۱۰ فیلم سیاسی برتر تاریخ سینما که علاقمندان به نیمه تاریک سیاست باید ببینند

در عصری که سیاست در همه چیز نفوذ کرده و قدرت شخصی شده است، خوب است به یاد داشته باشیم که قدرت هنری هنوز هم وجود دارد. با استفاده از این قدرت، فیلمسازان در گذشته و حال توانسته اند نوری به حملات به آزادی انداخته، توجه را به سمت جریان هایی که دفن شده اند جلب کرده و رهبران فراموش شده ای که امروزه نیز مانند زمان خود الهام بخش بودند را زنده کرده اند. فیلم های سیاسی در تمامی اشکال و اندازه خود، همگی در مورد مردی تنها در حال سخنرانی در سنای ایالات متحده برای بیرون کشیدن واقعیت از زیر زبان سیاستمداران فاسد نیست.

برخی از این فیلم های سیاسی داستان هایی در مورد مردان و زنان قدرتمندی روایت می کنند که صدایشان را بلند کردند زیرا صدایشان باید شنیده می شد، کسانی که رهبران سابق را برای داشتن جای خود در تاریخ پایین کشیدند و غول های رسانه ای که قدرت خود را علیه مردمشان به کار گرفتند. صنعت سینما از دیرباز داستان های قدیمی خوب را دوست داشته است، داستان هایی که اگر چه همه آن ها واقعیت ندارند اما در مورد افرادی هستند که سرنوشت مردمشان را تعیین کردند، یا داستان هایی در مورد سرباز تنهایی که برای خوبی، شرافت و حقیقت می جنگد، در سیستمی که بویی از این عناصر نبرده است. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ فیلم سیاسی برتر تاریخ سینما آشنا کنیم که علاقمندان به عرصه سیاست باید حتماً ببینند.

۱۰- Lincoln

وقتی استیون اسپیلبرگ در نهایت پس از تغییرات متعدد در بازیگران انتخابی و تعویق هایی که صورت گرفت، موفق شد فیلم خود در مورد شانزدهمین رییس جمهور ایالات متحده را بسازد، نتیجه کاری چیزی بسیار خاص بود. در طی سال ها، اسپیلبرگ به یک فیلمساز معمولی تبدیل شده و بسیاری او را متهم می کردند که دیگر فیلمهایش به قدرت سابق نیست و اینجا بود که اسپیلبرگ با پیامی قدرتمند در مورد انسجام، وحدت و رأفت، توانست همه منتقدانش را شرمسار سازد. تونی کوشنر به شکلی هوشمندانه سناریویی را نوشت که تنها بر سال های آخر زندگی آبراهام لینکلن و دستور او برای لغو برده داری تمرکز داشت. بدین منظور، او داستان فیلم را بسیار منسجم و محدود و با روایت سریع نوشت بدون اینکه وارد عرصه ایده آل گرایی شود.

البته برای اینکه فیلمی مانند Lincoln با موفقیت همراه باشد به بازیگران مناسبی نیاز دارید و با حضور سالی فیلد، هال هالبروک، تامی لی جونز و تعدادی دیگر، این فیلم توانست تا سرحد ممکن واقع گرایانه و دقیق ساخته شد. با این وجود هیچکدام از این نقاط قوت نمی توانست بدون بازی دنیل دی لوییس در نقش آبراهام لینکلن به موفقیت ختم شود. بهترین و بزرگ ترین بازیگر عصر مدرن، و یکی از بزرگ ترین بازیگران تاریخ سینما، به شکلی واضح و ساده شخصیت لینکلن را در یک تصویرسازی بسیار واقع گرایانه از مردی بدون افسانه پردازی در برابر چشمان شما قرار می دهد. تعهد فیلم Lincoln در نشان دادن جنبه های زشت هم شخصیت لینکلن و هم عصری که داستان در آن رخ می دهد بسیار ستودنی است و فضا را به شکلی فوق العاده برای فیلمی فراهم می کند که در مورد خلاص شدن از گناه اصلی و اول آمریکاست.

