فیلم های مربوط به جنگ جهانی دوم از سال ۱۹۵۰ تا هزاره جدید بر سینما حکمفرما بود اما در مورد فیلم هایی که بر اولین جنگ جهانی قرن بیستم تمرکز داشتند چه؟ اگر بخواهیم واقعیت را بیان کنیم، درگیری بزرگی که از سال ۱۹۱۴ تا ۱۹۱۸ با عنوان «جنگ بزرگ» در گرفته بود به اندازه و شبیه جنگ جهانی دوم نتوانست در قالب سینما به تصویر کشیده شود. دلیل اول اینکه جنگ جهانی اول یک جنگ بسیار پیچیده بود؛ در جنگ جهانی اول آدم بدهایی به وضوح نازی ها وجود نداشت و دلایل درگیری این جنگ چهار ساله را می توان دستکم دلایلی پیچیده نامید. همچنین این واقعیت وجود دارد که بخش زیادی از این جنگ در خندق های طرفین درگرفته و به شکل هولناکی تکراری بود، اغلب در باریکه های ناخوشایندی از زمین که با عنوان «سرزمین هیچ کس» از آن ها یاد شده و مملو از موانع، سیم های خاردار و مین بود.
البته این بدان معنا نیست که هیچ فیلم قابل توجهی در مورد این جنگ ساخته نشده است. تنها تفاوت واقعی این است که برای پیدا کردن فیلم های خوب در این مورد باید کمی بیشتر و با دقت بگردید. در حالی که فیلم ۱۹۱۷ ساخته سم مندز و مستند بسیار بی نقص پیتر جکسون با نام They Shall Not Grow Old بار دیگر جنگ جهانی اول را در کانون توجه قرار دادند، برخی از بهترین فیلم هایی که در مورد جنگ جهانی اول ساخته شده اند دور از رادار علاقمندان به ژانر جنگی باقی مانده بودند تا اکنون که می خواهیم آن ها را به شما معرفی کنیم.
۱۰- Regeneration (1997)
فیلم Regeneration که بر اساس رمانی بی نقص نوشته پت بیکر به همین نام ساخته شده، نوعی متفاوت اما به همان اندازه ترسناک از یک فیلم جنگی است که بر روی صدمات روانی جنگ جهانی اول بر روی کسانی که در آن شرکت داشته اند تمرکز دارد. داستان این فیلم در مورد چند افسر ارتش بریتانیا است که در بیمارستان جنگی کریگ لاکهارت در اثر شوک ناشی از انفجار خمپاره و تروماهایی که مربوط به تجربیات حضورشان در خط مقدم نبرد است، در حال درمان می باشند. با ترکیب واقعیت و داستان ساختگی، این مرکز روانی خانه بیماران واقعی و شاعران مشهوری مانند سیگفرید ساسون و ویلفرد اوون و همچنین شخصیت های دیگری است که به عنوان بخشی از داستان ساخته شده اند.
جاناتان پرایس از بازیگران سریال Game of Thrones، در قالب شخصیت سروان ویلیام ریورز که یک شخصیت واقعی است در نقش دکتر و درمانگر این بیمارستان مسئولیت درمان و توانبخشی دوباره این جوانان آسیب دیده را بر عهده دارد. جیمز ویلبی در نقش ساسون می درخشد در حالی که جانی لی میلر در یکی از نقش های اولیه خود در نقشی فرعی یک بازی تاثیرگذار از خود ارائه می دهد. به عنوان یک اثر ناقدانه سوزناک نسبت به مقوله جنگ و یک ابزار درمانی برای جوانان بی شمار، تماشای فیلم Regeneration برای همه آسان نیست اما در نهایت یک اثر سینمایی تاثیرگذار و احساسی باقی می ماند که به عنوان یادآورد قدرت شعر و بیفایدگی درگیری نظامی عمل خواهد کرد.
