جنگ جهانی دوم به تنهایی ویرانگرترین و پرتلفات ترین نبرد در تاریخ بشر بود. این جنگ نه تنها نقشه جهان را برای همیشه تغییر داد بلکه هولناک ترین و بیرحمانه ترین نبردهای تاریخ بشریت را نیز در خود داشت. در اروپا، آسیا و مدیترانه میلیون ها انسان در عملیات های تهاجمی و تدافعی کشته شدند. برخی نبردها از نظر تلفات انسانی از دیگر نبردها بدتر بودند و البته نقش مهم تری در نتیجه پایانی جنگ داشتند. در این مطلب می خواهیم ۸ مورد از بی رحمانه ترین، سهمگین ترین و پرتلفات ترین نبردهای جنگ جهانی دوم را به شما معرفی کنیم.
۸- نبرد بولج
حمله به نورماندی در ژوئن ۱۹۴۴ برای نیروهای متفقین در نفوذ به اروپای اشغال شده توسط نازی ها بسیار موفقیت آمیز بود. با فرا رسیدن زمستان ۱۹۴۴، به نظر می رسید جنگ جهانی دوم در چند هفته، یا در بدترین سناریو، چند ماه آینده به پایان خواهد رسید اگر آمریکایی ها، بریتانیایی ها و فرانسوی ها بتوانند در خط دفاعی به ظاهر تضعیف شده، از هم پاشیده و روحیه از دست داده آلمانی ها در بلژیک را که از سال ۱۹۴۰ در تصرف نازی ها بود، نفوذ کنند. با این وجود، اتفاقی که در واقعیت رخ داد ضد حمله غافلگیر کننده نیروهای آلمانی در ۱۶ دسامبر ۱۹۴۴ بود که زمینگیر شدن نیروی هوایی متفقین به دلیل شرایط جوی نامناسب نقش مهمی در آن داشت. نیروهای آلمانی که متفقین را بدون آمادگی لازم غافلگیر کرده بودند، کیلومترها در صفوف متفقین و به خصوص نیروهای آمریکایی نفوذ کرده و پیشداوری های غلط و اعتماد بیش از حد متفقین نیز در این مسئله به کمک آن ها آمد.
با پیشرفت های اولیه نیروهای آلمانی، به نظر می رسید که بعد از مدت ها متفقین در موضع ضعف قرار گرفته اند. اما با فرا رسیدن کریسمس و روزهای اول سال جدید، متفقین دریافتند که اوضاع میدان نبرد به نفع آن ها در حال تغییر است زیرا شرایط جوی مناسب به آن ها اجازه داد حملاتی لجستیکی را به مراکز نگهداری از تجهیزات آلمانی و همچنین خطوط تامین آن ها وارد کنند. بدین ترتیب ارتباط نیروهای آلمانی با عقبه خود و نیروهای پشتیبانی قطع شده و متفقین آن ها را به عقب و به درون جنگل های انبوه آردن راندند و این بدان معنا بود که آلمانی ها آن برتری که سخت به دنبالش بودند را از دست دادند.
در نبردی که با نام نبرد بولج (Bulge) و نبرد آردن نیز شناخته می شود، دو طرف تلفات سنگینی را متحمل شدند. گفته می شود آمریکایی ها بدترین تلفات خود در طول جنگ جهانی دوم را در این نبرد متحمل شدند که در جریان آن ۱۹,۰۰۰ سرباز کشته شده و بیش از ۷۰,۰۰۰ نفر نیز زخمی شدند در حالی که تلفات نیروهای بریتانیایی ۱۲,۰۰۰ زخمی و تنها ۲۰۰ نفر کشته شده بود. در مقایسه تلفات نیروهای ورماخت بیش از ۱۰۰,۰۰۰ نفر بود و ارتش آلمان نازی هیچگاه نتوانست پس از این شکست خود را بازیابد.