۹- Election

فیلم Election شاید یک فیلم سیاسی بزرگ و باشکوه نباشد اما در زمینه سرگرم کنندگی مطلق در میان بهترین فیلم های این ژانر قرار دارد. فیلم الکساندر پاین در مورد انتخابات شورای یک مدرسه هنوز هم بعد از دو دهه یکی از بهترین فیلم های سیاسی است. داستان فیلم در مورد یک نوجوان بسیار باهوش به نام تریسی فلیک با بازی فراموش نشدنی ریس ویثرسپون و معلم مدرسه با نام جیم مک آلیستر است که نقش او را متیو برودریک بازی می کند. وقتی مادر فلیک وارد ماجرا شده و باعث می شود بهترین دوست جیم به خاطر داشتن رابطه با تریسی از مدرسه اخراج شود، مک آلیستر نسبت به فلیک کینه به دل گرفته و سعی می کند ذره ای از واقعیت را به او بچشاند.

در طرف مقابل نیز تریسی فلیک یک شخصیت منفعل-تهاجمی دارد که می خواهد به هر قیمتی پیروز شود و هیچگاه به خاطر کارهای بد خود مجازات نمی شود، در حالی که باید چنین باشد. فیلم را می توان نگاهی به عمق سیاست و چیزی فراتر از آنچه که در ظاهر می بینیم ، از دریچه یک میکروسکوپ بسیاری قوی، دانست، سیاستی که رقت انگیز، شیطانی و کینه توزانه است. از طریق دشمنی مک آلیستر و فلیک، ما شاهد کارهای مافوق تصور و غیراخلاقی هستیم که برای پیروزی یا شکست، بسته به طرفی که در آن قرار گرفته اید انجام می شود و همچنین تمسخر و هتک حرمت هایی که همواره در کمپین های سیاسی رخ داده و هر ساله در سراسر جهان شاهد نمونه هایی از آن هستیم.

هم برودریک و هم ویثرسپون در نقش هایشان بسیار بی نقص ظاهر می شوند در حالی که تریسی فلیک به یک نماد در فرهنگ عامه به عنوان نمونه یک شخصیت بد تبدیل شد که در نهایت پیروز دعوای سیاسی می شود. به عنوان یک فیلم، Election یک اثر سینمایی منسجم و کامل بر اساس سناریویی است که پاین و جیم تیلور بازنویسی آن را بر عهده داشته اند. این فیلم علیرغم قدیمی بودن هنوز هم قابل درک است و براحتی می شود با آن ارتباط برقرار کرد زیرا سیاست نسبت به گذشته هیچ غییری نکرده است و بیش از پیش شبیه داستان فیلم پاین شده است.

۸- JFK

الیور استون استعداد خاصی در مورد ساخت فیلم  در مورد سیاست آمریکایی دارد و JFK بدون شک یکی از بهترین کارهای او به شمار می آید. اگر چه ساخت یک فیلم که تماماً بر اساس یک تئوری توطئه مشهور باشد می تواند بسیار دشوار به نظر برسد اما استون موفق شده تصویرسازی مخاطب از این تئوری را به خوبی به تصویر کشیده و این داستان طوری چیده شده که باور می کنید کندی قربانی سیاست ها و جاه طلبی های معاون خود بوده است. البته این بدان معنا نیست که این تئوری توطئه رد شده یا نمی تواند واقعیت داشته باشد. هر چه باشد حدود ۶۰ درصد از آمریکایی ها هنوز هم بر این باورند که داستان ترور جان اف کندی فراتر از آن چیزی است که در ظاهر می بینیم و تاکنون در مورد آن اطلاع رسانی رسمی شده است.