۹- A Very Long Engagement (2004)
سه سال پس از فیلم تحسین شده Amélie، ژان پیر ژونت فیلمساز فرانسوی یک بار دیگر با آودری تتو در فیلمی که به یک اندازه بیرحم و مسحور کننده است همکار شد. فیلم A Very Long Engagement که بر اساس رومانی نوشته سباستین جاپریستوت در سال ۱۹۹۱ ساخته شده، روایت خیالی یک شرایط واقعی است که سربازان فرانسوی در خط مقدم جبهه نبرد جنگ جهانی اول با آن روبرو شده بودند. این فیلم رمانتیک که بیشتر شبیه یک فیلم جنایی رازآلود در مورد یک قتل است، در مورد شخصیت ماتیلد با بازی تتو و جستجوی بی امان او برای پی بردن به این واقعیت است که در جریان جنگ جهانی اول برای نامزد او چه اتفاقی افتاده است. او با باور به اینکه نامزدش هنوز زنده است، یک کارآگاه خصوصی را به خدمت می گیرد تا از آنچه برای نامزدش اتفاق افتاده رمزگشایی کند.
ماتیلد خیلی زود یک سری زنجیره ای از فساد و دروغ ها را در مورد داستان هولناک دیگر مردهایی که سعی کرده بودند از میدان نبرد فرار کنند را کشف کرده و در می یابد که این سربازان به عنوان یک تنبیه بیرحمانه و مرگبار توسط کسانی که قدرت را در اختیار داشتند، در فضای بین نیروهای فرانسوی و آلمانی که با عنوان سرزمین هیچ کس از آن یاد می شد رها شده بودند. این فیلم که از دریچه نگاه ماتیلد در پاریس و مناطق روستایی بریتانی دهه ۱۹۲۰ روایت می شود، تمام خلاقیت ها و جذابیت هایی که طرفداران از ژونت انتظار دارند را همراه با یک پایان به شدت راضی کننده را در خود دارد.
۸- Johnny Got His Gun (1971)
فیلم Johnny Got His Gun به نویسندگی و کارگردانی جیمز دالتون ترومبو، سناریو نویسی که سناریو فیلم Spartacus را نوشت و کسی که به خاطر شهادت ندادن در جریان تحقیقات مک کارتی در مورد کمونیست ها در دهه ۱۹۴۰ و ۵۰ در فهرست سیاه هالیوود قرار گرفته بود، پس از انتشار در سال ۱۹۷۱ توسط طرفداران ژانر جنگی فراموش شده بود علیرغم اینکه مورد استقبال منتقدان قرار گرفت. با این وجود پس از ویدیو موزیک One از کارهای کلاسیک گروه متالیکا، یک رنسانس را تجربه کرده و جایگاه یک کالت کلاسیک را یافت. به عنوان یک فیلم قدرتمند و ضد جنگ ترین فیلمی که می توانید پیدا کنید، Johnny Got His Gun داستان جو با بازی تیموتی باتمز را روایت می کند که سرباز است و پس از مجروح شدن در اثر برخورد گلوله توپخانه در دوران جنگ جهانی اول خود را در شرایطی می بیند که چشم ها، گوش ها، بینی و چهار دست و پایش را نیز از دست داده است.
او که در داخل جسم ناقصش گرفتار شده و تنها خاطرات زندگی گذشته اش او را همراهی می کنند، با یک پرستار مهربان که امیدوار است به زندگی کابوس وارش پایان دهد رابطه ای دوستانه شکل می دهد. فیلم Johnny Got His Gun یک هشدار تاریک و بی امان نسبت به خطرات جنگ بوده و جدای از نقاط قوت فراوان، باید به بازی دونالد ساترلند در آن نیز اشاره کرد.
۷- Gallipoli (1981)
مل گیبسون جوان در فیلم Gallipoli یکی از آن بازی های ستاره ساز را در نقش یکی از دو دونده استرالیایی که برای مبارزه در یکی از خونین ترین نبردهای جنگ جهانی اول به قاهره فرستاده می شوند، از خود ارائه کرده است. بیش از ۸۰۰۰ جوان استرالیایی در جریان نبردی که در نهایت تاثیر چندانی در نتیجه نهایی جنگ نداشت، کشته شدند. پیتر ویر بعدها با فیلم های The Truman Show, Witness و Dead Poet’s Society در هالیوود به دستاوردهای بزرگی رسید اما Gallipoli هنوز هم در زمره یکی از قوی ترین و تاثیرگذارترین فیلم های او قرار دارد.
