اگر می خواهید دنیای اعتیاد و معتادان را درک کنید این ۱۰ شاهکار سینمایی را حتما ببینید

راجر ایبرت منتقد فقید سینما یک بار نوشته بود: «فیلم ها ما را به انسان هایی تبدیل می کنند که با تماشا خود را ارضا می کنیم». فیلم های خوب به ما اجازه می دهند نشسته و در زندگی فردی دیگر غرق شویم، چه ابرقهرمانی در حال مبارزه با جرم و جنایت باشد، کسی در بحبوحه بحران میانسالی یا کارآگاهی در تعقیب یک قاتل سریالی بیرحم. اما با تمام ژانرها، تم ها و وقایع تاریخی متفاوتی که  که سینما هر روزه به آنها می پردازد، شاید هیچکدام به اندازه ترجمه مشکلات سلامت روانی یک فرد و گرفتاری او در دام اعتیاد به پرده سینما چالش برانگیز نباشد.

اعتیاد یک تجربه بسیار شخصی و درونی است، منحصر به فردی که تحت تاثیر آن قرار گرفته و ترجمه آن به یک تجربه سینمایی سمپاتیک و دلسوزانه می تواند تقریباً غیرممکن باشد. فیلم های زیادی در مورد اعتیاد نتوانسته اند به خوبی این شرایط را به تصویر بکشند، آن ها کاملا بی مزه بوده و هیچ امید و درکی به بیننده ارائه نمی دهند. اما فیلم هایی که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد بدون ذره ای اشتباه واقعیت اعتیاد را به تصویر کشیده و برخی از ماندگارترین، مهم ترین و قدرتمند ترین داستان های عاطفی مربوط به اعتیاد را خلق می کنند. در اینجا می خواهیم شما را با ۱۰ فیلم بی نقص در مورد اعتیاد آشنا کنیم که تمامی آن ها با هوشمندی، همدردی و حسی عمیق به بررسی معضل اعتیاد می پردازند.

۱۰- Traffic (2000)

فیلم Traffic یک درام چند روایتی است که از زوایای مختلف به بررسی موضوع قاچاق مواد مخدر می پردازد. برخلاف دیگر فیلم های این فهرست، این فیلم تنها در مورد اعتیاد نیست بلکه به چگونگی تاثیر گرفتن معتادان از جامعه و رویکرد دولت ایالات متحده در مبارزه با قاچاق مواد مخدر نیز می پردازد. در مرکز داستان دو شخصیت متفاوت قرار دارند: یک افسر پلیس مکزیکی به نام خاویر رودریگز (بنیتسیو دل تورو) که می خواهد وارد یک حلقه قاچاق مواد مخدر شود و یک قاضی محافظه کار به نام رابرت ویکفیلد (مایکل داگلاس) که باید با این واقعیت کنار بیاید که دختر موفقش گرفتار مواد مخدر شده است.

Traffic تحلیلی حماسی و بی نقص در این باب است که چقدر  از جنبه های متفاوت جامعه تحت تاثیر قاچاق مواد مخدر قرار می گیرند، چه خانواده ای که وابستگی پنهان به عزیزشان آن ها را کور کرده و چه یک خدمتگزار اخلاقمدار جامعه که در اوج درماندگی قصد دارد به ناامیدی خود پایان دهد. با تیمی از بازیگران که دان چیدل، کاترین زتا جونز، توفر گریس و لویی گوزمان تکمیل می کنند و به کارگردانی استیون سودربرگ بزرگ، فیلم Traffic یک درام بی نقص است که حتی پس از ۲۰ سال که از اکرانش می گذرد، تماشای آن می تواند درک دقیقی از دنیای اعتیاد به شما ارائه دهد.

۹- Clean And Sober (1988)

اگر چه جذاب ترین عنوان جهان را ندارد، اما فیلم Clean and Sober همچنان یک درام کوچک بی نقص است که در میان فیلم های بی نقص دهه هشتاد گم شده است. در این فیلم، مایکل کیتون در یکی از اولین نقش های دراماتیکش، در نقش یک معامله گر املاک و معتاد به کوکایین به نام داریل بازی می کند که بعد از اختلاس در کمپانی محل کارش در دردسر افتاده و تصمیم می گیرد در یک مرکز ترک اعتیاد گمنام از دست قانون مخفی شود.