در نقش اصلی فیلم، کوین کاستنر قرار دارد که به خوبی توانسته نقش جیم موریسون، دادستان منطقه ای نیواورلئانز در دوران ترور کندی، را بازی کند و در این فیلم تنها اتهاماتی که در پرونده ترور جان اف کندی مطرح شد را به دادگاه می برد، البته غیر از اتهامی که متوجه لی هاروی اسوالد بود و هیچگاه به نتیجه نرسید زیرا در جریان دادگاه، اسوالد کشته شد. از دیگر ستارگان طراز اول فیلم استون می توان از تامی لی جونز، گری اولدمن، کوین بیکن و جو پشی یاد کرد که تنها نوک کوه یخ استعدادهای این فیلم هستند. کارگردانی استون بی نقص است و پر از تعلیق سینمایی که از این لحاظ با حس رازآلودگی موجود در سناریویی که توسط خود او نوشته شده است برابری می کند. در سال های پس از انتشار، از JFK به عنوان فیلمی یاد می شود که اعتماد به نفس آمریکایی ها در مورد دموکراسی موجود در کشورشان را به باد می دهد. به طور کلی فیلم استون به شکلی بی نقص و قانع کننده قصد دارد به بررسی دقیق تجسس های صورت گرفته در ترور جان اف کندی بپردازد.

۷- Frost/Nixon

از دهه ۹۰، ران هاوارد به طور متناوب فیلم های ناموفق و سپس فیلم های موفق ساخته است، یعنی یا فیلم هایی بسیار تفکربرانگیز و تحسین شده ساخته یا با نقدهای تندی به خاطر فیلم هایش مواجه شده است. با این وجود، در سال ۲۰۰۸ هاوارد بهترین فیلمش از زمان آغاز قرن بیست و یکم را ساخت. فیلم Frost/Nixon جزییات داستان یک روزنامه نگار به نام دیوید فراست و مصاحبه اکنون مشهورش با ریچارد نیکسون، رییس جمهور سابق ایالات متحده را به تصویر می کشد. این مصاحبه ها همان هایی هستند که نیکسون در آن ها مدعی شد هر کاری که توسط رییس جمهور انجام شود نمی تواند غیرقانونی باشد. بازیگران انتخاب شده برای این فیلم نمی توانستند بهتر از این باشند، جایی که مایکل شین در آن نقش دیوید فراستی را بازی می کند که مانند یک بوکسور کهنه کار مقابل یک بوکسور سنگین وزن قرار می گیرد.

در کنار او، فرانک لاننگلا در نقش ریچارد نیکسون ظاهر می شود، رییس جمهور سابق و رسوا شده ایالات متحده که می خواهد اطمینان حاصل کن میراثش به عنوان رییس جمهور قدرتمندترین کشور جهان به خاطر استعفایش از مقام خود لکه دار نشده است. رخدادهایی که در فیلم به تصویر کشیده می شوند به شدت نزدیک به واقعیت بوده و به همین خاطر، به خوبی و به درستی به هدفی می رسید که این دو مرد در صحبت هایشان با هم قصد رسیدن به آن را داشتند. ران هاوارد در هیچ یک از فیلم های قرن بیست و یکمی خود تا به این اندازه خوب نبوده است و با کارگردانی استادانه و بسیار دقیق خود توانست منتقدانش را به سکوت وادارد. سناریو پیتر مورگان نیز مملو از دیالوگ های قوی و جذاب و درگیری های کلامی پرتنش و هیجان انگیز است.

۶- The Killing Fields

تصویرسازی هولناک رولاند جوف از ژورنالیست هایی که در دوران انقلاب پل پوت در کامبوج گرفتار شده اند یک فیلم سیاسی کلاسیک به سبک برخی دیگر از فیلم های این ژانر نیست، اما در فضای زمانی داستانی که روایت می کند از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. این فیلم نشان می دهد که چطور حزب خمرهای سرخ به رهبری پل پوت، کسانی که فکر می کرد به کامبوج تعلق ندارند را از کشور بیرون کرده و همه را مجبور کرد تحت حاکمیت وحشیانه و پر از جنایت او زندگی کنند. تصویرسازی سم واترستون از سیدنی شانبرگ در فیلم The Killing Fields یک تصویرسازی باشکوه از مهربانی و امید در مقابل پس زمینه ای از چنین بخش تاریکی از تاریخ است در حالی که شخصیت ال روکوف با بازی جان مالکوویچ بسیار ایده آل گراتر و منطقی تر از شخصیت شانبرگ است. با این وجود، بازی قابل توجه فیلم از یک بازیگر غیرحرفه ای به نام هاینگ اس انگور در نقش دیث پران، یک آواره کامبوجیایی که همانند انگور تحت حکومت پوت زندگی کرده و شاهد کشتارهای هولناک این عصر بوده، سر می زند.

