تأثیر کرونا بر اقتصاد؛ ویروس بدون مرز با اقتصاد دنیا چه کرده؟

ویروس کرونا که شیوع آن از کشور چین آغاز شد، تا به امروز بیشتر از ۲/۵ میلیون نفر را سرتاسر دنیا مبتلا کرده و بیشتر از ۱۷۷ هزار نفر قربانی گرفته. گسترش این ویروس بدون مرز، اقتصاد دنیا را با چالشی عظیم رو به رو ساخته و خسارات سنگینی به کسب و کارها وارد آورده. در ادامه به بررسی تأثیر کرونا بر اقتصاد دنیا خواهیم پرداخت.

ضربه به بورس جهانی

بروز تغییرات شدید در بازارهای بورس که سهام شرکت ها در آن ها خرید و فروش می شود، می تواند بسیاری از سرمایه گذاری هایی که در مستمری های دولتی و حساب های پس انداز شخصی صورت می گیرد را تحت تأثیر قرار دهد.

شاخص های اف تی اس ای، داو جونز و نیکی، از زمان آغاز شیوع ویروس کرونا در ۳۱ دسامبر (۱۰ دی ۹۸) همگی با افت شدیدی روبه رو بوده اند.

شاخص های داو جونز و اف تی اس ای، کمی قبل شاهد بزرگ ترین کاهش یک روزه ی خود از سال ۱۹۸۷ بودند.

سرمایه گذاران نگرانند گسترش ویروس کرونا مانع از رشد اقتصادی شود و شاید اقدامات دولتی برای جلوگیری از این کاهش کافی نباشد.

بانک های مرکزی بسیاری از کشورهای دنیا از جمله بریتانیا، در واکنش به این شرایط، نرخ های بهره را کاهش داده اند.

این کار، از جنبه ی نظری، باعث ارزان تر شدن امر وام گیری و ترغیب به خرج کردن پول می شود تا به اقتصاد کمک شود.

علاوه بر این، بعد از آنکه مجلس سنای آمریکا رأی به اختصاص یک کمک هزینه ی ۲ تریلیون دلاری به شاغلان و کسب و کارها در این کشور داد، وضعیت بازارهای جهانی با اندکی بهبودی روبه رو شد.

اما برخی تحلیلگران هشدار داده اند که تا زمان مهار بیماری، ممکن است شاهد بی ثباتی بازارهای جهانی باشیم.

در ایالات متحده آمریکا، تعداد کسانی که رسماً اعلام بیکاری کرده اند رکورد بی سابقه ای در تاریخ آمریکا ایجاد کرد، مسأله ای که از پایان یک دهه توسعه برای یکی از بزرگ ترین اقتصادهای دنیا حکایت دارد.

صنعت گردشگری، یکی از متضررترین بخش ها

صنعت گردشگری، بر اثر کاهش پروازهای خطوط هواپیمایی دنیا و لغو سفرهای کاری و تفریحی گردشگران، به شدت ضربه خورده است.

دولت های سرتاسر دنیا در تلاش برای مهار ویروس کرونا دست به اعمال محدودیت های مسافرتی زده اند.

چندی قبل، اتحادیه اروپا به دلیل بحران کرونا، در اقدامی بی سابقه، به مدت ۳۰ روز ورود به کشورهای عضو این اتحادیه را برای مسافرانی که از کشورهای خارج اتحادیه هستند ممنوع کرد.

در ایالات متحده آمریکا، دولت ترامپ ورود مسافران از فرودگاه های اروپا به این کشور را ممنوع اعلام کرد.

اطلاعات به دست آمده از۲۴  Flight Radar، سرویس رصد سفرهای هوایی، نشان می دهد که تعداد پروازهای بین الملیل با افت شدیدی رو به رو بوده.

کارشناسان صنعت گردشگری بریتانیا هم نسبت به عواقب امکان پذیر نبودن سفر برای گردشگران چینی اظهار نگرانی کرده اند. تا سپتامبر ۲۰۱۹، در مدت ۱۲ ماه، ۴۱۵ هزار گردشگر چینی به بریتانیا سفر کرده بودند. علاوه بر این، گردشگران چینی ۳ برابر بیشتر از مقداری که به طور متوسط در سفر به بریتانیا هزینه می شود، در این کشور پول خرج کرده بودند.

