جودیت پولگار ؛ از استاد بزرگی شطرنج در ۱۵ سالگی تا شکست گری کاسپاروف بزرگ

لازلو پولگار (László Polgár) مادر جودیت پولگار یک روانشناس تحصیلی بود که به باور او، کودک در هر زمینه ای می تواند به مهارتی بسیار بالا دست یابد اگر ترغیب شود. او در خانه به سه دخترش آموزش داده تا به عنوان یک آزمایش، فرضیه خود را ثابت کند و از همان دوران کودکی آن ها را به بازی شطرنج ترغیب کرد. دختران پولگار ساعت های بی پایانی را به بازی شطرنج با هم گذرانده به طوری که در این بازی تخته ای به مهارت بالایی دست یافتند. این آزمایش خیلی زود با نتایج شگفت انگیزی همراه شد و جودیت اولین فرزند او بود که در سن تنها ۵ سالگی موفق به شکست دادن پدرش در شطرنج شد، پدری که خود استاد شطرنج بود. در سالگرد تولد ۱۲ سالگی اش، پولگار به صدر شطرنج بازان زن جهان رسید.

این سوپراستار مجارستانی دنیای شطرنج در سن تنها ۱۵ سالگی به مقام گرند مستری یا استاد بزرگی دست یافته که بالاترین مقام در ورزش شطرنج به شمار می آید و بدین ترتیب جودیت پولگار به جوان ترین شطرنج بازی تبدیل شد که در تاریخ شطرنج به مقام استاد بزرگی دست پیدا می کند. جای تعجب ندارد که جودیت پولگار را با بث هارمون مقایسه کنند، شخصیت اصلی سریال Queen’s Gambit که او نیز یک نابغه در شطرنج بود و توانست در دنیایی که به طور کامل در تسلط شطرنج بازان مرد قرار داشت، نامی برای خود دست و پا کند. شهرت پولگار به حدی بود که بسیاری پس از موفقیت سریال Queen’s Gambit با او تماس گرفته و تبریک گفتند. بازی های این سریال توسط گری کاسپاروف طراحی شده بودند که از سال ۱۹۸۴ تا بازنشستگی اش در سال ۲۰۰۵ نفر اول شطرنج جهان بود.

پولگار که از سال ۲۰۱۴ از شطرنج کناره گیری کرده است، می گوید که نبرد او در مقابل تبعیض جنسیتی در این ورزش بسیار شدیدتر و بدتر از آن چیزی بوده که شخصیت هارمون در سریال مذکور متحمل می شود. وی در این باره گفته است: «می توانم بگویم که به عنوان یک دختر در یک ورزش در تسلط کامل مردان زندگی ام بسیار جذاب تر بود و بسیار چالش برانگیزتر». در مصاحبه ای در سال ۱۹۸۹، کاسپاروف گفته بود که «شطرنج واقعی و شطرنج زنانه وجود دارد» و پولگار در سال ۲۰۰۲ و در سن ۲۴ سالگی موفق به شکست قهرمان افسانه ای روسی دنیای شطرنج شد. حتی امروزه هم یک عدم تعادل جنسیتی در این ورزش وجود داشته و نام هیچ زنی در میان ۱۰۰ نفر برتر شطرنج جهان دیده نمی شود و پولگار همچنان تنها زنی است که توانسته در رده بندی بهترین شطرنج بازان جهان در میان ۱۰ نفر برتر قرار گیرد.

اگر چه برخی عنوان می کنند که مغز زنان و مردان متفاوت است ما پدر پولگار شطرنج را یک نبرد کاملاً ذهنی می داند و بر این باور است که این رقابت هیچ ارتباطی با جنسیت فرد ندارد. جودیت پولگار در این باره می گوید:«پدرم از همان ابتدا بر این باور بود که هر کودک سالمی یک نابغه بالقوه است. او می خواست این موضوع را ثابت کند، او میخواست محیطی را فراهم کند انگار که ما پسر بودیم و سپس به این باور رسید که ما می توانیم به بالاترین حد پتانسیل خود برسیم، دستکم، به همان شکلی که اگر پسر بودیم می رسیدیم»