۷- محاصره لنینگراد
پس از پیشروی های سریع ورماخت در خاک اتحاد جماهیر شوروی در عملیات موفقیت آمیز بارباروسا در ژوئن ۱۹۴۱، آلمانی ها سه هدف اصلی را برای خود تعیین کرده بودند که به نظر آن ها تحقق این سه هدف می توانست کار دشمن اصلی شان، روسیه کمونیست را تمام خواهد کرد. این اهداف پایتخت، مسکو،؛ اوکران و مناطق جنوبی مسکو که منابع زیادی داشتند؛ و البته لنینگراد () به عنوان زادگاه اتحاد جماهیر شوروی بود که قبل از آن با نام سنت پترزبورگ شناخته می شد. در سپتامبر ۱۹۴۱، ارتش گروه شمالی به فرماندهی فیلد مارشال ویلهلم ریتر فون لیب به لنینگراد رسیده و شروع به محاصره شهر کردند. این محاصره بدون این که به یک نبرد تمام عیار تبدیل شود نزدیک به سه سال به طول انجامید و در ۲۷ ژانویه ۱۹۴۴ با حمله نیروهای ارتش سرخ به پایان رسید.
علیرغم اینکه تجهیزات و مایحتاج و همچنین نیروهای پشتیبانی از طریق مسیر یخ زده روی رودخانه لادوگا که در ژانویه ۱۹۴۳ باز شد به شهر می رسید اما تلفاتی که این محاصره سه ساله در پی داشت بسیار تکان دهنده بود. تقریباً یک سوم از جمعیت شهر، یک میلیون شهروند شوروی، در نتیجه محاصره لنینگراد جان خود را از دست دادند. البته این حجم از تلفات نتیجه مستقیم جنگ ها نبود بلکه مرگ هایی که در اثر بیماری، سوء تغذیه، سرما و خودکشی اتفاق می افتاد را نیز شامل می شد. ارتش سرخ نیز بیش از یک میلیون کشته داد و دو میلیون نفر نیز در نتیجه عملیات دفاعی از شهر لنینگراد مجروح شدند. تلفات آلمانی ها نیز اگر چه مورد مناقشه است اما به صدها هزار می رسید. در مجموع بیش از دو و نیم میلیون نفر از دو طرف در نتیجه محاصره لنینگراد جان باختند که یکی از بدترین محاصره ها در تاریخ بشر بود.
۶- نبرد کورسک
بدنبال پیروزی نیروهای روسی در استالینگراد در فوریه ۱۹۴۳، ارتش سرخ به سرعت در جبهه شرقی شروع به پیشروی کرد و ارتش آلمان که در غرب این کشور خیمه زده بود را به شدت به عقب راند. این پیشروی ها به دوره ای از آماده سازی و تجهیز دوباره نیروهای خسته آلمانی و روسی منتهی شد زیرا دو طرف می دانستند نبرد بزرگ دیگری در جبهه شرقی در راه است که تکلیف این جبهه را روشن خواهد ساخت: نبرد کورسک (Kursk). شهر کورسک که در ۲۸۰ مایلی جنوب غرب مسکو واقع است بخشی از هدف اصلی نیروی تقویت شده ورماخت بود. هیتلر در ابتدا می خواست این عملیات یک عملیات پدافندی بزرگ برای متوقف کردن پیشروی سریع نیروهای روسی باشد و به نظر می رسید که موفقیت آمیز باشد. این نبرد که در ۵ جولای ۱۹۴۳ آغاز شد و یکی از مهم ترین و تعیین کننده ترین نبردهای جنگ جهانی دوم بود که از آن با عنوان بزرگ ترین نبرد تانک ها در طول تاریخ یاد می شد.
در این نبرد بیش از هفت هزار تانک از طرف دو کشور به کار گرفته شد. آلمانی ها اما در هر دو جبهه عملیات پدافندی خود به نتایجی که می خواستند نرسیدند در حالی که سختی ترین و بیرحمانه ترین نبرد در شهر پروکوهووکا در ۵۰ مایلی جنوب شرقی کورسک رخ داد و در آن ۱,۵۰۰ تانک با یکدیگر درگیر شدند. در خط جنوبی حمله، پیشروی های اولیه نیروهای آلمانی به فرماندهی اریک فون مانستین با مشکلات مشابهی مواجه شده و در نهایت نیروهای روسی تحت فرماندهی گئورگی ژوکوف موفق به متوقف کردن پیشروی نیروهای آلمانی و شروع عملیات پدافندی خودشان شد که به تسخیر شهر استراتژیک خارکوف در ۲۳ آگوست منتهی شد. این نبرد نیز تلفات بسیار سنگینی برای دو طرف در پی داشته و به امید آلمان برای پیروزی در جبهه شرقی پایان داد. بیش از یک میلیون سرباز آلمانی و روسی در این نبرد کشته یا به شدت مجروح شدند در حالی که تعداد تانک های ساقط شده از دو طرف به بیش از ۶۰۰۰ دستگاه رسید.