در این مرکز ترک اعتیاد است که داریل به مدت یک ماه در یک ماجراجویی خودشکوفایانه غرق شده و باید با اعتیادش به مواد مخدر و بدترین شکست هایش روبرو شود، پیش از آنکه زندگی اش بیش از پیش در تاریکی اخلاقی غرق شود. فیلمی بسیار هوشمندانه و به شدت تاثیرگذار، Clean and Sober به بازی احساسی و پیچیده کیتون وابسته بوده و نگاهی واقع گرایانه اما تکان دهنده به شرایط دشواری دارد که برخی از معتادان باید در مسیر مبارزه با هیولاهای درونشان متحمل شوند.

۸- Trainspotting (1996)

هیچ فهرستر در مورد بهترین فیلم های تاریخ سینما در مورد اعتیاد بدون فیلم Trainspotting کامل نخواهد بود، کمدی تراژیک و تاریک دنی بویل در مورد گروهی معتاد هروئینی ناهمجور در ادینبرو است. با تیمی از بازیگران به رهبری ایوان مک گرگور به شدت تراژیک و رابرت کارلایل فراتر از بی نقص، فیلم Trainspotting با یکی از ماندگارترین تک گویی های تاریخ سینما آغاز شده و از آن زمان به بعد بر تاثیرگذاری خود می افزاید، نگاهی تاریک، بامزه، بیرحمانه و به شدت تکان دهنده به اعتیاد، دوستی و دام های بیرحمانه تجارت مواد مخدر.

Trainspotting یک کمدی سیاه در بالاترین کیفیت و تاثیرگذاری خود است اما همزمان یک خودداری زشت، صادقانه و شفاف از ماستمالی کردن نیمه تاریک اعتیاد به مواد مخدر و اینکه این موضوع می تواند انسان ها را به موجودات بدتری تبدیل کند. بهترین نکته در مورد فیلم Trainspotting اما این است که یکی از معدود فیلم های مدرن است که دنباله ای از آن (در سال ۲۰۱۷) ساخته شده که همانند فیلم قبلی بسیار قوی و تاثیرگذار است.

۷- The Basketball Diaries (1995)

فیلم The Basketball Diaries بر اساس یک رمان زندگینامه ای قوی به همین نام از جیم کارول ساخته شده است، فیلمی با بازی لئوناردو دی کاپریو و مارک والبرگ در یکی از اولین و نادیده گرفته شده ترین نقش آفرینی هایشان. در این فیلم دی کاپریو نقش کارول را در دوران دبیرستان و به عنوان ستاره بسکتبال مدرسه بازی می کند که راهش را گم کرده و وارد دنیای مواد مخدر و بزهکاری می شود. در این مسیر دوستانش میکی (والبرگ)، پدرو (جیمز مادیو) و نوترون (پاتریک مک گرو) به او می پیوندند، در حالی که هر کدام با اشتباهات و زندگی شخصی دائماً در حال سقوطشان روبرو می شوند.

اگر چه این فیلم در زمان انتشار نقدهای متفاوتی دریافت کرد اما The Basketball Diaries با گذشت زمان بیشتر مورد توجه قرار گرفته و اکنون به عنوان یک درام تاریک و ناخوشایند در مورد رویاهای محقق نشده، زندگی خانوادگی ویران شده و دوستی در مواجهه با تروماهای شخصی شناخته می شود. از آنجایی که فیلم بر اساس سرگذشت واقعی جیم کارول ساخته شده، این فیلم یک کار عمیقاً شخصی بوده که اگر چه بغضی اوقات تماشای آن دشوار می شود اما روایتی بسیار صادقانه و مصمم دارد. و به عنوان یک شاهکار در حوزه بازیگری، دستکم برای بازی های دی کاپریو و والبرگ در دوران جوانی می توان این فیلم را تماشا کرد، دو بازیگری که هر سکانسی را به عرصه هنرنمایی خود تبدیل می کنند.

