خداحافظی «ماریا شاراپووا» از دنیای تنیس؛ نگاهی به زندگی «ملکه یخی» دوست داشتنی روسیه

ماریا شاراپووا وقتی برای اولین بار عنوان تنیسور شماره یک دنیا را از آن خود کرد تنها ۱۸ سال داشت.

۱۵ سال بعد، یعنی پس از کسب این عنوان برای ۵ بار، ۵ پیروزی در مسابقات گرند اسلم، مهم ترین مسابقات تنیس سال و ۳۶ عنوان قهرمانی و همینطور گرفتن عنوان پردرآمدترین ورزشکار زن دنیا برای ۱۱ سال متوالی، شاراپووا از به سر رسیدن دوران حرفه ای خود خبر داد.

شاراپووای ۳۲ ساله چند روز قبل در یادداشتی برای وبسایت ونتی فر اعلام کرد وقتش رسیده با ورزشی که «دنیا را به او نشان داد» خداحافظی کند و آماده است تا «کوه دیگری را فتح کند و در زمین دیگری مسابقه دهد».

اما دوران حرفه ای این ستاره ی تنیس – که رسانه ها لقب «ملکه یخی» را به او داده بودند – فقط با کسب جایزه و عناوین قهرمانی همراه نبود. بعد از مثبت شدن تست دوپینگ شاراپووا در سال ۲۰۱۶، زندگی حرفه ای این تنیسور روس برای همیشه دگرگون شد و او دیگر هرگز نتوانست جایگاه سابقش را به دست آورد.

در ادامه نگاهی اجمالی به زندگی ماریا شاراپووا خواهیم داشت و با این ستاره ی دنیای تنیس بیشتر آشنا خواهیم شد.

کودکی ای که در «تنهایی» گذشت

ماریا شاراپووا که در سال ۱۹۸۷ در روسیه متولد شده، از ۴ سالگی به تنیس علاقه داشت.

او استعداد زیادی در ورزش از خود نشان داده بود به همین خاطر به پدر و مادرش توصیه کردند آموزش او را در خارج از روسیه پی بگیرند. اینگونه شد که ماریا به همراه پدرش روسیه ی پساشوروی را به مقصد ایالت فلوریدای آمریکا ترک کرد.

ماریا و پدرش با سرمایه ی اندکی که معادل فقط هزار دلار استرالیا بود راهی آمریکا شدند. مادر ماریا مجبور بود در روسیه بماند چون به خاطر محدودیت های مربوط به ویزا نمی توانست بیشتر از ۲ سال در آمریکا کنار آن ها باشد.

ماریا در ۹ سالگی موفق شد بورس تحصیلی آکادمی تنیس نیک بولتیری را به دست آورد، اما برخلاف استعداد طبیعی اش، رشد فیزیکی عجیب و غریبی داشت. او همیشه سعی داشته توضیحی برای قد بسیار بلندش پیدا کند. ماریا ۱۸۸ سانتیمتر قد دارد.

شاراپووا در کتاب خاطراتش به نام «توقف ناپذیر: زندگی من تا به اکنون» (Unstoppable: My life so far) نوشته که شاید فاجعه ی اتمی چرنوبیل روی قد او تأثیر گذاشته بود. وقتی مادر ماریا او را باردار شد مدت زیادی از این اتفاق نگذشته بود و او «دائماً آب و سبزیجات خورده بود.»

جدایی از مادر آسیب زیادی به ماریا وارد کرد.

به گفته ی ماریا او بسیار تنها بود و به شدت دلتنگ مادرش می شد. پدر او مجبور بود سخت کار کند به همین دلیل ماریا او را هم نمی توانست ببیند.

زندگی و آموزش در کنار بچه های دیگر در مدرسه هم سختی هایی داشت. شاراپووا در کتابش نوشته گاهی از سمت بچه های بزرگ تر از خودش مورد زورگویی قرار می گرفت، اما این مسأله باعث شد او یاد بگیرد که چطور باید از خودش مراقبت کند. او هرگز به تسلیم شدن فکر نکرده بود چون می دانست چه می خواهد: «وقتی قبلاً هیچی نداشتید و حالا هم هیچی ندارید، این شما را حریص و مصمم می کند. برای اینکه در دنبال کردن آرزویم ثابت قدم باشم باید تحقیر و توهین بسیار بیشتری را تحمل می کردم.»