۵- نبرد فرانسه
با فرا رسیدن می ۱۹۴۰ جنگ جهانی دوم دچار بن بست شده و به شرایطی افتاده بود که از آن با عنوان «جنگ ساختگی» یا «جنگ فریب» (Phoney War) یاد می شد، جایی که تنها نبردهای واقعی در دریای شمالی، نروژ، فنلاند و دانمارک رخ می داد که در آن آلمان ها به منابع بسیار حیاتی دست یافتند. آلمان قصد داشت در حمله ای بسیار سنگین به سمت غرب اروپا به این بن بست پایان داده و با تصرف هلند، بلژیک و فرانسه به بریتانیا رسیده و بدین ترتیب به جنگ در جبهه غرب پایان دهد. این نبرد در ۱۰ می آغاز شده و قدرت و برتری تاکتیک های نظامی آلمان نازی را نشان داد که در آن واحد جدید زرهی موسوم با پانزر قدرت خود در نابودی خطوط دفاعی واحدهای متفقین را به رخ کشید، نبردی که در آن دکترین جدید جنگی آلمان با نام Blitzkrieg به معنای نبرد و جنگ صاعقه ای به طور کامل به نمایش درآمد.
نیروهای آلمانی با دور زدن نسبتاً کامل خط دفاعی ماژینو لاین، تاکتیکی که توسط اریش فون مانستین طرح ریزی شده بود، توانستند از خطوط دفاعی ضعیف و تجهیز نشده متفقین گذشته و با عبور از جنگل های آردن که غیرقابل نفوذ تصور می شد وارد خاک فرانسه شوند. بی نظمی در صفوف متفقین با تخلیه نیروهای پشتیبانی بریتانیا از دانکرک در ژوئن ۱۹۴۰ همراه شده و ارتش و دولت فرانسه نیز دچار تفرقه و درگیری های داخلی شدند. ورماخت به سرعت در خاک فرانسه پیشروی می کرد و سربازان و شهروندان فرانسوی برای نجات دادن جان خودشان به سمت جنوب فرار می کردند. در ۱۴ ژوئن پاریس به اشغال آلمانی ها درآمد و در ۲۲ ژوئن پیمان متارکه جنگ بین فرانسه تحقیر شده و آلمان پیروز امضا شد که به اشغال کل کشور انجامید. در کل بیش از ۳۶۰,۰۰۰ نفر از نیروهای متفقین در نبرد فرانسه کشتته شده و ۲ میلیون سرباز نیز به اسارت درآمدند، در مقابل تلفات آلمانی ها تنها ۱۶۰,۰۰۰ نفر بود.
۴- نبرد آیو جیما
بعد از اینکه ورود ایالات متحده به جبهه اقیانوس آرام همه معادلات را تغییر داد، نیروهای آمریکایی در فوریه ۱۹۴۵ عملیات حمله به جزیره آیو جیما را آغاز کردند، جزیره ای که علیرغم مساحت کمش، به خاطر وجود پایگاه های هوایی و فرودگاه ها که می توانست برای حمله به ژاپن مورد استفاده قرار گیرد از اهمیت استراتژیک بالایی برخوردار بود. نبرد آیو جیما که بحث در مورد آن تا به امروز نیز ادامه دارد، تنها نبرد اقیانوس آرام (نبرد پاسیفیک) بود که در آن تلفات نیروهای آمریکایی از نیروهای امپراطوری ژاپن بیشتر بود. ژاپنی ها که از قصد فرماندهان آمریکایی برای تصرف این جزیره باخبر بودند، بیش از ۲۲,۰۰۰ نیروی خود را در جنگل ها و سواحل جزیره به فرماندهای ژنرال کوریبایاشی مستقر کردند. در مقابل بیش از ۷۰۰۰۰ نیروی ویژه دریایی و نیروهای زمینی ارتش ایالات متحده به فرماندهی ژنرال هالند اسمیت قرار داشت.