انبار کردن مواد غذایی توسط مصرف کنندگان

با گسترش بیشتر بیماری و روی آوردن خریداران به انبار کردن کالاهایی همچون دستمال توالت، برنج و آب پرتقال، سوپرمارکت ها و سرویس های تحویل آنلاین با رشد شدید تقاضا رو به رو بوده اند.

نمایان شدن آثار قرطینه ی کشورها

بسیاری از کشورهای دنیا با هدف جلوگیری از گسترش بیماری کووید-۱۹ دست به اقدامات بسیار سختگیرانه ای زده اند. قرنطینه ی شدید کشورها و پایتخت های آن ها، زنجیره های اصلی تولید صنعتی را به طور کامل متوقف ساخته.

آژانس فضایی اروپا کاهشی چشمگیر در آلودگی هوای کشورهای سرتاسر قاره اروپا به ثبت رسانده.

تصاویر جدید کاهش شدیدی که حالا در میزان انتشار گازهای گلخانه ای در شهرهای اصلی قاره اروپا، به ویژه پاریس، میلان و مادرید وجود دارد را به وضوح نشان می دهد.

کاهش فعالیت کارخانه ها در چین

در چین، منشأ شیوع ویروس کرونا، میزان تولید صنعتی، فروش و سرمایه گذاری در دو ماهه ی اول سال ۲۰۲۰، در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۱۹، با کاهش رو به رو بوده.

یک سوم تولید جهانی به چین تعلق دارد و این کشور بزرگ ترین صادرکننده ی کالا در دنیا است.

محدودیت ها روی زنجیره ی تأمین شرکت های بزرگ، از جمله جی سی بی، تولید کننده ی تجهیزات صنعتی و شرکت خودروسازی نیسان تأثیر گذاشته.

فروشگاه ها و نمایندگی های خودرو، همگی از کاهش تقاضا خبر داده اند.

برای مثال، میزان فروش خودروهای چینی در فوریه ی ۲۰۲۰ با کاهشی ۸۶ درصدی رو به رو بوده. شرکت های دیگر خودروسازی مانند تسلا و جیلی حالا که خریداران از حضور از نمایندگی های خودرو پرهیز می کنند، محصولات خود را به صورت آنلاین به فروش می رسانند.

وارد شدن ضربه به سرمایه گذاری های کم ریسک تر

وقتی بحرانی رخ می دهد، سرمایه گذاران اغلب به سرمایه گذاری های کم ریسک تر روی می آروند.

طلا را از گذشته «بهشتی امن» برای سرمایه گذاری در دوره ی بی ثباتی می دانستند.

اما حتی قیمت طلا هم در ماه مارس افت اندکی داشت که علت آن ترس سرمایه گذاران از وقوع یک رکورد جهانی بود.

قیمت نفت هم به کمترین میزان خود از ژوئن ۲۰۰۱ رسیده.

سرمایه گذاران نگرانند گسترش جهانی ویروس کرونا ضربات بیشتری به اقتصاد جهانی و میزان تقاضا برای نفت وارد آورد.

اختلافات میان اوپک، گروهی از تولیدکنندگان نفت و کشور روسیه، قیمت نفت را تحت تأثیر قرار داده. شیوع ویروس کرونا هم باعث کاهش هر چه بیشتر قیمت نفت شده.

توقف روند رشد

اگر اقتصاد رو به رشد باشد، این مسأله به طور کلی به معنای افزایش ثروت و مشاغل جدید خواهد بود.

نرخ رشد اقتصاد بر اساس درصد تغییر در تولید ناخالص داخلی، یا ارزش کالاها و خدمات تولیدی، معمولاً در بازه ی سه ماهه یا یک ساله، اندازه گیری می شود.

طبق اظهارات سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، امسال ممکن است به دلیل شیوع ویروس کرونا اقتصاد دنیا شاهد پایین ترین نرخ رشد خود از سال ۲۰۰۹ باشد.

پیش بینی این سازمان از نرخ رشد اقتصادی دنیا در سال ۲۰۲۰ تنها ۲/۴ درصد بوده. این در حالی است که نرخ رشد اقتصادی دنیا در نوامبر ۲۰۱۹ (آبان و آذر ۹۸) به ۲/۹ درصد رسیده بود.

به علاوه، این سازمان بیان کرده با «طولانی تر شدن و شدت یافتن» شیوع بیماری ممکن است نرخ رشد اقتصادی دنیا در سال ۲۰۲۰ به ۱/۵ درصد برسد چرا که در اینصورت برای مهار ویروس، فعالیت کارخانه ها متوقف خواهد شد و کارگران در خانه خواهند ماند.