کسب افتخارات حیرت انگیز

ماریا در ۱۴ سالگی به اولین زن روس تبدیل شد که در صدر رده بندی های دنیای تنیس قرار گرفت و به این ترتیب به همین زودی پا به دنیای تنیس حرفه ای گذاشت.

شاراپووا در سال ۲۰۰۴ در سن ۱۷ سالگی، بعد از پیروزی در مسابقات تنیس ویمبلدون، که یکی از چهار رویداد بزرگ ورزش تنیس محسوب می شود، با غلبه بر سرنا ویلیامز، تنیسور مشهور، به یک ستاره ی جهانی تبدیل شد.

شاراپووا در یادداشت خود برای وبسایت ونتی فر گفته آن زمان اهمیت پیروزی اش را درک نکرده بود و وقتی بزرگ تر شد به بزرگی آن پی برد. او البته از این موضوع اظهار خوشحالی کرده. شاراپووا گرچه جایگاه بالایی در تنیس به دست آورده بود اما این موضوع هرگز این احساس را برای او نداشت که به بازیکنان دیگر برتری دارد. او گفته همیشه خود را در شرف سقوط از یک صخره می دید، به همین دلیل به رقابت کردن ادامه می داد تا بفهمد چطور باید به بالا رفتن از این کوه ادامه دهد.

پیروزی در مسابقات تنیس آزاد آمریکا، عنوان تنیسور شماره یک دنیا را در ۱۸ سالگی برای او به ارمغان آورد.

ماریا پله های ترقی را یکی پس از دیگری طی کرد: ۳۶ عنوان قهرمانی و یک مدال نقره ی المپیک کسب کرد و ۲۱ هفته نفر شماره یک تنیس دنیا بود.

طبق گزارش وبسایت فوربس، شاراپووا ۱۱ سال متوالی پردرآمدترین ورزشکار زن دنیا بود. بخش اعظم درآمد او از قراردادهای تبلیغاتی اش با شرکت هایی مثل نایکی و پورشه بود.

ماریا شاراپووا روز چهارشنبه ی هفته ی گذشته در حالی خبر خداحافظی خود از دنیای ورزش را اعلام کرد که طی سال گذشته به دلیل جراحت شانه اش به ندرت در مسابقات شرکت کرده بود.

خبر بازنشستگی شاراپووا با واکنش تعدادی از همقطاران ورزشکارش مواجه شد و آن ها او را از «اسطوره» های دنیای ورزش خواندند. نواک جوکوویچ، تنیسور مشهور هم درباره ی ماریا گفته: «او تأثیر زیادی بر ورزش، نه فقط تنیس زنان، بلکه به طور کلی ورزش تنیس داشته.»

دوپینگ، مصدومیت و ماجرای دشمنی

از سال ۲۰۰۷ که شانه ی شاراپووا برای اولین بار دچار جراحت شد، آسیب های جسمی دیگر هرگز او را رها نکردند. در سال ۲۰۰۸ شانه ی ماریا برای بار دوم دچار آسیب شد و او مسابقات نیم فصل دوم، مسابقه ی تنیس آزاد آمریکا و المپیک پکن را از دست داد. این جراحت تا زمان بازنشستگی همراه شاراپووا باقی ماند.

در سال ۲۰۱۶ تست دوپینگ شاراپووا مثبت از آب درآمد. او یک داروی ممنوعه به نام ملدونیوم مصرف کرده بود که مخصوص مشکلات قلبی است. ماریا ۱۵ ماه از شرکت در مسابقات تنیس محروم شد.

به گفته ی شاراپووا، او در آن زمان نمی دانست که ملدونیوم به فهرست داروهای ممنوعه ی سازمان جهانی مبارزه با دوپینگ اضافه شده بود. ماریا علت مصرف این دارو را مشکلات جسمی بیان کرد.