با شروع حمله آمریکایی فهمیدند نه تنها با دشمنی مصمم مواجه هستند بلکه متوجه شدند که نیروهای ژاپنی به قیمت حملات انتحاری نیز برای جلوگیری از سقوط جزیره آیو جیما تلاش می کنند. این عملیات بیش از یک ماه به طول انجامید و بیشتر شبیه محاصره سه سال و نیمه استالینگراد توسط نیروهای آلمانی بود به طوری که پیشروی نیروهای آمریکایی گاهی تنها به چند صد متر می رسید. سرانجام در ۲۶ مارس ۱۹۴۵ نیروهای آمریکایی به انتهای شمالی جزیره رسیده، اعظم مدافعان ژاپنی جزیره را از پای درآورده و اشغال کامل جزیره را اعلام کردند. در این عملیات بیش از ۶,۰۰۰ سرباز آمریکایی کشته و ۱۹,۰۰۰ سرباز نیز زخمی شدند که تا آن زمان برای ارتش ایالات متحده تلفاتی بی سابقه بود. در مقابل تمام ۲۲,۰۰۰ سرباز ژاپنی مستقر در جزیره آیو جیما به غیر از ۲۱۲ سرباز کشته شدند.
۳- نبرد مسکو
در ابتدای عملیات تهاجمی نیروهای آلمانی به شوروی به نظر می رسید که ورماخت در عرض چند هفته پایتخت، مسکو، را به تصرف در خواهد آورد. اگر این اتفاق رخ می داد کمتر کسی شک دارد که جنگ جهانی دوم با پیروزی آلمان نازی پایان می یافت. اما چندین فاکتور، از جمله خطوط پشتیبانی ضعیف، زمستان سخت و بدنام روسیه و دفاع سرسختانه نیروهای روسی به نبرد مشهور مسکو منتهی شد. این نبرد که در میان آلمانی ها با نام نبرد طوفان (Typhoon) شناخته می شد در ۲ اکتبر ۱۹۴۱ آغاز شد. در این عملیات که در شرایط جوی بسیار مناسب و غیرمعمول آغاز شد، بیش از یک میلیون سرباز آلمانی به سمت مسکو حرکت کردند در حالی که بیش از ۵۰۰,۰۰۰ نیروی روسی از شهر دفاع می کردند. در ابتدا پیشروی های نیروهای آلمانی سریع بوده و مدافعان روسی یا کشته شده یا به اسارت در می آمدند اما با فرا رسیدن نوامب رو دسامبر سرد و سوزان، مردان و اسب های آلمانی شروع به یخ زدن کرده و مشخص گردید که نبرد برای آلمانی ها سخت تر از آن چیزی بود که تصور می کردند.
روس ها مقاومت کرده و غیرنظامیان شهر نیز با ترس و وحشت ورود آلمانی ها به شهر، با ساخت تله های ضد تانک، خندق ها و دیگر سیستم های دفاعی آماده ورود آلمانی ها می شدند. اما پیشروی های ورماخت در بد موقعی از حرکت باز ایستاد و روز ۵ دسامبر در حالی که دمای هوا به زیر صفر رسیده بود، ارتش شوروی با نیروهای تازه نفسی که از مناطق سیبری آمده بودند و با نبرد در سرمای زمستان آشنا بودند عملیات پدآفندی خود را آغاز کردند که باعث عقب نشینی نیروهای آلمانی تا ۱۵۵ مایلی پایتخت شوروی شد. بین ۶۵۰,۰۰۰ تا ۱.۲ میلیون نظامی و غیرنظامی روسی کشته شدند هر چند می توان تلفات واقعی روس ها را بسیار بیشتر دانست. در مقابل نیز بین ۱۰۰,۰۰۰ تا ۸۰۰,۰۰۰ سرباز آلمانی نیز جان خود را از دست دادند.
۲- نبرد برلین
یکی از خونین ترین اپیزودهای جنگ جهانی دوم در آخرین نبردها رخ داد که نبرد پایتخت رو به سقوط رایش سوم، برلین، بود. روس ها که مصمم بودند به عنوان انتقام از سختی هایی که در طول ۳ سال و نیم گذشته به خاطر حمله آلمانی ها به خاک خود متحمل شدند، برلین را به تصرف دربیاورند، میلیون ها سرباز و تجهیزات بسیاری را برای شکستن مقاومت اندک نیروهای مضمحل شده ارتش آلمان و مردم بی دفاع برلین گسیل داشت. بیش از دو و نیم سرباز روسی در شهر شروع به پیشروی کردند، شهری که تنها ۳۰۰,۰۰۰ آلمانی با اکثریت نوجوان و افراد سالخورده با تجهیزات بسیار اندک از آن حفاظت می کردند. در ۲۰ آوریل ۱۹۴۵ بمباران شهر برلین توسط توپخانه نیروهای روسی آغاز شد که باقیمانده شهر را نیز به ویرانه تبدیل کرد. چند روز بعد نیروهای روس شروع به پیشروی در خیابان ها و ساختمان های پایتخت ویران شده آلمان کردند.
