سارقانی که اوایل ماه جاری در تاریکی شب به درون یک انبار در شرق لندن خزیده بودند خوب می دانستند به دنبال چه هستند. تصاویر دوربین مدار بسته نشان می دهد که آن ها مستقیماً به سراغ یک جعبه خاص در این انبار می روند. این جعبه نه حاوی جواهرات نه پول نقد و نه مواد مخدر است. کالای سرقتی آن ها در بین تمامی چیزهایی که در این انبار وجود دارد یک نوع ادویه و چاشنی بسیار محبوب و البته گرانقیمت است.
جعبه ای که این دزدان به سرقت می برند حاوی مقداری زعفران به ارزش ۵۰.۰۰۰ پوند است، ادویه ای که بویی بسیار مطبوع و منحصربفرد و رنگی طلایی داشته و در بسیاری از غذاهای مدیترانه ای و آسیایی به کار می رود. این چاشنی بسیار گرانقیمت چنان با ارزش است که قیمت هر کیلو از آن در بریتانیا ۱۱.۰۰۰ پوند تخمین زده می شود. اگر چه ایران یکی از تولید کننده های اصلی زعفران جهان است اما بهترین و مرغوب ترین زعفران جهان در منطقه لا مانچا در اسپانیا تولید می شود که البته با سختی های همراه است که تنها قیمت گزاف محصول می تواند آن را جبران کند. در مزارع باستانی این منطقه از اسپانیا، خانواده ها هنوز هم زعفران تولیدیشان را در «گاو صندوق»هایی سنتی و باستانی نگهداری می کنند.
گیاه زعفران در اسپانیا در اواخر پاییز گل می دهد و هر روز صبح پس از بخار شدن شبنم و پیش از پژمرده شدن گل ها، کشاورزان این گل ها را می چینند. این کار به شیوه کاملاً دستی صورت گرفته و کارگران از ناخن هایشان برای بریدن ریشه گل استفاده می کنند. سپس سه کلاله طلایی که در داخل گل قرار دارد با دست خارج می شود. در ادامه این رشته ها خوشرنگ در دمای بالا به مدت ۶ دقیقه پخته می شوند که انجام سریع این عمل به تولید مرغوب ترین نوع زعفران که بویی قوی و روشن ترین رنگ را دارد منتهی می شود. کلاله های طلایی ۱۵۰ گل در نهایت به تولید تنها یک گرم زعفران منجر خواهد شد و این بدین معناست که ۱۰ کیلوگرمی که از انباری در شرق لندن به سرقت رفته نتیجه چیدن ۱.۵ میلیون عدد گل زعفران بوده است.
این محموله ۱۰ کیلوگرمی بیش از ۵۰.۰۰۰ پوند قیمت داشته اما در صورت خرده فروشی کردن ارزش آن به بیش از دو برابر و ۱۱۰.۰۰۰ پوند بالغ می شده است. بوی مطبوع زعفران از نوعی روغن موجود در آن است که در هنگام برشته کردن به وجود می آید. طعم خوشایند آن نیز به خاطر ترکیبی به نام پیکروکروسین و رنگ روشن آن نیز از نوعی کاروتنوئید به نام کروسین است.
در طول تاریخ باور بر این بوده که زعفران دارای قدرت های جادویی است اما مطالعات نشان داده که این چاشنی تنها به مقدار کمی در بهبود افسردگی کاربرد دارد. شاید از خود پرسیده باشید که چرا به مقدار اندک از این چاشنی خوشرنگ و خوشبو در غذاها استفاده می شود. نکته جالب اینکه در کنار قیمت گزاف، خواص سمی این چاشنی باعث شده که به مقدار کم از آن استفاده شود.
اگر چه اکنون اسپانیا بهترین زعفران جهان را تولید می کند اما این گیاه و چاشنی در ابتدا در غرب آسیا کاشته شده و سپس خاورمیانه و در ادامه مدیترانه برده شده است. فینیقی ها از ۱۵۵۰ تا ۳۰۰ قبل از میلاد مسیح تجارت عمده زعفران را در اختیار داشتند. زعفران کلمه ای عربی به معنای زرد رنگ است و علاوه بر ایران و اسپانیا، کشورهای یونان، مراکش و ایتالیا نیز از دیگر تولید کنندگان عمده آن به شمار می آیند هر چند در نیوزیلند و کشمیر نیز این گیاه در مقدار انبوه کاشته می شود.
جالب این که در قرن چهاردهم تا شانزدهم در انگلستان نیز زعفران کاشته می شد اما به دلیل هزینه بالای تولید، در نهایت در قرن هجدهم به کاشت آن پایان داده شد. قیمت زعفران درجه یک لا مانچا در حدود ۱۱ پوند در گرم و نوع مرغوب ایرانی نیز ۷ پوند در گرم است.
بدون نظر