محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا درواقع اعتباری برای مصرفکنندگان ندارند اما از طرفی نیز باور غلطی است که مواد غذایی را دقیقاً در همان تاریخ انقضایی که روی محصول درج شده باید دور ریخت. در برخی کشورها همچون آمریکا محصولاتی مثل شیر خشک باید پیش از تاریخ انقضای محصول مصرف شوند و این شیوه بیشتر شبیه دستورالعمل مصرف آن محصول خاص است، تا قانونی مدون.
پل فانلَندینگهَم، عضو ارشد مرکز مدیریت غذا و نوشیدنی در دانشگاه جانسون و وِیلز، در مصاحبهاش با پایگاه خبری وِباِمدی در این مورد توضیحاتی ارائه کرده و گفته تاریخ انقضای محصولات غذایی بیشتر به کیفیت آنها مرتبط است تا منع مصرفشان. تاریخ تولید بیشتر به کار فروشنده میآید که بداند چه مدتی میتواند محصول را با شرایط ایدهآل در قفسههای فروشگاهش بگذارد و تاریخ انقضا نیز بیشتر به کار مصرفکننده میآید تا بداند حداکثر چه مدتی میتواند محصول را نگه دارد و پس از آن تاریخ نیز مزه و کیفیت غذا تغییر خواهد کرد. در هر حال تا زمانی که در چنین کشورهایی صحبت از این ۱۵ محصول غذایی در میان باشد، میتوان تا حدی تاریخ انقضا را نادیده گرفت.
۱ ) پاستا
پاستای بستهبندیشده و خشک نخستین مورد از محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا است و آن را میتوان یک تا دو سال پس از تاریخ انقضای درجشده روی محصول نگه داشت. سازمان دولتی امنیت غذایی در آمریکا (که از زیرمجموعههای وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده به شمار میآید) در وبسایتش اطلاعاتی را منتشر کرده مبنی بر اینکه پاستای خشک را میتوان یک تا دو سال پس از تاریخ انقضای درجشده روی محصول نیز نگهداری کرد.
پاستای تازه (نپخته) که معمولاً در یخچال فروشگاهها یافت میشوند صرفاً حداکثر تا ۴ یا ۵ روز بیشتر از تاریخ انقضایشان کیفیت مناسبی دارند. همچنین اگر در فریزر نگهداری شوند معمولاً بین ۶ تا ۸ ماه نیز ماندگاری خواهند داشت. به طور کلی پاستای پختهشده را چه خشک باشد و چه تازه میتوان یک هفته در یخچال نگه داشت. در فریزر نیز اغلب بین ۶ تا ۸ ماه کیفیت خودش را حفظ میکند.
۲ ) برشتوک صبحانه
مورد بعدی از محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا برشتوک صبحانه است. جعبهی برشتوک صبحانه اگر باز نشود نهایتاً ۶ تا ۸ ماه پس از تاریخ انقضایش دوام میآورد. همچنین اگر جعبهی این محصول غذایی را باز کردید چیزی حدود ۴ تا ۶ ما ماندگاری خواهد داشت. اما دیگر غلات پختهشده همچون بلغور جوی دوسر را نهایتاً ۴ تا ۵ روز میتوان در یخچال نگه داشت. اِمیلی بروید لِیب، مدیر کلینیک قوانین و سیاستهای غذایی هاروارد، در مصاحبهاش با مجلهی تایمز گفته: «برشتوک صبحانه درواقع منقضی نمیشود. مشکل چندانی در مورد کیفیت این محصول غذایی وجود ندارد. وقتی جعبهی محصول باز شود پس از مدتی تازگیاش را از دست میدهد اما اینگونه نیست که با مصرفش دچار بیماری یا مسمومیت غذایی شوید.»
