روابط عاطفی سمی لزوماً با خشم یا بدرفتاری فیزیکی آغاز نمی شوند. گاهی همه چیز از رفتارهای کنترل‌گرایانه ی یکی از طرفین رابطه نسبت به دیگری شروع می شود و این کنترل‌گری بیشتر اوقات به طرز ماهرانه ای، علاقه، توجه و محبت جا زده می شود. با این حال، علائم هشدار دهنده ای وجود دارد که می توانند به شما بگویند که شریک عاطفی کنترل‌گری دارید و بسیار مهم است که به موقع متوجه این علائم شوید.
در ادامه از این نشانه ها خواهیم گفت.
۱- حسادت و بدگمانی، او را به کنترل پوشش و کارهایتان و افرادی که با آن ها ارتباط دارید وامی دارد
همانطور که از نامش پیدا است، شریک عاطفی کنترل‌گر سعی می کند تمامی ابعاد زندگی شما را تحت کنترل خود درآورد: ظاهرتان، مکان هایی که می روید، کارهایی که انجام می دهید و کسانی که با آن ها ارتباط دارید. هر کار شما – هر قدر هم ساده و بی ضرر – می تواند از نظر او مشکوک باشد. این رفتار از ناامنی روانی درونی خود او نشأت می گیرد که باعث می شود این احساس را نسبت به شما و رابطه تان هم داشته باشد.
۲- سعی می کند شما را از خانواده و دوستان تان جدا کند
یا از وقتی که در کنار خانواده یا دوستان تان سپری می کنید گله و شکایت می کند یا از آن ها بد می گوید تا ارتباط شما را با آن ها قطع کند. فرد کنترل‌گر با این روش سعی می کند شریک عاطفی خود را از نزدیکانش جدا کند و هر چه بیشتر او را تحت کنترل خود درآورد.
۳- وسایل شخصی تان را می گردد و می خواهد که از همه چیز باخبر باشد
شریک عاطفی کنترل‌گر جاسوسی تان را می کند و مرزبندی های شخصی تان را زیر پا می گذارد. ممکن است دائماً تلفن، پیام ها یا حساب هایتان در شبکه های اجتماعی را چک کند و فکر می کند حق این کار را هم دارد. این کار خود را هم سعی می کند به نحوی توجیه کند، مثلاً می گوید: «اگر چیزی برای پنهان کردن نداری پس چرا تلفنت را نشانم نمی دهی؟»
۴- کاری می کند که فکر کنید باید برای به دست آوردن عشق و احترام او تلاش کنید
از اینجا است که احساس می کنید عشق و قدرشناسی شریک عاطفی تان شرطی است و شما باید آن را «به دست آورید». او زمانی شما را دوست دارد و تحسین تان می کند که موفقیت یا دستاوردی دارید، در غیر اینصورت این احساس را به شما می دهد که آنقدری خوب نیستید که لیاقت عشق او را داشته باشید.
۵- کاری می کند که احساس گناه کنید
شریک عاطفی کنترل‌گر به صورت حساب شده کاری می کند که بابت هر چیزی احساس گناه کنید. ممکن است متوجه شده باشید که قبل از اینکه کاری کنید یا خودتان بفهمید که چه کردید، او از دست تان عصبانی می شود. همیشه فرض بر این است که شما مرتکب گناهی شده اید، مگر اینکه بی گناهی تان اثبات شود. او همه ی «مدارکی» که از گناهکار بودن شما حکایت دارد را جمع آوری می کند تا از آن برای کنترل رفتارتان استفاده کند و وادارتان کند کاری را انجام دهید که او می خواهد.
۶- کاری می کند احساس کنید به او مدیون هستید
همه ی رفتارهای عاشقانه ای که در ابتدای رابطه تان رخ دادند حالا «بدهی» شما به او شده اند. در یک رابطه عاطفی سمی، فرد می تواند از همه ی این رفتارهای به ظاهر سخاوتمندانه ی خود در گذشته، برای کنترل شریک عاطفی خود در حال حاضر استفاده کند و این احساس را در او به وجود آورد که باید کاری در عوض این رفتارها انجام دهد.
۷- اگر فوراً جواب پیام ها یا تماس هایش را ندهید، واکنش احساسی دارد
اگر احساس می کنید تلفن همراه تان باید یکسره پیش تان باشد تا به محض آنکه شریک عاطفی تان به شما زنگ زد بتوانید جوابش را بدهید، این همان چیزی است که از آن صحبت می کنیم. هر وقت که جواب تماس شریک عاطفی تان را نمی دهید، نگران، عصبی یا حتی عصبانی می شود و ممکن است انتظار یک جنجال بزرگ و یک واکنش احساسی را هم از او داشته باشید.