شاراپووا در سال ۲۰۱۷ با دریافت وایلد کارت چند مسابقه به دنیای تنیس بازگشت. البته اعطای وایلد کارت به او از سوی بعضی تنیسورها از جمله اندی موری و اوژنی بوشار مورد انتقاد قرار گرفت و آن ها معتقد بودند نباید به او اجازه ی بازگشت داده می شد.

ماریا در سال ۲۰۱۷ در مصاحبه ای ادعای متقلب بودنش را رد کرد و گفت: «فکر نمی کنم آن ها در جایگاهی باشند که بتوانند اظهار نظر کنند چون حقایق را نمی دانند. به نظرم این حرف ها فقط برای خبرسازی هستند و به درد تیتر شدن می خورند. در نهایت این کار من است و من بی پرده با آن رو به رو شدم و اشتباهم را پذیرفتم. به خاطرش سر زبان ها افتادم و دوران تعلیقم را گذراندم و حالا هم برگشته ام.»

ماریا در دوران حرفه ای خود از سوی رسانه ها هم مورد انتقاد قرار گرفته بود. آن ها از همان ابتدا به او لقب «ملکه یخی» داده بودند.

وبسایت گاردین در توصیف شاراپووا گفته: «او می توانست یک اتاق را با ابهت بی احساسش منجمد کند و به عنوان ملکه یخی دنیای ورزش در یادها باقی خواند ماند. او در این ورزش بیشتر از آنکه محبوب باشد مورد احترام بود.»

وبسایت تنیس هم او را ورزشکاری مسأله دار و از چشم افتاده دانسته: «به جای آنکه تنها با توانایی و اراده اش به یاد آورده شود، از خود تصویری تیره و تار و مخدوش به جای می گذارد، تصویری که احتمالاً تا ابد از او در ذهن باقی خواهد ماند.»

دوران حرفه ای شاراپووا با یک «دشمنی» هم همراه بود.

ماریا در کتاب خاطرات خود بارها به سرنا ویلیامز اشاره می کند و او را تعیین کننده ی نقاط قوت و ضعف خود توصیف می کند و معتقد است زندگی او و ویلیامز به هم گره خورده.

او درباره ی ویلیامز گفته: «سرنا بود که در فینال ویمبلدون شکستش دادم و با آن در هفده سالگی به عرصه ی جهانی پا گذاشتم و از آن زمان باز هم سرنا است که سخت ترین اوقات را برایم رقم زده.»

سرنا ویلیامز اظهارات شاراپووا را «شایعه» خواند و آن ها را «کمی ناامید کننده» دانست.

از زمان پیروزی شاراپووا بر ویلیامز در ۱۷ سالگی و به وجود آمدن این شایعه که ویلیامز بعد از مسابقه در اتاق رختکن گفته بود «دیگر هرگز به آن خانم کوچولو نمی بازم» این دو تنیسور مشهور دائماً با یکدیگر مورد مقایسه قرار می گرفتند.

سرنا البته به حرفی که از او شایعه شده بود عمل کرد و تا سال ۲۰۱۹ نوزده بار ماریا را شکست داد.

اما بعد از اظهارنظرهای تند این دو ورزشکار درباره ی یکدیگر در شب مسابقه ی ویمبلدون ۲۰۱۳ بود که رابطه ی ویلیامز و شاراپووا «دشمنی» نام گرفت. ماجرا از این قرار بود که ویلیامز در یک کنفرانس خبری گفته بود: «ماریا همیشه مصاحبه هایش را با خوشحالم یا خوشبختم شروع می کند. خسته کننده است». شاراپووا در جواب گفته بود: «من احترام زیادی برای سرنا و پیروزی اش قائلم. اما فکر می کنم او باید درباره ی موفقیت هایش صحبت کند نه حواشی. اگر دوست دارد در مورد مسائل شخصی صحبت کند می تواند برایمان از رابطه با مردی بگوید که یک بار طلاق گرفته و حالا هم یک دختر دارد. او می تواند این را برایمان تعریف کند نه چیزهایی که ربطی به او ندارد.»