بخش زیادی از این قدرت فیلم مرهون بازی گیبسون است که نقش ابتدائاً بیمناک و درمانده فرانک را بازی کرده، هر چند نباید از بازی خوب دیگر بازیگر کمتر شناخته شده فیلم، مارک لی، نیز در نقش آرچی غافل شد که اتفاقی ایده آل در مورد دو شخصیت اصلی فیلم را رقم زدند. فیلم ویر به همان اندازه که حال و هوای یک فیلم در مورد معصومیت از دست رفته و یک داستان ضد جنگ را دارد، دارای سبکی دراماتیک و ویرانگر با تصویرسازی واضح از درگیری اکنون بدنام نبرد نِک و نقش چهره های ارشد ارتش استرالیا در فرستادن هزاران سرباز به مسلخ قطعی است.
۶- The Trench (1999)
فیلم The Trench یک الماس کوچک در میان فیلم های جنگی بریتانیایی است که ارزش تماشا کردن دارد، نه تنها به خاطر این واقعیت که در خود برخی از ستارگان آینده سینما را داشت بلکه جذابیت هایی که در خود متن داستان وجود دارد. در قلب این فیلم اکشن شاهد بازی دانیل کریگ به عنوان یک چهره جدید در نقش یک گروهبان جنگ دیده به نام وینتر هستیم که رهبر گروهی از سربازان جوان بی تجربه و بدون تجهیزات را در نبرد خندق ها بر عهده دارد. داستان فیلم در شب قبل از یک نبرد بزرگ آغاز می شود، تمرکز اصلی داستان بر روی شخصیت بیلی مک فارلن با بازی پال نیکولز است، یک داوطلب میهن پرست که بین ترس، درماندگی و حس هولناک وحشت به خاطر چیزی که در انتظار اوست گرفتار شده است.
کیلیان مورفی، بن ویشاو و دنی دایر همگی چهره های جدیدی در سینمای آن زمان بودند که در یک فضای تاریک و ویران مربوط به جبهه غربی جنگ جهانی اول گرفتار شده اند. آن ها در کنار هم شخصیت های سرباز متفاوتی را خلق می کنند که خندق های بی پایانی را در طول نبرد اشغال ک رده اند. سربازان بین حس انجام وظیفه و علم اینکه بزودی با مرگی اجتناب ناپذیر روبرو خواهند شد گرفتار شده اند. فیلم The Trench یک تصویرسازی احساسی از مردان جوانی است که با سرنوشتی غیرقابل تصور روبرو شده و فیلم یادآور نیشدار بی معنایی و پوچی بخش زیادی از مسائل اساسی منتهی شونده به جنگ جهانی اول است.
۵- Beneath Hill 60
فیلم جنگی Beneath Hill 60 داستان باورنکردنی و کمتر شناخته شده الیور وودوارد به عنوان یک متخصص ذوب فلزات و مدیر معدن را روایت می کند که برای یک ماموریت بسیار ویژه جنگی در سال ۱۹۱۶ به استخدام ارتش استرالیا درآمد. وودوارد که مجبور شده بود زندگی خود را رها کند، به جبهه غربی جنگ جهانی اول می رود، جایی که به کمک یک واحد ویژه از تونل زنان استرالیایی، قرار است از یک سیستم تونلی پیچیده زیر شهر ایپر و مملو از مواد منفجره دفاع کنند که قرار است با انفجار آن ها شرایط جنگ به نفع نیروهای متفقین تغییر کند. این داستان واقعی یکی از ترسناک ترین و باورنکردنی ترین اتفاقات تاریخی است که اکثر مردم از آن بی اطلاع بوده و یکی از معدود اتفاقات واقعی با این حجم از تاریکی است که به شکلی جذاب توسط جرمی سیمز به یک شاهکار سینمایی تبدیل می شود.
فیلم Beneath Hill 60 شبیه یک فیلم حماسی جنگی با بودجه سنگین است که در واقع با بخش اندکی از بودجه هایی که برای فیلم های جنگی معاصر در نظر گرفته می شود ساخته شده است. اما اگر به خاطر بازی های قدرتمند و تاثیرگذاری بازیگران اصلی نبود جلوه های بصری فیلم تا به این اندازه موفق نبودند، بازیگرانی که این داستان را به یک اثر بصری تاثیرگذار تبدیل کرده و با حسی از انسانیت و ضرورت نقش شخصیت های خود را بازی می کنند که شما را به اندازه آن ها شیفته و مشتاق موفقیتشان در عملیات خود می سازد.