از دریچه نگاه پرن که از نزدیک با شانبرگ و روکوف کار می کند، ما شاهد تاثیرات جنگ ایالات متحده در ویتنام و تاثیر ویرانگری که بر ثبات در منطقه داشت هستیم، شرایطی که به ظهور دیکتاتورهایی مانند پل پوت منجر شد که توانست کنترل کشوری مانند کامبوج را در دست بگیرد.  اگر چه جوف هیچگاه نتوانست پتانسیل واقعی که در فیلمش در مورد رنج های کامبوجیایی ها وجود داشت را به ثمر برساند اما کارگردانی او در فیلم بسیار قوی است و همچنین سناریو اقتباسی بسیار هوشمندانه بروی رابینسون. اگر چه این فیلم ظاهری شبیه فیلم های سیاسی کلاسیک ندارد اما اشتباه نکنید، این فیلم نیز به اندازه دیگر فیلم های این فهرست در مورد سوء استفاده سیاسی است.

۵- Malcolm X

زندگی کوتاه و تراژیک مالکوم ایکس چنان وسیع و پرجزییات بود که به تصویر کشیدن آن در قالب یک فیلم تقریباً کاری غیر ممکن بود. با این وجود، اسپایک لی معنای غیرممکن را نمی دانست و دست به ممکن کردن غیرممکن زد. وقتی لی شروع به ساخت فیلم خود در مورد زندگی این فعال اجتماعی کرد، از جایگاهی این کار را کرد که او را به یکی از معدود فیلمسازانی تبدیل کرد که می توانستند چنین فیلمی را بسازند. وقتی فیلم منتشر شد بسیاری آن را یک شاهکار نامیدند و بدین ترتیب بود که Malcolm X به یکی دیگر از فیلم های موفق کارنامه کارگردانی پرفراز و نشیب و جنجالی لی تبدیل شد. این درام زندگینامه ای، همانطور که از نام آن پیداست، داستان مالکوم ایکس فعال حقوق مدنی آمریکا و مبارزه او علیه سرکوب و بی عدالتی در جامعه این کشور را روایت می کند.

فیلم اسپایک لی ابایی از نشان دادن لحظات بحث برانگیز مالکوم نداشته و فراتر از آن به شکلی فعالانه و عامدانه برای هدفی خاص آن ها را به مخاطب نشان می دهد. حس واقع نمایی بدون فیلتر در سراسر فیلم جریان دارد که به سبک کارگردانی لی و سناریو او و آرنولد پرل باز می گردد. بازی در نقش مالکوم ایکس را باید اوج هنر بازیگری دنزل واشنگتن دانست. واشنگتن تا پیش از این نیز به عنوان یکی از بهترین بازیگران عصر خود شناخته می شد اما بازی دقیق و بصیرانه او در نقش مالکوم ایکس به معنای واقعی کلمه مبهوت کننده است. هیچ بازیگر دیگری نمی توانست چنین بازی از خود در نقش مالکوم ایکس ارائه دهد و به همین خاطر است که این نقش آفرینی او اکنون بعد از ۲۸ سال نیز همچنان در اذهان بسیاری از سینمادوستان باقی مانده است.

۴- In The Loop

وقتی کسی به فیلم سیاسی فکر می کند، کمتر پیش می آید که کسی منظورش یک فیلم کمدی باشد اما این همان چیزی است که در مورد فیلم In The Loop ساخته آرماندو یانوچی صدق می کند. برای کسانی که از قبل با شاهکار او در تلویزیون با نام The Thick Of It آشنایی دارند، یانوچی تصمیم گرفت سرگرمی های سیاسی خود را به پرده بزرگ تر بیاورد و در این مسیر نیز دایناسور عرصه سیاست، مالکوم تاکر با بازی پیتر کاپالدی را نیز به همراه آورد. داستان فیلم در مورد مشروعیت جنگ عراق و کارهایی که دولت های بریتانیا و آمریکا برای محقق کردن این جنگ در دولت خود انجام دادند، است. In The Loop حاوی برخی از بهترین و نیشدارترین دیالوگ هایی است که تاکنون در یک فیلم سیاسی گفته شده است، با یک کامیون مملو از کلمات رکیک که برند خاص شخصیت و سبک صحبت کردن تاکر است.

