ماجرای تعویض خانه‌های خالی با زمین‌های مرغوب؛ کسی استقبال می‌کند؟

داستان خانه های خالی در ایران، اندک اندک به روزهای جدی تر خود نزدیک می‌شود. دولت از دیروز با ارسال ۱۰۰ هزار پیامک به شماری از دارندگان خالی های خالی اعلام کرده است باید اطلاعات خود را در سامانه معاملات املاک، مشخص و ثبت کنند.

قرار است نخستین فهرست خانه های خالی ، اواسط شهریور ماه به سازمان امور مالیاتی وزارت اقتصاد ارسال شود تا از دارندگان خانه های خالی، طبق جدولی که قبلا اعلام شده، مالیات اخذ شد. وزارت راه اعلام کرده که ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار خانه خالی در ۳۱ استان کشور داریم که بیش از نیم میلیون مورد، فقط در مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران است.  مناطق ثروتمند نشین ۱ تا ۳، رکودر دار خانه خالی در تهران است.

شاید کمتر کشوری در دنیا سراغ داشته باشیم که میلیون ها خانه خالی بلاتکلیف داشته باشد. از حدود ۳ میلیون خانه خالی در کشور، ۷۳۰۰۰ خانه خالی به نام افراد زیر ۱۸ سال ثبت و سند خورده است. اخذ مالیات از دارندگان خانه های خالی و هم چنین افرادی که در سال های ۹۶ و. ۹۷، سکه بهار آزادی از بانک مرکزی خریداری کرده اند، روشی برای کسری بودجه دولت در سال تحریمی ۱۳۹۹ است.

گرچه وزارت راه، اتخاذ این رویه را برای تامین کسری بودجه دولت،  تکذیب کرده است، اما منتقدان دولت، این تکذیب را همچون تکذیب افزایش یا کاهش دلار توسط بانک مرکزی برای تامین کسری بودجه، غیر واقعی قلمداد کردند.

باید منتظر ماند و دید که دولت تا چه اندازه قادر به شناسایی واخذ مالیات از دارندگان خانه های خالی است و دارندگان خانه های خالی در شهریور ماه و نیمه دوم سال ۹۹، چه تدبیری برای فرار از پرداخت مالیات اتخاذ می کنند.

با این حال، اخیرا وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است که دارندگان خانه های خالی، می توانند خانه های خالی خود را به دولت داده و معادلش، زمین مرغوب در جای مرغوب بگیرند. موضوعی که به نظر نمی رسد با استقبال گسترده دارندگان خانه های خالی مواجه شود. او گفته که نرخ جدید مالیات خانه های خالی، بازدارنده است.

دولت هنوز، جزییاتی از طرح اعطای زمین مرغوب در مناطق شهری در قبال واگذاری خانه های خالی توسط دارندگان این خانه ها را رسانه ای نکرده است. یکی از ایراداتی که به طرح اعطای زمین مرغوب به دارندگان خانه های خالی وارد است به نقدینگی مورد نیاز برای ساخت زمین مرغوب توسط دارنده مرتبط است که شاید بخش قابل توجهی از دارندگان خانه های خالی، نقدینگی مورد نیاز یا علاقه کافی به ورود به عرصه ساخت و ساز در ماه های پایانی دولت فعلی نداشته باشند. به نظر می رسد این طرح نیز، مصداق آینده فروشی باشد. مثل اوراق سلف نفتی که دولت فعلا از فروش ان اجتناب کرد.

وزیر راه گفته که افرادی که دارای واحدهای مسکونی خالی یا طرح های نیمه تمام هستند، اگر واحد خود را در اختیار طرح اقدام ملی مسکن قرار دهند، زمین مرغوب شهری به آن ها اعطا می شود تا دوباره ساخت و ساز کنند. دولت قصد دارد از این راه، برای تامین مسکن متقاضیان جدید و هم چنین رونق بخش صنعت ساختمان که یکی از کلیدی ترین صنایع ایران پس از انقلاب است استفاده کند. آن هم در روزگاری که قیمت مصالح ساختمانی به طرز حیرت آوری افزایش یافته است.

در ایران، بخش قابل توجهی از هزینه مسکن، مربوط به زمین است و در سالهای اخیر به دلیل تورم و افزایش نرخ ارز، هزینه ساخت هر متر مربع مسکن، بین ۲ تا ۱۰ میلیون تومان است. حتی در روستاهایی که قیمت زمین بیش از نیم میلیون تومان نیست، نمی توان مسکن مرغوبی با کمتر از ۲ میلیون تومان به ازای هر متر، احداث کرد.

در مراسم اجرایی شدن سامانه ملی املاک، طرح اعطای زمین مرغوب به مالکان خانه های خالی و طرح های نیمه تمام در سراسر کشور توسط وزیر مسکن مطرح شد. موضوعی که هنوز با واکنش خاصی از سوی انبوه سازان و اتحادیه های مسکن سراسر کشور مواجه نشده است. در ایران یکی از هموطنان، ۶۰۰ خانه خالی در اختیار دارد. به دلیل اینکه خانه در ایران، کالای سرمایه ای است و هر سال، با تورم، رشد می کند، لذا سرمایه کم ریسک برای بلند مدت محسوب می شود. اگر چه به نسبت سرمایه گذاری در بورس، ضریب نقدشوندگی کمی دارد.

علت اینکه دولت علاقمند است که به دارندگان خانه های خالی، زمین مرغوب درمناطق مختلف شهری بدهد، جلوگیری از هجوم سرمایه بی حساب به بخش مسکن است. جایی که شاهد انباشت و قفل شدن سرمایه هستیم و قیمت آن به قدری بالا رفته است که مثل پراید ۱۰۰ میلیون تومانی، خرید خانه چند میلیارد تومانی حتی در مناطق حاشیه پایتخت و بسیاری از استان ها،آرزوی ده ها میلیون هموطن خواهد بود.

امروز اتفاق مهمی در بورس کالا رخ داد. چراغ معاملات ملک در بورس کالا روشن شد. با شروع معاملات روز ۴شنبه ۲۹ مرداد ۹۹  در بورس کالای ایران، یک باب واحد تجاری واقع در شهر جدید پردیس روی تابلوی بازار فرعی رفت که با ثبت نهایی معامله نخستین ملک در بورس کالا، پرونده ای جدید در معاملات بازار سرمایه کشور باز شد.

دولت قرار است در نیمه دوم سال ۹۹، ۲ اقدام مهم در حوزه بازار سرمایه کشور انجام دهد. یکی راه اندازی بورس مسکن، امتیازات و مستغلات با سرمایه ۵۰۰۰ میلیارد تومان به عنوان پنجمین بورس کشور (پس از بورس، فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی) و دیگری راه انذازی اولین بورس بین المللی ایران در جزیره کیش در مهر ۹۹. همه این اتفاقات می تواند برای رونق مسکن و شفاف شدن معاملات آن در بستر بازار سرمایه موثر باشد. به خصوص که شرکت های بورسی فعال در گروه صنعت ساختمان را نیز با تحرک خوبی همراه می کند.

آدرس سایت سامانه ثبت معاملات و املاک کشور در نشانی: Iranamlaak.ir و آدرس سایت اطلاعات بازار املاک ایران در نشانی: HMI.MRUD.IR در دسترس است.

• حتما بخوانید: طرح اقدام ملی تولید مسکن و جزییاتی که باید بدانیم