۳ ) تخم مرغ
تخم مرغ یکی دیگر از محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا به حساب میآید. صرف نظر از تاریخ انقضای درجشده روی تخم مرغ، این محصول غذایی را میتوان حدود ۳ تا ۵ هفته پس از خریدش مصرف کنید. روشهای متفاوتی وجود دارد که بتوانید از فاسدشدن تخم مرغ مطمئن شوید، مثلاً روش اول این است که تخم مرغ را درون لیوانی حاوی آب سرد بگذارید، اگر تخم مرغ به انتهای لیوان برسد و به پهلو در ته لیوان بخوابد، یعنی کاملاً سالم و تازه است؛ اگر تخم مرغ در ته لیوان به صورت افقی بنشیند یعنی کمی از تازگیاش کاسته شده اما همچنان میتوان آن را مصرف کرد؛ در نهایت هم اگر تخم مرغ روی آب معلق بماند یعنی فاسد شده و نباید مصرفش کنید. همچنین روش دیگر این است که تخم مرغ را بو بکشید، اگر بوی سولفور داد یعنی فاسد شده. اما به طور کلی تخم مرغ هرچه تازهتر باشد، پرواضح است که مزهای لذیذتر نیز خواهد داشت.
کِوین مورفی، متخصص بهداشت و ایمنی غذایی و همچنین استاد دانشگاه و رئیس خدمات بهداشتی دانشکدهی مدیریت بهداشتی رُزِن در دانشگاه فلوریدای مرکزی، پیشتر در مصاحبهای با اینسایدر اعلام کرده بود: «[شرکتهای تولید محصولات غذایی] میتوانند برای اشاره به تازگی محصولشان روی جعبه از عبارت (بهترین زمان استفاده) یا (حداکثر زمان فروش) را درج کنند اما لزوم قانونی برای این کار وجود ندارد. در هر حال تاریخ معیار مناسبی برای تازگی محصول خواهد بود.» او در ادامه گفته: «تخم مرغها هرچقدر به تاریخ انقضایشان نزدیکتر شوند از تازگیشان کاسته خواهد شد، اما صرف اینکه تاریخ مصرفش از راه رسیده یا از آن گذشته لزوماً بدان معنا نیست که تخم مرغ دیگر قابل مصرف نیست.»
بنابراین صرف نظر از تاریخ چاپشده روی تخم مرغها معمولاً میتوان آنها را طی ۳ تا ۵ هفته پس از زمان خرید مصرفشان کرد. تخم مرغهایی را که کاملاً پخته شد باشند نیز میتوان تا یک هفته در یخچال نگه داشت.
۴ ) گوشت خام
از دیگر محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا میتوان به گوشت خام اشاره کرد. گوشت خام را اگر در فریزر نگه دارید، حتی اگر از تاریخ (حداکثر زمان فروش) آن بگذرد میتوانید مصرفش کنید. گوشت و مرغ خام گرچه در یخچال ماندگاری بالایی ندارند، با نگهداری آنها در فریزر میتوان مدتی طولانی آنها را مصرف کرد. در وبسایت سازمان دولتی امنیت غذایی در آمریکا آمده است که گوشت چرخکردهی فریزشده حداقل چیزی حدود ۳ تا ۴ ماه ماندگاری خواهد داشت و گوشت بوقلمون یا مرغ را میتواند نهایتاً تا یکسال در فریزر نگه داشت. وزارت کشاورزی ایالات متحده نیز طی گزارشی روی وبگاه این سازمان نوشته: «باکتریهای که موجب مسمویت غذایی هستند در شرایط فریزر رشد نمیکنند بنابراین تفاوتی ندارد محصول غذایی را تا چه مدتی در فریزر نگه میدارید. البته هرچقدر محصول غذایی را بیشتر در فریزر نگه دارید، طراوتش را بیشتر از دست میدهد دیگر مزهی اولیه را نخواهد داشت، اما همچنان قابل مصرف خواهند بود.»
۵ ) ماهی
یکی دیگر از محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا ماهی است. ماهی نیز در فریزر ماندگاری بسیار بالاتری خواهد داشت. وبسایت ایتبایدِیت (بزرگترین مجلهی اینترنتی در حوزهی محصولات غذایی) در مطلبی نوشته است که ماهی خام را اگر در فریزر نگه داری کنید ماندگاری بسیار طولانیتری خواهد داشت. ماهی دودی نیز در فریزر حداقل ۳ تا ۶ ماه دوام میآورد و اگر به شیوههای تجاری منجمد شوند نیز حدود ۱۰ تا ۱۲ ماه ماندگاری دارند. از سویی دیگر ماهیهای کنسروشده (مثل تن ماهی) چیزی حدود ۲ تا ۵ سال پس از تاریخ انقضایشان قابل مصرف هستند.