اگر چه فیلم یانوچی خالی از کلیشه های تاریکی است که معمولاً در دیگر فیلم های ژانر سیاسی دیده می شود، اما In The Loop دارای همان تنشی است که معمولاً در درام های سیاسی به تصویر کشیده می شود، به ویژه در بازی تام هالندر در نقش سایمون فوستر که ظاهراً هیچگاه از دست مالکوم خلاصی ندارد. بازی بازیگران دقیق و بی نقص است، اگر چه بسیار ناامید کننده بود که که یانوچی شخصیت های بسیار شناخته شده اولی ریدر و گلن کالن در The Thick Of It را به این دنباله سینمایی نیاورد. به جای آن وی کریس ادیسون و جیمز اسمیت را در نقش های متفاوتی به کار گرفت. اما بهترین بازی فیلم را باید به حساب جیمز گاندولفینی فقید و بازگشت پیتر کاپالدی در نقش مالکوم تاکر دانست. در کنار هم، این شخصیت ها در هر موردی و پشت هر کسی دست به توطئه چینی می زنند و نتیجه یکی از بامزه ترین فیلم هایی است که در ۲۰ سال اخیر ساخته شده است.

۳- Dr Strangelove

از یکی از بهترین فیلم های کمدی قرن بیست و یکم به سراغ یکی از بهترین کمدی های تاریخ سینما می رویم. فیلم Dr Strangelove: Or How I Learned To Stop Worrying And Love The Bomb ساخته استنلی کوبریک یک هیولای سینمایی است، نه به این خاطر که سرسخت ترین مردان یا قوی ترین مشت ها را در خود دارد بلکه به این خاطر که هیچ فیلم دیگری شبیه آن تاکنون ساخته نشده است. این فیلم عواقب چیزی را نشان می دهد که در صورت استفاده کشورهای ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی در طول جنگ سرد از بمب هسته ای، رخ می داد. به شکلی دقیق تر، این فیلم ساعاتی پیش از انداختن اولین بمب را تلاش های دو دولت برای جلوگیری از وقوع یک جنگ هسته ای را نشان می دهد. در تاریخ سینما هیچ فیلمی به اندازه Dr Strangelove در زمینه انتخاب بازیگران بی نقص عمل نکرده است.

در این فیلم پیتر سلرز در سه نقش رییس جمهور مرکین مافلی، سرهنگ لیونل مندریک و دکتر استرنجلاو، جرج سی اسات در نقش ژنرال باک ترگیدسون، یک دلقک زنباره جنگ طلب، و استرلینگ هیدن در نقش جک دی ریپر، ژنرال مسئول شروع جنگ جهانی سوم بازی می کنند. این فیلم به همان اندازه که بامزه و خنده دار است، بی معنی و پوچ هم هست. پیتر سلرز به شکلی بی نقص هر سه نقش متفاوتش را بازی کرده و نبوغ خود را به نمایش می گذارد. شخصیت تورگیدسون با بازی جرج سی اسکات نیز صدای یک احمق است که می خواهد کاری که ریپر شروع کرده را به پایان برساند و ریپر نیز یک احمق پارانویایی است که این بلبشو را ایجاد کرده است. در اینجا با یک فیلم کلاسیک از استنلی کوبریک مواجه هستیم که هیچ برداشت یا سکانسی از آن کمتر از بی نقص نیست. سبک کارگردانی کوبریک در فیلم بسیار شفاف و مسحور کننده بوده و هیچ نقطه ای در بلاهت داستان با کمتر از ۱۰۰ درصد جدی بودن بازی نشده است و این همان چیزی است که فیلم را بسیار تاثیرگذار و لذت بخش می سازد.

