می پردازیم که تحقیقات نشان داده هوش را افزایش می دهند.
۱- ساز بزنید
ساز زدن به خلاقیت، مهارت های تحلیلی، زبان، ریاضی، مهارت های حرکتی ظریف و غیره کمک می کند. گرچه همه ی این ها مزیت های بزرگی محسوب می شوند، اما برخی معتقدند انجام ورزش های تیمی هم تأثیرات مثبت زیادی دارد. اما آنچه که ساز زدن را از دیگر فعالیت ها متمایز می کند این است که این کار با ایجاد اتصالات جدید، باعث قوی شدن جسم پینه ای می شود یعنی همان بخشی از مغز که دو نیم کره را به یکدیگر متصل می کند.
در هر سنی که باشید فرقی نمی کند، تقویت جسم پینه ای به مهارت های اجرایی، حافظه، حل مسأله وعملکرد کلی مغز کمک می کند.
۲- مطالعه کنید
فرقی نمی کند چیزی که می خوانید «هری پاتر» یا «بازی تاج و تخت» باشد یا آخرین شماره ی نشریه ی وال استریت ژورنال، مطالعه کردن مزایایی دارد که در هر صورت از آن ها بهره مند می شوید. مطالعه کردن اضطراب را کاهش می دهد، مسأله ای که باعث می شود احساس بهتری نسبت به خودتان پیدا کنید و هر سه نوع هوش، یعنی هوش متبلور، هوش سیال و هوش هیجانی، را هم افزایش می دهد.
در محیط کار، این بدان معنی است که بهتر متوجه خواهید شد کارها چطور باید انجام شوند و از مهارت های مدیریتی بهتری هم برخوردار خواهید بود.
۳- به طور منظم ورزش کنید
ورزش گاه و بیگاه به تنهایی کارساز نیست. انجام ورزش به طور منظم بسیار مؤثرتر از انجام گاه و بیگاه ورزش های سنگین است. وقتی به طور منظم ورزش می کنید، سلول هایتان غرق در BDNF می شوند، نوعی پروتئین که به حافظه، یادگیری، تمرکز، حواس جمعی و درک کمک می کند.
به گمان برخی دانشمندان، نشستن طولانی مدت تأثیر عکس دارد و مانع از آن می شود که مغز آنطور که باید کار کند.
۴- یک زبان جدید یاد بگیرید
برای تقویت حافظه لازم نیست معما حل کنید، به جای آن یادگیری زبان جدیدی را شروع کنید. تحقیقات نشان داده افراد دو زبانه در مقایسه با کسانی که فقط به یک زبان صحبت می کنند، عملکرد بهتری در حل مسأله دارند. یادگیری موفقیت آمیز یک زبان جدید، مغز را قادر می سازد هر کاری که از نظر ذهنی دشوار محسوب می شود را بهتر انجام دهد. این مسأله شامل مهارت های اجرایی ای مثل برنامه ریزی و حل مسأله می شود.
علاوه بر این، صحبت به حداقل دو زبان تأثیر مثبتی بر توانایی شما در کنترل محیط اطراف خود و جلب بهتر توجه خود به فرآیندهای در حال وقوع دارد.
۵- یادگیری تراکمی خود را بسنجید
بسیاری از دانش آموزان و دانشجویانی که از هوش بالایی برخوردارند قبل از امتحان در مدت کوتاهی به صورت فشرده درس می خوانند و روز امتحان هم به نظر می رسد که درس را کامل یاد گرفته اند. اما مشکل این کار این است که اطلاعاتی که به این شکل کسب شده اند اغلب به سرعت فراموش می شوند، چون به ندرت پیش می آید – اگر اصلاً پیش آمده باشد – که مجبور به تکرار آن اطلاعات شویم.
یک دلیل اینکه یادگیری یک زبان جدید هوش را بیشتر می کند این است که برای این کار به یادگیری تراکمی نیاز است. وقتی در حال تلاش برای تقویت مهارت های زبان خارجی خود هستیم، بارها و بارها دستور زبان و لغاتی که یاد گرفته ایم را تکرار می کنیم.