۶ ) پنیر
پنیر هم از زمره محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا به شمار میآید. همچون بسیاری از مواد غذایی دیگر میتوان از بو و ظاهرش تشخیص داد که آیا پنیر کیفیت لازم برای مصرف را دارد یا نه. به طور کلی مصرف پنیرها پس از تاریخ انقضایشان امکانپذیر است. حتی اگر قسمتی از پنیرِ درسته، بریدهشده یا خردشده کپک بزند کافی است آن بخش کپکزده و اطرافش را از دیگر قسمتها ببرید و جدا کنید. در وبسایت گورمِنت چیز دیتِکتیو، وبسایت تخصصی محصولات لبنی و پنیر، نوشته شده که کپک سفید روی پنیرهایی همچون کَمِمبِرت کاملاً طبیعی است. اما باقی انواع کپکها از جمله با رنگ نارنجی، آبی و سبز خوردنی نیستند.
البته نباید فراموش کرد که در پنیرهای رگهآبی، هرچقدر رنگ کپک روشنتر باشد بهتر است اما صرفاً تا زمانی که مقطع کپکها در یک نکته متمرکز نشده باشد.
۷ ) سبزیجات
سبزیجات، از جمله سبزیجات بستهبندیشده از دیگر محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا هستند. سبزیجات اگر پژمرده شدند میتوان با آب یخ آنها را احیا کرد. نمیتوان انتظار داشت تاریخ (حداکثر تاریخ فروش) روی تمام محصولات درج شود اما محصولاتی که به صورت بستهبندی ارائه میشوند، مثل انواع سالاد یا کرفس خردشده، معمولاً این عبارت را همراه خود دارند. در مورد سبزیجاتی که تا حدی پژمرده شدهاند کافی است آنها را به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه در آب یخ بگذارید.
۸ ) شیر
شیر مدتدار هم یکی دیگر از محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا به حساب میآید و آن را میتوان بیش از ۵ روز از تاریخ انقضایش مصرف کرد. ماندگاری شیر مدتدار بسته به میزان چربی آن است. شیر بدون چربی را میتوان ۷ تا ۱۰ روز نگه داشت اما شیر پرچرب را حتی میتوان بین ۷ تا ۱۰ روز پس از تاریخ انقضایشان مصرف کرد.
البته هنگامی که ظاهر شیر تغییر کند و مزهاش به ترشی بزند نشان از فاسدشدنش دارد.
۹ ) کنسرو
کنسروها را نمیتوان محصولات غذایی ابدی به حساب آورد اما این قابلیت را دارند که مدتها پس از تاریخ (حداکثر زمان فروش) یا (بهترین زمان مصرف) آنها را نگه داشت. اگر محصولاتی با اسیدیته بالا همچون کنسرو گوجهفرنگی یا آناناس را کنار بگذاریم، باقی کنسروها را میتوان حتی تا یک یا دو سال پس از تاریخ انقضایشان مصرف کرد. گوشتهای کنسروشده همچون گوشت گاو نمکسود را میتوان حتی بیش از مدت، و طی ۲ تا ۵ سال، مصرف کرد.
۱۰ ) میوههای منجمد
میوههای منجمد از دیگر محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا هستند. بستهبندی میوههای منجمد را اگر باز نکنید میتوان این محصولات را طی ۸ تا ۱۰ ماه پس از تاریخ درجشده رویشان مصرف کرد. در وبسایت ایتبایدِیت نوشته شده میوهها و سبزیجات منجمد را میتوان ۸ تا ۱۰ ماه پس از تاریخ چاپی روی این محصولات مصرف کرد.
۱۱ ) ماست
مورد بعدی در میان محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا ماست است. ماست را اگر باز نکنید و در یخچال نگه دارید میتوان ۲ تا ۳ هفته پس از تاریخ انقضایش آن را مصرف کرد. اگر ماست بازنشده را در یخچال نگه دارید بین ۱ هفته تا ۲ هفته پس از (حداکثر زمان مصرف)اش قابل استفاده خواهد بود و اگر آن را در فریزر نگه دارید این مدت به حداکثر ۲ ماه افزایش خواهد یافت.
