برای ضعف سیستم ایمنی بدن دلایل زیادی وجود دارد. برخی از آن ها قابل کنترل اند، مثل رژیم غذایی، اضطراب و میزان خواب. با این حال، اگر دارای نقص ایمنی باشید یا نیاز به مصرف داروهای خاصی (مثل داروهای شیمی درمانی) داشته باشید، ممکن است از کنترل کمتری بر سیستم ایمنی خود برخوردار باشید.
متخصصان می گویند هیچ قرص جادویی برای بهبود سیستم ایمنی بدن وجود ندارد. داشتن رژیم غذایی مناسب، انجام ورزش، داشتن خواب کافی و برخی انتخاب های فرد در رابطه با سبک زندگی خود مثل عدم مصرف سیگار، کلید حفظ سلامتی سیستم ایمنی است.
در ادامه می خواهیم ببینیم ضعف سیستم ایمنی چه علائم و عواملی دارد و چطور می توان این مشکل را برطرف کرد.
ضعف سیستم ایمنی چه نشانه هایی دارد؟
نشانه های ضعف سیستم ایمنی بدن عبارتند از:
سرماخوردگی مداوم: ۲ تا ۳ بار سرماخوردگی در سال امری طبیعی است اما اگر متوجه شده اید که زیاد سرما می خورید ممکن است نشان دهنده ی آن باشد که سیستم ایمنی شما نیاز به کمک دارد.
عفونت های مکرر: کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند اغلب به ذات الریه، برونشیت و مننژیت دچار می شوند و عفونت های دیگر هم زیاد برای آن ها رخ می دهد.
احساس خستگی یا فرسودگی: همه ی ما گهگاه اندکی احساس تنبلی می کنیم اما اگر متوجه شده اید که حفظ هوشیاری برایتان سخت شده ممکن است دچار نقص ایمنی باشید. این به دلیل رابطه ی متقابلی است که میان خواب و سیستم ایمنی بدن وجود دارد. بیماری یا وجود یک عفونت ویروسی می تواند اثری منفی بر خواب شما داشته باشد و از سویی دیگر، داشتن خواب یکپارچه می تواند سیستم ایمنی را تقویت کند.
اضظراب زیاد: اضطراب و تنهایی طولانی مدت می تواند اثری منفی بر سیستم ایمنی شما داشته باشد. چون اضطراب میزان لنفوسیت را کاهش می دهد، امری که مقابله با عفونت را برای بدن دشوارتر می کند. بنابراین اگر بعد از یک امتحان یا پروژه ی کاری بیمار می شوید، شاید لازم باشد مدیریت اضطراب را در برنامه ی روزانه ی خود لحاظ کنید.
مشکلات گوارشی: اسهال، باد روده، نفخ، انقباضات غیر ارادی و حتی یبوست ممکن است نشانه ی بدکاری سیستم ایمنی بدن باشد. در غیاب باکتری های مفید سیستم گوارشی، سیستم ایمنی بدن دچار مشکل می شود.
خوشبختانه پزشک با استفاده از تعدادی آزمایش خون می تواند وضعیت سیستم ایمنی بدن شما را بررسی کند.
چه چیزی باعث ضعف سیستم ایمنی بدن می شود؟
دلایل رایج ضعف سیستم ایمنی عبارتند از:
مصرف سیگار
الکل
نامناسب بودن تغذیه
مصرف داروهایی مانند داروهای شیمی درمانی یا دیگر روش های درمانی سرطان
عفونت هایی همچون آنفلوانزا، مونونوکلئوز عفونی و سرخک
اختلال خودایمنی
اچ آی وی یا ایدز
وقتی سیستم ایمنی آنطور که باید کار نکند پزشک ممکن است به شما بگوید که به «اختلال سیستم ایمنی» دچار هستید، به این معنی که ممکن است یکی یا تعدادی از مشکلات زیر را داشته باشید:
نقص ایمنی: نقص ایمنی چیزی است که با آن متولد می شوید. این مشکل به نام «بیماری نقص ایمنی اولیه» شناخته می شود. این بیماری یک اختلال ژنتیکی است که ممکن است به سیستم ایمنی صدمه بزند یا باعث بدکاری آن شود.