۶- Crazy Heart (2009)

به عنوان فیلمی که بالاخره جایزه اسکار را برای جف بریجز به دنبال داشت، جایزه ای که مدت ها از او دریغ شده بود، فیلم Crazy Heart داستان یک خواننده الکلی تحقیر شده به نام بد بلیک روایت می کند که بعد از ملاقات با یک روزنامه نگار پرحرارت به نام جین (مگی جیلنهال) سعی دارد اعتیادش را ترک کرده و اعتبار گذشته اش را به دست آورد. اگر تا با این جای داستان چندان شما را جذب نکرده است، نقطه ضعف فیلم Crazy Heart در اورجینال بودن داستان را سکانس های احساسی بی نقص و بن مایه جذاب موسیقایی فیلم جبران می کند.

با بازی های قوی و تاثیرگذار از بریجز، جیلنهال، کالین فارل و رابرت دووال، و نگاهی صادقانه و صریح به زندگی یک الکلی، Crazy Heart یک فیلم بامزه، غم انگیز و دلگرم کننده به معنای واقعی کلمه است. اگر چه بریجز باید مدت ها قبل از بازی در نقش بد بلیک جایزه اسکار می گرفت اما کسب اسکار برای این فیلم همچنان ارزشمند است زیرا وی به شکلی بی نقص شخصیتی را خلق می کند که اشتباه خودش، اجتناب از گذشته اش و تردید نسبت به آینده اش زندگی او را ویران کرده اند.

۵- Things We Lost In The Fire (2007)

باز هم بنیتسیو دل تورو، ین بار در نقش یک معتاد هرویینی داغدار به نام جری در داستان ویرانگر سوزان بایر از اندوه و پذیرش واقعیت ها به نام Things We Lost in the Fire. بدنبال مرگ بهترین دوستش برایان (دیوید داچوونی)، جری بیش از پیش در اعتیاد به مواد مخدر غرق شده و بیوه دوستش آدری (هالی بری) می پذیرد که جری به خانه او و دخترش نقل مکان کند تا اعتیادش را ترک نماید.

گاهی اوقات Things We Lost in the Fire وارد قلمرو ملودرام های خانوادگی می شود اما بازی بسیار تاثیرگذار و تکان دهنده دل تورو هر بار فیلم را به جایگاه بالاتری منتقل می کند، به عنوان مردی که نه تنها با اعتیادش به مواد مخدر بلکه غمی که بعد از مرگ نابهنگام برایان در او و آدری به وجود آمده مبارزه می کند. فیلم تماماً در مورد گذشتن و پذیرفتن است و اینکه کوچکترین ذره از درک کردن دیگران می تواند کسی را از سقوط نجات دهد. تماشا و درک این فیلم بسیار سخت است اما Things We Lost in the Fire همچنان یکی از همدردانه ترین تصویرسازی ها از اعتیاد به مواد مخدر در سینمای دهه ۲۰۰۰ به شمار می آید.

۴- Requiem For A Dream (2000)

گفتن اینکه فیلم Requiem for a Dream یک فیلم سیاه و تاریک است کمی ساده انگاری و دستکم گرفتن فیلم است. اقتباس سینمایی دارن آرونوفسکی از رمان هوبرت سلبی جونیرو یک درام به شدت تاریک و ویران کننده روح است که داستان چهار معتاد به مواد مخدر را روایت می کند و اینکه چطور اعتیادهایشان زندگی آن را به نابودی می کشد. هری (جارد لتو)، ماریون (جنیفر کانلی) و تایرون (مارلون وایانس) به عنوان راهی برای فرار از زندگی روزمره مواد مخدر فروخته و مصرف می کنند در حالی که مادر هری (الن برشتین) در تلاش برای کاهش وزن به متامفتامین معتاد می شود.

Requiem for a Dream به سادگی تکان دهنده ترین و ویرانگرترین فیلم این فهرست است، فیلمی که بی وقفه شما را از لحاظ احساسی در تنش و فشار قرار داده و همزمان شیرجه ای هیجان انگیز به وحشت های ذهنی و فیزیک اعتیاد به مواد مخدر و درماندگی است. برای برخی، موضوع و نحوه به تصویر کشیدن داستان در این فیلم چیزی است که توان تماشایش را ندارند اما با توجه بهترین بازی های چهار بازیگر اصلی و کارگردانی شجاعانه و ترسناک آرونوفسکی، تماشا نکردن این فیلم نیز دشوار می شود.