مفهوم کلی یادگیری تراکمی را در زندگی روزمره و محل کار خود هم لحاظ کنید و برای این کار ذره ذره ی اطلاعات ارزشمندی که کسب می کنید را ثبت کنید. از کتاب هایی که خوانده اید و آنچه در مذاکره ی مهمی گذشته نتیجه گیری کنید و نکات مهم آن ها را یادداشت کنید یا یک دفتر کوچک داشته باشید و هر چیزی که توجه تان را جلب می کند را در آن یادداشت کنید. یادگیری تراکمی را به تدریج وارد برنامه ی خودسازی تان کنید.
۶- مغزتان را ورزش دهید
سودوکو، جدول ها، معماها، بازی های رومیزی، بازی های ویدئویی، بازی های کارتی و فعالیت های مشابه، انعطاف پذیری عصبی را افزایش می دهند. منظور از انعطاف پذیری عصبی، تغییرات مختلف و زیادی است که در مسیرهای عصبی و سیناپس ها رخ می دهد و در اصل توانایی مغز برای تشخیص خود است.
وقتی سلول های عصبی به شکل جدیدی پاسخ دهند، این مسأله باعث افزایش انعطاف پذیری عصبی می شود که به ما توانایی بیشتری می بخشد تا هر مسأله ای را از زوایای مختلفی ببینیم و علل و آثار رفتارها و احساسات مختلف را متوجه شویم. به این ترتیب، الگوهای جدیدی را یاد می گیریم و توانایی های شناختی ما افزایش می یابد.
با توجه به نقش انعطاف پذیری عصبی در مشکلاتی مثل زنگ زدن گوش، بالا رفتن انعطاف پذیری عصبی می تواند از بروز بعضی مشکلات جلوگیری کند. برای مثال، کسانی که انعطاف پذیری عصبی بالایی دارند، کمتر مستعد اضطراب و افسردگی هستند و در عین حال، زودتر یاد می گیرند و حافظه ی بهتری دارند.
۷- مدیتیشن کنید
دالایی لاما، رهبر دینی بوداییان تبت، در سال ۱۹۹۲ از دانشمندی به نام ریچارد دیویدسون دعوت کرد امواج مغزی او را در حین انجام مدیتیشن مورد بررسی قرار دهد تا معلوم شود که آیا می تواند طبق چیزی که از او خواسته می شود، امواج مغزی خاصی را تولید کند. این تحقیق نشان داد وقتی به دالایی لاما و دیگر راهب ها گفته می شد مدیتیشن کنند و روی حس مهربانی تمرکز کنند، امواج مغزی آن ها هم وضعیت روحی آن ها را عمیقاً مهربان نشان می داد.
با انتشار نتایج کامل این تحقیق، توجه بسیاری به این موضوع جلب شد. مدیتیشن برای افراد بلند پرواز بسیار جالب توجه بود چون این تحقیق به طور ضمنی بیان می کرد ما می توانیم امواج مغزی خود را کنترل کنیم و هر چه را هر زمان که بخواهیم احساس کنیم. این بدان معنی است که ما می توانیم بلافاصله قبل از یک مذاکره ی مهم احساس قدرت بیشتری کنیم، وقتی درخواست اضافه حقوق داریم احساس اعتماد به نفس بیشتری داشته باشیم و وقتی قصد فروش چیزی را داریم بیشتر احساس قانع کننده بودن داشته باشیم.
نکته ی اصلی آن است که مغز می تواند رشد کند و شما می توانید این کار را آگاهانه و تعمداً انجام دهید. هر فعالیتی بخش های خاصی از مغز را تحریک و فعال می کند، بنابراین شما می توانید نقاط قوت خود را آنچنان تقویت کنید که دیگر هیچ ضعفی در آن ها نداشته باشید و در عین حال نقاط ضعف خود را بهبود بخشید.
اگر احساس می کنید در کار خود به بالاترین درجه ی پیشرفت رسید (یا دیگر پیشرفتی در کار خود احساس نمی کنید)، اگر بلند پرواز هستید، و البته اگر کارآفرین هستید و به دنبال به حداکثر رساندن پتانسیل خود هستید، برای خودسازی روی رشد و پرورش مغز خود تمرکز کنید.
ساز زدن درست نیست. ساز و مینوازند. ساز نواختن درسته. کسانی که موسیقی کار میکنند خیلی روی این موضوع حساسند.