۸- می خواهید گاهی تنها باشید اما به خواسته تان احترام نمی گذارد
در یک رابطه ی سالم، هر دو طرف رابطه این حق را دارند که وقتی را به خودشان اختصاص دهند. در یک رابطه عاطفی سمی، فرد کنترل‌گر کاری می کند که به خاطر اینکه می خواهید تنها باشید تا استراحتی به خودتان دهید و انرژی خود را دوباره به دست آورید، احساس گناه کنید.
۹- کاری می کند که قضاوت ها و عکس العمل هایتان برای خودتان زیر سؤال رود
این شکل از بازی دادن طرف مقابل خود، در روابط عاطفی سمی به وفور رخ می دهد. یکی از طرفین رابطه کاری می کند که دیگری به قضاوت ها، عکس العمل ها و حتی سلامت عقل خود شک کند، امری که اغلب به آن «پدیده چراغ گاز» (Gaslighting) گفته می شود. اگر اتفاقی بیفتد که تقصیر خودش باشد، تمام سعیش را می کند تا شما را متقاعد کند که اشتباه متوجه شده اید و درواقع تقصیر شما بوده.
۱۰- دستاوردهایتان را کوچک می شمارد و کاری می کند که احساس کنید لیاقت او را ندارید
در این حالت، شریک عاطفی کنترل‌گر معمولاً دستاوردهای شما را در برابر دستاوردهای خود کوچک جلوه می دهد یا شما را با شرکای عاطفی قبلی خود مقایسه می کند و بازنده ی این مقایسه ها هم همیشه شما هستید. فردی که به دنبال تسلط یافتن بر رابطه ی عاطفی خود است، از این بازی دادن ها استفاده می کند تا کاری کند که شریک عاطفی اش احساس کند باید «قدردان» او باشد و برای نگه داشتن شریک عاطفی کنترل‌گر خود در رابطه هر کاری انجام دهد.
اگر شریک عاطفی تان کنترل‌گر بود باید چه کنید؟
اگر این علائم یا هر علامت هشدار دهنده ی دیگری را در شریک عاطفی تان می ببینید که از کنترل‌گر بودن او حکایت دارد، چند کار هست که می توانید برای بیرون آمدن از این رابطه ی سمی انجام دهید:
اول از همه، از یک روانشناس حرفه ای کمک بگیرید. روانشناس می تواند به شما کمک کند متوجه شوید احساس واقعی تان نسبت به یک موقعیت چیست و یک برنامه برای بیرون آمدن از این رابطه ی دردناک برایتان تنظیم کند.
از افراد مورد اعتمادتان کمک بخواهید. گاهی کسانی که دوست مان دارند و به ما اهمیت می دهند می توانند متوجه شوند که مشکلی در کار است. اما چون خودمان اطلاعات کافی در اختیارشان نمی گذاریم، آن ها هم نمی توانند کمک مان کنند.
از خودتان مراقبت کنید. داشتن یک شریک عاطفی کنترل‌گر می تواند چالش برانگیز باشد اما باید حتماً خواب کافی داشته باشید، خوب غذا بخورید و تحرک بدنی کافی داشته باشید تا سلامت هم جسمی و هم روحی خود را حفظ کنید.
شبکه ی حمایتی خود را حفظ کنید. اگر تاکنون بسیاری از دوستان تان را به خاطر شریک عاطفی کنترل‌گر خود از دست داده اید، سعی کنیدی رابطه ی خود را با دوستان و خویشاوندانی که هنوز با آن ها در ارتباط هستید تقویت کنید. هر چه افراد بیشتری هوایتان را داشته باشند، بهتر است.
اگر قصد ترک این رابطه را دارید، به سناریوهای مختلفی فکر کنید. به این فکر کنید که مِن بعد کجا باید بمانید، به چقدر پول نیاز دارید و چه وسایلی باید با خود بردارید.
اگر اولین تلاش تان برای درست کردن رابطه عاطفی سمی تان یا ترک آن با شکست رو به رو شد، تسلیم نشوید. دوباره و دوباره تلاش کنید و دست از مبارزه برای سلامت جسم و روان خود برندارید.
بدون نظر