نقص ایمنی اکتسابی: اچ آی وی که باعث بیماری ایدز می شود یک عفونت ویروسی اکتسابی است که گلبول های سفید خون را از بین می برد و سیستم ایمنی را تضعیف می کند. در افراد مبتلا به اچ آی وی/ایدز مقابله با بیماری ها/ عفونت ها برای آن ها دشوارتر است، به خصوص اگر تحت درمان نباشند.
سیستم ایمنی بیش فعال: وقتی سیستم ایمنی بیش فعال باشد به عناصر محیطی مثل کپک، گرد و غبار و گرده واکنش نشان می دهد.
بیماری خودایمنی: وقتی به بیماری خودایمنی مبتلا باشید بدن شما نمی تواند سلول های خود را از سلول های بیگانه تشخیص دهد، امری که باعث می شود سیستم ایمنی علیه خود دست به کار شود. بیشتر از ۸۰ نوع اختلال خودایمنی وجود دارد، از جمله دیابت نوع یک، لوپوس، بیماری سلیاک و روماتیسم مفصلی.
چطور می توان یک سیستم ایمنی تضعیف شده را ترمیم کرد؟
گرچه تحقیقات در این زمینه کماکان ادامه دارد اما نقش ورزش، رژیم غذایی و اضطراب روانی در وضعیت سیستم ایمنی اثبات شده است. برای افراد دارای نقص ایمنی اما بهبود سیستم ایمنی به این سادگی نیست. بسته به علت نقص ایمنی شما ممکن است ضعف سیستم ایمنی تان دائمی باشد.
اگر دارای نقص ایمنی نیستید و سیستم ایمنی تان فعال است، کارهایی هست که با انجام آن ها می توانید سیستم ایمنی بدن تان را به کار اندازید.
داشتن یک رژیم غذایی متعادل: مصرف برخی مواد غذایی یا مکمل ها نمی تواند ما را ایمن کند اما رژیم غذایی که دربرگیرنده ی همه ی مواد مغذی ضروری در مقدار مناسب باشد می تواند کمک کننده باشد.
ما برای کمک به سیستم ایمنی خود علاوه بر فیبر، پریبیوتیک و پروبیوتیک، به مقادیر کافی پروتئین، فیبر، چربی های امگا ۳، ویتامین های دی، سی، بی، ای و کِی، و مواد معدنی همچون آهن، کلسیم، سلنیوم و زینک نیاز داریم.
خواب کافی: وقتی در خواب هستید بدن نیروهای شفا بخش یا همان سیتوکین های حفاظتی را آزاد می کند. سیتوکین های حفاظتی پروتئین هایی هستند که در زمان خواب آزاد می شوند تا به بدن در دو چیز کمک کنند: تقویت خواب و مقابله با عفونت ها. کمبود خواب باعث کاهش تعداد سیتوکین های حفاظتی می شود که بدن تولید می کند، امری که مقابله با عفونت ها را برای آن دشوارتر می کند.
مدیریت اضطراب: اضطراب اگر مدیریت نشود می تواند اثر مخربی بر سلامتی شما داشته باشد. اضطراب بر بدن، خلق و خو و رفتار اثر می گذارد.
بالا بودن سطح هورمون های اضطراب مانند کورتیزول، آدرنالین یا نورادرنالین می تواند باعث سرکوب شدن سیستم ایمنی بدن شود، یعنی از واکنش های مقابله ای سیستم ایمنی در برابر عفونت ها کاسته و در عین حال به التهاب درون بدن افزوده می شود.
رعایت بهداشت شخصی: بهترین راه برای حفظ سیستم ایمنی بدن این است که از سرچشمه یعنی همان بدن تان آغاز کنید. با رعایت بهداشت شخصی می توانید جلوی عفونت را قبل از آغاز آن بگیرید.
شستن دست ها به طور مرتب
پوشاندن دهان هنگام سرفه
تمیز نگه داشتن و بانداژ کردن زخم ها، بریدگی ها و خراش ها
ورزش منظم: تحقیقات نشان داده فعالیت بدنی علاوه بر حفظ استحکام و سلامتی استخوان ها می تواند ریه ها و لوله های تنفسی را از باکتری ها پاک کند (امری که احتمال ابتلا به سرماخوردگی و آنفلوانزا را کاهش می دهد) و احتمال بروز بیماری قلبی را کاهش می دهد.
بدون نظر