خداحافظی شاراپووا از دنیای تنیس از دید کارشناسان اتفاق غافلگیر کننده ای نبود، چرا که تنیسور شماره یک سابق دنیا امسال فقط در دو مسابقه شرکت کرده بود، در اولین دور از مسابقات تنیس آزاد استرالیا باخته بود و به رده ی سیصد و هفتاد و سوم سقوط کرده بود.

زندگی عاشقانه

مانند هر سلبریتی دیگری که در کانون توجه قرار دارد، زندگی عاشقانه ی ماریا هم همیشه سوژه ی نشریات زرد بود.

شاراپووا در سال ۲۰۰۸ مدت کوتاهی با آدام لوین، خواننده ی مشهور در رابطه بود. آن ها در جشن تولد ۱۸ سالگی ماریا با یکدیگر آشنا شده بودند.

جز آن، ماریا مدتی با اندی رادیک، تنیسور، چارلی ابرسول، تهیه کننده ی تلویزیون، ساشا ووجاسیک، بسکتبالیست و گریگور دیمیتروف، تنیسور در رابطه بود.

شاراپووا از سال ۲۰۱۸، با الکساندر گیلکس، تاجر بریتانیایی در رابطه است. گیلکس هم‌دانشگاهی هری، نوه ی ملکه ی بریتانیا و همسر سابق میشا نونو است، زنی که هری و مگان مارکل را باهم آشنا کرده بود. گیلکس مالک و هم‌مؤسس شرکت Paddle8 است، یک پلتفرم حراج آنلاین برای آثار هنری و کلکسیون ها. او ۳ سال متوالی در فهرست صدتایی قدرتمندترین چهره های دنیای هنر حضور داشت.

زندگی بعد از تنیس

ماریا در سال ۲۰۱۲ شرکت تولید شکلات و آبنبات خودش به نام «شوگرپووا» (Sugarpova) را راه اندازی کرد.

شاراپووا در وبسایت شرکتش توضیح داده: « پدرم بعد از یک روز طولانی تمرین، با یک آبنبات چوبی یا شکلات به من جایزه می داد.»

ماریا در سال ۲۰۱۵ در مصاحبه ای گفته بود او از همان سال ۲۰۰۸، بعد از آنکه جراحت شانه اش باعث دوری او از ورزش شد، به زندگی ای که بعد از پایان دوران حرفه ای اش خواهد داشت فکر می کرد: «بیست و یک سالم بود و نمی دانستم دوباره می توانم بازی کنم یا نه. آن اولین باری بود که واقعاً شروع کردم به فکر کردن درباره ی کسب و کار و به راه انداختن تجارت خودم.»

آبنبات ها و شکلات های ماریا حالا در ۲۲ کشور دنیا به فروش می رسند و ماریا سعی کرده ترکیب بامزه ای از تنیس و ورزش را در طراحی محصولات خود و بسته بندی آن ها لحاظ کند.

او یک بنیاد خیره هم به نام «بنیاد ماریا شاراپووا» تأسیس کرده که به قربانیان حادثه ی اتمی چرنوبیل که در سال ۱۹۸۶ رخ داد کمک می کند.

ماریا در مصاحبه ای در سال ۲۰۱۵ گفته بود: «تا بیست و یک سالگی آنقدر پول درآورده بودم که لازم نباشد بقیه ی زندگی ام را کار کنم و بتوانم خانواده ام را حمایت کنم و بسیار خوشبخت باشم.»

منابع متعددی ارزش خالص ثروت حال حاضر شاراپووا را حدود ۱۳۵ میلیون دلار گزارش کرده اند.

بیشتر بخوانید:

سرنا ویلیامز؛ مادری دل نازک در خانه و قهرمانی بیرحم در میدان مسابقه

نگاهی به زندگی شگفت انگیز راجر فدرر پر افتخار ترین تنیس باز جهان