پس از تلف شدن دومین توله یوز «ایران»، ماده یوز پارک ملی توران، در اواخر هفته گذشته، حالا گفته می‌شود تنها فرزند باقیمانده ایران هم با مشکلات گوارشی دست و پنجه نرم می‌کند و تحت نظر و درمان در یک بیمارستان تخصصی دامپزشکی در تهران است.
علی سلاجقه، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در سفر روز گذشته هیات دولت به استان آذربایجان غربی در حاشیه بازدید از مرکز آینده پژوهی دریاچه ارومیه به دعوت از یک دامپزشک اندونزیایی اشاره کرد و گفت: «یک دامپزشک اندونزیایی در حال ورود به کشور است تا در این راستا از توله یوز ایران مراقبت کند.»
او همچنین از تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی هرگونه قصور در زمینه نگهداری از توله یوزها که منجر به تلف شدن دوتا از آنها شد، خبر داد.
صبح روز چهارشنبه، خبر تلف شدن دومین توله یوز ایران از سوی پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست منتشر شد. آن‌طور که در خبرها به نقل از حسن اکبری، معاون سازمان محیط زیست آورده شد، در کالبدشکافی این توله یوز، یبوست زیاد و همچنین لخته‌هایی از شیر مصرفی در دستگاه گوارش این یوزپلنگ کوچک دیده شد. اولین توله نیز چهاردهم اردبیهشت بر اثر ناهنجاری و چسبندگی ریه از بین رفت.
اکبری علت احتمالی بروز مشکلات گوارشی در توله یوزها را استفاده از شیر بی کیفیت در تغذیه آنها دانست و گفت: «تمامی شیرها به دلیل تحریم ها مستقیما قابل خرید نیست و همین‌ها باعث شد توله دوم را از دست بدهیم.»
در این راستا و با توجه به روز جهانی گونه های در معرض انقراض که در آن قرار داریم (۲۱ ماه می مصادف با ۳۱ اردیبهشت) مرتضی اسلامی از فعالان و متخصصان حیات وحش و از موسسان انجمن یوزپلنگ ایرانی، بقای آخرین توله یوز باقیمانده را کاملا وابسته به نحوه نگهدارری و اجرای پروتکل های بهداشتی لازم دانست. او در این باره گفت: «برای نگهداری از این توله یوز باید تجهیزات مورد نیاز و غذای مناسب فراهم و از روش‌های تغذیه‌ای مناسب استفاده شود.»
اسلامی درباره حواشی و نظرات مختلف پیرامون انجام عمل سزارین برای «ایران» گفت: «انجام این عمل بستگی به وضعیت «ایران» در آن زمان داشته است و الان نمی‌توان این موضوع را تحلیل کرد. اگر سندی درباره زمان و نحوه تصمیم گیری درباره این موضوع وجود دارد، می‌توان از آنها استفاده کرد و نظر دقیق‌تری راجع به آن داد. سوال مهم این است که با توجه به اینکه خطر عمل بالا بود، امکان عمل سزارین وجود داشت و زمان حدودی زایمان حتی قبل از جفتگیری مشخص بود، چرا آمادگی کاملی برای برخورد با این شرایط وجود نداشت؟»
او از نقص‌های بهداشتی و مهارتی در جریان زایمان یوز مادر انتقاد کرد و گفت: «بر اساس تصاویر منتشر شده در فضای مجازی، نقص‌های زیادی در جریان تولد توله‌ها و پس از آن مشاهده شد چراکه اصول بهداشتی به طور مناسب رعایت نشد و محیط نگهداری توله‌ها و نحوه شیردهی به آنها نیز حرفه‌ای نبود. این موضوع از دو بعد قابل بررسی است؛ مورد اول درباره نفس طرح است. اینکه آیا تکثیر در اسارت درست بوده یا نه؟ مورد دوم نیز تمهیداتی است که برای این مسئله اندیشیده شده است.»
اسلامی اضافه کرد: « هم از نظر بهداشتی و هم از نظر مهارتی نقص‌هایی جدی در این فرایند دیده شد. در واقع فارغ از اینکه توله‌ها به علت نقص مادرزادی مرده باشند یا به علت نقص در نگهداری، نمی‌توان چشم‌ها را بر نقدهای موجود بست. امیدواریم در تهران شرایط مناسب شیردهی و نگهداری مناسب از تنها توله باقی مانده فراهم شود.»
مرتضی اسلامی، مدیرعامل سابق انجمن یوزپلنگ ایرانی طرح تکثیر در اسارت را با توجه به بحرانی بودن وضعیت یوز ایرانی لازم و واجب دانست و گفت: «متاسفانه زیستگاه یوز پاره پاره شده است و در دو دهه گذشته یک به یک آنها را از دست دادیم. ما سیر تاریخی این نابودی را دیدیم. برخی از مناطق یزد که تا سال ۹۰، ۹۱ در آنها یوز مشاهده می‌شد قریب به ۷ ،۸ سال است که نه شاهد یوز ماده است و نه توله یوز و تنها گونه‌های نر در آن دیده شده‌اند. متاسفانه این اتفاق در طول ۵۰ سال رخ نداده و این زیستگاه‌ها طی ۱۵ سال اخیر از بین رفته‌اند.»
او این‌طور ادامه داد: «در این شرایط با اینکه اولویت با حفاظت از زیستگاه‌هاست اما وقتی سرعت تخریب بیش از سرعت حفاظت است، مجبوریم به‌طور جدی تکثیر در اسارت را مدنظر قرار دهیم. نمی‌توان دست روی دست گذاشت و صرفا به حفاظت از زیستگاه امید بست. تا دهه گذشته حدود ۸ منطقه داشتیم که مطمئن بودیم در آن جمعیت زادآور یوز وجود دارد اما الان تنها پارک ملی توران این شرایط را دارد. ممکن است جمعیت زادآور به طور مثال در کرمان نیز وجود داشته باشد اما این تنها یک احتمال است.»
هههه همون روز گفتم هر سه تاشون میمیرن چون اینجا ایرانه همینم شد