۱۲ ) نان
نان را هم میتوان در میان محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا قرار داد. معمولاً تا پیش از آنکه نان کپک بزند میتوان مصرفش کرد. در وبسایت استیلتِیستی (مجلهی اینترنتی در حوزهی سبک زندگی) طی مقالهای نوشته است که نان بستهبندیشده در دمای اتاق و در شرایط نگهداری مناسب چیزی حدود ۵ تا ۷ روز ماندگاری خواهد داشت. اگر این نانها را در یخچال نگه دارید طراوت و تازگیاش حدود ۳ تا ۴ روز باقی خواهند ماند و پس از آن نیز کپک میزنند. اگر قصد دارید نانهای بستهبندی را مدت بیشتری نگه دارید باید آنها را در فریزر بگذارید و در این شرایط است که حداقل ۳ ماه میتوان نانها را حفظ کرد. با این حال در هر شرایطی اگر دیدید روی نان کپک زده است باید آن را دور بریزید.
۱۳ ) کرهی بادامزمینی
کرهی بادامزمینی نیز یکی دیگر از محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا است. شیشهی کرهی بادامزمینی اگر باز نشود تا ۱ سال پس از تاریخ مصرفش ماندگار خواهد بود. کرهی بادامزمینی صرف نظر از اینکه در یخچال نگه داشته شود یا نه، اگر بستهبندیاش باز نشود امکان دارد تا ۱ سال پس از تاریخ روی محصول آن را مصرف کرد. کرهی بادامزمینی طبیعی اما طول عمر کمتری دارد و اگر در یخچال نگهداری شود حدود ۳ تا ۶ ماه پس از تاریخ انقضایش همچنان میتوان آن را مصرف کرد.
۱۴ ) سس
مورد بعدی در میان محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا به سسها اختصاص دارد. برخی افزودنیهای غذایی همچون سس کچاپ و خردل طی ۱ تا ۲ سال پس از تاریخ مصرفشان نیز قابل خوردن هستند، البته فقط در صورتی که پلمب آنها باز نشود. البته تفاوتهایی میان این دو نیز وجود دارد، مثلاً اینکه بطری سس گوجهفرنگی را اگر بازنشده در یخچال نگه داریم تا ۶ ماه پس از تاریخ انقضا دوام میآورد اما بطری سس خردل حتی اگر هم باز شود در یخچال ماندگاری حدوداً یکساله خواهد داشت.
۱۵ ) عسل
عسل نیز آخرین مورد از محصولات غذایی بدون تاریخ انقضا است که در این مطلب میخوانید. این محصول غذایی صرفاً زمانی فاسد میشود که در معرض رطوبت قرار گیرد. این محصول غذایی اصولاً به نامیرایی مشهور است و همین خصوصیتش است آن را در صنعت مواد آرایشی پرکاربرد میکند. عسل مادهای جاذب رطوبت است، یعنی به خودی خودش آب چندانی ندارد و آن را از رطوبت هوا دریافت میکند. آمینا هَریس، مدیرعامل مرکز عسل و گردهافشانی در مؤسسهی رابرت مونداویِ دانشگاه کالیفورنیا، در مصاحبهای با مجلهی اِسمیتسونیان گفته: «عسل در شکل طبیعیاش رطوبت بسیار پایینی دارد. باکتریها و میکروارگانیزمهای بسیار کمی در چنین شرایطی توانایی حیات دارند. درواقع در چنین محیطی دچار خفقان میشوند.»
بنابراین عسل صرفاً در زمانی فاسد میشود که در معرض رطوبت قرار گیرد. با این حال، برخلاف باور عموم، وجود حباب در عسل به معنای فساد آن نیست. این حبابها در اثر جدایی گلوکز از مولکول آب در عسل به وجود میآیند.
دیگر مطالب خواندنی:
بیست چیزی که تاریخ انقضایشان را نمی دانیم
کرم ضد آفتاب تاریخ گذشته را چگونه میتوان تشخیص داد؟
۱۰ نکته مفید برای جلوگیری از فساد مواد غذایی و صرفه جویی در پول
بدون نظر