آیا کالری شماری برای کاهش وزن کار اشتباهی است؟

کاهش وزن شاید چیزی فراتر از صرفاً کمتر خوردن و بیشتر تحرک داشتن باشد. این چیزی است که گروهی از دانشمندان، کارشناسان و پزشکان علم تغذیه می گویند.

هفته ی گذشته تحقیقی در نشریه پزشکی آمریکایی تغذیه بالینی منتشر شد که در آن عنوان شده چاقی و مشکلات جسمی ناشی از آن صرفاً به میزان کالری دریافتی افراد مربوط نمی شود، بلکه مهم آن است که هورمون ها نحوه ی ذخیره ی چربی در بدن را چطور تعیین کنند.

محققان چندین مؤسسه از جمله هاروارد، پزشکی ویل کورنل و دانشگاه دوک می گویند توصیه ی تغذیه ای متداول این سوء تفاهم را ایجاد کرده که کاهش و افزایش وزن افراد تنها به میزان کالری های دریافتی بستگی دارد در حالی که هورمون هایی همچون انسولین نقشی اساسی در این مسأله ایفا می کنند.

دیگر کارشناسان معتبر علم تغذیه اما مخالف نظر آن ها هستند و می گویند این تحقیق ارتباطی با نظریه ی انسولین ندارد و بسیاری از عوامل از جمله کالری ها در کاهش وزن دخیل هستند.

موافقان این نظریه می گویند رژیم های غذایی کربوهیدرات بالا باعث افزایش میزان شیوع چاقی می شوند

توصیه هایی که در حال حاضر در مورد سلامت عمومی می شود بر اساس مدل تعادل انرژی هستند که طبق این ایده، وزن شما بر اساس میزان انرژی ای که در قالب کالری از مواد غذایی دریافت می کنید کاهش یا افزایش می یابد. بر طبق این نظریه، اگر غذایی که می خورید بیشتر از مقدار کالری ای باشد که از طریق انجام ورزش و دیگر فعالیت های روزانه می سوزانید، وزن تان بالا خواهد رفت. برای کاهش وزن باید برعکس عمل کنید یعنی بیشتر ورزش کنید، کمتر بخورید، یا هر دو.

اما به گفته ی محققان، یک نگاه دیگر، مدل کربوهیدرات-انسولین چاقی است که می گوید این سطح هورمون ها است که تعیین می کند چربی های بدن چطور ذخیره یا سوزانده شوند.

مثلاً یک رژیم غذایی کربوهیدرات بالا، به خصوص کربوهیدرات های فرآوری شده می توانند قند خون را بسیار و ناگهانی بالا ببرند، امری که بدن را به ترشح انسولین وا می دارد. بالا بودن سطح انسولین به مرور می تواند حساسیت بدن به این هورمون را کمتر کند، امری که باعث می شود انسولین بیشتری برای ثابت نگه داشتن سطح قند خون ترشح شود. بر اساس این نظریه، بالا بودن سطح انسولین، بدن را به ذخیره ی بیشتر چربی، حتی بدون وجود کالری اضافه، وا می دارد و نشانه های گرسنگی را مختل می کند، امری که باعث ایچاد یک چرخه ی باطل اختلال متابولیکی می شود.

مدل کربوهیدرات-انسولین چاقی جدید نیست و پیش از این بارها از سوی طرفداران رژیم های غذایی کربوهیدرات پایین و کتوژنیک مطرح شده است.

دیگر کارشناسان هم اتکا به کالری ها در مدیریت وزن را اشتباه می دانند و می گویند دیگر عوامل مانند مواد غذایی فرآوری شده نقش اصلی را دارند.

کالری ها کماکان مهم ترین نقش را در کاهش وزن دارند

با وجود نقش داشتن انسولین در ذخیره ی چربی در بدن اما تحقیقات صورت گرفته هنوز آنقدری نیست که از بیشتر بودن اهمیت نقش انسولین در مقایسه با دریافت کالری حکایت داشته باشد. انتقاد اصلی به این نظریه آن است که اگر درست بود، رژیم های غذایی کم کربوهیدرات در مقایسه با رژیم های کربوهیدرات بالا، تأثیر بیشتری در کاهش وزن داشتند، در حالی که تحقیقات نشان داده که اینگونه نیست.

دیگر شواهد و قرائن نشان می دهد گرچه مصرف مواد غذایی فرآوری شده و کربوهیدرات های تصفیه شده در چاقی نقش دارد اما تنها به خاطر سطح انسولین نیست که اینگونه است. عواملی همچون تراکم کالری، نسبت کربوهیدرات ها به دیگر ریزمغذی ها همچون چربی و پروتئین و محیط غذایی، همگی در نحوه ی غذا خوردن و کاهش وزن افراد نقش دارند.

برای سنجش این نظریه دانشمندان باید به انجام آزمایشات کنترل شده ی تصادفی ادامه دهند که کاری دشوار، اغلب پرهزینه و پرزحمت است، چون برای حذف متغیرهایی که مخل سنجش صحیح این نظریه هستند باید هر آنچه شرکت کنندگان آزمایش می خورند و انجام می دهند را به دقت تحت نظر داشته باشند.

تا آن زمان کارشناسان کماکان کالری ها را یک جزء کمک کننده در کار اندازه گیری به منظور درک رژیم های غذایی، وزن و سلامتی می دانند.