راستی آزمایی ادعای عجیب پزشک ایرانی درباره کاهش شدید جمعیت ایران تا سال ۱۴۸۰

چند روزی است که ادعای عجیب یک متخصص زنان و زایمان و نازایی درباره کاهش شدید جمعیت ایران طی سال‌های آتی و بالا بودن نرخ ناباروری در کشورمان خبرساز شده است.

طاهره لباف، متخصص زنان و زایمان و نازایی و فعال حوزه جمعیت و فرزندآوری در گفت‌وگویی ادعا کرد جمعیت ایران در سال ۱۴۸۰ یعنی یک نسل دیگر، به ۳۱ میلیون نفر خواهد رسید که ۴۷ درصد این رقم را سالمندان تشکیل خواهند داد.

اما این آمار چقدر می‌تواند صحت داشته باشد؟ به‌طور قطع پیش‌ بینی دقیق جمعیت در ۸۰ سال آینده امری غیرممکن است، اما منابع آماری معتبر با در نظر گرفتن برخی فرضیات، برآوردهایی از جمعیت کشور در سال‌های آینده ارائه می‌کنند.

پیش بینی سازمان ملل متحدد از جمعیت ایران در سال ۱۴۸۰

دفتر جمعیت سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۹ سه سناریوی مختلف برای پیش بینی جمعیت کشورهای مختلف جهان تا سال ۲۱۰۰ میلادی (حدودا ۱۴۸۰ خورشیدی) در نظر گرفت. برآوردهای این سازمان نشان از از افزایشی بودن روند جمعیتی ایران حداقل تا سال ۲۰۵۰ دارند و می‌گویند جمعیت کشورمان تا حدود ۹۵ میلیون نفر افزایش خواهد یافت.

در سناریوی کاهش رشد جمعیت، جمعیت ایران تا سال ۲۱۰۰ به حدود ۶۵ میلیون نفر می‌رسد؛ رقمی بیش از دو برابر آنچه دکتر لباف به آن اشاره کرد.

سناریوی رشد متوسط، جمعیت ایران را تا سال ۲۰۶۰ رقمی برابر با ۱۰۵ میلیون نفر پیش بینی کرده که بعد از آن با روند آرام نزولی خواهد شد و در سال ۲۱۰۰ به حدود ۹۹ میلیون نفر خواهد رسید. در سناریوی افزایش رشد جمعیت نیز جمعیت کشورمان ظرف ۸۰ سال آینده از مرز ۱۴۳ میلیون نفر خواهد گذشت.

از طرفی بر اساس پیش بینی های سازمان ملل متحد، نسبت جمعیت سالمند به کل جمعیت تا سال ۲۱۰۰ بسته به افزایش یا کاهش رشد جمعیت بین ۲۲ تا ۳۹ درصد خواهد بود که باز هم بسیار کمتر از رقم ادعایی دکتر لباف است. بر این اساس می‌توان گفت ادعای این پزشک پایه و اساس علمی نداشته و با برآوردهای معتبر جمعیتی فاصله زیادی دارد.

ادعای بالا بودن نرخ باروری در ایران ؛ واقعیت چیست؟

دکتر طاهره لباف همچنین در صحبت‌هایش به بالا بودن نرخ ناباروری در ایران اشاره کرد و گفت: «در ایران میزان باروری کلی با استنادات علمی اگر بخواهیم در سطح ثابت باروری بمانیم ۲.۸ است. یعنی یک خانم که ازدواج می‌کند باید از ابتدای سن باروری تا پایان عمرش ۲.۸ بچه به دنیا بیاورد تا نرخ باروری در کشور سالم بماند. برخی کشور‌ها این نرخ را به ۲.۱ هم رسانده‌اند که این خیلی هم فرق ندارد. اما الان متاسفانه نرخ باروری در کشور ما ۱.۷ تا ۱.۸ است؛ یعنی برای ثابت ماندن جمعیت یک فرزند از هر زن کم داریم و این عدد مرکز آمار در مرکز ثبت احوال است.»

او اضافه کرد: «آمار ناباروری براساس گفته‌های صندوق بین‌المللی جمعیت در همه دنیا بین ۱۵ تا ۲۰ درصد است. این رقم در ایران بیشتر بوده و بین ۲۰ تا ۲۲ درصد است. اگر درمان ناباروری انجام شود در یک سال بعد آمار به ۱۲.۴ می‌رسد و اگر ادامه درمان به سال دوم و سوم برسد، آمار ناباروری ما صفر می‌شود و این آمار به جمعیت اضافه می‌شود.»

این آمار پیش‌تر نیز از سوی برخی رسانه‌ها منتشر شده اما باید گفت هیچ آمار دقیقی از میزان ناباروری در جهان در دست نیست. سازمان بهداشت جهانی با استناد به مقالات علمی، تعداد زوج‌ های نابارور در جهان را ۴۸ میلیون نفر تخمین زده است اما با مطالعه مقالات مختلف می‌توان فهمید ایران از نظر باروری وضعیتی غیرعادی و متفاوت از سایر کشورهای دنیا ندارد و نرخ ناباروری و میزان افزایش آن در حد میانگین جهانی است.

بیشتر بخوانید:

قانون جوانی جمعیت چیست؟ اجرایی شدن قانون جنجالی علیرغم انتقادات بسیار

آمار تکان دهنده سقط جنین در ایران و آینده تاریک جمعیت کشور