۴- Joyeux Noel (2005)
چهار سال پیش از فیلم Inglorious Basterds، دیان کروگر و دانیل برول با هم همبازی شدند تا در یک فیلم جنگی متفاوت بازی کنند. Joyeux Noel یا Merry Christmas در دستان یک کارگردان نامناسب می توانست بیش از حد سانتیمانتال و بی معنی باشد اما کریستین کاریون، کارگردان فرانسوی، کار فوق العاده ای در پر کردن یک داستان شناخته شده با ترس و وحشت است. تماشای این فیلم یک تجربه تاثیرگذار است که یک لحظه فوق العاده در تاریخ و تمدن بشریت را به نمایش می گذار، وقتی که بخش های زیادی از سربازان در جبهه های غربی یک آتش بس غیررسمی و بدون مجوز را برای جشن کریسمس اعلام می کنند. در ۲۵ دسامبر سربازان فرانسوی، اسکاتلندی و آلمانی در منطقه موسوم به سرزمین هیچ کس دور هم جمع می شوند اما این بار با هدفی متفاوت.
یک لحظه نادر از صلح و حسن نیت که در تضاد با نبردهای بعد و قبل از آن بود شکل می گیرد، تجربه ای که به شکلی حساس به تصویر کشیده شده و نگاهی هیجان انگیز و دراماتیزه شده به اتفاقاتی است که در آن ساعات جادویی و تکرار نشدنی رخ داد. در یک سطح، Joyeux Noel یک فیلم کریسمسی است که البته در احقاق حق تم های گسترده تر فیلم در مورد استقبال از انعطاف پذیری انسانی و ویژگی های یکسانی که بین تمام انسان ها در ملت های مختلف وجود دارد، موفق عمل نمی کند که البته تغییر زودگذر است که به وزن دراماتیک فیلم می افزاید.
۳- See You Up There (2017)
فیلم See You Up There به عنوان یکی از کمتر دیده شده ترین فیلم های جنگی در مورد جنگ جهانی اول، بعد از انتشار در سال ۲۰۱۷ با نقدهای مثبتی مواجه شده و سخت نیست که دلیل این استقبال را فهمید وقتی می بینیم آلبرت دوپونتل فیلمی چنین اورجینال و با خلاقیت های شجاعانه ساخته است. داستان فیلم در آخرین روزهای جنگ جهانی اول و دو سال قبل از آن روایت می شود. داستان فیلم با یک سکانس اکشن تکان دهنده جنگی آغاز می شود که می توان آن را با سکانس فراموش نشدنی ساحل اوماها بیچ در ابتدای فیلم Saving Private Ryan ساخته استیون اسپیلبرگ مقایسه کرد. در حالی که آخرین حمله بی نتیجه خود را به خطوط دشمن در پس زمینه ای هولناک از بمباران، خون، احشاء سربازان و آتش توپخانه انجام می دهند، دو سرباز فرانسوی زندگی خود را لزوماً در گرو یکدیگر می یابند بعد از آنکه یکی از آن ها دیگری را از مرگ حتمی نجات می دهد اما در این ماجرا جراحتی برایش اتفاق می افتد که برای همیشه زندگی اش را تغییر می دهد.
در حالی که سرنوشت آن ها به یکدیگر گره خورده و عزیزانشان مرگ آن ها را باور کرده اند، این دو تصمیم می گیرند از جامعه ای انتقام بگیرند که به باور آن ها بیشتر با کشته شدگان همدردی می کند تا سربازان مجروحی که بازگشته اند. آن ها به ایده فروش یادبودهای قهرمانان ساختگی جنگ در هر شهر و روستای فرانسه می رسند، تا بدین ترتیب مقادیر قابل توجهی به خاطر کمیسیون دریافت کرده بدون اینکه در واقع یادبودی تحویل مشتریان خود بدهند. این فیلم که بر اساس رمان The Great Swindle نوشته پیر لمایتره ساخته شده، یک تصویر سازی به شدت واقعی از آخرین روزهای جنگ جهانی اول ارائه کرده که تم های تاریک جنگ را با لحنی کمیک و لحظاتی حیرت انگیز که نتیجه هنرمندی سینماست ترکیب می کند.