در برخی از نقاط نمادین شهر نبردهای سنگینی بین دو طرف رخ داد که در آن هر دو طرف اوج خشونت خود را به تصویر کشیدند. نبرد اروپا در جنگ جهانی دوم در خیابان های برلین به پایان رسید و با پایان دولت آلمان نازی همراه شد. رهبران نازی نیز که فرار کرده بودند دستگیر شده و در دادگان نورنبرگ محاکمه شدند. برخی از آن ها نیز قبل از دستگیری خودکشی کردند، از جمله آدولف هیتلر که در ۳۰ آوریل ۱۹۴۵ در خرابه های پناهگاه زیرزمینی اش همراه با همسرش، اوا براون، خودکشی کرده و بلافاصله اجسادشان سوزانده شد. مردم و سربازان آلمانی که دیگر رهبری نداشتند، علیرغم مقاومت ها و نبردهای تحسین برانگیز، بالاخره در ۹ می ۱۹۴۵ تسلیم شدند و نبرد در اروپا به پایان رسید. در این عملیات بیش از ۸۱,۰۰۰ سرباز روسی کشته شده و ۲۷۵,۰۰۰ نفر نیز زخمی شدند. تلفات ارتش آلمان نیز ۱۵۰,۰۰۰ نفر تخمین زده شدند، هر چند هزاران و شاید میلیون ها غیرنظامی توسط روس ها به قتل رسیده یا مورد تجاوز قرار گرفتند.
۱- نبرد استالینگراد
بدون شک، هولناک ترین و خونین ترین نبرد جنگ جهانی دوم نبرد استالینگراد بود. این نبرد که در عرض ۶ ماه از آگوست ۱۹۴۲ تا فوریه ۱۹۴۳ در جریان بود، نه تنها شکستی بزرگ برای نازی ها در جبهه شرقی بود بلکه به شدت روحیه نیروهای روسی را تقویت کرده که آن ها را از خیابان های شهر ویرانشان به خیابان های ویران شهر برلین رساند. این نبرد در دو مرحله رخ داد. پیشرفت های اولیه آلمانی ها در ۲۳ آگوست ۱۹۴۳ با حمله ارتشش ششم آلمان به فرماندهی ژنرال فردریش پاولوس به ارتش شصت و دوم شوروی به فرماندهی واسیلی چویکوف آغاز شد. با فرا رسیدن ماه نوامبر، نیروهای روسی به باریکه ای در لبه رودخانه ولگا عقب رانده شده و تنها چند خانه، کارخانه و پناهگاه در کناره رودخانه را در تصرف داشتند. اما نیروهای پشتیبانی از آنسوی رودخانه فرستاده می شدند تا از سقوط کامل استالینگراد جلوگیری کنند. نکته ای که به کمک نیروهای روسی آمد این بود که صفوف دفاعی ضعیف نیروهای چویکوف باعث شد نیروهای آلمانی به سرعت پیشروی کرده و قلب نیروهای روسی را بشکافند اما در محاصره نیروهای باقیمانده روسی در دو جناح شمال و جنوب قرار گیرند.
علیرغم عملیات شکست خورده آلمانی ها برای تخلیه کردن نیروها با هواپیما از شهر، نیروهای آلمانی در سرمای سخت زمستان و در مواجهه با دفاع سرسختانه روس ها و همچنین از دست دادن روحیه و کمبود تجهیزات و منابع مقاومت شدیدی کردند. در نهایت در ۲ فوریه ۱۹۴۳ ژنرال پاولوس علیرغم اینکه از راه دور توسط هیتلر به مقام فیلد مارشالی رسیده بود، خود و نیروهایش را تسلیم نیروهای روسی کرد و اولین شکست سنگین آلمانی ها در جنگ جهانی دوم بود. در عملیات استالینگراد بیش از ۸۵۰,۰۰۰ سرباز آلمانی کشته یا زخمی شدند در حالی که بیش از ۱.۱ میلیون سرباز و شهروند غیرنظامی روسی جانشان را از دست دادند.
یاد میشن استالینگراد cod 1 افتادم
روسای بی وجدان هممون و بدون اسلحه ریختن تو میدون جنگ?