۳- Half Nelson (2006)

در فیلم Half Nelson، رایان گاسلینگ نقش دن را بازی می کند، یک معلم تاریخ دبیرستان که بخش زیادی از وقت بیکاری اش را به زیاده روی در مصرف کوکایین برای مبارزه با شرایط روحی شکننده اش می گذراند. یک روز، یکی از شاگردانش او را در حال مصرف مواد مخدر می بیند و آنجاست که رابطه دوستانه غیرمحتملی بین این دو رخ می دهد اما این دوستی باعث می شود که بیش از پیش در زندگی هایی فرو روند که قصد فرار از آن را دارند.

با ارائه یک بازی به شدت تکان دهنده از رایان گاسلینگ که نامزدی اسکار را برایش در پی داشت، فیلم Half Nelson تماماً در مورد تنهایی و اندوه از دست دادن است و اینکه چطور هر فرد به شکل متفاوتی با آشوب درونی خود کنار می آید، چه یک معلم در ظاهر سالم باشد و چه دانش آموزی که زندگی خانوادگی او مشکل دارد. اگر چه تاریک و ترسناک، فیلم Half Nelson امیدوار کننده و روشنگر نیز هست و مثالی بی نقص از اینکه هیچوقت نمی توانید بدانید در زندگی دیگری چه اتفاقی رخ می دهد.

۲- Leaving Las Vegas (1995)

بعد از داشتن همه چیزهایی که برایش ارزش داشته اند- شغل، خانواده و دوستانش- بن (نیکلاس کیج) که یک نمایشنامه نویس است تصمیم می گیرد به لاس وگاس رفته و آن قدر میگساری کند تا بمیرد. در طول مدت حضور در لاس وگاس، او با یک روسپی به نام سرا (الیزابت شو) آشنا شده و این دو تصمیم می گیرند وقتشان را با هم بگذرانند اما به شرطی که مزاحم انتخاب های یکدیگر در زندگی نشوند.

فیلم Leaving Las Vegas یک تصویرسازی تاریک و تکان دهنده از اعتیاد به الکل، پذیرفتن واقعیت و خودنابودی است و نیکلاس کیج یک بازی مثال زدنی و برنده اسکاری از خود در نقش مردی ارائه می دهد که دردش بر او غلبه کرده و توان پذیرفتن کمک نیز ندارد. بن در تصمیم ها و رویکرد خاصش برای زندگی مصمم است و هر چه فیلم پیش تر می رود بیشتر مشخص می شود که او هرگز دست از نوشیدن الکل برنخواهد داشت. بسیار دور از فیلمی شاد و خوشایند، فیلم Leaving Las Vegas لحظات احساسی بسیار واقعی دارد، به ویژه وقتی به پایان تکان دهنده اما الهام بخشش می رسد.

۱- Shame (2011)

فیلم Shame در مورد اعتیاد به الکل یا مواد مخدر نیست، بلکه بحث فیلم یک موضوع بسیار تابو و ناخوشایند است. مایکل فاسبندر در این فیلم یک بازی شوکه کننده در نقش براندون سالیوان ارائه می دهد، یک تاجر موفق نیویورکی که اعتیاد ویرانگرش به مسائل جنسی را از تمام دنیا پنهان نگه داشته است. بعد از اینکه خواهرش سیسی (کری مولیگان) به شهر می آید، براندون مخفی نگه داشتن رازش را سخت تر و سخت تر می یابد، در شرایطی که اعتیادش به مسائل جنسی به مرحله ای بسیار خطرناک می رسد. به عنوان یک فیلم به شدت تاثیرگذار و قوی، Shame با یک صداقت پایدار به موضوع تابوی داستان می پردازد و از بازی فاسبندر یک مطالعه شخصیتی تاثیرگذار و به شدت ناخوشایند می سازد.

شاید تماشای این فیلم دشوار باشد اما همزمان تجربه ای هیپنوتیزم کننده خواهد بود و هر چقدر که شرایط تاریک و شیطانی شود، نخواهید توانست چشمتان را از صفحه نمایش دور کنید. فیلم Shame نگاهی منحصربفرد به اعتیاد به مسائل جنسی به عنوان نوعی از اعتیاد است که به ندرت در جامعه در مورد آن بحث می شود و دستکم باید به خاطر بازی های خیره کننده، بن مایه به شدت تاریک و تم های هوشمندانه اش تماشا شود.