۲- Aces High (1976)
پنج سال پس از A Clockwork Orange، مالکوم مک داول یک بازی بی نقص دیگر در این اقتباس سینمایی کلاسیک از نمایشنامه ای با عنوان Journey’s End ارائه داد. جک گلد اکشن داستان را از فضای خندقی نمایشنامه اورجینال به آسمان ها و درگیری های بین هواپیماهای جنگی منتقل می کند و چیزی که باقی می ماند تعمقی در وحشت های جنگ و انسانیتی است که در نتیجه آن از بین می رود. مک داول در فیلم Aces High نقش سروان گریشام را بازی می کند، یک خلبان جنگنده بسیار بی باک که رهبری اسکادرانی از خلبانان تازه کار را بر عهده دارد که شانس زیادی برای زنده ماندن در نبردهای هوایی ندارند. اما با پیوستن یکی از دوستان قدیمی اش به نام ستوان کرافت به گروه، همه چیز به یکباره تغییر می کند.
کرافت چندین سال بعد از گریشام به نیروی هوایی پیوسته و او را قهرمان خود می داند. اما این دیدگاه خیلی زود تغییر می کند وقتی گریشام به رفتارهای او در آسمان واکنش نشان می دهد. به عنوان یکی از نادیده گرفته شده ترین فیلم های جنگی دهه ۱۹۷۰، فیلم Aces High به خاطر یک فیلم تمام اکشن هیجان انگیز بودن و همزمان یک درام احساسی و ترسناک، یک فیلم منحصربفرد به شمار می آید. این فیلم همچنین دارای تیمی قوی از بازیگران است که شامل چهره های شناخته شده دنیای تئاتر مانند کریستوفر پلامر و جان گیلگاد می باشد.
۱- The White Ribbon (2009)
داستان فیلم The White Ribbon که از یک سال پیش از شروع جنگ جهانی اول آغاز می شود، اگر چه روی خود این درگیری بزرگ تمرکز ندارد اما برای هر کسی که به این دوره تاریخی علاقه دارد یک اثر سینمایی مرتبط بوده که تماشای آن به شدت توصیه می شود.داستان فیلم در یک روستای پروتستان داستانی در شمال آلمان روایت می شود جایی که یک بارون محلی، یک پزشک و یک کشیش بر مردم محلی حکومت می کنند. اما بعد از یک سری اتفاقات غیرمنتظره و بدون توضیح در داخل روستا همه چیز تغییر می کند. زنی در اثر حادثه ای عجیب کشته می شود، زنی عمداً یک اسب را با شلیک گلوله می کشد و آهنگ بارون محلی در آسیاب روستا نواخته می شود.
از آنجا به بعد همه چیز تغییر می کند، والدین به کودکان خود حمله می کنند، عاشقان با یکدیگر به نزاع می پردازند و مردم مفقود می شوند. خیلی زود، یک معلم محلی که روایت فیلم را بر عهده دارد شروع به تحقیق در مورد این اتفاقات عجیب می کند با این امید که پاسخ هایی برای این اتفاقات عجیب بیابد. اتفاقاتی که پس از آن رخ می دهند یک سری اتفاقات خاص و منحصربفرد هستند. این فیلم از میشاییل هنکه که تماماً سیاه و سفید فیلمبرداری شده، به شکل عجیبی زیبا و عمیقاً ناخوشایند و تکان دهنده است.
بیشتر بخوانید: ۱۰ فیلم جنگی برتر با موضوع نبرد ایالات متحده و ژاپن در جنگ جهانی دوم [قسمت اول]
جنگ Gallipoli از نظر دید غرب تاثیری نداشت، چرا که آن ها در این جنگ شکست سهمگینی خوردند و ناوهای جنگی که تا آن روز روی شکست را ندیده بودند حضور داشتند و شکشست خوردند، در این جنگ بریتانیا از هند و افریقا و استرالیا و نیوزلند تا انگلستان سرباز آورده بود. و نقطه عطفی بود برای مردم مسلمان کشور ترکیه که نگذاشتند به هیچ وجه پایتخت کشورشان توسط متفقین با جنگ اشغال شود. همچنین فداکاری هایی که انجام گرفت سنگ بنای ادامه مبارزات با اشغال و شکل گیری جمهوری ترکیه با مرز های جغرافیایی بسیار بزرگ تر از آن چیزی که متقفین در نقشه های خود برای آن (کشوری کوچک در مرکز ترکیه) در نظر گرفته بودند.