۲- Mr Smith Goes To Washington

وقتی از داستان های کلاسیک فساد و طمع صحبت می کنیم، Mr Smith Goes To Washington همان فیلمی است که از یک فیلم سیاسی انتظار داریم. این فیلم کلاسیک که در سال ۱۹۳۹ منتشر شد، یکی از اولین ۲۵ فیلمی بود که پس از شکل گیری اداره ثبت فیلم ملی آمریکا در سال ۱۹۸۹، در این کتابخانه بصری به ثبت رسید. داستان فیلم در مورد جفرسون اسمیت با بازی جیمز استوارت است، یک مرد جوان و بی تجربه که توسط نیروهای فاسد به رهبری جیم تیلور شیطان صفت این فرصت را پیدا می کند که سناتور یک ایالت بی نام باشد در حالی که نمی داند فریب یک توطئه را خورده است. بعد از ارائه یک طرح به سنا که به شکل تصادفی به دست مردمی می رسد که به او رأی داده اند، اسمیت به شکل مستقیم در یک دعوای سیاسی مقابل تیلور و ماشین فساد او قرار می گیرد. این فیلم داوود در مقابل جالوت را به تصویر می کشد، یک پسربچه کوچک در مقابل نیروهای شیطان و به همین دلیل است که این فیلم کلاسیک تا به امروز همچنان مورد بحث قرار می گیرد. جیمی استوارت در نقش اسمیت بی نقص ظاهر می شود و سکانس ۲۳ ساعت استراتژی تعویق تصویب قانون او نیز بسیار تکان دهنده است در حالی که برای رساندن صحبت هایش به گوش سناتورها تلاش می کند. این فیلم به کارگردانی فرانک کاپرا توانسته تاثیر کامل یک فیلم سیاسی را داشته باشد.

۱- Citizen Kane

در ظاهر، Citizen Kane فیلمی نیست که یک فیلم سیاسی در معنای کامل و عام آن باشد. اما زیر این ظاهر، کمتر می توان چیزی در فیلم یافت که با قدرت سیاسی در ارتباط باشد. درست همانند امپراطوری رسانه ای روپرت مرداک که روزگاری نتایج انتخابات در سراسر جهان را تحت تاثیر قرار می داد، امپراطوری رسانه های چارلز فوستر کین نیز به همان اندازه در مورد جستجوی قدرت سیاسی به همان شکلی است که در دنیای امروزی دیده می شود. هیچ کلمه ای در هیچ زبانی باقی نمانده که با آن در توصیف فیلم اورسن ولز صحبت نشده باشد. شاید بهترین فیلم تاریخ سینما و استاندارد مطلق برای یک دستاورد بی نقص و کامل در صنعت فیلمسازی. فیلم Citizen Kane در مورد بازگویی زندگی چارلز فوستر کین و راز آخرین کلمات او «رُزباد است، از دیدگاه کسانی که او را خوب می شناختند.

با پیشرفت داستان مشخص می شود که قدرت کین روی ایالات متحده و شهروندان آن مطلق بوده، آن ها چیزهایی را می خواندند که کین می خواست، و تنها از طریق معاملات دشمنانش با مافیا بود که کین نتوانست آرزویش در تبدیل شده به یک مقام رسمی انتخاب شده را به سرانجام برساند. سکانسی که در آن کین با شغل سیاسی اش صحبت می کند و رسوایی مربوط به رقیبش جیم گیتس در آپارتمان معشوقه اش و در کنار همسرش بسیار فوق العاده هستند. کین شاید فیلمی با چهره ها و وجهه های متعدد باشد که شاید هیچگاه به تمامی مورد بررسی قرار نگیرند اما نمی توان این را نگفت که این فیلم یک فیلم سیاسی است. بدین ترتیب به عنوان یک فیلم سیاسی، نگاهی عمیق و درون نگرانه به قدرت اشخاص بر سازمان های عمومی محسوب می شود و به همین خاطر است که بعد از بیش از ۸۰ سال پس از انتشار هنوز هم در صدر بهترین فیلم های تاریخ سینما قرار دارد.